<!DOCTYPE article PUBLIC "-//OASIS//DTD DocBook V3.1//EN">

<article id="index">

<!-- Header -->

<artheader>
  <title>XDM en X Terminal mini-HOWTO</title>

  <author>
   <firstname>Kevin</firstname>
   <surname>Taylor</surname>
   <affiliation>
     <address>
      <email>kevin@northants.lug.org.uk</email>
     </address>
   </affiliation>
  </author>
  <author>
   <firstname>Ellen</firstname>
   <surname>Bokhorst</surname>
   <affiliation>
     <address>
      <email>bokkie_geen_spam_@nl.linux.org</email>
     </address>
   </affiliation>
  </author>
<revhistory>
  <revision>
    <revnumber>v1.00</revnumber>
    <date>2002-05-16</date>
    <authorinitials>KT</authorinitials>
    <revremark>
      Kleine updates in alle secties. Details toegevoegd aan Windows/Linux interoperabiliteit.
      Sectie toegevoegd over het starten van XDM. Details toegevoegd aan KDM en GDM. Nieuwe softwarebronnen toegevoegd.
    </revremark>
  </revision>

  <revision>
    <revnumber>v0.05</revnumber>
    <date>14 November 2000</date>
    <authorinitials>KT</authorinitials>
    <revremark>
	    Kruisverwijzingen naar andere Howtos toegevoegd
    </revremark>
  </revision>

  <revision>
    <revnumber>v0.04</revnumber>
    <date>6 November 2000</date>
    <authorinitials>KT</authorinitials>
    <revremark>
	    Updates na eerste publieke concept.
    </revremark>
  </revision>

  <revision>
    <revnumber>v0.03</revnumber>
    <date>3 juli 2000</date>
    <authorinitials>KT</authorinitials>
    <revremark>
	    Kleine updates na eerste opmerkingen
    </revremark>
  </revision>

  <revision>
    <revnumber>v0.02</revnumber>
    <date>28 June 2000</date>
    <authorinitials>KT</authorinitials>
    <revremark>
	    Eerste SGML broncodeconcept vanuit HTML broncode
    </revremark>
  </revision>

  <revision>
    <revnumber>v0.01</revnumber>
    <date>27 juni 2000</date>
    <authorinitials>KT</authorinitials>
    <revremark>
	    Eerste concept in HTML
    </revremark>
  </revision>
</revhistory>

  <abstract>
    <indexterm>
      <primary>template</primary>
    </indexterm>

    <para>
	    In dit document worden de basisbeginselen in het gebruik van XDM voor het beheren van 
	    X terminals beschreven. Het is niet bedoeld als een uitgebreide bespreking van alle
	    features van XDM, maar een aardige introductie in waar XDM toe in staat is.
    </para>

    <para>
	    Raadpleeg voor een volledige bespreking van de installatie en configuratie van X terminals 
	    alsjeblieft de 'Thin-client' HOWTO', 
	    van het Linux Documentatie Project of het Linux Terminal Server Project
     (zie <xref linkend="resources">).
    </para>
  </abstract>

</artheader>

<!-- Section1: intro -->

<sect1 id="intro">
  <title>Introductie</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!introductie</primary>
  </indexterm>

<!-- Section2: copyright -->

  <sect2 id="copyright">
   <title>Copyright Informatie</title>

   <para>
	   Dit document is auteursrechtelijk beschermd (c) 2000-2002 door Kevin Taylor en
	   het wordt gedistribueerd onder de voorwaarden van de licentie van het
	   Linux Documentatie Project (LDP), zoals hieronder uiteengezet.
   </para>

   <para>
	   Tenzij anders aangegeven, zijn Linux HOWTO documenten auteursrechterlijk
	   beschermd door hun respectieve auteurs. Linux HOWTO documenten mogen
	   in zijn geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd, via elk fysiek
	   of elektronisch medium, zolang deze copyrightvermelding op alle
	   kopie&euml;n behouden blijft. Commerci&euml;le herdistributie is
	   toegestaan en wordt aangemoedigd; de auteur zou echter graag op de
	   hoogte worden gebracht van dergelijke distributies.
   </para>

   <para>
	   Alle vertalingen, afgeleide werken, of verzamelde werken
	   met Linux HOWTO documenten vallen onder deze copyrightmelding.
	   Dat wil zeggen, dat je geen afgeleide werk van een HOWTO mag
	   produceren om vervolgens extra beperkingen te leggen op de
	   distributie daarvan. Uitzonderingen op deze regels kunnen onder
	   bepaalde voorwaarden worden toegestaan; neem alsjeblieft via
	   onderstaand adres contact op met de Linux HOWTO co&ouml;rdinator.
   </para>

   <para>
	   Samengevat, willen we verspreiding van deze informatie via zoveel
	   mogelijk kanalen bevorderen. We willen echter dat het copyright
	   op de HOWTO documenten behouden blijft en zouden graag op de hoogte
	   worden gesteld van eventuele plannen de HOWTO's te herdistribueren.
   </para>

   <para>
	   Neem bij vragen alsjeblieft contact op met
    <email>linux-howto@metalab.unc.edu</email>
   </para>
  </sect2>

<!-- Section2: disclaimer -->

  <sect2 id="disclaimer">
   <title>Disclaimer</title>

   <para>
    Voor de inhoud van dit document kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
    Gebruik de concepten, voorbeelden en andere inhoud op eigen risico.
    Aangezien dit een nieuwe editie is van dit document, kunnen er
    fouten en onzorgvuldigheden in voorkomen, die natuurlijk je systeem
    zouden kunnen beschadigen. Alhoewel dit zeer onwaarschijnlijk is,
    wordt je aangeraden enige voorzichtigheid in acht te nemen, want
    de auteur neemt hier geen verantwoording voor.
   </para>

   <para>
	   Alle copyrights vallen in handen van hun respectieve eigenaren,
	   tenzij specifiek anders vermeld. Gebruik van een term in dit
	   document zou niet moeten worden aangemerkt als van invloed
	   zijnde op de geldigheid van enig handels- of servicemerk.
   </para>

   <para>
	   Het benoemen van bepaalde producten of merken dient niet te worden
	   opgevat als onderschrijvingen.
   </para>

   <para>
	   Het wordt je ten zeerste aangeraden een backup van je systeem te maken
	   voordat je een belangrijke installatie uitvoert en op regelmatige tijden
	   backups aanmaakt.
   </para>
  </sect2>

<!-- Section2: newversions-->

  <sect2 id="newversions">
   <title>Nieuwe Versies</title>

    <indexterm>
     <primary>(je index root)!nieuws over</primary>
    </indexterm>

   <para>
	   De laatste versie van dit document kan worden opgehaald vanaf de
    <ulink url="http://www.northants.lug.org.uk/projects/xdm-mini/">Northants LUG, UK Project Pages
    </ulink>.
   </para>
  </sect2>

<!-- Section2: credits -->

  <sect2 id="credits">
   <title>Krediet</title>

   <para>
	   Dank gaat naar de volgende mensen voor hun hulp bij het verstrekken van informatie en het proeflezen van het
	   document.
   </para>

   <para>
    Scot W Stevenson voor de oorspronkelijke X terminal mini-howto,
    uit 1995, waaruit een deel van het materiaal voor het deel over geavanceerde
    xdm-config configuraties werd verkregen.
   </para>

   <para>
	   Leden van de Northants LUG, UK voor het proeflezen van dit document.
   </para>

   <para>
	   De schrijvers van XDM, Xserver manpages en de standaard XDM scripts.
   </para>

   <para>
    <variablelist>
      <VarListentry>
      <term> Krediet voor 0.05
      </term>
      <listitem>
        <para>
         Iedereen die eerdere versies becommentarieerde, waaronder Neil Zanella,
         Rafael Herrera, Paul Hornshaw, Clive Jones, Robert de Geus, Alex Schenkman,
         Richard Kaszeta, Malcolm Herbet
        </para>
      </listitem
      </VarListentry>

      <VarListentry>
      <term> Krediet voor 1.00
      </term>
      <listitem>
        <para>
		De volgende mensen gaven feedback en opmerkingen die leiden tot de
         1.00 release: Alan James, Stephen Eglen, Malcolm Hunter, Holgar Hoffman,
         Patrick Rynhart, Amedeo Lanza, Alexander Skopalik, Mike Banahan.
        </para>
      </listitem
      </VarListentry>

    </variablelist>
   </para>

  </sect2>

<!-- Section2: feedback -->

  <sect2 id="feedback">
   <title>Feedback</title>

   <para>
	   Feedback aangaande dit document is zeker welkom. Zonder jullie aanleveringen en inbreng,
	   zou dit document niet bestaan. Stuur je aanvullingen, opmerkingen en kritiek alsjeblieft
	   naar het volgende e-mailadres: <email>xdm-mini@northants.lug.org.uk</email>.
   </para>
 </sect2>

<!-- Section2: todo -->

  <sect2 id="todo">
    <title>Te doen</title>

    <para>
	    Ik zou wellicht nog wat details kunnen vermelden over het volgende ...
    <itemizedlist>
    <listitem>
      <para>
	      Fouten opsporen bij problemen die op kunnen treden bij XDM.
      </para>
    </listitem>
    <listitem>
      <para>
      FAQ's en veelvoorkomende fouten
      </para>
    </listitem>
    </itemizedlist>
    </para>
  </sect2>

</sect1>

<!-- Section1: intro: END -->

<!-- Section1: Basics -->

<sect1 id="basics">
  <title>Basisconcepten</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!basis</primary>
  </indexterm>

<!-- Section2: Coverage -->

  <sect2 id="coverage">
    <title>Wat wordt er behandeld</title>
 
    <para>
	    In dit document worden de basisconcepten beschreven nodig voor het gebruik van XDM
	    (de X Display Manager) voor het beheren van X terminals en X servers,
	    om te voorzien in 'thin-client' computing, onder Linux.
    </para>

    <para>
    X (of het 'X Window Systeem') is de grafische omgeving voor Unix systemen.
    Zijn bijzondere kracht (en het deel waarin we voor dit document in zijn
    ge&iuml;nteresseerd) is dat het de actieve toepassingen (webbrowser,
    tekstverwerker, enz.) scheidt van het daadwerkelijke grafische scherm en
    de invoerapparaten (muis, toetsenbord, enz.) via een netwerkcommunicatiemechanisme.
    </para>

    <para>
	    In belangrijke mate betekent dit dat je een toepassing op de ene machine
	    kunt draaien, maar dat de invoer en uitvoer via het netwerk worden 
	    omgeleid naar een andere machine. Dit is de belangrijkste feature die
	    een X terminal mogelijk maakt.
    </para>

    <para>
	    Dit document moet worden gezien als een 'van start gaan met XDM' 
	    document, in die zin dat er de basistermen en concepten voor het
	    gebruiken van XDM en X terminals in worden beschreven, waarbij
	    voorbeelden worden gegeven voor een minimale beveiliging.
    </para>
    
    <para>
	    De lezer wordt geadviseerd de lijst met bronnen te raadplegen
	    die aan het einde van dit document wordt gegeven om verder te kunnen
	    gaan dan deze basisfaciliteiten - in het bijzonder zouden de
	    "authenticatie" en beveiligingsinstellingen kunnen worden bestudeerd,
	    gezien de voorbeelden gegeven in dit document de minst veilige modi
	    aan beveiliging geven.
    </para>
    
    <para>
	    NOOT: - de meeste informatie in dit document werd vergaard van systemen
	    waarop Debian 2.1, SuSE 6.4, Mandrake 7.0 en RedHat 6.0 draaiden.
    </para>

    <para>
	    In dit document wordt niet de installatie of configuratie van een netwerk
	    of X onder Linux besproken. Raadpleeg hiervoor alsjeblieft de van toepassing
	    zijnde HOWTO documenten van het Linux Documentatie Project (zie <xref linkend="resources">).
    </para>
    
    <para>
    In dit document wordt tevens niet getracht te beschrijven hoe Linux zo te installeren en configureren
    dat het fungeert als een X terminal. Raadpleeg voor deze informatie alsjeblieft
    de 'Thin-client HOWTO', onderdeel uitmakend van het Linux Documentatie Project 
    of het Linux Terminal Server Project, zie <xref linkend="resources">.
    </para>
  </sect2>

<!-- Section2: About -->

  <sect2 id="about">
    <title>Over dit document</title>

    <para>
    Dit document kwam tot stand omdat ik wilde experimenteren met Linux op een 486 PC als een
    X terminal naar mijn Linux host.
    </para>
    
    <para>
    Na het lezen van de manpages, de specificaties en huidige howto documenten gerelateerd
    aan XDM en X terminals, duizelde het me waar XDM verondersteld was op te draaien en
    verwarde XDM servers met X servers en dergelijke, dus ontstond na een avond of twee experimenteren dit document.
    </para>
    
    <para>
	    Als de basisterminilogie eenmaal duidelijk is, is de documentatie voor XDM en
	   zijn de zelfdocumenterende voorbeeldbestanden prima te lezen.
    Ik kon gewoon nergens een eenvoudige introductie vinden waarin de basisconcepten
    werden behandeld om me op weg te helpen. Hopelijk bewijst dit document een geschikte
    introductie te zijn voor iemand in een vergelijkbare positie als ik.
    </para>
    
    <para>
	    Oh, en voor het geval je het je afvraagt, een 486dx2/66 met 16 Mb RAM is prima geschikt
	    als X terminal!
    </para>
  </sect2>
</sect1>


<!-- Section1: Terms -->

<sect1 id="xdm">
  <title>XDM</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!xdm</primary>
  </indexterm>

<!-- Section2: What is XDM -->

  <sect2 id="xdm-what">
    <title>Wat is XDM</title>

    <para>
	    Simpel gezegd kan XDM (de X Display Manager) worden gezien als een
	    grafische vervanging van de 'login' prompt van de tekstge&ouml;ri&euml;nteerde
	    opdrachtregelomgeving. In werkelijkheid kan het eigenlijk veel meer dan dat.
    </para>
    
    <para>
	    Kenmerkend zou het moeten worden opgestart als de 'root' gebruiker (of
	    de opstartscripts van het systeem) bij het aanzetten van de machine,
	    en krijgt de gebruiker een grafische loginprompt gepresenteerd.
	    Zodra de gebruiker is ingelogd, beheert het de X sessie van de gebruiker;
	    dat wil zeggen dat het de uitvoering van hun window manager en toepassingen
	    initieert.
    </para>

    <para>
	    Dit zou kunnen worden beschouwd als een typische "simpele lokale machine login'
	    configuratie, zoals ze standaard ge&iuml;nstalleerd worden aangetroffen bij vele
	    Linux distributies. Echter XDM kan ook remote X servers beheren en remote
	    'X terminals' voorzien van loginprompts. Samengevat is het niet beperkt
            tot de lokale machine - het kan eenvoudig andere machines verbonden via
            een netwerk beheren.
    </para>
    
    <para>
	    XDM is een utility waarvan veel kan worden geconfigureerd en in dit document wordt slechts
	    "oppervlakkig" behandeld wat er mee kan worden bereikt. Het is de bedoeling van dit document
	    dat er net voldoende informatie in staat dat je daarmee je X terminals en toepassingsservers
	    kunt configureren om ze met elkaar te kunnen verbinden. De lezer wordt doorverwezen naar 
	    <xref linkend="resources"> voor meer informatie over de hierin besproken onderwerpen.
    </para>

    <para>
	    Een opmerking over de beveiliging: X (in zijn standaardconfiguratie) en XDMCP zijn niet bepaald
	    veilig. Ik veronderstel dat je X draait op een "vertrouwd" netwerk en dat de beveiliging er niet
	    toe doet. Raadpleeg voor details over het verscherpen van je X connecties (en meer details over het
	    gebruik van de netwerkmogelijkheden van X) het document "Remote X Applicaties" dat ook onderdeel
	    uitmaakt van de LDP (zie <xref linkend="resources">).
    </para>
  </sect2>

<!-- Section2: What is an X Terminal -->

  <sect2 id="xdm-xterm">
    <title>Wat is een X terminal</title>

    <para>
	    Deze term zou kunnen worden gebruikt om daarmee diverse configuraties
	    te bedekken, maar op z'n eenvoudigst, is het een machine met een
	    netwerkverbinding, een toetsenbord, muis en monitor, geconfigureerd voor het draaien
	    van het X Window Systeem om een verbinding te maken met een toepassingsserver die zich
	    ergens op het netwerk bevindt.
    </para>

    <para>
	    Er bestaan diverse configuraties voor een 'X terminal' met vari&euml;rende niveaus aan
	    functionaliteit, vari&euml;rend van terminals zonder disk tot volledige X werkstations.
    </para>
    
    </sect2>
<!-- Section2: Terminolgy -->

  <sect2 id="xdm-terms">
    <title>Enige Terminologie</title>

    <para>
	    Voordat ik verder ga, moet ik eerst wat termen uitleggen die ik in
	    dit document zal gaan gebruiken. Wanneer het over X gaat, bestaat er
	    nogal wat verwarring welke faciliteiten aan wat worden geleverd.
	    Dit is vooral van toepassing wanneer je gedistribueerde sessies
	    over een netwerk met X terminals in aanmerking neemt. Ik zal de
	    onderstaande beschreven termen gebruiken.
    </para>

    <para>
    <variablelist>
      <VarListentry>
      <term> Diskless X terminal
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Hier gaat het om een machine zonder lokale disks, die opstart vanaf een
		EPROM (of iets vergelijkbaars) en een netwerkverbinding met een server 
		maakt. Het verkrijgt zijn netwerkconfiguratie, besturingssysteem,
	systeemconfiguratie en alle toepassingen van de server. Zodra het echter
	is geboot, is dit hetzelfde als een 'dumb X terminal' (zie verderop).
	Kenmerkend wordt voor het booten bij deze configuratie gebruik gemaakt van 
	een combinatie van de volgende netwerkprotocollen: BOOTP, DHCP, TFTP, enz.  
	Raadpleeg de <xref linkend="resources"> voor een aantal referenties waarin 
	gedetailleerd wordt beschreven hoe een diskless X terminal op te zetten.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term> Dumb X terminal
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Dit is een machine welke boot in een besturingssysteem vanaf zijn lokale disk 
		en het 'X server' programma start en niet meer dan dat. Er moet een manier zijn
		om een loginprompt op de machine te tonen, om een gebruiker de mogelijkheid te
		bieden in te loggen op een 'toepassingsserver' die zich ergens op het netwerk bevindt.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term> X Werkstation
      </term>
      <listitem>
        <para>
	Dit is vergelijkbaar met een dumb X terminal, maar het voorziet in
	de optie om op de lokale machine zelf in te loggen, vandaar dat het
	heel goed kan dienen als standalone werkstation (d.w.z. zonder 
	netwerkconnectiviteit) als dat nodig is. De meeste distributies
	kunnen kant-en-klaar als een standalone X Werkstation met grafische
	loginprompt worden geconfigureerd.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term>Toepassingsserver
      </term>
      <listitem>
        <para>
		In de samenhang van dit document, gebruik ik de term 'toepassingsserver' om een
		machine te beschrijven die de toepassingen (X clients) levert die onze X terminal
		zal gaan draaien. Dit kan van alles zijn, van editors tot browsers tot de
		feitelijke 'Window Manager' zelf.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term>X Server
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Dit is het programma dat de display van een machine met een fysieke console
		(display, toetsenbord, muis, enz) beheert. Het kan worden gezien als een
		gecombineerde driver voor de grafische kaart, het toetsenbord en de muis.
		Het zal deze faciliteiten als een service aan X clients leveren (vandaar
		de term 'server'). Raadpleeg voor meer details alsjeblieft de X User Howto in
        <xref linkend="resources">.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term> X Client
      </term>
      <listitem>
	      <para>
     Dit is een toepassing dat het gebruik van een X server vereist
     om invoer (toetsenbord en muis) en uitvoer (display) te benaderen.
     Een X client kan geen uitvoer produceren zonder de services van de X server.
     De X server kan lokaal draaien (op dezelfde machine, zoals het geval is 
     bij een X werkstation) of elders op het netwerk
     (zoals het geval is wanneer een X terminal een verbinding maakt met een toepassingsserver).
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
    </variablelist>
    </para>
    
    <para>
	    Uit bovenstaande beschrijvingen, kan een X Werkstation worden gezien als
	    bestaande uit een dumb X terminal en toepassingsserver draaiend op 
	    dezelfde machine.
    </para>
    
    <para>
	    In dit document zal de architectuur van de diverse hiervoor genoemde
	    opties worden bekeken en zal worden beschreven wat de rol is die
	    XDM op zich kan nemen bij de configuratie daarvan.
    </para>

  </sect2>

<!-- Section2: What can XDM do -->

  <sect2 id="xdm-do">
    <title>Wat kan XDM</title>

    <para>
	    XDM is verantwoordelijk voor het leveren van een loginprompt aan de gebruiker en het
	    initi&euml;ren van hun X sessie. Het kan lokale sessies beheren (d.w.z. mensen die op een
	    X werkstation inloggen) of sessies op remote machines, via een verbinding met een
	    toepassingsserver, vanaf een diskless of dumb X terminal.
    </para>

    <para>
	    XDM zou kenmerkend draaien op een toepassingsserver, om het gebruikers mogelijk te maken
	    in te loggen en toepassingen vanaf die server uit te voeren.
    </para>
    
    <para>
	    Er zijn 2 voornaamste wijzen waarop XDM kan samenwerken met een X server:
    <itemizedlist>
      <listitem>
        <para>
        XDM accepteert query's van de X server
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        XDM beheert de X server
        </para>
      </listitem>
    </itemizedlist>
    </para>

    <sect3 id="xserv-query">
      <title>XDM accepteert query's van de X Server</title>

      <para>
      De communicatie tussen XDM en de feitelijke 'X server' (de machine met het
      fysieke scherm/toetsenbord/de muis/enz) wordt afgehandeld via XDMCP, het
      'X Display Manager Control Protocol'.
      </para>

      <para>
	      Hierdoor kunnen X servers query's uitzenden naar servers waarop XDM draait.
	      Effectief moet de X server aangeven 'Ik heb iemand die in wil loggen, geef
	      me alsjeblieft een inlogprompt'. In de bewerkingsmodus zal XDM niets doen
	      totdat hier door je X server om is gevraagd.
      </para>
      
      <para>
	      De query van de X server kan &eacute;&eacute;n van de volgende 3 vormen aannemen:
      <itemizedlist>
        <listitem>
          <para>
		  Direct query: de X server legt contact met een genoemde host, met het verzoek dat XDM
		  op die host een loginprompt op zijn display presenteert.
          </para>
        </listitem>
        <listitem>
          <para>
		  Broadcast: de X server verstuurt een broadcast bericht naar het netwerk,
		  en de eerste server met daarop XDM draaiend, die reageert op de broadcast zal
		  degene zijn die de loginprompt op zijn display presenteert.
          </para>
        </listitem>
        <listitem>
          <para>
		  Indirect query: de X server legt contact met een genoemde host, maar vraagt
		  het naar andere hosts die het kent op het netwerk. De genoemde host zal
		  dan de gebruiker een lijst met hosts geven waaruit het kan kiezen, en
		  zal dan de communicatie initi&euml;ren met de gekozen host wat er in
		  resulteert dat de gekozen host een loginprompt presenteert op het display
		  van de X server.
          </para>
        </listitem>
      </itemizedlist>
      </para>
      
      <para>
	      Er bestaan nog diverse andere opties, maar die zullen hierin niet worden
	      beschreven, raadpleeg hiervoor de XDM en XDMCP documentatie
      <xref linkend="resources">.
      </para>
    </sect3>

    <sect3 id="xdm-server">
      <title>XDM Beheert X Server</title>

      <para>
	      Als je een set machines hebt (b.v. diskless of dumb X terminals) die gewoon
	      worden gebruikt om er een X server op te draaien, alle ontworpen om een loginprompt
	      te leveren aan een enkele toepassingsserver, dan is het mogelijk XDM zo te configureren
	      op de toepassingsserver dat het met elke X server weer een verbinding maakt en
	      de loginprompt automatisch op elke display presenteert.
      </para>

      <para>
      In deze bewerkingsmodus, zal XDM actief een loginprompt 'voortbrengen' 
      aan elke opgesomde X server die het kent, zonder te wachten op een
      query van de X servers zelf.
      </para>
      
      <para>
	      In dat geval staan in het configuratiebestand 'Xservers' (zie verderop)
	      alle machines (zonodig inclusief de lokale display) met wie XDM een
	      verbinding dient te maken om zijn loginprompt weer te geven.
      </para>
      
      <para>
	      Deze configuratie, wanneer gebruikt zonder remote X servers
	      in de configuratie, is de typische configuratie die wordt
	      gebruikt voor een X werkstation, om een gebruiker een
	      grafische login op de lokale machine waarop hij werkt te
	      presenteren. Zoals eerder aangegeven, zullen de meeste
	      distributies deze configuratie 'voorgeconfigureerd' ondersteunen
	      om de gebruiker een lokale grafische loginprompt te presenteren.
      </para>
      
      <para>
	      Noot: XDM moet toestemming hebben om een verbinding met de X servers in kwestie
	      te maken - dus het toegangsbeheer op de X servers moet dienovereenkomstig
	      zijn geconfigureerd.
      </para>
    </sect3>

  </sect2>

</sect1>

<!-- Section1: config -->

<sect1 id="config">
  <title>Configureren van XDM</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!config</primary>
  </indexterm>

  <para>
	  In deze paragraaf wordt behandeld wat er voor XDM moet worden geconfigureerd om de functies
	  die tot dusverre in dit document werden beschreven uit te kunnen voeren.
  </para>
   
  <para>
	  In elk geval bestaat de beschreven configuratie uit het minimale wat nodig is om
	  elk doel te bewerkstelligen. Meestal betekent dit dat deze configuratie de minst
	  veilige is. Raadpleeg alsjeblieft enige aanvullende documentatie uit in
  <xref linkend="resources"> voor informatie over het beveiligen van XDM en X terminals
  (in het bijzonder de 'Running Remote X Applicaties Howto' van de LDP).
  </para>

<!-- Section2: Config Files -->

  <sect2 id="config-files">
    <title>Configuratiebestanden</title>

    <para>
	    Hierin wordt het volgende schema met XDM configuratiebestanden beschreven:
    <itemizedlist>
      <listitem>
        <para>
        xdm-config
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Xaccess
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Xservers
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Xresources
        </para>
      </listitem>
    </itemizedlist>
    </para>
    
    <para>
	    Deze moeten worden opgezet voor de machine waarop XDM zelf draait. 
	    Ze zijn kenmerkend te vinden in (Debian 2.1. Mandrake 7.0.2, RedHat 6.2):
      <screen>
      /etc/X11/xdm
      </screen>
    of (SuSE 6.4):
      <screen>
      /usr/X11R6/lib/X11/xdm
      </screen>
    </para>

    <para>
    <variablelist>
      <VarListentry>
      <term> xdm-config
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Definieert de namen en lokaties van de andere configuratiebestanden en
		de basis toegangspermissies. Voor alle distributies die in dit document
		in aanmerking worden genomen, ging het om de hier genoemde bestanden
                (maar soms wijken de lokaties af).
        </para>

	<para>
		Dit definieert ook de uit te voeren scripts voor de diverse
		status transities voor een X sessie, d.w.z. bij het opstarten, enz.
		Je zou deze niet hoeven wijzigen, aangezien de meeste distributies
		die voorgeconfigureerd aanleveren.
        </para>

	<para>
		Voor door XDM beheerde X sessies bestaat een andere set
		met opstart- en configuratiescripts voor X sessies gestart
		via xinit of startx (d.w.z. niet door XDM beheerde X sessies).
        </para>

        <para>
		In een aantal distributies (b.v. Redhat 7.1) is de volgende regel opgenomen in dit
		configuratiebestand, wat voorkomt dat XDM naar query's luistert:
        <screen>
        DisplayManager.requestPort: 0
        </screen>
	Dit moet als volgt in commentaar worden omgezet:
        <screen>
        !DisplayManager.requestPort: 0
        </screen>
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term> Xaccess
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Bepaalt welke machines een verbinding kunnen maken met XDM - d.w.z.
		vanaf welke andere machines op het netwerk we XDMCP query's accepteren.
		Als een machine niet in dit bestand wordt vermeld, dan zal het geen verzoek om
		een loginprompt van XDM kunnen doen.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term> Xservers
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Bevat een lijst met machines waarmee XDM een verbinding zal maken, aan wie het automatisch een
		loginprompt levert, d.w.z. die machines waarop reeds een X server draait, maar waarop een
		loginprompt moet worden gegeven.
        </para>

        <para>
		Dit is alleen vereist voor 'door XDM beheerde X Servers'. Je hebt in dit bestand
		geen regels nodig als je voor het ondervragen van XDM terug zal vallen op remote X servers.
        </para>

        <para>
		Wanneer uitgevoerd als een standalone 'X Werkstation', staat er gewoonlijk slechts
		&eacute;&eacute;n regel in dit bestand, waarmee de lokale host worden aangegeven.
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
      
      <VarListentry>
      <term> Xresources
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Details over de X eigenschappen in gebruik door de XDM widgets (b.v. de omvang van het
	       loginkader, kleuren, bitmap achtergronden, enz.)	
        </para>
      </listitem>
      </VarListentry>
    </variablelist>
    </para>
  </sect2>

<!-- Section2: XDM Managing X Servers -->

  <sect2 id="xdm-xserv">
    <title>XDM Configureren voor het beheer van X Servers</title>

    <para>
	    In het bestand Xservers moet voor elke X server een regel
	    worden opgenomen op welk van de servers XDM een loginprompt
	    zal plaatsen. Dit is de lokale machine en/of een lijst met
	    remote machines.
    </para>
    
    <para>
    Voorbeeld
      <screen>
      # Eerst de lokale host
      :0 local /usr/bin/X11/X vt7
      #
      # Dan de remote hosts
      emma:0 foreign
      alex:0 foreign
      </screen>
    </para>
    
    <para>
	    Dit zal XDM op de lokale machine starten en ook een loginscherm presenteren
	    op de X servers draaiend op de hosts 'emma' en 'alex' (in de veronderstelling
	    dat permissies zijn opgezet op 'emma' en 'alex' zodanig dat deze machine
	    een verbinding mag opzetten met de draaiende X servers).
    </para>
    
    <para>
	    Zonodig kan de host en het display worden opgegeven (:0, :1, enz.).
	    Dit kan bijvoorbeeld van pas komen als je meerdere X servers draait op een
	    enkele machine, enz.
    </para>
  </sect2>

<!-- Section2: XDM for queries -->

  <sect2 id="xdm-queries">
    <title>Configureren van XDM voor de ontvangst van Query's</title>

    <para>
	    Het bestand Xaccess bepaalt welke hosts XDM op deze machine mag ondervragen,
	    om te kunnen verzoeken om een loginprompt.
    </para>
    
    <para>
    Voorbeeld
      <screen>
      # Eerste regel voor direct queries
      *
      # Volgende regel voor indirect queries
      * CHOOSER BROADCAST
      </screen>
    </para>
    
    <para>
	    Dit betekent dat elke host via XDM om een loginprompt mag vragen (de eerste '*')
    gebruik makend van een direct query.
    </para>

    <para>
	    De regel 'CHOOSER' specificeert welke hosts een verbinding kunnen maken
	    met XDM gebruik makend van indirect query's - in dit geval mag elke host
	    deze machine ondervragen voor een lijst met potenti&euml;le hosts om een
	    verbinding mee te maken (de tweede '*' regel).
    </para>
    
    <para>
	    'BROADCAST' betekent dat de 'chooser' toepassing op deze machine
	    zijn lijst met beschikbare servers (waarop ook XDM draait) 
	    zal verkrijgen via netwerk broadcast query's.
    </para>
    
    <para>
	    Het is mogelijk specifieke hostnamen of specificaties van netwerk IP adressen
	    in deze regels te plaasen (b.v. een geheel IP netwerk of specifieke hosts)
	    (en ook andere indirect query's zijn mogelijk, zonder het gebruik van de chooser), maar
	    dat wordt hierin niet beschreven, (raadpleeg de <xref linkend="resources">
		    voor een aantal verwijzingen naar meer informatie).
    </para>
  </sect2>

<!-- Section2: Starting X -->

  <sect2 id="xdm-startx">
    <title>X Opstarten</title>

    <para>
	    De wijze waarop je de X server zelf start, zal afhangen van hoe je wilt dat
	    het lokaal en remote met XDM functioneert.
    </para>
    
    <para>
    <variablelist>
      <varlistentry>
      <term> X Werkstation: XDM en lokale X server
      </term>
      <listitem>
        <para>
		XDM zal X normaal gesproken automatisch voor je opstarten en XDM zal gewoonlijk
		zo worden geconfigureerd dat het als onderdeel van het opstartproces wordt
		uitgevoerd (via de init scripts). De meeste distributies hebben een specifiek
		'run-level' voor het opstarten van het systeem met een grafische loginprompt.
        </para>

        <para>
		In het bestand Xservers staat kenmerkend een enkele regel - dat van de
		lokale host, en het bestand Xaccess hoeft alleen toegang toe te staan
		vanaf de lokale host.
        </para>
      </listitem>
      </varlistentry>
    
      <varlistentry>
      <term> X Terminal: Remote XDM
      </term>
      <listitem>
        <para>
		Start X gewoon zonder clients, met toegangspermissies zodanig dat de
		remote XDM een verbinding kan maken wanneer het opstart.
		Met de volgende opdracht zal X zonder toegangsbeheer worden opgestart:
          <screen>
          /usr/X11R6/bin/X -ac
          </screen>
        </para>

        <para>
		Wanneer de remote XDM wordt opgestart, zal het een loginprompt 'voortbrengen' naar
		alle dergelijk geconfigureerde X-servers (zoals weergegeven in het bestand Xservers).
        </para>
      </listitem>
      </varlistentry>
    
      <varlistentry>
      <term> X Terminal: Query naar een remote XDM
      </term>
      <listitem>
        <para>
        Er zijn 3 modi voor query's: direct, indirect en broadcast
        (direct voor een enkele single host, indirect voor een lijst met hosts of broadcast voor
	de eerste host die reageert):
          <screen>
          /usr/X11R6/bin/X -query the.remote.host
          /usr/X11R6/bin/X -indirect the.remote.host
          /usr/X11R6/bin/X -broadcast
          </screen>
        </para>
      </listitem>
      </varlistentry>
    </variablelist>
    </para>
    
    <para>
	    In elk geval zal X waarschijnlijk als root worden opgestart.
    </para>

    <para>
    Het is mogelijk een machine automatisch X te laten starten en
    een query uit te voeren voor een draaiende XDM op het netwerk.
    Een manier is het aanpassen van de instelling in inittab voor het uitvoeren
    als een grafische login (dit is runlevel 5 op Debian en RedHat gebaseerde
    systemen en 3 voor SuSE systemen - in dit voorbeeld wordt runlevel 5 verondersteld).
    Vaak is dit de regel beginnend met x:5 ergens aan het einde van het bestand
    /etc/inittab. Stel dit in op (of voeg het toe als het niet voorkomt):
    <screen>
    x:5:respawn:/usr/X11R6/bin/X -broadcast
    </screen>
    Vervang zo nodig -broadcast door -direct of -indirect. Wellicht moet je tevens als
    volgt je standaardrunlevel wijzigen in 5 (en vervolgens het systeem opnieuw opstarten):
    <screen>
    id:5:initdefault:
    </screen>
    </para>
  </sect2>

<!-- Section2: Staring XDM -->

  <sect2 id="xdm-startup">
	  <title>XDM Opstarten</title>

    <para>
	    In een standaardconfiguratie van een X werkstation, zou XDM kenmerkend worden
	    opgestart door het opgeven van een initieel standaardrunlevel dat correspondeert
	    met een volledige grafische login. Op RedHat en Debian gebaseerde systemen is
	    dit gewoonlijk runlevel 5. Op SuSE systemen is dit runlevel 3.
    </para>

    <para>
	    Het is mogelijk XDM bij het opstarten automatisch uit te voeren door de bovenstaande
	    standaardrunlevelregel te wijzigen. Dit wordt als volgt in /etc/inittab geconfigureerd:
    <screen>
    id:5:initdefault:
    </screen>
    </para>

    <para>
	    Als alternatief is het mogelijk een opstartscript voor XDM zelf toe te voegen aan
	    de rc scripts in de directory's met opstartscripts (/etc/rc.d/ voor Redhat/Debian), 
	    voor het op vergelijkbare wijze starten en stoppen van XDM als andere services
	    op een Linux machine.
    </para>

    <para>
	    Het volgende script is geschikt voor een systeem gebaseerd op RedHat (en mogelijk Mandrake),
	    en zou kunnen worden opgeslagen als /etc/rc.d/init.d/xdm. Je zult het moeten
	    activeren met 'chkconfig --add xdm'.
    <screen>
    #!/bin/sh
    # xdm start/stop script voor systemen gebaseerd op RedHat
    #
    # chkconfig: 234 60 60
    # beschrijving: xdm permits remote users to logon to this X display
    # processname: /usr/X11R6/bin/xdm
    # config: /etc/X11/xdm/xdm-config

    # source function library
    . /etc/rc.d/init.d/functions

    [ -x /usr/X11R6/bin/xdm ] || exit 0

    prog=/usr/X11R6/bin/xdm

    RETVAL=0

    start () {
    	echo -n $"Starting $prog: "
        # start daemon
        daemon $prog
        RETVAL=$?
        echo
        [ $RETVAL = 0 ] && touch /var/lock/subsys/xdm
        return $RETVAL
    }

    stop () {
    	echo -n $"Stopping $prog: "
        killproc $prog
        RETVAL=$?
        echo
        [ $RETVAL = 0 ] && rm -f /var/lock/subsys/xdm
        return $RETVAL
    }

    restart () {
    	stop
        start
        RETVAL=$?
        return $RETVAL
    }

    # Kijk hoe we werden aangeroepen.
    case "$1" in
    	 start)
        start
        ;;
         stop)
        stop
        ;;
         status)
        status $prog
        RETVAL=$?
        ;;
         restart)
        restart
        ;;
         condrestart)
	 # herstart alleen als het reeds draait
        [ -f /var/lock/subsys/xdm ] && restart || :
        ;;
         reload)
        echo -n $"Reloading $prog: "
        killproc $prog -HUP
        RETVAL=$?
        echo
        ;;
         *)
             echo $"Usage: $0 (start|stop|restart|condrestart|reload|status)"
             RETVAL=1
    esac

    exit $RETVAL
    </screen>
    </para>
  </sect2>


<!-- Section2: The Chooser -->

  <sect2 id="xdm-chooser">
    <title>De Chooser Toepassing</title>

    <para>
	    Wanneer XDM een indirect query ontvangt, in de veronderstelling dat de van toepassing zijnde opties
	    zijn opgegeven in Xaccess voor de 'chooser' toepassing, kan het de gebruiker een lijst 
	    geven met andere door XDM beheerde servers die het kent.
    </para>

    <para>
	    In deze bewerkingsmodus, zal de gebruiker in plaats van de
	    normale XDM loginprompt, worden gepresenteerd op een 'chooser'
	    toepassing, welk zal voorzien in een lijst met gedetecteerde
	    hosts op het netwerk die thans XDM connecties accepteren.
    </para>

    <para>
	    Toen ik de chooser voor het eerst probeerde, bemerkte ik dat de
	    Xresources bestanden die bij SuSE en Debian systemen worden
	    meegeleverd, een omvang voor de chooser widget specificeerden,
	    die te groot was voor de schermen... Met de volgende regel in
	    het bestand Xresources wordt dat gecorrigeerd:
      <screen>
      Chooser*geometry:      700x500+300+200
      </screen>
    </para>

    <para>
	    De chooser verkrijgt zijn lijst met hosts via &eacute;&eacute;n van de volgende twee methoden:
    <itemizedlist>
    <listitem>
      <para>
	      Broadcast Query: In deze modus wordt een broadcast verzoek over het netwerk verzonden,
	      en wordt een lijst samengesteld uit de reacties ontvangen van andere toepassingsservers
	      waarop XDM draait.
      </para>
    </listitem>
    <listitem>
      <para>
	      Explicit Listing: Het is mogelijk als volgt een lijst met hosts aan te geven voor de chooser in het
	      Xaccess bestand: 
        <screen>
        %hostlist      emma alex liam abigail
        *              CHOOSER %hostlist
        </screen>
	Dit betekent dat de hosts emma, alex, liam en abigail allen als kandidaten zullen
	worden vermeld - zelfs als &eacute;&eacute;n van de machines niet is aangesloten
	op het netwerk (vaak zie je een knop waarmee de host met "ping" kan worden
	getest of deze actief is, voordat wordt getracht er een verbinding mee
	te maken).
      </para>
    </listitem>
    </itemizedlist>
    </para>

    <para>
	    Het is mogelijk ook de localhost op te nemen in de lijst met machines
	    voor de chooser. XDM hoort echter zo te worden geconfigureerd dat
	    het niet op de lokale console display opstart. De login hoort altijd
	    te worden uitgevoerd via een indirect query naar de lokale chooser
	    toepassing, dan zou de localhost samen met andere hosts op het netwerk
	    behoren te verschijnen.
    </para>

  </sect2>

<!-- Section2: XDM Alternatives -->

  <sect2 id="xdm-alternatives">
    <title>Alternatieven voor XDM</title>

    <para>
	    Zowel KDE en Gnome hebben een eigen toepassing ter vervanging van de standaard XDM.
	    Ze zijn vergelijkbaar en goed gedocumenteerd. Wat betreft het leveren van remote
	    X toegang, bestaat een enkele instelling in het configuratiebestand om XDMCP ondersteuning
	    te bieden.
    </para>

    <para>
    <variablelist>
      <varlistentry>
      <term> KDM: KDE Display Manager
      </term>
      <listitem>
        <para>
        Het volgende moet worden ingesteld in het configuratiebestand van KDM (/usr/share/config/kdm/kdmrc
        voor een Mandrake 8.1 systeem):
        <screen>
        [Xdmcp]
        Enable=True
        </screen>
        </para>
</listitem>
      </varlistentry>

      <varlistentry>
      <term> GDM: Gnome Display Manager
      </term>
      <listitem>
        <para>
        Het volgende moet worden ingesteld in het configuratiebestand van GDM (/etc/X11/gdm/gdm.conf):
        <screen>
        [Xdmcp]
        Enable=True
        </screen>
	Om GDM te laten draaien zonder de lokale X Server op te starten, plaats je tevens een commentaarteken
	voor de regel
        <screen>
        0=Standard
        </screen>
	in de 'servers' sectie van het configuratiebestand.
        </para>
</listitem>
      </varlistentry>
    </variablelist>
    </para>
  </sect2>


</sect1>

<!-- Section1: Advanced Configuration -->

<sect1 id="xdm-advconfig">

  <title>Geavanceerde configuratie opties</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!geavanceerd</primary>
  </indexterm>

<!-- Section2: Config Sets -->

  <sect2 id="adv-configsets">
    <title>Configuratie Sets</title>

    <para>
	    Het xdm-config bestand voorziet in een rijke set opties, wanneer het aankomt
	    op gedefinieerde scripts en andere configuratiebestanden. In veel gevallen voldoen
    de standaardwaarden van je distributie prima, maar voor degenen die meer willen ...
    </para>

    <para>
	    De namen van de opstartscripts en configuratiebestanden in gebruik door
	    XDM wordt bepaald door een serie opdrachten in het xdm-config bestand.
	    Hierdoor kun je een andere set bestanden configureren voor verschillende
	    X servers en X terminals, met andere mogelijkheden.
    </para>

    <para>
	    Stel dat je bijvoorbeeld XDM wilt gebruiken voor het beheren van je
	    lokale display, maar dat je tevens wilt dat het query's accepteert
	    van andere X terminals op het netwerk. Het is mogelijk een ander
	    Xresources bestand op te geven voor elk van deze gevallen, door in
	    xdm-config gebruik te maken van de volgende 2 regels:
      <screen>
      DisplayManager._0.resources            /etc/X11/xdm/Xres_0
      DisplayManager*resources               /etc/X11/xdm/Xresources
      </screen>
      Hierbij zal Xres_0 worden gebruikt voor het lokale display (XDM gebruikt _0 voor :0)
      en Xresources voor alle andere (de '*').
    </para>

    <para>
	    Mocht je een specifiek bronbestand willen gebruiken voor een bepaalde host,
	    dan zou je een regel als de volgende kunnen gebruiken:
      <screen>
      DisplayManager.host_0.resources       /etc/X11/xdm/Xres_host_0
      </screen>
    </para>

    <para>
	    In configuratiebestanden van XDM wordt host_0 gebruikt, waar
	    je normaal gesproken host:0 zou gebruiken voor het aanduiden van
	    'display 0 op host'.
    </para>

    <para>
	    Bekijk je het standaardbestand xdm-config, dan zul je waarschijnlijk
	    bemerken dat het zo is opgezet dat er voor je lokale X server sowieso
	    andere bestanden zijn dat voor de remote servers, aangezien er andere
	    zaken moeten worden uitgevoerd bij het opstarten en resetten van de server.
	    Onder Debian zijn in dit bestand de volgenden aangegeven voor lokale servers:
      <screen>
      DisplayManager._0.resources:    /etc/X11/xdm/Xresources_0
      DisplayManager._0.setup:        /etc/X11/xdm/Xsetup_0
      DisplayManager._0.startup:      /etc/X11/xdm/Xstartup_0
      DisplayManager._0.reset:        /etc/X11/xdm/Xreset_0
      </screen>
      en de volgenden voor remote servers:
      <screen>
      DisplayManager*resources:       /etc/X11/xdm/Xresources
      DisplayManager*setup:           /etc/X11/xdm/Xsetup
      DisplayManager*startup:         /etc/X11/xdm/Xstartup
      DisplayManager*reset:           /etc/X11/xdm/Xreset
      </screen>
    </para>

  </sect2>

<!-- Section2: X Resources -->

  <sect2 id="x-resources">
    <title>X Resources</title>

    <para>
	    In dit document zijn de beschikbare X resources slechts even aangeroerd,
	    maar het is wel degelijk mogelijk om XDM volledig te configureren via het
	    Xresources bestand.
    </para>

    <para>
	    Het volgende kan zonodig allemaal worden gewijzigd:
    <itemizedlist>
    <listitem>
	    <para> Lettertypen, de omvang van loginprompts
      </para>
    </listitem>
    <listitem>
	    <para> Achtergrondafbeeldingen
      </para>
    </listitem>
    <listitem>
	    <para> Titels van vensters, enz.
      </para>
    </listitem>
    </itemizedlist>
    </para>

    <para>
	    Op de website van Richard Kaszeta
    (zie <xref linkend="resources">) is een meer gedetailleerde bespreking voer XDM resources te vinden.
    </para>

  </sect2>

</sect1>

<!-- Section1: Common Configurations -->

<sect1 id="common-configs">

  <title>Gebruikelijke Configuraties</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!geavanceerd</primary>
  </indexterm>

<!-- Section2: Linux to Linux -->

  <sect2 id="cfgs-linux">
    <title>Linux naar Linux</title>

    <sect3 id="cfgs-stdalonex">
      <title>Stand-alone X Werkstation</title>

      <para>
	      Dit is reeds verscheidene malen in dit document genoemd, maar samenvattend,
	      is het een PC met daarop XDM draaiend, met een enkel record in het bestand
	      Xservers, gerelateerd aan de localhost (d.w.z. de lokale machine).
      </para>
  
      <para>
	      Dit is gewoonlijk de standaardconfiguratie waarin 'klaar-voor-gebruik' wordt voorzien
	      door de meeste distributies.
      </para>

    </sect3>
    <sect3 id="cfgs-xtermapps">
      <title>X Terminal en Toepassingsserver</title>

      <para>
        XDM draait op de toepassingsserver:
        <itemizedlist>
        <listitem>
          <para>
          Xserver: Bevat geen entry's
          </para>
        </listitem>
        <listitem>
          <para>
		  Xaccess: Moet de X terminal toestaan een verbinding te maken
          </para>
        </listitem>
        </itemizedlist>
      </para>

      <para>
	      X terminal draait X gebruik makend van een direct query aan de toepassingsserver:
          <screen>
          /usr/X11R6/bin/X -query the.application.server
          </screen>
      </para>
    </sect3>

    <sect3 id="cfgs-mngexterm">
      <title>Groep Beheerde X Terminals</title>

      <para>
	      XDM draait op een toepassingsserver:
        <itemizedlist>
        <listitem>
          <para>
		  Xserver: Een opsomming van elk te beheren X terminal
          </para>
        </listitem>
        <listitem>
          <para>
		  Xaccess: Moet elke X terminal toestaan een verbinding te maken
          </para>
        </listitem>
        </itemizedlist>
      </para>

      <para>
	      Elke X terminal, draait slechts X, met een passend toegangsbeheer om XDM toe te staan er een verbinding
	      mee te maken.
        <screen>
          /usr/X11R6/bin/X -ac
        </screen>
      </para>
    </sect3>
  </sect2>

<!-- Section2: Linux to Other -->

  <sect2 id="cfgs-toother">
    <title>Linux naar Andere Systemen</title>

    <para>
    Het is mogelijk een Linux X terminal verbinding te laten maken met een ander systeem waarop XDM draait. 
    Dezelfde principes zijn van toepassing als bovenstaande, maar de bijzonderheden voor het configureren van
    XDM (of equivalent) zal specifiek zijn voor dat systeem.
    </para>

    <sect3 id="cfgs-linsol">
      <title> Linux en Solaris </title>

      <para>
	      Je kunt X op een Linux box draaien, het instrueren dat het een Solaris machine ondervraagt, zoals
	      eerder werd beschreven:
         <screen>
          /usr/X11R6/bin/X -query the.solaris.server
         </screen>
      </para>

      <para>
	      Wellicht dat je X op de Linux machine zo moet
	      configureren dat het gebruik maakt van de fontserver
	      op de Solaris box. Alhoewel ik zonder dit uit te 
	      voeren met mijn Linux box prima een verbinding kon
	      maken en in kon loggen, werden de lettertypen die
	      gebruikt werden door CDE niet correct weergegeven.
      </para>

      <para>
	      Ik heb dit nog niet werkend, aangezien ik geen Solaris box heb,
	      waar ik enige controle over heb, maar er is me verteld dat
	      een font regel in /etc/XF86config die vergelijkbaar is met
	      het volgende, zou moeten werken; wellicht dat je het poortnummer 7200
	      op iets anders in moet stellen
	      (7100 werd me eerder gezegd). Kan iemand bevestigen dat dit werkt?
         <screen>
           FontPath "tcp/solaris.box:7200/all"
         </screen>
      </para>
    </sect3>

    <sect3 id="cfgs-linwin">
      <title> Linux en Windows </title>

      <para>
	      Het is niet mogelijk X te gebruiken voor het op afstand weergeven
	      van Windows toepassingen op een Windows box. Het is wel mogelijk X
	      te gebruiken om Windows versies van X toepassingen weer te geven op
	      een Linux box, met behulp van een Windows X Server en Windows X
	      toepassingen (zoals bijvoorbeeld de XFree86 Win32 port, zie
        <xref linkend="resources">)
      </para>

      <para>
	      Het is mogelijk om Windows toepassingen op afstand te bekijken op een
	      Linux box met behulp van &eacute;&eacute;n van de volgende toepassingen
	      (die niet afhankelijk zijn van X of XDM):
        <itemizedlist>
        <listitem>
          <para>
		  Windows Terminal Services (WTS).  RDesktop is een Linux toepassing dat
		  het 'RDP' protocol in gebruik door WTS begrijpt. Hiermee wordt het
		  mogelijk Linux als client voor WTS te laten fungeren (zie <xref linkend="resources">).
          </para>
        </listitem>
        <listitem>
          <para>
		  Vitual Network Computing (VNC). Dit is een uitstekend platformonafhankelijk
		  remote desktop systeem dat voorziet in een bi-directionele 'Windows of Linux' naar
		  'Windows of Linux' netwerkdesktop.  Het kan wat traag zijn, maar het werkt goed
          (zie <xref linkend="resources">).
          </para>

	  <!--
          <para>
		  Je kunt nogal vreemde dingen doen met VNC, zoals meerdere machines
		  een verbinding laten maken met de desktop en deze laten 'beheren'
		  (en als consequentie 'vechten' om het beheer van de muis :).
          It also doesn't maintain any
          state in the client, so you can leave your client, shutdown, bootup again,
          reconnect and carry on from where you left off.  There is even a version
          of the viewer implemented as a Java applet, usable from any Java-enabled web
          browser.
  </para>
	  -->
        </listitem>
        </itemizedlist>
      </para>
      </sect3>
  </sect2>

<!-- Section2: Other to Linux -->

  <sect2 id="cfgs-tolinux">
    <title>Andere Systemen naar Linux</title>

    <para>
	    Heb je een X-server voor je systeem, dan zou je in staat moeten
	    zijn een verbinding op te zetten met een Linux XDM toepassingsserver.
    </para>

    <sect3 id="cfgs-sollin">
      <title>Solaris en Linux </title>

      <para>
	      Ik veronderstel dat je zoals gebruikelijk XDM op de Linux box
	      draait, en X op Solaris hebt ge&iuml;nstrueerd de Linux box
	      te ondervragen - heeft iemand hier meer informatie over?
      </para>

    </sect3>

    <sect3 id="winlin">

      <title> Windows en Linux </title>

      <para>
	      Heb je een X-server voor Windows welke XDMCP query's ondersteunt, dan
	      zou het mogelijk moeten zijn het zo te configureren dat het de 
	      Linux box ondervraagt. Net als anders draai je XDM op de Linux box.
      </para>

      <para>
	      Er bestaan vele commerci&euml;e X-serverimplementaties voor Windows, en
	      ik zal ze hier niet allemaal opsommen. Er bestaat tevens een port van
	      XFree86 naar Windows, waarbij gebruik wordt gemaakt van de cygwin library's
	      (die werden gebruikt om vele GNU/Linux tools geschikt te maken voor Windows - zie
	      <xref linkend="resources">). Dit werkt goed.
      </para>

      <para>
	      Met behulp van het volgende batch bestand zou de cygwin XFree86 server
	      op Windows worden gestart en een verbinding worden gemaakt met een
	      Linux box (of enige andere OS/machine waarop XDM draait), uitgaande van
	      een standaardinstallatie van cygwin en XFree86 in c:\cygwin
         (sla het op als xdm.bat):
         <screen>
           @echo off
           if "%1"=="" goto noserver
           goto allok
           :noserver
           echo Usage: xdm servername
           goto end

           :allok
           set path=%PATH%;\cygwin\bin;\cygwin\usr\X11R6\bin
           c:
           chdir \cygwin\usr\X11R6\bin
           XWin -query %1

           :end
         </screen>
      </para>
    </sect3>
  </sect2>

</sect1>

<!-- Section1: resources -->

<sect1 id="resources">
  <title>Bronnen</title>

  <indexterm>
    <primary>disk!resources</primary>
  </indexterm>

  <para>
	  In deze paragraaf worden een aantal bronnen vermeld die zijn
	  geraadpleegd voor de constructie van dit document en die in
	  meer details voorzien over de beschreven concepten.
  </para>

  <para>
	  Veel van de onderstaande vermelde referenties maken deel uit van de documenten van het
	  Linux Documentation Project (LDP): <ulink url="http://www.tldp.org/">http://www.tldp.org/</ulink>
  </para>

  <para>
  <variablelist>
    <varlistentry>
    <term>Het X Window Systeem
    </term>
    <listitem>
      <para>
      <itemizedlist>
      <listitem>
        <para>
        X User Howto (van de <ulink url="http://www.tldp.org/">LDP</ulink>)
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Running Remote X Applicaties Mini Howto (van de <ulink url="http://www.tldp.org/">LDP</ulink>)
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Man pages: X (voornaamste concepten), Xserver (X server concepten)
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        X FAQ (op <ulink url="http://www.x.org/">http://www.x.org/</ulink>)
        </para>
      </listitem>
      </itemizedlist>
      </para>
    </listitem>
    </varlistentry>

    <varlistentry>
    <term> Thin-clients/X terminals
    </term>
    <listitem>
      <para>
      <itemizedlist>
      <listitem>
        <para>
        Thin-client Howto Document (van de <ulink url="http://www.tldp.org/">LDP</ulink>)
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Linux Terminal Server Project: <ulink url="http://www.ltsp.org/">http://www.ltsp.org/</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
		Setting up LTSP systems (met stille hardware): 
		<ulink url="http://development.gbdirect.co.uk/xterminal.html">http://development.gbdirect.co.uk/xterminal.html</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Diskless Howto Document (van de <ulink url="http://www.tldp.org/">LDP</ulink>)
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        X terminal pages: <ulink url="http://dns.solucorp.qc.ca/xterminals">http://dns.solucorp.qc.ca/xterminals</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        Richard Kaszeta: Converting old PCs into Standalone X Terminals:
        <ulink url="http://www.menet.umn.edu/~kaszeta/unix/xterminal/">http://www.menet.umn.edu/~kaszeta/unix/xterminal/
        </ulink>
        </para>
      </listitem>
      </itemizedlist>
      </para>
    </listitem>
    </varlistentry>

    <varlistentry>
    <term> XDM, XDMCP, enz.
    </term>
    <listitem>
      <para>
      <itemizedlist>
      <listitem>
        <para>
        Man pages: xdm
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        XDMCP Howto Document (van de <ulink url="http://www.tldp.org">LDP</ulink>)
        </para>
      </listitem>
      </itemizedlist>
      </para>
    </listitem>
    </varlistentry>

    <varlistentry>
    <term> Software
    </term>
    <listitem>
      <para>
      <itemizedlist>
      <listitem>
        <para>
        Cygwin/XFree86 (Win32): <ulink url="http://www.cygwin.com/">http://www.cygwin.com/</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        VNC: <ulink url="http://www.uk.research.att.com/vnc/">http://www.uk.research.att.com/vnc/</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        rdesktop: <ulink url="http://www.rdesktop.org/">http://www.rdesktop.org/</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
		X Servers voor Windows (en andere systemen): 
		<ulink url="http://www.rahul.net/kenton/xsites.html">http://www.rahul.net/kenton/xsites.html</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        GPL Java X Server: <ulink url="http://www.jcraft.com/weirdx/">http://www.jcraft.com/weirdx/</ulink>
        </para>
      </listitem>
      <listitem>
        <para>
        X Terminal/Diskless specifieke distributies: <ulink url="http://lwn.net/Distributions/">http://lwn.net/Distributions/</ulink>
        </para>
      </listitem>
      </itemizedlist>
      </para>
    </listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  </para>
</sect1>

</article>