<?xml version='1.0' encoding='ISO-8859-1'?>
<!DOCTYPE article PUBLIC '-//OASIS//DTD DocBook XML V4.1.2//EN' >

<!--
Changelog: (R) = Publication Released

081800 (R): Began work on version 1.00 of CD Server HOWTO - Randy Tata
090100 (R): Conversion to linuxdoc SGML from text/html - Randy Tata
092300 (R): Conversion from linuxdoc to DocBook - Randy Tata
092800: Added more Suggested Reading and appletalk, ipx stuff - Randy Tata
010602 (R): Updated for newer Kernels, Fix erroneous information, New References,
Convert to DocBook XML, Changed License from LDP to GFDL - Randy Tata
010702: Fix XML Source Problems and removed cvs tags from source, fix pubdate
010802 (R): Many additions to XML source for commands, filenames, etc.
010802: Fixed line wrap in screen tags, changed gfdl sect scheme
Added blurb and link to cdtower_v0.06.sh.txt
-->

<article>

<articleinfo>

<title>CDServer-HOWTO</title>
<author>
<firstname>Randolph</firstname>
<othername role="mi">J</othername>
<surname>Tata</surname>
<affiliation>
<orgname>Talcon Information Systems</orgname>
<address><email>randy@talcon.com</email></address>
</affiliation>
</author>

<author>
<firstname>Vertaald door: Ellen</firstname>
<surname>Bokhorst</surname>
<affiliation>
<address><email>bokkie@nl.linux.org</email></address>
</affiliation>
</author>


<pubdate>v1.40 10-01-2002</pubdate>

<revhistory>

<revision>
<revnumber>v1.40</revnumber>
<date>10-01-2002</date>
<authorinitials>rjt</authorinitials>
<revremark>
Beschrijving en link naar cdtower shellscript toegevoegd.
</revremark>
</revision>

<revision>
<revnumber>v1.30</revnumber>
<date>08-01-2002</date>
<authorinitials>rjt</authorinitials>
<revremark>
Veel toevoegingen en wijzigingen aan de markup in DocBook XML en pubdate
data gecorrigeerd.
</revremark>
</revision>

<revision>
<revnumber>v1.01</revnumber>
<date>07-01-2002</date>
<authorinitials>rjt</authorinitials>
<revremark>
Bijgewerkt voor 2.4 kernels. Meer Referenties en links
toegevoegd. Omgezet naar DocBook XML 4.1.2.
Licentie gewijzigd van LDP standaard in GFDL.
</revremark>
</revision>

<revision>
<revnumber>v1.00</revnumber>
<date>23-09-2000</date>
<authorinitials>rjt</authorinitials>
<revremark>
Conversie van Linuxdoc SGML naar DocBook 3.1 SGML
</revremark>
</revision>

<revision>
<revnumber>v0.10</revnumber>
<date>01-09-2000</date>
<authorinitials>rjt</authorinitials>
<revremark>
Conversie van text/html naar Linuxdoc SGML,
kerneltweak (addloops) sectie toegevoegd
</revremark>
</revision>

<revision>
<revnumber>v0.01</revnumber>
<date>2000-08-18</date>
<authorinitials>rjt</authorinitials>
<revremark>
Eerste versie uitgegeven in tekst en html.
</revremark>
</revision>
</revhistory>

<indexterm>
<primary>cdserver</primary>
</indexterm>

<abstract>
<para>
In de CD-Server HOWTO worden de stappen en opdrachten 
beschreven die je kunt gebruiken om je eigen CD-Server
op te zetten onder Linux in combinatie met een aantal
ingebouwde Unix opdrachten en andere vrij verkrijgbare
softwarepackages. De CD-Server kan dan de CD's via het netwerk
met Windows en/of andere client machines delen.
</para>
</abstract>

</articleinfo>

<!-- section1: intro -->

<sect1 id="introduction">
<title>Introductie</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!introductie</primary>
</indexterm>

<para>
Met de steeds goedkoper wordende disks (100GB Western Digital
7200rpm beschikbaar voor US $195 in januari 2002), is het
uitvoerbaarder een op Open Source software gebaseerde CD Server oplossing
te gebruiken, in plaats van $800-$4.000 te betalen voor een software,
thin-server, of CD Jukebox oplossing.
</para>

<para>
Ik heb mijn CD-Server opgezet op een Pentium 200 met 64MB RAM, 
waarbij ik van &eacute;&eacute;n van deze grote drives gebruik heb
gemaakt.
</para>

<para>
Eventuele opmerkingen, suggesties, aanvullingen en correcties
kunnen worden opgestuurd naar mijn e-mailadres op
<ulink url="http://www.talcon.com/">
Talcon Information Systems</ulink>: <email>randy@talcon.com</email>.
</para>

<!-- section2: Intended Audience -->

<sect2 id="audience">
<title>Bedoeld publiek</title>

<para>
Deze HOWTO is specifiek gericht op systeembeheerders en voor de
voorbeelden wordt gebruik gemaakt van Linux. Het zou met andere
Unix-varianten moeten werken op voorwaarde dat een loopdevice
beschikbaar is of een methode om een CD image bestand binnen
de directorystructuur als een blockdevice te mounten met het
iso9660 bestandssysteem.
</para>

</sect2>

<!-- section2: Things Needed -->

<sect2 id="needed">
<title>Wat je nodig hebt</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!benodigde utility's</primary>
</indexterm>

<para>
De opdrachten en utility's die nodig zijn om je eigen CD-Server
op te zetten zijn reeds opgenomen in de meeste (zo niet alle)
Linux distributies.
</para>

<para>

<itemizedlist>

<listitem>
<para>
Een Linux distributie (deze HOWTO gebruikt)
<ulink url="http://www.linux-mandrake.com/">
<systemitem class="osname">Linux-Mandrake</systemitem></ulink> 
voor de voorbeelden)
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
<command>dd</command> - Converteert en kopieert een bestand
(een standaard Unix opdracht)
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
<command>mount</command> - Mount en Unmount bestandssystemen 
(een standaard Unix opdracht)
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
<ulink url="http://www.samba.org/"><application>Samba</application></ulink> 
- Een Windows SMB/CIFS bestandsserver voor Unix
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
<acronym>NFS</acronym> (optioneel voor Unix) - <application>Network File System</application> 
(opgenomen in Linux distributies)
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
<ulink url="http://www.anders.com/projects/netatalk/"><application>Netatalk</application>
</ulink> (optioneel voor Macs) - Een package dat een Unix machine
Appletalk print en file services laat leveren op een
<acronym>LAN</acronym>.
</para>
</listitem>

</itemizedlist>

</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>
<para>
Voor de 2.4 kernels, had de Linux-Mandrake distributie die ik toen gebruikte,
slechts ondersteuning voor 8 loopdevices in de kernel gecompileerd (zie
<xref linkend="addloops" /> om dit aantal te verhogen).
Toendertijd kon je met die standaardwaarde slechts 8 CD's tegelijkertijd 
op een netwerk delen en om er meer dan 8 te delen, moest de broncode van de
loopblock driver (loop.c) worden aangepast en een nieuwe kernel worden
gecompileerd.
</para>
<para><emphasis>Sinds de 2.4 kernels is dit niet langer nodig.</emphasis>
Je kunt het aantal loopdevices nu dynamisch instellen via de max_loop
moduleparameter, of door max_loop=[1-255] aan de kernel door te geven
tijdens het booten.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect2>

<!-- section2: Suggested Reading -->

<sect2 id="reading">
<title>Aanbevolen leesstof en referenties</title>

<para>
<ulink url="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/SMB-HOWTO.html">
<citetitle pubwork="article">SMB HOWTO</citetitle></ulink>
door:  David Wood, dwood (at) plugged.net.au.  Maakt onderdeel uit van het
Linux Documentation Project.  In dit document wordt beschreven hoe het
Server Message Block (SMB) protocol te gebruiken, ook genaamd het
Session Message Block, NetBIOS of LanManager protocol, 
onder Linux met behulp van Samba.
</para>

<para>
<ulink url="http://www.oreilly.com/catalog/samba/">
<citetitle pubwork="book">Using Samba</citetitle></ulink>
door:  Robert Eckstein, David Collier-Brown, Peter Kelly
1st Edition November 1999, O'Reilly and Associates, Inc.
ISBN 1-56592-449-5,
</para>

<para>
<ulink url="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/CDROM-HOWTO/">
<citetitle pubwork="article">De Linux CD-ROM HOWTO</citetitle></ulink>
door:  Jeff Tranter, tranter (at) pobox.com.  Maakt onderdeel uit van het
Linux Documentation Project.  Hoe CD-ROM drives onder Linux te installeren,
configureren en gebruiken. Het geeft een opsomming van de ondersteunde 
hardware en beantwoordt een aantal veelgestelde vragen. 
In deze HOWTO wordt ook wat informatie gegegeven over het gebruik van
multi-platter CD-ROM drives onder Linux.
</para>

<para>
<ulink url="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/CD-Writing-HOWTO.html">
<citetitle pubwork="article">CD-Writing HOWTO</citetitle></ulink>
door:  Winfried Trmper, winni (at) xpilot.org.  Maakt onderdeel uit van
het Linux Documentation Project. In dit document wordt uitgelegd hoe
CD-ROM's onder Linux kunnen worden beschreven. In deze HOWTO is ook 
informatie opgenomen over het maken van 1:1 kopie&euml;n van CD-ROM's.
</para>

</sect2>

<sect2 id="copyright">

<title>Copyright en licentie</title>
<indexterm>
<primary>cdserver!copyright</primary>
</indexterm>

<para>
<emphasis><productname>CDServer-HOWTO</productname>, Copyright 
<trademark class="copyright" /> 2000-2002, door <ulink 
url="mailto:randy@talcon.com">Randolph J. Tata</ulink>, All Rights Reserved</emphasis>
</para>

<para>
Het is toegestaan dit document onder de voorwaarden van de GNU
Free Documentation License, versie 1.1 of enige latere versie
gepubliceerd door de Free Sofware Foundation te kopi&euml;ren,
distribueren en/of wijzigen; zonder Invariant Secties, zonder
Front-Cover tekst en geen Back-Cover tekst.  Een kopie van de
licentie is opgenomen in
<xref linkend="gfdl" /> getiteld "GNU Free Documentation License".
</para>

</sect2>

<!-- section2: Disclaimer -->

<sect2 id="disclaimer">
<title>Disclaimer</title>

<para>
Gebruik de informatie in dit document op eigen risico. Ik verwerp enige
potenti&euml;le aansprakelijkheid voor de inhoud van dit document.
Gebruik van de concepten, voorbeelden en of andere inhoud van dit
document geschiedt geheel op eigen risico.
</para>

<para>
Alle copyrights vallen in handen van hun eigenaren, tenzij specifiek
anders vermeld. Gebruik van een term in dit document moet niet
worden aangemerkt als zijnde van invloed op de geldigheid van
enig handelsmerk of servicemerk.
</para>

<para>
Het benoemen van bepaalde producten of merken zou niet moeten worden
gezien als onderschrijvingen.
</para>

<para>
Het wordt sterk aanbevolen dat je een backup maakt van je systeem
voordat je een belangrijke installatie uit gaat voeren en dat je
met regelmaat backups maakt.
</para>
</sect2>

<!-- section2: News -->

<sect2 id="news">
<title>Nieuws</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!recent news</primary>
</indexterm>

<para>
Controleer zoals altijd de historierevisie bovenaan dit document.
</para>

<para>
<ulink url="http://www.talcon.com/projects/CDServer-HOWTO/CDServer-HOWTO.xml">
De DocBook XML broncode</ulink> van dit document is beschikbaar.  Eventuele
toevoegingen/wijzigingen moeten worden gemaakt in de DocBook XML source,
niet in een daarvan afgeleid formaat.
</para>

<para>
<emphasis>De homepage van dit document is te vinden op 
<ulink url="http://talcon.com/cdserver-howto/">CDServer-HOWTO</ulink>
page in geval je de laatste versie nodig hebt, of als er zich een probleem
voordoet met het paginaformaat dat je aan het bekijken bent.
</emphasis>
</para>

</sect2>

<!-- section2: Credits -->

<sect2 id="credits">
<title>Krediet</title>

<para>
Mijn dank gaat uit naar de lezers van deze HOWTO en degenen die
bereid waren hun ervaringen en kennis met mij te delen. Ik
heb het genoegen te erkennen:
</para>

<informaltable frame="none" pgwide="1">
<tgroup cols="3">
<tbody>
<row>
<entry>Mark F. Komarinski</entry>
<entry>markk (at) linuxdoc.org</entry>
<entry>LDP Author Guide</entry>
</row>
<row>
<entry>Jorge Godoy</entry>
<entry>godoy (at) metalab.unc.edu</entry>
<entry>LDP Author Guide</entry>
</row>
<row>
<entry>David C. Merrill</entry>
<entry>dcmerrill (at) mindspring.com</entry>
<entry>LDP Author Guide</entry>
</row>
<row>
<entry>Stein Gjoen</entry>
<entry>sgjoen (at) nyx.net</entry>
<entry>HOWTO-Template</entry>
</row>
<row>
<entry>Gregory Leblanc</entry>
<entry>gleblanc (at) cu-portland.edu</entry>
<entry>HOWTO-Template</entry>
</row>
<row>
<entry>Greg Ferguson</entry>
<entry>gferg (at) sgi.com</entry>
<entry>HOWTO-Template</entry>
</row>
<row>
<entry>Amar Chaouche</entry>
<entry>achaouche (at) linbox.com</entry>
<entry>mount unhide option</entry>
</row>
<row>
<entry>Giblhauser Carl Michael</entry>
<entry>mike (at) bawb.bmlf.gv.at</entry>
<entry>runoutblock i/o errors</entry>
</row>
<row>
<entry>Monte Milanuk</entry>
<entry>milanuk (at) yahoo.com</entry>
<entry>nfs help</entry>
</row>
<row>
<entry>Paul A. Sand</entry>
<entry>pas (at) unh.edu</entry>
<entry>loop module option max_loop</entry>
</row>
<row>
<entry>Tony Melia</entry>
<entry>Tony.Melia (at) downsmicro.com.au</entry>
<entry>max_loop kernel boot parameter</entry>
</row>
<row>
<entry>Richard Black</entry>
<entry>Richard.Black (at) compaq.com</entry>
<entry>meer info en mknod script</entry>
</row>
<row>
<entry>Bradley Wendelboe</entry>
<entry>krakken (at) icehouse.2y.net</entry>
<entry>cdtower shellscript</entry>
</row>
<row>
<entry>James Mumm</entry>
<entry>dart (at) windeath.2y.net</entry>
<entry>cdtower shellscript</entry>
</row>
</tbody>
</tgroup>
</informaltable>

</sect2>

<!-- section2: Translations -->

<sect2 id="translations">
<title>Vertalingen</title>

<itemizedlist>

<listitem>
<para>
<ulink url="http://kldp.org">Koreaans</ulink> (html en sgml) op 
<ulink url="http://www.ibiblio.org/pub/Linux/docs/HOWTO/translations/korean/">
http://www.ibiblio.org/pub/Linux/docs/HOWTO/translations/korean/</ulink>
</para>
</listitem>

</itemizedlist>

<para>
<emphasis>Als je de capaciteit hebt, zou het fijn zijn als je
de CDServer-HOWTO beschikbaar stelde in een aantal formaten
en talen.
</emphasis>
</para>

<para>
Stuur alsjeblieft de volgende gegevens naar mij op, als je dit document 
hebt vertaald:
</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>
Je naam, e-mailadres, de taal en (bijvoorkeur) de URL 
naar het vertaalde document 
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Of een email bijlage van het werk.
</para>
</listitem>
</itemizedlist>
<para>
Stuur beiden alsjeblieft naar mijn e-mailadres op 
<ulink url="http://www.talcon.com/">
Talcon Information Systems</ulink>: <email>randy@talcon.com</email>.
</para>

</sect2>

</sect1>

<!-- section1: Procedure -->

<sect1 id="procedure">
<title>Procedure</title>

<para>
<emphasis>Samenvatting van de stappen</emphasis>
</para>

<indexterm>
<primary>cdserver!procedure</primary>
</indexterm>

<itemizedlist>

<listitem>
<para>
Maak een grote partitie aan voor de CD Image bestanden.
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
Kopieer de CD naar een image file met behulp van de opdracht 
<command>dd</command>.
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
Mount de CD image binnen de directorystructuur.
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
Deel de directory op het netwerk met behulp van 
<application>Samba</application>, 
<application><acronym>NFS</acronym></application>, enz.
</para>
</listitem>

</itemizedlist>

<para>
Zorg ook dat je <xref linkend="introduction" /> en 
<xref linkend="needed" /> hebt gelezen.
</para>

<!-- section2: Creating Images -->

<sect2 id="createimage">
<title>Aanmaken van de ISO images</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!aanmaken van images</primary>
</indexterm>

<para>
Kies (of maak) een bestandssysteem aan met de grootst mogelijke
diskruimte erop vrij. Houd in gedachten dat CD-ROM's zo'n 640MB
gegevens kunnen bevattten, dus als je 8 volle CD's via het netwerk
wilt delen, dan heb je ongeveer 5.1 GB ruimte nodig.
</para>

<para>
Login als root of "su" naar root.
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>df -h</command>

<computeroutput>
Filesystem            Size  Used Avail Use% Mounted on
/dev/hda5             1.4G   82M  1.3G   6% /
/dev/hda1              15M  827k   14M   6% /boot
/dev/hda7             2.4G 1008M  1.3G  43% /usr
/dev/hda8            23.6G 11.7G 11.7G  50% /home
</computeroutput>
</screen>
</para>

<para>
Hier heeft het <filename class="directory">/home</filename> bestandssysteem
de meest beschikbare ruimte, dus is het 't meest geschikte 
bestandssysteem voor het gebruik van het dumpen van de CD-images.
</para>

<para>

<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd /home</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>mkdir image</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd image</command>
</screen>
 
</para>

<para>
Kopieer de CD nu naar een <acronym>ISO</acronym> image.  
De devicenaam van je CD-ROM station moet je bekend zijn
(gewoonlijk <filename class="devicefile">/dev/cdrom</filename>, 
voor SCSI CD-ROM's zou dit
<filename class="devicefile">/dev/scd0</filename> kunnen zijn.
Als voorbeeld maak ik gebruik van de Mandrake distributie CD-ROM:
</para>

<para>

<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>dd if=/dev/cdrom of=mndrk81.iso</command>
</screen>

</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>

<para>
De <quote>if=</quote> staat voor input file, de
<quote>of=</quote> voor output file. Als het goed is krijg je
een melding te zien waarin het aantal records 'in' en aantal
records 'out' wordt aangegeven.
</para>

<para>Wanneer je i/o foutmeldingen te zien krijgt, dan zullen deze 
hoogstwaarschijnlijk zijn te wijten aan de lead-in en lead-out
runoutblocks op de CD. Als het aantal records 'in' en aantal records
'out' niet overeenkomt dan heb je wellicht een probleem,
anders zal de image naar alle waarschijnlijkheid in orde zijn, maar je kunt
nooit weten of de fouten ontstonden tijdens het lezen van het
<acronym>ISO</acronym> deel van de CD of niet (vanwege stof
of krassen op de CD).
</para>

<para>Er bestaan nog andere utility's om CD's in te lezen, zoals 
<command>readcd</command> of
<command>sdd</command>.</para>
<para>Meer informatie over het maken van 1:1 kopie&euml;n van CD's is te
vinden in de
<citation>CD-Writing-HOWTO</citation>, zie <xref linkend="reading" />.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
<emphasis>Mijn dank aan Giblhauser Carl Michael voor de runoutblock informatie.
</emphasis>
</para>

</sect2>

<!-- section2: Mounting Images -->

<sect2 id="mountimage">
<title>Mounten van de ISO-images</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!mounten van images</primary>
</indexterm>

<para>
De volgende stap bestaat uit het mounten van het <acronym>ISO</acronym> 
image bestand.  Laten we een directory onder
<filename class="directory">/mnt</filename> aanmaken om het gemounte
bestand onder te plaatsen.
</para>

<para>

<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd /mnt</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>mkdir iso</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd iso</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>mkdir mndrk81</command>
</screen>

</para>

<para>
Mount nu het <acronym>ISO</acronym> image bestand op deze nieuw aangemaakte
directory
</para>

<para>

<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>mount -o loop,unhide -t iso9660 -r /home/image/mndrk81.iso /mnt/iso/mndrk81</command>
</screen>

</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>
<para>
De <quote>-o loop</quote> betekent: gebruik de optie welke een bestand als
een blokdevice mount. De optie unhide toont verborgen bestanden. De
<quote>-t iso9660</quote> betekent dat het bestand in het iso9660 CD-ROM
formaat staat. De <quote>-r</quote> betekent voor alleen lezen mounten.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
<emphasis>Met dank aan Amar Chaouch voor het wijzen op de unhide optie
van de mount opdracht.
</emphasis>
</para>

<para>
Nu kun je:
</para>

<para>

<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd mndrk81</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>ls -al</command>
</screen>

</para>

<para>
Als het goed is zie je een weergave (<command>ls</command>) van de bestanden
en directory's die zich op de feitelijke CD bevinden
(ze bevinden zich nu alleen in het <acronym>ISO</acronym> image bestand, en
dat is waar je thans naar kijkt!).
</para>

</sect2>

<!-- section2: System Restart -->

<sect2 id="systemrestart">
<title>Het image mounten tijdens de systeemstart</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!fstab bewerken</primary>
</indexterm>

<para>
	Nu we het image handmatig hebben gemount, en er zeker van zijn dat het werkt,
	moet een regel worden toegevoegd aan het 
	<filename>/etc/fstab</filename> bestand zodat het image wordt gemount
	bij de volgende systeemstart. Het is van belang de regel te plaatsen
	na die voor het parent bestandssysteem, b.v.
	<filename class="directory">/home</filename> (Ik gebruik 
	<command>vim</command>, maar
<command>emacs</command>, <command>joe</command>, <command>pico</command> 
of <command>jed</command> zullen evengoed werken):
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>vim /etc/fstab</command>
</screen>
</para>

<para>
	Na de regel die lijkt op de volgende (of op welk bestandssysteem je
	je images plaatste):
</para>

<para>
<screen>
/dev/hda8 /home ext2 defaults 1 2
</screen>
</para>

<para>
	voeg je met een teksteditor de volgende regel toe:
</para>

<para>
<screen>
/home/image/mndrk81.iso /mnt/iso/mndrk81 iso9660 ro,loop,auto,unhide 0 0
</screen>
</para>

</sect2>

<!-- section2: Sharing -->

<sect2 id="sharing">
	<title>Met Samba delen op een Windows netwerk</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!network sharing</primary>
</indexterm>

<para>
Samba moet ge&iuml;nstalleerd en werkend zijn om de volgende stappen uit
te kunnen voeren (dat valt buiten het kader van deze instructie, zie
<xref linkend="reading" />).  Als het nog niet is ge&iuml;nstalleerd,
raadpleeg je de instructies van je Linux distributies voor het installeren
van het Samba package. Of je kunt een bezoek brengen aan de Samba website op
<ulink url="http://us1.samba.org/samba/samba.html">http://us1.samba.org/samba/samba.html</ulink> 
voor installatie-instructies,
binary's, en/of de broncode.
</para>

<para>
Om je gemounte CD's op een windows netwerk te delen, maak je eenvoudigweg
een record aan in het <filename>/etc/smb.conf</filename> bestand
vergelijkbaar met het volgende:
</para>

<para>
<screen>
[cdimages]
comment = Alle gedeelde CD-Images
  path = /mnt/iso
  public = yes
  writable = no
</screen>
</para>

<para>
Hiermee zullen alle subdirectory's onder de directory
<filename class="directory">/mnt/iso</filename> op het netwerk worden gedeeld. 
Om de share te mounten op een lokale drive (in dit geval de I: drive), haal
je een MS-DOS prompt tevoorschijn op de Windows machine en typt het 
volgende:
</para>

<para>
<screen>
<prompt>C:\&#62;</prompt> <command>net use I: \\yourlinuxmachine\cdimages</command>
</screen>
</para>

<para>
Elke CD-image zal nu als een subdirectory op station I: van je
Windows machine verschijnen.
</para>

<para>
Om ALLEEN de Mandrake CD-image aan een stationsletter te koppelen
(we zullen M: gebruiken, waarvan de rootdrive exact zal 
corresponderen met de CD alsof het net in het CD-ROM station werd
gedaan), maak je het volgende record aan in het 
<filename>/etc/smb.conf</filename> bestand.
</para>

<para>
<screen>
[mndrk81]
  comment = Mandrake Linux 8.1
  path = /mnt/iso/mndrk81
  public = yes
  writable = no
</screen>
</para>

<para>
Mount het vervolgens achter je MS-DOS prompt met de volgende opdracht:
</para>

<para>
<screen>
<prompt>C:\&#62;</prompt> <command>net use m: \\yourlinuxmachine\mndrk81</command>
</screen>
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><emphasis>Waarschuwing</emphasis></term>
<listitem>
<para>
<emphasis>
De Samba smb.conf bestandsrecords die hier worden gepresenteerd zijn
vereenvoudigd en niet veilig. Er bestaan heel wat meer opties voor
een Samba share welke beperken wie de shares kan mounten, besturen
hoe de gebruikersauthenticatie wordt uitgevoerd, en of de share
via Network Neighborhood op de Windows machines browseable is.
</emphasis>
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect2>

<!-- section2: NFS -->

<sect2 id="nfs">
<title>Delen van de images op een Unix netwerk met NFS</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!nfs sharing</primary>
</indexterm>

<para>
Zorg dat NFS draait en juist is geconfigureerd op je Linux machine en voeg dan
het volgende toe aan het bestand
<filename>/etc/exports</filename>  met je eigen voorkeursopties:
</para>

<para>
<screen>
# voorbeeldbestand van /etc/exports 
       /mnt/iso            (ro,insecure,nohide,all_squash)
</screen>
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>
<para>
	De optie nohide maakt het je mogelijk een parentdirectory te mounten,
	zonder expliciet alle ge&uml;xporteerde subdirectory's eronder te
	mounten.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
	Probeer nu uit te voeren:
</para>
<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>exportfs -r</command>
</screen>
</para>
<para>
	Hiermee zou alles in het bestand <filename>/etc/exports</filename> opnieuw moeten worden ge&euml;xporteerd.
</para>

<para>
Wanneer je nu typt <quote><command>showmount -e <replaceable>jelinuxmachine</replaceable></command></quote> dan zou je te zien moeten krijgen
dat de <filename class="directory">/mnt/iso</filename> directory is opgenomen
in de exports lijst.
</para>

</sect2>

</sect1>

<!-- section1: Adding Loop Devices -->

<sect1 id="addloops">
<title>Ondersteuning toevoegen voor meer loopdevices</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!loops toevoegen</primary>
</indexterm>

<para>
Nieuwere Linux kernels (2.4) bieden je de mogelijkheid op eenvoudige
wijze meer loopdevices toe te voegen door het bewerken van
<filename>/etc/modules.conf</filename> of via het gebruik van een
bootparameter.
</para>
<para>
Oudere kernels (2.2 ?) boden slechts ondersteuning voor 8 
loopdevices in de kernel gecompileerd.
Je kon dus slechts 8 CD's op een netwerk delen met deze standaardwaarde.
Om meer dan de standaard te ondersteunen, moet je de kernelsource aanpassen,
en een nieuwe kernel compileren.
</para>
<para>
Gebruik de volgende methoden om vast te stellen wat het versienummer
van je actieve kernel is.
</para>
<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>uname -a</command>
</screen>
</para>

<para>
of
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>cat /proc/version</command>
</screen>
</para>


<!-- section2: Adding Loop Module Option -->

<sect2 id="loopmodule">
<title>Toevoegen van de loop module optie</title>

<para>
Huidige kernels staan je toe het aantal ondersteunde loopdevices
in te stellen zonder de kernel opnieuw te compileren. Een van deze
methoden bestaat eruit een options regel toe te voegen aan
<filename>/etc/modules.conf</filename>. 
Deze methode werkt alleen als loop ondersteuning is geconfigureerd als
een laadbare kernel module
(zo worden de meeste grotere Linux distributies nu voorgeconfigureerd).
</para>
<para>
Wijzig <filename>/etc/modules.conf</filename> en voeg de volgende regel toe:
</para>
<para>
<screen>
options loop max_loop=64
</screen>
</para>

<para>
Na het maken van de bovenstaande wijziging, kun je simpelweg
rebooten. Of je kunt proberen gebruik te maken van
<command>rmmod</command> en <command>insmod</command> om de wijziging
te activeren, maar dit zal niet werken als je thans enige loopdevices
hebt gemount (je krijgt de foutmelding:
loop: Device or resource busy).
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>
<para>
Als je geen <filename>/etc/modules.conf</filename> bestand hebt, 
dan kan je module configuratiebestand 
<filename>/etc/conf.modules</filename> zijn genoemd 
(deze naam is nu verouderd).
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Ga verder met <xref linkend="loopdev" />.
</para>

<para>
<emphasis>
	Met dank aan Paul A. Sand voor het wijzen op de /etc/modules.conf 
	option.
</emphasis>
</para>

</sect2>

<!-- section2: Appending to the Boot Prompt --> 

<sect2 id="bootprompt">
<title>Toevoegen aan de Boot Prompt</title>

<para>
	Als je loop ondersteuning direct in de kernel is gecompileerd (met
	andere woorden, het is niet als een module geladen) dan kun je het
	aantal loopdevices dat je ondersteunt wilt hebben op de linux
	bootprompt opgeven.
</para>

<para>
<screen>
<prompt>boot:</prompt>  <command>linux <parameter class="command">max_loop=<replaceable>64</replaceable></parameter></command>
</screen>
</para>

<para>
Of als je gebruik maakt van <application><acronym>LILO</acronym></application>, 
dan kun je het linux bootrecord in
<filename>/etc/lilo.conf</filename> bewerken en de
<parameter>append=</parameter> regel toevoegen/aanpassen.  
Hier is een voorbeeldrecord waarin dit wordt getoond:
<parameter>append=</parameter> 
(<emphasis>noot: voeg alleen de append regel toe of wijzig deze, breng
	geen wijzigingen aan in het volledige record zodat het er zoals
	hierbovenstaand uitziet want dan zal je systeem wellicht niet
	meer booten
</emphasis>).  Raadpleeg voor meer informatie over LILO de
<ulink url="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/mini/LILO.html">LILO mini-HOWTO</ulink> op
<systemitem class="resource">http://www.linuxdoc.org/HOWTO/mini/LILO.html</systemitem>.
</para>

<para>
<screen>
image=/boot/vmlinuz
        label=linux
        root=/dev/hdb5
        initrd=/boot/initrd.img

append=<replaceable>" max_loop=64"</replaceable>

        vga=788
        read-only
</screen>
</para>

<para>
	Na het wijzigen van <filename>/etc/lilo.conf</filename>, moet je
	de opdracht <command>lilo</command> uitvoeren om je wijzigingen
	te activeren.
</para>

<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>lilo</command>

<computeroutput>
Added linux *
Added linux-nonfb
Added failsafe
Added windows
Added floppy
</computeroutput>
</screen>

<para>
	Start vervolgens je systeem opnieuw op. Nadat je systeem is opgestart, kun
	je de boot opdrachtregel controleren door het intikken van het
	volgende:
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>cat /proc/cmdline</command>
</screen>
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>
<para>
	Ik ben er niet zeker van of de loop module (gecompileerd als een module)
	het bestand <filename>/proc/cmdline</filename> inleest wanneer
	de module wordt geladen, en daarom geen options regel nodig heeft in
<filename>/etc/modules.conf</filename>. 
Het is mogelijk dat het dit kan (en als het dit niet doet, dat het dit wel
zou moeten doen). Kortom: Ik heb dit niet getest.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Ga verder met <xref linkend="loopdev" />.
</para>

<para>
<emphasis>
Met dank aan Tony Melia voor de boot prompt info.
</emphasis>
</para>

</sect2>


<!-- section2: Edit Kernel -->

<sect2 id="editkernel">
	<title>Fijnafstemmen van de kernel</title>

<para>
	Als je een oudere kernel hebt (v. 2.2) of je je prima op je gemak
	voelt bij het hercompileren van de kernel, dan kun je het aantal
	loopdevices dat wordt ondersteund, verhogen door het bestand
<filename>/usr/src/linux/drivers/block/loop.c</filename> te bewerken.
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Noot</term>
<listitem>
<para>
	Als je bemerkt dat de broncode van de kernel niet op je machine
	is ge&iuml;nstalleerd, dan zul je de documentatie van je Linux
	documentatie moeten raadplegen over hoe je het installeert
	(de broncode van de kernel wordt met alle distributies meegeleverd - het maakt onderdeel uit van de
<acronym>GNU</acronym> <acronym>GPL</acronym> licentie).
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
Wijzig het nummer in de volgende regel in het aantal loopdevices dat je
nodig zult hebben.
</para>

<para>
<screen>
#define MAX_LOOP <replaceable>16</replaceable>
</screen>
</para>

<para>
	Compileer de nieuwe kernel of module wat van toepassing is.
	Als je hier wat hulp bij nodig hebt, lees dan
	<filename>/usr/src/linux/README</filename> of raadpleeg 
<ulink url="http://www.linuxdoc.org/HOWTO/Kernel-HOWTO.html">
De Linux Kernel HOWTO</ulink>.
</para>

<para>
Ga verder met <xref linkend="loopdev" />.
</para>

</sect2>

<!-- section2: Loop Devices -->

<sect2 id="loopdev">
	<title>Aanmaken van loopdevices in /dev</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!aanmaken van loop devices</primary>
</indexterm>

<para>
Kijk hoeveel <filename class="directory">/dev</filename> regels je
hebt voor loopdevices.
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>ls -l /dev/loop*</command>
</screen>
</para>

<para>
De opdracht <command>mknod</command> maakt de devices aan in de
directory <filename class="directory">/dev</filename>. De loopdevices hebben 
een major nummer <quote>7</quote>, en de minor nummers beginnen bij 
<quote>0</quote>. Als je <parameter>MAX&lowbar;LOOP</parameter> werd 
gedefinieerd als <quote>8</quote> in 
<filename>/usr/src/linux/drivers/block/loop.c</filename>, dan zou je
<filename class="devicefile">/dev/loop0</filename> tot en met 
<filename class="devicefile">/dev/loop7</filename> moeten hebben. 
Om het <filename class="devicefile">/dev/loop8</filename> device aan te maken, 
gebruik je de volgende opdracht (vervang het van toepassing zijnde nummer
voor beide <quote>8'ten</quote> in het voorbeeld hieronder).
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>mknod -m660 /dev/loop<replaceable>8</replaceable> b 7 <replaceable>8</replaceable></command>
</screen>
</para>

<para>
	Controleer de Eigenaar/groep &#38; permissies van het nieuwe bestand (met 
	<command>ls -l</command>). 
Je kunt de eigenaar en de groep met de volgende opdracht wijzigen:
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>chown root.disk /dev/loop8</command>
</screen>
</para>

<para>
Je kunt de permissies met de volgende opdracht wijzigen:
</para>

<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>chmod 666 /dev/loop8</command>
</screen>
</para>

</sect2>

</sect1>

<!-- section1: More Information -->

<sect1 id="moreinfo">
<title>Meer informatie</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!meer info</primary>
</indexterm>

<para>
	Zorg dat je de aanbevolen leesstof in <xref linkend="reading" />
	doorneemt.
</para>

<!-- section2: Frequently Asked Questions -->

<sect2 id="faq">
<title>Veel gestelde vragen</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!faq</primary>
</indexterm>

<para>
Ik moest uiteindelijk deze sectie cre&euml;ren - Veel gestelde vragen.  
Alhoewel ik soms denk dat het Veel beantwoorde vragen zou moeten heten
(ik probeer ze in ieder geval allemaal te beantwoorden).
</para>

<qandaset defaultlabel="qanda">
<qandaentry>
<question>
<para>Kan ik de inhoud van een CD naar een directory kopi&euml;ren
en het delen met <acronym>SAMBA</acronym>?</para>
</question>
<answer>
	<para>In &eacute;&eacute;n woord: Ja.</para>
<blockquote>
<para>
Er is niets dat je daarin tegenhoudt. Ik ben er echter niet zeker van
welke argumenten je zult moeten gebruiken met tar en welke opties je
moet opnemen in de <acronym>SAMBA</acronym> records. 
Er zouden tevens problemen op kunnen treden met bestandsnaamverminking
(hoofdlettergevoeligheid, spaties in bestandsnamen),
bestandskenmerken (alleen-lezen) enz. Stuur me alsjeblieft voorbeelden op
van de opdrachten die je gebruikte voor het kopi&euml;ren van de inhoud van
de CD en je SAMBA records voor de shares als je dit met succes deed.
</para>
<para>
	Hier zijn een aantal opdrachten die je kunt gebruiken om de 
	inhoud te kopi&euml;ren:
</para>
<para>
<screen>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd /home</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>mkdir image</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd image</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>mkdir mndrk81</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>mount /mnt/cdrom</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>cd /mnt/cdrom</command>
<prompt>bash#</prompt> <command>tar cvf - . | (cd /home/image/mndrk81; tar xvf -)</command>
</screen>
</para>

<para>
<emphasis>Met dank aan Giblhauser Carl Michael voor deze info</emphasis>
</para>
</blockquote>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para>Bestaan er scripts of programma's die dit proces automatiseren?
</para>
</question>
<answer>
<para>Ja:</para>
<itemizedlist>
<listitem>
	<para>Bradley Wendelboe en James Mumm schreven een shellscript genaamd 
		CDTower - zie <xref 
			linkend="cdtower" /> voor het downloaden ervan</para>
	<para><emphasis>Ik heb geen onafhankelijke testresultaten van dit
			script, gebruik het op eigen risico.
</emphasis></para>
</listitem>
</itemizedlist>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
	<para>Bestaan er webinterfaces die dit proces automatiseren?</para>
</question>
<answer>
<para>Nog niet. Er is echter veel interesse voor.</para>
<itemizedlist>
<listitem>
<para>Tony Melia [Tony.Melia (at) downsmicro.com.au] heeft aangekondigd
dat hij voor 60% klaar is met een webinterface, d.w.z.
CD's opnemen, het aanmaken van extra 
<filename class="devicefile">/dev/loop</filename> en het
bekijken van de hoeveelheid ruimte die de CD's in beslag nemen.
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>Ik ben van plan een module voor <application>Webmin</application> te
gaan schrijven om dit proces te automatiseren. Dat project
wordt thans gehost door SourceForge op 
<ulink url="http://sourceforge.net/projects/opencdserver">
http://sourceforge.net/projects/opencdserver</ulink></para>
</listitem>
</itemizedlist>
</answer>
</qandaentry>
<qandaentry>
<question>
<para>Kunnen kopieerbeveiligde CD's (b.v. laserlok) op deze wijze worden
gedeeld?</para>
</question>
<answer>
<para>Naar mijn beste weten, Nee</para>
<blockquote><para>Anderen hebben me problemen gemeld die
ze tegenkwamen bij het delen van
<acronym>ISO</acronym> images die waren gemaakt van kopieerbeveiligde CD's. Het schijnt dat zelfs met het gebruik van de optie
<quote>unhide</quote> van 
<command>mount</command> bestanden verborgen blijven.
</para>
</blockquote>
</answer>
</qandaentry>
</qandaset>

</sect2>

<!-- section2: Other Instructions Available -->

<sect2 id="otherhelp">
<title>Andere instructies beschikbaar op het Web</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!andere instructies</primary>
</indexterm>

<para>
Deze sectie is bestemd voor educatief materiaal wat door andere
is geschreven of ingezonden.
</para>

<!-- section3: Richard Black -->

<sect3 id="richardblack">
<title>De inhoud van een CD-ROM in een bestand opslaan en deze mounten
</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!andere instructies!richard black</primary>
</indexterm>

<para>
Richard Black (Compaq) heeft een aantal goede pagina's over
het opslaan van de inhoud van CD-ROM's in bestanden en het mounten
daarvan onder
<systemitem class="osname">Red Hat Linux</systemitem>.
</para>

<itemizedlist>

<listitem>
<para>
<ulink url="http://www.geocities.com/rlcomp_1999/cdimage.html">Saving a CD-ROM to a File and Mounting it</ulink>
</para>
</listitem>

<listitem>
<para>
<ulink url="http://www.geocities.com/rlcomp_1999/loop.html">Linux Loop Devices</ulink> - Op deze pagina is ook het onderstaande script opgenomen
voor het tegelijkertijd aanmaken van meerdere loopdevicenodes in.
<filename class="directory">/dev</filename>.
</para>

</listitem>

</itemizedlist>

<para>
<screen>
Voor het benaderen van de loopdevices zijn devicenodes nodig. Je hebt
reeds loop0 - loop7. Je kunt de volgende loop uitvoeren om de rest
van de nodes aan te maken (loop8 - loop255).
Als je de "\" tekens achterwege laat, dan kun je de volgende regels
geheel op als &eacute;&eacute;n regel code intikken.

<command>
C=8; echo; echo "Creating loop device nodes."; \
   while [ $C -lt 256 ]; do mknod /dev/loop$C b 7 $C; \
   echo -n .; C=`expr $C + 1`; done; echo;
</command>

Noot: de aanhalingstekens rondom expr worden backticks genoemd en ze zijn
in de linkerbovenhoek van het toetsenbord onder het tilde teken ("~") 
te vinden. Dit teken is geen enkel aanhalingsteken.
</screen>
</para>

<para>
<emphasis>Met dank aan Richard Black voor zijn permissie om deze info
toe te mogen voegen en terug te verwijzen naar dit document.
</emphasis>
</para>

</sect3>

<!-- section3: cdtower -->

<sect3 id="cdtower">
<title>CDTower v.06</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!andere instructies!cdtower</primary>
</indexterm>

<para>
Een script om de aanmaak van ISO-images te automatiseren en ze te delen
via Samba
</para>
<para>
door Bradley Wendelboe [krakken (at) icehouse.2y.net] en James Mumm [dart (at) windeath.2y.net]
</para>
<para>
Deze software valt onder de GPL, zie <ulink url="http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html">
http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html</ulink> voor details.
</para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term>Voor het bekijken/downloaden van dit script:</term>
<listitem>
<para>
<ulink url="http://www.talcon.com/projects/CDServer-HOWTO/scripts/cdtower_v0.06.sh.txt">
http://www.talcon.com/projects/CDServer-HOWTO/scripts/cdtower_v0.06.sh.txt</ulink>
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><emphasis>Pas op</emphasis></term>
<listitem>
<para><emphasis>Ik heb geen onafhankelijke testresultaten van dit
script, gebruik het op eigen risico.
</emphasis></para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

<para>
<emphasis>Met dank aan Bradley Wendelboe voor het naar mij 
doorsturen van dit script.</emphasis>
</para>

</sect3>

</sect2>

<!-- section2: Under Future Consideration -->

<sect2 id="future">
<title>In overweging voor toekomstige versies</title>

<indexterm>
<primary>cdserver!future</primary>
</indexterm>

<para>
Dit zijn zaken die ik thans aan het bekijken ben, aan het uitzoeken ben,
of van plan ben voor elkaar te krijgen.
</para>

<itemizedlist>
<listitem>
<para>
Meer scripts beschikbaar stellen die anderen mij hebben gezonden,
of in deze howto, of door ze te hosten en er vanuit dit
document naar te verwijzen.
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Delen van CD's tussen Apple en Netware clients (Appletalk en
IPX).
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Gecomprimeerde ISO-images.
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Tijdens de werking CD Shares wijzigen (hopelijk transparant voor gebruikers).
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Een module toevoegen aan Webmin om het CDServer proces te automatiseren.
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Distributie specifieke instructies.
</para>
</listitem>
<listitem>
<para>
Er heeft zich al een vrijwilliger voor een Duitse vertaling aangemeld,
dus hopelijk zal het spoedig klaar zijn.
</para>
</listitem>
</itemizedlist>

</sect2>

</sect1>

<appendix id="gfdl">
<title>GNU Free Documentation License</title>
<!-- - GNU Project - Free Software Foundation (FSF) -->
<!-- LINK REV="made" HREF="mailto:webmasters@gnu.org" -->


  <!-- sect1>
    <title>GNU Free Documentation License</title -->

    <para>Version 1.1, March 2000</para>

    <blockquote>
      <para>Copyright (C) 2000  Free Software Foundation, Inc.
59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA  02111-1307  USA
Everyone is permitted to copy and distribute verbatim copies
of this license document, but changing it is not allowed.</para>
    </blockquote>

  <sect1 label="0" id="gfdl-0">
    <title>PREAMBLE</title>

    <para>The purpose of this License is to make a manual, textbook,
    or other written document "free" in the sense of freedom: to
    assure everyone the effective freedom to copy and redistribute it,
    with or without modifying it, either commercially or
    noncommercially.  Secondarily, this License preserves for the
    author and publisher a way to get credit for their work, while not
    being considered responsible for modifications made by
    others.</para>

    <para>This License is a kind of "copyleft", which means that
    derivative works of the document must themselves be free in the
    same sense.  It complements the GNU General Public License, which
    is a copyleft license designed for free software.</para>

    <para>We have designed this License in order to use it for manuals
    for free software, because free software needs free documentation:
    a free program should come with manuals providing the same
    freedoms that the software does.  But this License is not limited
    to software manuals; it can be used for any textual work,
    regardless of subject matter or whether it is published as a
    printed book.  We recommend this License principally for works
    whose purpose is instruction or reference.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="1" id="gfdl-1">
    <title>APPLICABILITY AND DEFINITIONS</title>

    <para>This License applies to any manual or other work that
    contains a notice placed by the copyright holder saying it can be
    distributed under the terms of this License.  The "Document",
    below, refers to any such manual or work.  Any member of the
    public is a licensee, and is addressed as "you".</para>

    <para>A "Modified Version" of the Document means any work
    containing the Document or a portion of it, either copied
    verbatim, or with modifications and/or translated into another
    language.</para>

    <para>A "Secondary Section" is a named appendix or a front-matter
    section of the Document that deals exclusively with the
    relationship of the publishers or authors of the Document to the
    Document's overall subject (or to related matters) and contains
    nothing that could fall directly within that overall subject.
    (For example, if the Document is in part a textbook of
    mathematics, a Secondary Section may not explain any mathematics.)
    The relationship could be a matter of historical connection with
    the subject or with related matters, or of legal, commercial,
    philosophical, ethical or political position regarding
    them.</para>

    <para>The "Invariant Sections" are certain Secondary Sections
    whose titles are designated, as being those of Invariant Sections,
    in the notice that says that the Document is released under this
    License.</para>

    <para>The "Cover Texts" are certain short passages of text that
    are listed, as Front-Cover Texts or Back-Cover Texts, in the
    notice that says that the Document is released under this
    License.</para>

    <para>A "Transparent" copy of the Document means a
    machine-readable copy, represented in a format whose specification
    is available to the general public, whose contents can be viewed
    and edited directly and straightforwardly with generic text
    editors or (for images composed of pixels) generic paint programs
    or (for drawings) some widely available drawing editor, and that
    is suitable for input to text formatters or for automatic
    translation to a variety of formats suitable for input to text
    formatters.  A copy made in an otherwise Transparent file format
    whose markup has been designed to thwart or discourage subsequent
    modification by readers is not Transparent.  A copy that is not
    "Transparent" is called "Opaque".</para>

    <para>Examples of suitable formats for Transparent copies include
    plain ASCII without markup, Texinfo input format, LaTeX input
    format, SGML or XML using a publicly available DTD, and
    standard-conforming simple HTML designed for human modification.
    Opaque formats include PostScript, PDF, proprietary formats that
    can be read and edited only by proprietary word processors, SGML
    or XML for which the DTD and/or processing tools are not generally
    available, and the machine-generated HTML produced by some word
    processors for output purposes only.</para>

    <para>The "Title Page" means, for a printed book, the title page
    itself, plus such following pages as are needed to hold, legibly,
    the material this License requires to appear in the title page.
    For works in formats which do not have any title page as such,
    "Title Page" means the text near the most prominent appearance of
    the work's title, preceding the beginning of the body of the
    text.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="2" id="gfdl-2">
    <title>VERBATIM COPYING</title>

    <para>You may copy and distribute the Document in any medium,
    either commercially or noncommercially, provided that this
    License, the copyright notices, and the license notice saying this
    License applies to the Document are reproduced in all copies, and
    that you add no other conditions whatsoever to those of this
    License.  You may not use technical measures to obstruct or
    control the reading or further copying of the copies you make or
    distribute.  However, you may accept compensation in exchange for
    copies.  If you distribute a large enough number of copies you
    must also follow the conditions in section 3.</para>

    <para>You may also lend copies, under the same conditions stated
    above, and you may publicly display copies.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="3" id="gfdl-3">
    <title>COPYING IN QUANTITY</title>

    <para>If you publish printed copies of the Document numbering more
    than 100, and the Document's license notice requires Cover Texts,
    you must enclose the copies in covers that carry, clearly and
    legibly, all these Cover Texts: Front-Cover Texts on the front
    cover, and Back-Cover Texts on the back cover.  Both covers must
    also clearly and legibly identify you as the publisher of these
    copies.  The front cover must present the full title with all
    words of the title equally prominent and visible.  You may add
    other material on the covers in addition.  Copying with changes
    limited to the covers, as long as they preserve the title of the
    Document and satisfy these conditions, can be treated as verbatim
    copying in other respects.</para>

    <para>If the required texts for either cover are too voluminous to
    fit legibly, you should put the first ones listed (as many as fit
    reasonably) on the actual cover, and continue the rest onto
    adjacent pages.</para>

    <para>If you publish or distribute Opaque copies of the Document
    numbering more than 100, you must either include a
    machine-readable Transparent copy along with each Opaque copy, or
    state in or with each Opaque copy a publicly-accessible
    computer-network location containing a complete Transparent copy
    of the Document, free of added material, which the general
    network-using public has access to download anonymously at no
    charge using public-standard network protocols.  If you use the
    latter option, you must take reasonably prudent steps, when you
    begin distribution of Opaque copies in quantity, to ensure that
    this Transparent copy will remain thus accessible at the stated
    location until at least one year after the last time you
    distribute an Opaque copy (directly or through your agents or
    retailers) of that edition to the public.</para>

    <para>It is requested, but not required, that you contact the
    authors of the Document well before redistributing any large
    number of copies, to give them a chance to provide you with an
    updated version of the Document.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="4" id="gfdl-4">
    <title>MODIFICATIONS</title>

    <para>You may copy and distribute a Modified Version of the
    Document under the conditions of sections 2 and 3 above, provided
    that you release the Modified Version under precisely this
    License, with the Modified Version filling the role of the
    Document, thus licensing distribution and modification of the
    Modified Version to whoever possesses a copy of it.  In addition,
    you must do these things in the Modified Version:</para>

    <orderedlist numeration="upperalpha">
      <listitem><para>Use in the Title Page
      (and on the covers, if any) a title distinct from that of the
      Document, and from those of previous versions (which should, if
      there were any, be listed in the History section of the
      Document).  You may use the same title as a previous version if
      the original publisher of that version gives permission.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>List on the Title Page,
      as authors, one or more persons or entities responsible for
      authorship of the modifications in the Modified Version,
      together with at least five of the principal authors of the
      Document (all of its principal authors, if it has less than
      five).</para>
      </listitem>

      <listitem><para>State on the Title page
      the name of the publisher of the Modified Version, as the
      publisher.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Preserve all the
      copyright notices of the Document.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Add an appropriate
      copyright notice for your modifications adjacent to the other
      copyright notices.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Include, immediately
      after the copyright notices, a license notice giving the public
      permission to use the Modified Version under the terms of this
      License, in the form shown in the Addendum below.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Preserve in that license
      notice the full lists of Invariant Sections and required Cover
      Texts given in the Document's license notice.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Include an unaltered
      copy of this License.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Preserve the section
      entitled "History", and its title, and add to it an item stating
      at least the title, year, new authors, and publisher of the
      Modified Version as given on the Title Page.  If there is no
      section entitled "History" in the Document, create one stating
      the title, year, authors, and publisher of the Document as given
      on its Title Page, then add an item describing the Modified
      Version as stated in the previous sentence.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Preserve the network
      location, if any, given in the Document for public access to a
      Transparent copy of the Document, and likewise the network
      locations given in the Document for previous versions it was
      based on.  These may be placed in the "History" section.  You
      may omit a network location for a work that was published at
      least four years before the Document itself, or if the original
      publisher of the version it refers to gives permission.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>In any section entitled
      "Acknowledgements" or "Dedications", preserve the section's
      title, and preserve in the section all the substance and tone of
      each of the contributor acknowledgements and/or dedications
      given therein.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Preserve all the
      Invariant Sections of the Document, unaltered in their text and
      in their titles.  Section numbers or the equivalent are not
      considered part of the section titles.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Delete any section
      entitled "Endorsements".  Such a section may not be included in
      the Modified Version.</para>
      </listitem>

      <listitem><para>Do not retitle any
      existing section as "Endorsements" or to conflict in title with
      any Invariant Section.</para>
      </listitem>
    </orderedlist>
    
    <para>If the Modified Version includes new front-matter sections
    or appendices that qualify as Secondary Sections and contain no
    material copied from the Document, you may at your option
    designate some or all of these sections as invariant.  To do this,
    add their titles to the list of Invariant Sections in the Modified
    Version's license notice.  These titles must be distinct from any
    other section titles.</para>

    <para>You may add a section entitled "Endorsements", provided it
    contains nothing but endorsements of your Modified Version by
    various parties--for example, statements of peer review or that
    the text has been approved by an organization as the authoritative
    definition of a standard.</para>

    <para>You may add a passage of up to five words as a Front-Cover
    Text, and a passage of up to 25 words as a Back-Cover Text, to the
    end of the list of Cover Texts in the Modified Version.  Only one
    passage of Front-Cover Text and one of Back-Cover Text may be
    added by (or through arrangements made by) any one entity.  If the
    Document already includes a cover text for the same cover,
    previously added by you or by arrangement made by the same entity
    you are acting on behalf of, you may not add another; but you may
    replace the old one, on explicit permission from the previous
    publisher that added the old one.</para>

    <para>The author(s) and publisher(s) of the Document do not by
    this License give permission to use their names for publicity for
    or to assert or imply endorsement of any Modified Version.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="5" id="gfdl-5">
    <title>COMBINING DOCUMENTS</title>

    <para>You may combine the Document with other documents released
    under this License, under the terms defined in section 4 above for
    modified versions, provided that you include in the combination
    all of the Invariant Sections of all of the original documents,
    unmodified, and list them all as Invariant Sections of your
    combined work in its license notice.</para>

    <para>The combined work need only contain one copy of this
    License, and multiple identical Invariant Sections may be replaced
    with a single copy.  If there are multiple Invariant Sections with
    the same name but different contents, make the title of each such
    section unique by adding at the end of it, in parentheses, the
    name of the original author or publisher of that section if known,
    or else a unique number.  Make the same adjustment to the section
    titles in the list of Invariant Sections in the license notice of
    the combined work.</para>

    <para>In the combination, you must combine any sections entitled
    "History" in the various original documents, forming one section
    entitled "History"; likewise combine any sections entitled
    "Acknowledgements", and any sections entitled "Dedications".  You
    must delete all sections entitled "Endorsements."</para>
  </sect1>

  <sect1 label="6" id="gfdl-6">
    <title>COLLECTIONS OF DOCUMENTS</title>

    <para>You may make a collection consisting of the Document and
    other documents released under this License, and replace the
    individual copies of this License in the various documents with a
    single copy that is included in the collection, provided that you
    follow the rules of this License for verbatim copying of each of
    the documents in all other respects.</para>

    <para>You may extract a single document from such a collection,
    and distribute it individually under this License, provided you
    insert a copy of this License into the extracted document, and
    follow this License in all other respects regarding verbatim
    copying of that document.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="7" id="gfdl-7">
    <title>AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</title>
    
    <para>A compilation of the Document or its derivatives with other
    separate and independent documents or works, in or on a volume of
    a storage or distribution medium, does not as a whole count as a
    Modified Version of the Document, provided no compilation
    copyright is claimed for the compilation.  Such a compilation is
    called an "aggregate", and this License does not apply to the
    other self-contained works thus compiled with the Document, on
    account of their being thus compiled, if they are not themselves
    derivative works of the Document.</para>

    <para>If the Cover Text requirement of section 3 is applicable to
    these copies of the Document, then if the Document is less than
    one quarter of the entire aggregate, the Document's Cover Texts
    may be placed on covers that surround only the Document within the
    aggregate.  Otherwise they must appear on covers around the whole
    aggregate.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="8" id="gfdl-8">
    <title>TRANSLATION</title>

    <para>Translation is considered a kind of modification, so you may
    distribute translations of the Document under the terms of section
    4.  Replacing Invariant Sections with translations requires
    special permission from their copyright holders, but you may
    include translations of some or all Invariant Sections in addition
    to the original versions of these Invariant Sections.  You may
    include a translation of this License provided that you also
    include the original English version of this License.  In case of
    a disagreement between the translation and the original English
    version of this License, the original English version will
    prevail.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="9" id="gfdl-9">
    <title>TERMINATION</title>
    
    <para>You may not copy, modify, sublicense, or distribute the
    Document except as expressly provided for under this License.  Any
    other attempt to copy, modify, sublicense or distribute the
    Document is void, and will automatically terminate your rights
    under this License.  However, parties who have received copies, or
    rights, from you under this License will not have their licenses
    terminated so long as such parties remain in full
    compliance.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="10" id="gfdl-10">
    <title>FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</title>

    <para>The Free Software Foundation may publish new, revised
    versions of the GNU Free Documentation License from time to time.
    Such new versions will be similar in spirit to the present
    version, but may differ in detail to address new problems or
    concerns.  See <ulink
    url="http://www.gnu.org/copyleft/">http://www.gnu.org/copyleft/</ulink>.</para>

    <para>Each version of the License is given a distinguishing
    version number.  If the Document specifies that a particular
    numbered version of this License "or any later version" applies to
    it, you have the option of following the terms and conditions
    either of that specified version or of any later version that has
    been published (not as a draft) by the Free Software Foundation.
    If the Document does not specify a version number of this License,
    you may choose any version ever published (not as a draft) by the
    Free Software Foundation.</para>
  </sect1>

  <sect1 label="" id="gfdl-use">
    <title>How to use this License for your documents</title>

    <para>To use this License in a document you have written, include
    a copy of the License in the document and put the following
    copyright and license notices just after the title page:</para>

<blockquote><para>
      Copyright (c)  YEAR  YOUR NAME.
      Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
      under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
      or any later version published by the Free Software Foundation;
      with the Invariant Sections being LIST THEIR TITLES, with the
      Front-Cover Texts being LIST, and with the Back-Cover Texts being LIST.
      A copy of the license is included in the section entitled "GNU
      Free Documentation License".
</para></blockquote>

    <para>If you have no Invariant Sections, write "with no Invariant
    Sections" instead of saying which ones are invariant.  If you have
    no Front-Cover Texts, write "no Front-Cover Texts" instead of
    "Front-Cover Texts being LIST"; likewise for Back-Cover
    Texts.</para>

    <para>If your document contains nontrivial examples of program
    code, we recommend releasing these examples in parallel under your
    choice of free software license, such as the GNU General Public
    License, to permit their use in free software.</para>
  </sect1>

</appendix>
<!-- Keep this comment at the end of the file
Local variables:
mode: sgml
sgml-omittag:nil
sgml-shorttag:t
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-always-quote-attributes:t
sgml-indent-step:2
sgml-parent-document: ("referenz.sgml" "appendix")
sgml-exposed-tags:nil
sgml-local-ecat-files:nil
sgml-local-catalogs: CATALOG
sgml-validate-command: "nsgmls -s referenz.sgml"
ispell-skip-sgml: t
End:
-->
</article>

<!-- Keep this comment at the end of the file
Local variables:
mode: sgml
sgml-omittag:t
sgml-shorttag:t
sgml-namecase-general:t
sgml-general-insert-case:lower
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-always-quote-attributes:t
sgml-indent-step:1
sgml-indent-data:nil
sgml-parent-document:nil
sgml-exposed-tags:nil
sgml-local-catalogs:nil
sgml-local-ecat-files:nil
End:
-->