File: AX25-HOWTO.pl.html

package info (click to toggle)
doc-linux-pl 2002.06.14-2
links: PTS
area: main
in suites: etch, etch-m68k, jessie, jessie-kfreebsd, lenny, squeeze, wheezy
size: 6,900 kB
ctags: 968
sloc: makefile: 66
file content (2438 lines) | stat: -rw-r--r-- 130,271 bytes
parent folder | download | duplicates (5)
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
<HTML>
<HEAD>
 <META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
<META HTTP-EQUIV="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<TITLE>Linux AX25-HOWTO, Radio Amatorskie.</TITLE>


</HEAD>
<BODY>
<H1>Linux AX25-HOWTO, Radio Amatorskie.<BR></H1>

<H2>Terry Dawson, VK2KTJ, 
<A HREF="mailto:terry@perf.no.itg.telecom.com.au">terry@perf.no.itg.telecom.com.au</A>.<BR>
v1.4, 2 Marca 1997.<BR>
<B>Wersja polska: Benedict P. Barszcz, KB2QZV 
<A HREF="mailto:poseidon@ziplink.net">poseidon@ziplink.net</A><BR></B>
v1.4, 28 kwietnia 1997</H2>
<P><HR>
<EM>System Operacyjny Linux jest chyba jedynym na wiecie systemem operacyjnym, ktry szczyci si standardow i rodzim obsug protokou AX.25 dla packet radio uywanego przez operatorw Radia Amatorskiego po caym wiecie. Dokument ten jest powicony temu jak zainstalowa i skonfigurowa t obslug.</EM>
<HR>
<H2><A NAME="s1">1. Wstp</A></H2>

<P>Dokument ten by pocztkowo zacznikiem do HAM-HOWTO ale urs za bardzo, aby mona go byo w ten sposb nadal pisa. Dokument ten opisuje w jaki sposb zainstalowa i skonfigurowa rodzim obsug protokow AX25, NetRom oraz Rose na Linuxie. Podano tutaj kilka typowych konfiguracji, ktre mog posuy jako model do dalszej pracy. 
<P>Wersje protokow radia amatorskiego pod Linuxem s bardzo elastyczne. Dla ludzi, ktrzy nie s zbytnio zapoznani z systemem operacyjnym Linux proces konfiguracji wydawa si moe uciliwy i skomplikowany. Zajmie ci to troch czasu zanim zrozumiesz w jaki sposb wszystko ze sob pasuje. Konfiguracja jest bardzo trudna jeli wpierw nie zapoznasz si z Linuxem oglnie. Nie oczekuj, e uda ci si przej z jakiego rodowiska do Linuxa bez zapoznania si uprzednio z samym Linuxem.
<P>
<H2>1.1 Zmiany w stosunku do poprzednich wersji</H2>

<P>
<DL>
<DT><B>Dodatki.</B><DD><P>doczyem informacje o atce dla moduw. Dodaem par oglnych informacji o strukturze jdra.
<P>
<DT><B>Poprawki.</B><DD><P>Poprawiem konfiguracje ax25d - podzikowania dla John Tanner, VK2ZXQ. Poprzestawiaem mnstwo rzeczy, powinno teraz by bardziej logicznie.
<P>
<DT><B>Do zrobienia.</B><DD><P>Poprawi sekcj o SCC, obecna jest chyba za. Rozwin sekcj programowania. Doda odnoniki do dokumentacji rde AX25 i NetRom.
</DL>
<P>
<P>
<H2>1.2 Inne dokumentacje na ten temat</H2>

<P>Jest wiele zwizanych z tym tematem dokumentw. Jest sporo dokumentw traktujcych o sprawach sieciowych pod Linuxem w sposb bardziej oglny, ktre bardzo polecam poniewa pomog ci one w twoich wysikach i dadz ci gebszy wgld w inne moliwe konfiguracje.
<P>Oto one:
<P>
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/HAM-HOWTO.html">HAM-HOWTO</A><P>
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/Ethernet-HOWTO.html">Ethernet-HOWTO</A><P>
<A HREF="http://www.jtz.org.pl/Html/NET-3-HOWTO.pl.html">NET-3-HOWTO</A><P>
<H2><A NAME="s2">2. Gdzie znale najnowsz wersj tego dokumentu</A></H2>

<P>Najlepszym miejscem do znalezienia ostatniej wersji tego dokumentu jest Archiwum Linux Documentation Project. Linux Documentation Project prowadzi Web Server i dokument niniejszy pojawia si tam jako 
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/LDP/HOWTO/AX25-HOWTO.html">The AX25-HOWTO</A>. Moesz te skontaktowa si ze mn ale zwykle przekazuj ostatnie wersje tego dokumentu koordynatorowi projektu LDP, wic jeli go tam nie ma to s due szanse, e jeszcze go nie skoczyem.
<P>
<H2><A NAME="s3">3. Protokoy dla Packet Radio a Linux</A></H2>

<P>Protok <I>AX.25</I> oferuje dwa tryby operacji: connected i connectionless. Uywany jest albo do pocze typu stacja-do-stacji albo jako medium dla innych protokoow takich jak TCP/IP lub NetRom.
<P>Podobny jest w swej strukturze do X.25 level 2 z pewnymi modyfikacjami, ktre czyni go bardziej uytecznym do pracy w rodowisku radia amatorskiego.
<P>Protok <I>NetRom</I> jest prb penego protokou sieciowego i w swej najniszej warstwie uywa AX.25 jako protokou typu datalink. Dostarcza on sieciowej warstwy, ktra jest adaptowan form AX.25. Protok NetRom cechuje si dynamicznym routingiem, posiada te funkcj pseudonimw dla wzw. 
<P>Protok <I>Rose</I> zosta wynaleziony i po raz pierwszy zastosowany przez Tom'a Moulton, W2VY, i jest wariacj protokou X.25 w warstwie packet. Pomylany jest tak, e AX.25 jest jego warstw typu datalink. Sam rwnie dostarcza warstw sieciow. Adresy Rose przyjmuj form 10 cyfrowych numerkw. Pierwsze cztery cyfry stanowi Data Network
Identification Code (DNIC) i wzite zostay z zacznika B z zalece CCITT X.121. Wicej informacji na temat protokou Rose mona uzyska z 
<A HREF="http://www.rats.org/">Serwera RATS</A>.
<P>Pocztkowo, wczesne oprogramowanie AX.25 wsppracujce z jdrem Linuxa wypracowa Alan Cox. Nastpnie 
<A HREF="mailto:g4klx@g4klx.demon.co.uk">Jonathon Naylor</A> przej rozwijajcy si projekt dodajc obug NetRomu i Rose; obecnie on wanie zajmuje si opracowywaniem rde AX.25 wsppracujego z jdrem Linuxa. DAMA zostao napisane przez 
<A HREF="mailto:jreuter@lykos.tng.oche.de">Joerg Reuter</A>. Obsug karty dwikowej jako modemu oraz modem Baycom doda 
<A HREF="mailto:sailer@ife.ee.ethz.ch">Thomas Sailor</A>. Programy narzdziowe AX.25 s obecnie prowadzone przeze mnie.
<P>Linux obsuguje TNC w trybie KISS (Terminal Node Controllers), kart Ottawa PI, kart Gracillis PacketTwin oraz inne oparte na scalaku SCC Z8530, modem Baycom zarwno seryjny jak i rwnolegy. Nowy, od Tomasza, sterownik DwikoModemu obsuguje karty dwikowe SoundBlaser oraz te zbudowane w oparciu o Crystal chipset.
<P>Programy uytkownika zawieraj prosty PMS (Personal Message System), program latarnie, liniowy program 'call' do poacze, 'listen' przykadowy program do uchwycenia surowych ramek AX.25 na poziomie interfejsu, oraz programy do konfiguracji NetRomu. Zaczono rwnie program, ktory jest jakby serwerem AX.25 przechwytujcym i rozprowadzajcym wchodzce poczenia; jest te demonik dla NetRomu, ktry wykonuje ca czarn robot dla obsugi protokou NetRom.
<P>
<H2>3.1 Jak to wszystko dziaa?</H2>

<P>AX.25 pod Linuxem jest zupenie now implementacj. Cho na pozr wyglda podobnie do NOS, BPQ lub innych implementacji AX.25 to jednak nie przypomina adnej z nich ani nie jest identyczn z adn z nich. AX.25 pod Linuxem mona skonfigurowa tak, e bdzie zachowywa si niemale tak jak inne implementacje AX.25 ale proces konfiguracyjny jest bardzo odmienny.
<P>Aby dopomc ci w sposobie mylenia przy konfigurowaniu, sekcja ta stara si wyjani niektre strukturalne cechy AX.25 oraz umieszcza je w oglnej strukturze Linuxa.
<P><B>Uproszczony schemat warstw protokow sieciowych</B>.
<PRE>
       -----------------------------------------------
       | AF_AX25 | AF_NETROM |  AF_INET    | AF_ROSE |
       |=========|===========|=============|=========|
       |         |           |             |         |
       |         |           |    TCP/IP   |         |
       |         |           ----------    |         |
       |         |   NetRom           |    | Rose    |
       |         -------------------------------------
       |            AX.25                            |
       -----------------------------------------------
</PRE>

Schemat ten ilustruje poprostu, e NetRom, TCP/IP i Rose wszystkie razem rezyduj na protokole AX.25 ale e kady z nich traktowany jest osobno u poziomu programowania na interfejsie. Nazwy 'AF' to nazwy nadawane dla <I>Address Family</I> kadego z tych protokow podczas pisania dla nich programw. Wane tutaj jest to, e konfiguracja urzdzenia AX.25 kluczowo wpywa na to jak bd konfigurowane NetRom, Rose oraz TCP/IP.
<P><B>Schemat moduw w implementacji sieciowej Linuxa</B>
<PRE>
  ----------------------------------------------------------------------------
   User    | Programs  |   call        node    ||  Daemons | ax25d  mheardd
           |           |   pms         mheard  ||          | inetd  netromd
  ----------------------------------------------------------------------------
           | Sockets   | open(), close(), listen(), read(), write(), connect()
           |           |------------------------------------------------------
           |           |    AF_AX25   |  AF_NETROM  |   AF_ROSE   |  AF_INET
           |------------------------------------------------------------------
  Kernel   | Protocols |    AX.25     |   NetRom    |     Rose    | IP/TCP/UDP
           |------------------------------------------------------------------
           | Devices   |    ax0,ax1   |  nr0,nr1    | rose0,rose1 | eth0,ppp0
           |------------------------------------------------------------------
           | Drivers   |  Kiss   PI2   PacketTwin   SCC   BPQ     | slip ppp
           |           |      Soundmodem      Baycom              | ethernet
  ----------------------------------------------------------------------------
  Hardware | PI2 Card, PacketTwin Card, SCC card, Serial port, Ethernet Card
  ----------------------------------------------------------------------------
</PRE>

Ten schemat jest troszeczk bardziej oglny od pierwszego. Stara si on ukaza zaleno pomidzy programami narzdziowymi, jdrem oraz sprztem. Pokazuje te zaleno pomidzy interfejsem programowania <CODE>gniazd</CODE> dla aplikacji, waciwymi moduami protokow, interfejsami sieciowymi jdra, oraz sterownikami urzdze. Kady element schematu polega na tym elemencie, ktry jest poniej niego samego i konfiguracj trzeba rozpoczyna od samego dou w gr. Wic dla przykadu, jeli chesz odpala program <I>call</I> to musisz rwnie skonfigurowa sprzt, nastpnie upewni si, e jdro posiada odpowiedni sterownik urzdzenia, dalej musisz stworzy waciwy interfejs sieciowy oraz, e jdro zawiera waciwy protok, ktry oferuje odpowiedni dla programu <I>call</I> interfejs programowania. W takiej hierarchii staraem si te rozozy ten dokument.
<P>
<H2><A NAME="s4">4. Skadniki oprogramowania AX.25/NetRom.</A></H2>

<P>Oprogramowanie AX.25 skada si z trzech czci: rode jdra, narzdzi do konfiguracji sieci oraz programw narzdziowych.
<P>Wersje jdra Linuxa 2.0.xx zawieraj w sobie pierwotnie sterowniki dla AX.25, NetRom, dla kart Z8530 SCC, PacketTwin i Gracillis. Zostay one znaczco udoskonalone w jdrach 2.1.xx. Niestety, pozostaa cz jdra 2.1.* czyni je bardz chwiejnymi i nie nadaj sie w takim stanie do zaczenia w stabilnych wersjach jder. Aby zaradzi temu problemowi, Jonathon Naylor przygotowa zesp atek, ktre oblug protokow radia amatorskiego w jdrach 2.0.xx wynosz do poziomu standardu jder 2.1.*. Jest to bardz atwe w zaaplikowaniu i wprowadza wachlarz usug, ktre s nieobecne w standardowych jdrach, np. obug Rose.
<P>
<H2>4.1 Gdzie znale jdro, narzdzia i zesp programw narzdziowych?</H2>

<H3>rda jdra</H3>

<P>rda jdra naley szuka w jego zwyczajnym miejscu:
<P>
<A HREF="ftp://ftp.funet.fi//pub/Linux/PEOPLE/Linus/v2.0/linux-2.0.29.tar.gz">ftp://ftp.funet.fi//pub/Linux/PEOPLE/Linus/v2.0/linux-2.0.29.tar.gz</A><P>Obecna kopia zespou atek wedug Jonathon'a znajduje si na:
<P>
<A HREF="ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-module-12.tar.gz">ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-module-12.tar.gz</A><P>
<H3>Narzdzia sieciowe</H3>

<P>Ostatnia wersja <I>alpha</I> standardowych narzdzi sieciowych Linuxa obsuguje AX.25 i NetRom i mona j znale tutaj:
<P>
<A HREF="ftp://ftp.inka.de/pub/comp/Linux/networking/net-tools/net-tools-1.32-alpha.tar.gz">ftp://ftp.inka.de/pub/comp/Linux/networking/net-tools/net-tools-1.32-alpha.tar.gz</A><P>lub
<P>
<A HREF="ftp://ftp.linux.org.uk/pub/linux/Networking/base/net-tools-1.32-alpha.tar.gz">ftp://ftp.linux.org.uk/pub/linux/Networking/base/net-tools-1.32-alpha.tar.gz</A><P>Ostani pakiet ipfwadm mona znale tu:
<P>
<A HREF="ftp://ftp.xos.nl/pub/linux/ipfwadm/">ftp://ftp.xos.nl/pub/linux/ipfwadm/</A><P>
<H3>Programy narzdziowe AX.25</H3>

<P>Istniej dwie odmienne yy programw narzdziowych AX.25. Jedna przeznaczona jest do pracy z jdrami 2.0.* a druga albo do jder 2.1.* lub do kombinacji: jdro 2.0.28+atka module10. Numer wersji pakietu ax25-utils wskazuje na najstarsz wersj jdra, z ktr mog pracowa. Wybierz sobie tak wersj pakietu ax25-utils, ktra bdzie pracowa z jdrem twojego systemu.
<P>Programy narzdziowe dla 2.1.22 i pniejszych, oraz ax25-utils+module mona znale na domowej stronie Jonathon'a Naylor:
<P>
<A HREF="ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/">ftp://ftp.cs.nott.ac.uk/jsn/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz</A><P>lub na:
<P>
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/ham/ax25/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/ham/ax25/ax25-utils-2.1.22b.tar.gz</A><P>Starsze narzdzia, zdolne do pracy z niepoatanym jdrem 2.0.29 nazywaj si ax25-utils-2.0.12c.tar.gz w tym samym miejscu.
<P>
<H2><A NAME="s5">5. Instalacja oprogramowania AX.25/NetRom.</A></H2>

<P>Aby w sposb udany zainstalowa obsug AX.25/NetRom na systemie Linux naley skonfigurowa i zainstalaowa waciwe jdro a nastpnie programy narzdziowe AX.25.
<P>
<H2>5.1 Kompilacja jdra.</H2>

<P>Jeli jeste ju zaznajomiony z kompilowaniem jdra na Linuxie to moesz pomin t sekcj, upewnij si tylko, e wybrae waciwe opcje dla jdra. Jeli nie, to czytaj dalej.
<P>Normalnie, rda jdra naley rozpakowywa bdc w katalogu <CODE>/usr/src</CODE> do podkatalogu zwanego linux. Aby to uczyni naley si zalogowa jako root a nastpnie wykona takie czynnoci:
<PRE>
       # cd /usr/src
       # mv linux linux.old
       # tar xvfz linux-2.0.29.tar.gz
       # tar xvfz ax25-module-12.tar.gz
       # patch -p0 &lt; /usr/src/ax25-module-12/ax25-2.0.29-2.1.22.diff
       # cd linux
</PRE>
<P>Po tym jak rozpakowae i poatae jdro, musisz odpali skrypt konfiguracyjny i zaznaczy opcje, ktre odpowiadaj ukadowi twojego sprztu oraz te, ktre chcesz, aby byy obecne w jdrze. Wystarczy napisa:
<PRE>
# make config
</PRE>
<P>Jeli wolisz metod opart o menu to mona te sprbowa:
<PRE>
# make menuconfig
</PRE>
<P>Opisz tutaj metod zasadnicz, a ty wybierz tak jaka ci najbardziej odpowiada.
W obu przypadkach zostaniesz postawiony wobec pyta, na ktre trzeba odpowiedzie "tak" lub "nie". (Zauwa, e mona te odpowiedzie naciniciem "M" jeli uywa moduw w Linuxie. Dla uproszczenia jednak przyjmuj, e ich nie uywasz, wic dokonaj waciwych poprawek jeli jest przeciwnie.)
<P>Najbardziej zasadniczymi opcjami dla skonfigurowania AX.25 s:
<PRE>
  Code maturity level options  --->
      ...
      [*] Prompt for development and/or incomplete code/drivers
      ...
  General setup  --->
      ...
      [*] Networking support
      ...
  Networking options  --->
      ...
      [*] TCP/IP networking
      [?] IP: forwarding/gatewaying
      ...
      [?] IP: tunneling
      ...
      [?] IP: Allow large windows (not recommended if &lt;16Mb of memory)
      ...
      [*] Amateur Radio AX.25 Level 2
      [?] Amateur Radio NET/ROM
      [?] Amateur Radio X.25 PLP (Rose)
      ...
  Network device support  --->
      [*] Network device support
      ...
      [*] Radio network interfaces
      [?] BAYCOM ser12 and par96 driver for AX.25
      [?] Soundcard modem driver for AX.25
      [?] Soundmodem support for Soundblaster and compatible cards
      [?] Soundmodem support for WSS and Crystal cards
      [?] Soundmodem support for 1200 baud AFSK modulation
      [?] Soundmodem support for 4800 baud HAPN-1 modulation
      [?] Soundmodem support for 9600 baud FSK G3RUH modulation
      [?] Serial port KISS driver for AX.25
      [?] BPQ Ethernet driver for AX.25
      [?] Gracilis PackeTwin support for AX.25
      [?] Ottawa PI and PI/2 support for AX.25
      [?] Z8530 SCC KISS emulation driver for AX.25
      ...
</PRE>

Opcje, ktre oznakowaem jako '*' to te, na ktre musisz odpowiedzie 'Y' - tak. Reszta jest zalena od sprztu, jaki posiadasz oraz od opcji, ktre sobie yczysz. Niektre z tych opcji s opisane troch poniej, wic jeli nie wiesz jeszcze czego chcesz to czytaj dalej a potem tutaj wr.
<P>Po skoczeniu konfiguracji jdra powiniene teraz gadko skompilowa jdro:
<P>
<PRE>
       # make dep
       # make clean
       # make zImage
</PRE>

Upewnij si, aby skopiowa plik arch/i386/boot/zImage tam gdzie by powinien oraz zrb edycje /etc/lilo oraz restartuj lilo, aby faktycznie odpali system z nowego jdra.
<P>
<H3>Co jest nowego w jdrach 2.0.*+ModuleXX i 2.1.* ?</H3>

<P>Jdra 2.1.* zawieraj udoskonalone wersj niemale wszyskich protokow oraz sterownikw. Najbardziej znaczce nowinki to:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
modularyzacja
<BLOCKQUOTE><CODE>
protokoy i sterowniki zostay zmodularyzowane tak, e mona nimi do woli glowa poleceniami insmod, rmmod. Redukuje to wymogi pamiciowe dla jdra przy sporadycznie uywanych moduach oraz sprawia, e polowanie na pluskwy i pielgancja s atwiejsze.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
wszystkie sterowniki s teraz sterownikami sieciowymi
<BLOCKQUOTE><CODE>
wszelkie urzdzenia jak Baycom, SCC, PacketTwin, Gracillis itp. oferuj teraz normalny interfejs sieciowy, tzn. wygldaj teraz tak jak sterownik Ethernetu; nie wygldaj ju tak jak TNC w trybie KISS. Na yczenie, mona zbudowa interfejs kiss do tych urzdze przy pomocy programiku 'net2kiss'.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
usunito pluskwy
<BLOCKQUOTE><CODE>
wiele pluskw zostao wykrytych i zniszczonych dodano te do sterownikw i protokow sporo nowych cech i funkcji.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<H2>5.2 Narzdzia do ustawiania sieci</H2>

<P>Teraz, po wykompilowaniu jdra, powiniene rwnie skompilowa nowe narzdzia do konfiguracji sieci. Przy ich pomocy bdziesz mg manipulowa interfejsami sieciowymi oraz dodawa routing do tablic routingowych.
<P>Nowa wersja <I>alpha</I> standardowego pakietu net-tools zawiera obsug AX.25 i NetRom. Sprawdzaem to i wydaje si, e u mnie dziaa to wietnie.
<P>
<H3>Budowa standardowej wersji net-tools.</H3>

<P>Nie zapomnij przeczyta pliku Readme i zastosowa si to wszelkich tam podanych wskazwek. Czynnoci jakie ja wykonaem, by skompilowa net-tools to:
<P>
<PRE>
       # cd /usr/src
       # tar xvfz net-tools-1.32-alpha.tar.gz
       # cd net-tools-1.32-alpha
       # make config
</PRE>

W tym stadium zaoferowane ci zostan pytania podobnie jak przy kompilacji jdra. Upewnij si, aby zaznaczy obsug jakichkolwiek  protokw, ktre zamierzasz uywa.W razie, gdyby nie wiedzia co odpowiedzie, zaznacz "Y".
<P>Net-tools powinny skompilowa si gadko ze rdami jdra bez adnych ostrzee.
gdy kompilacja ustanie, wwczas wydaj polecenie:
<PRE>
# make install
</PRE>

to zainstaluje programy w ich waciwe miejsca.
<P>Jeli planujesz uywa usug IP firewall to potrzebujesz ostatnich narzdzi ipfwadm do administracji <CODE>ciany ogniowej</CODE>. Narzdzie to podmienia starsze <CODE>ipfw</CODE>, ktre nie pracuje ju z nowszymi jdrami.
<P>Programik ipfwadm skompilowaem w taki sposb:
<PRE>
       # cd /usr/src
       # tar xvfz ipfwadm-2.0beta2.tar.gz
       # cd ipfwadm-2.0beta2
       # make install
       # cp ipfwadm.8 /usr/man/man8
       # cp ipfw.4 /usr/man/man4
</PRE>
<P>
<H2>5.3 Pogramy narzdziowe AX.25</H2>

<P>Po skompilowaniu i restarcie nowego jdra, potrzebujesz jeszcze skompilowa programy narzdziowe. Aby skompilowa programy narzdziowe naley wykona takie czynnoci:
<PRE>
       # cd /usr/src
       # tax xvfz ax25-utils-2.1.22b.tar.gz
       # cd ax25-utils-2.1.22b
       # make config
       # make
       # make install
</PRE>

Pliki zostan zainstalowane pierwotnie do katalogu /usr w podkatalogi takie jak:
bin, sbin, etc and man.
<P>Jeli poka ci si ostrzeenia podobnej treci:
<PRE>
  gcc -Wall -Wstrict-prototypes -O2 -I../lib -c call.c
  call.c: In function `statline':
  call.c:268: warning: implicit declaration of function `attron'
  call.c:268: `A_REVERSE' undeclared (first use this function)
  call.c:268: (Each undeclared identifier is reported only once
  call.c:268: for each function it appears in.)
</PRE>

zatem powiniene pozprawdza czy masz na swoim systemie zainstalowany poprawnie pakiet <CODE>ncurses</CODE>. Skrypt konfiguracyjny stara si zlokalizowa pakiet ncurses na twoim systemie w znanych katalogach. Niektre jednak instalacje le wpisuj ncurses i skryp nie potrafi ich znale.
<P>
<H2><A NAME="s6">6. Najpierw o znakach radioamatorkich , adresach,  itp.</A></H2>

<P>Kady port AX.25 lub NetRom na twoim systemie musi mie przydzielony znak i przypity do niego numeryczny identyfikator stacji. Rzeczy te konfigurujemy w plikach, ktre zostay opisane dalej. Niektre implementacje AX.25, np. BPQ lub NOS, pozwalaj na przypisanie tego samego <CODE>znaku/indentyfikatora</CODE> na obu portach AX.25 i NetRom. Linux na to nie pozwala z pewnych technicznych, skomplikowanych powodw. W praktyce, nie jest to taki wielki problem. 
<P>Oznacza to, e przy konfigurowaniu trzeba by wiadomy tych rzeczy i wzi je pod uwag:
<OL>
<LI>Kady port ax.25 lub NetRom musi by konfigurowany z unikalnym znakiem/identyfikatorem.</LI>
<LI>TCP/IP uywa bdzie tego znaku/identyfikatora, na ktrego porcie odbywa si odbir i transmisja AX.25, tj. ten, ktry skonfigurowae w punkcie 1.</LI>
<LI>NetRom uywa bdzie tego znaku/identyfikatora, ktry zosta mu przydzielony w jego wasnym pliku konfiguracyjnym. Znak ten uywany bdzie tylko wwczas, gdy twj NetRom rozmawia z innym NetRomem. Nie jest to znak, ktory uytkownicy AX.25 maj uywa przy wchodzeniu do twojego wza. Wicej na ten temat powiemy dalej.</LI>
<LI>Rose, pierwotnie, bdzie uywa znaku/identyfikatora nalecego do portu AX.25 chyba, e wyranie zostanie przekonfigurowany poleceniem 'rsparms' na inny. Jeli przydzielisz znak/identyfikator dla Rose poleceniem 'rsparms' wwczas Rose uywa bdzie tego znaku na wszystkich swych portach.</LI>
<LI>Inne programy, takie jak 'ax25d' mog sucha na jakichkolwiek <CODE>znakach/identyfikatorach</CODE> i w dodatku mona te znaki duplikowa po wszelakich portach.</LI>
<LI>Bdc ostrony przy routingu, moesz nawet przyznac wszystkim portom ten sam adres IP.</LI>
</OL>
<H2>6.1 Czym s owe T1, T2, T3 i inne rzeczy?</H2>

<P>Analogicznie, tak jak nie kady radiooperator jest inynierem, tak samo nie kada implementacja AX.25 jest zgodna ze standardem TNC2. Linux stosuje nomenklatur, ktra rni si w pewnym wzgldzie od tej, jakiej uywaby,jeli jedynym twoim dowiadczeniem w packet radio byby TNC. Podana niej tablica powinna by pomocna w interpretacji czym s poszczeglne elementy, ktre daje si konfigurowa, zatem jeli napotkasz je pniej w tym tekcie pomoe ci to w ich zrozumieniu.
<PRE>
  -------------------------------------------------------------------
  Linux  | TAPR TNC | Description
  -------------------------------------------------------------------
  T1     | FRACK    | czas wyczekiwania przed retransmisj
         |          | niepotwierdzonej ramki
  -------------------------------------------------------------------
  T2     | RESPTIME | minimalny czas wyczekiwania na inn ramk
         |          | przed transmisj potwierdzenia
         |          | 
  -------------------------------------------------------------------
  T3     | CHECK    | czas wyczekiwania pomidzy sprawdzeniami czy
         |          | lcze jest nadal aktywne
  -------------------------------------------------------------------
  N2     | RETRY    | ilo retransmisji zanim zaoymy, e lcze
         |          | pado
  -------------------------------------------------------------------
  Idle   |          | okres czasu, ktry cze moe sta bezczynnie
         |          | zanim zostanie zamknite
  -------------------------------------------------------------------
  Window | MAXFRAME | maksymalna liczba niepotwierdzonych,
         |          | wytransmitowanych ramek
  -------------------------------------------------------------------
</PRE>
<P>
<H2>6.2 Parametry, ktre daj si konfigurowa w trakcie pracy.</H2>

<P>Jdra 2.1.* oraz 2.0.29+module maj now cech, ktra pozwala na zmian uprzednio niemoliwych do manipulacji wartoci w trakcie pracy. Jeli uwanie przyjrzysz si strukturze katalogu /proc/sys/net/ to zauwaysz par plikw o sugestywnych nazwach, ktre wskazuj na rne parametry do konfigurowania sieci. Kady plik w katalogu /proc/sys/net/ax25 reprezentuje jeden ustawiony port AX.25. Nazwa pliku odnosi si do nazwy portu. Struktura plikw wyglda nastpujco:
<PRE>
  No.     Nazwa                   Znaczenie                       Warto domylna
  1       IP Default Mode         0=DG 1=VC                       0
  2       AX.25 Default Mode      0=Normal 1=Extended             0
  3       Allow Vanilla Connects  0=No 1=Yes                      1
  4       Backoff                 0=Linear 1=Exponential          1
  5       Connected Mode          0=No 1=Yes                      1
  6       Standard Window         1  &lt;= N &lt;= 7                    2
  7       Extended Window         1  &lt;= N &lt;= 63                   32
  8       T1 Timeout              1s &lt;= N &lt;= 30s                  10s
  9       T2 Timeout              1s &lt;= N &lt;= 20s                  3s
  10      T3 Timeout              0s &lt;= N &lt;= 3600s                300s
  11      Idle Timeout            0m &lt;= N                         20m
  12      N2                      1  &lt;= N &lt;= 31                   10
  13      AX.25 Frame Length      1  &lt;= N &lt;= 512                  256
  14      Max Queue               1  &lt;= N &lt;= 20                   2
  15      Digipeater Mode         0=None 1=Inband 2=XBand 3=Both  3
</PRE>
<P>W powyszej tablicy T1, T2, T3 zostay podane w sekundach a Idle Timout podano w minutach. Zauwa jednak, e wartoci uywane przez interfejs <CODE>sysctl</CODE> mierzone s wartociami wewntrznymi, gdzie czas w sekundach mnoony jest przez 10, co pozwala na rozdrobnienie na 1/10 sekundy. Tam, gdzie liczniki pozwalaj na warto zero, np. T3 lub Idle, zero oznacza, e licznik jest wyczony.
<P>
<H2><A NAME="s7">7. Konfigurowanie portu AX.25.</A></H2>

<P>Kady program AX.25 wpierw czyta plik konfiguracyjny, aby uzyska potrzebne parametry poszczeglnego portu AX.25, obecnego na twoim systemie Linux. Dla portw AX.25 jest to plik /etc/ax25/axports. Kady port AX.25, ktry chcesz mie na swoim systemie, musi by w tym pliku opisany.
<H2>7.1 Jak utworzy plik /etc/ax25/axports?</H2>

<P>Plik /etc/ax25/axports to prosty tekstowy plik, ktry tworzymy zwykym edytorem. Format pliku /etc/ax25/axports jest nastpujcy:
<BLOCKQUOTE><CODE>
portname  callsign  baudrate  paclen  window  description
</CODE></BLOCKQUOTE>

Gdzie:
<BLOCKQUOTE><CODE>
portname
<BLOCKQUOTE><CODE>
to wolna nazwa, krr naley ochrzci port, uywana do nazewnictwa tego portu
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
callsign
<BLOCKQUOTE><CODE>
znak/identyfikator, ktry przypisujesz dla portu AX.25
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
paclen
<BLOCKQUOTE><CODE>
to maksymalna dugo pakietw, ktre bd moliwe na tym porcie przy transmisjch AX.25 w trybie 'connected'.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
window
<BLOCKQUOTE><CODE>
to parametr (K) AX.25 window. To samo co MAXFRAME w wielu urzdzeniach TNC.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
description
<BLOCKQUOTE><CODE>
to dowolny opis tego portu
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>W moim przypadku wyglda to tak:
<PRE>
       radio    VK2KTJ-15       4800        256     2       4800bps 144.800 MHz
       ether    VK2KTJ-14       10000000    256     2       BPQ/ethernet device
</PRE>
<P>Pamitaj, e naley przypisa unikalny znak/identyfikator dla kadego portu AX.25, ktry utworzysz. Wprowad jeden wpis dla kadego urzdzenia AX.25, ktre chcesz uywa. Odnosi si to do portw: KISS, Baycom, SCC, PI, PT,  DwikoModem. W tym miejscu kady wpis ma odnosi si do kadego z osobna urzdzenia AX.25. Wpisy w tym pliku powizane s z interfejsami sieciowymi poprzez ich znak/identyfikator.
<P>Plik ten uywany bdzie przez programy opisane dalej.
<P>
<H2>7.2 Jak utworzy interfejsy sieciowe AX.25?</H2>

<P>Interfejs sieciowy jest tym, co wida na ekranie po wydaniu polecenia 'ifconfig'. Jest to objekt, poprzez ktry jdro Linuxa odbiera i wysya dane sieciowe. Prawie zawsze interfejs sieciowy zwizany jest z fizycznym portem, s jednak wypadki, kiedy nie jest to konieczne. Interfejs sieciowy odnosi si wwczas bezporednio do sterownika urzdzenia fizycznego. W oprogramowaniu AX.25 pod Linuxem istnieje wiele sterownikw urzdze fizycznych. Najpopularniejszym jest zapewne sterownik KISS, lecz s te inne jak np. sterownik SCC, Baycom czy SoundModem (DwikoModem).
<P>Kady z tych sterownikw, przy uruchomianiu go, spowoduje rwnie otworzenie interfejsu sieciowego.
<P>
<H3>Jak doczy urzdzenie KISS?</H3>

<P>Najczciej spotykan konfiguracj bedzi chyba KISS TNC na porcie seryjnym. Naley uprzednio skonfigurowa sam TNC i doczepi go do portu seryjnego. Aby wprowadzi swj TNC w tryb KISS mona uy programu terminala, jak np. minicom lub seyon. Z kolei, aby utworzy urzdzenie KISS naley uy polecenia 'kissattach', ktre to polecenie w swej najprostszej formie moe wyglda tak:
<PRE>
       # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyS0 radio
       # kissparms -p radio -t 100 -s 100 -r 25
</PRE>
<P>Polecenie kissattach utworzy te sieciowy interfejs KISS. Interfejsy te nosz wtedy nazw od 'ax[0-9]'. Przy pierwszym wydaniu polecenia 'kissattach' powstaje 'ax0', przy nastpnym 'ax1', itd. Kady interfejs KISS powizany jest ze swoim portem seryjnym.
<P>Polecenie 'kissparms' pozwala na manipulowanie rnymi parametrami interfejsu KISS. 
<P>W podanym wyej przykadzie doczony zostaby sieciowy interfejs KISS do seryjnego urzdzenia w Linuxie '/dev/ttyS0' i do portu oznaczonego w pliku /etc/ax25/axports jako 'radio'. Nastpnie konfigurowany on jest z wartociami 100 milisekund dla txdelay oraz slottime i wartoci 25 dla ppersist.
<P>Wicej informacji mona znale w man pages w Linuxie.
<P>
<H3>Konfigurowanie urzdze TNC o dwch portach.</H3>

<P>Programik 'mkiss', zawarty w programach narzdziowych ax25-utils, pozwala na wykorzystanie obydwu modemw w urdzeniach TNC o dwch portach. Ustawienie jest do proste. Programik ten dziaa tak, e biorc pojedyncze urzdzenie doaczone do wieloportowego TNC przedstawia je tak, i wyglda ono, jakby to byy dwa urzdzenia, kade z wasnym TNC. Czynno t trzeba wykona zanim zaczniesz jakkolwiek konfiguracj AX.25. Powstae na skutek tego interfejsy pseudo-TTY, (/dev/ttypf*), ktre nie s rzeczywistymi urzdzeniami seryjnymi, wykorzystywane s z kolei do konfiguracji AX.25. Interfejsy Pseudo-TTY wyprowadzaj swego rodzaju fajk, poprzez ktr programy umiejce nadawa do urzdze <CODE>/dev/tty</CODE> mog sie porozumiewa midzy sob. Kada fajka posiada kocwk master i slave. Kocwki master s oglnie oznaczane jako /dev/ptyp*, kocwki slave maj emblem /dev/ttyp*. Pomidzy master a slave istnieje intymna zalenoc, zatem /dev/ptyp0 stanowi koncwk master dla przewodu, ktory ma /dev/ttyp0 na kocwce slave. Zanim otworzysz kocwk slave, musisz najpierw otworzy kocwk master. 'mkiss' wykorzystuje ten wanie mechanizm do rozczepienia pojedynczego urzdzenia seryjnego, na osobne.
<P>Przykad: jeli posiadasz TNC o dwch portach i jest ono doczepione do seryjnego urzdzenia /dev/ttyS0 o prdkoci 9600 bps, to polecenie:
<PRE>
       # /usr/sbin/mkiss -s 9600 /dev/ttyS0 /dev/ptyp0 /dev/ptyp1
       # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp0 port1
       # /usr/sbin/kissattach /dev/ttyp1 port2
</PRE>

utworzy dwa interfejsy pseudo-tty, a kade z nich wyglda bdzie tak, jakby byo pojedynczym seryjnym portem, kade z wasnym TNC. Wowczas interfejsy /dev/ttyp0 i /dev/ttyp1 moesz potraktowa tak jak inne konwencjonalne seryjne porty z doczepionymi do nich urzdzeniami TNC. W praktyce oznacza to, ze odpaliby dla obydwu polecenie 'kissattach' przy zachowaniu wpisw o portach AX.25 jako port1 i port2. Nie naley odpala polecenia 'kissattach' dla rzeczywistego urzdzenia /dev/ttyS0 poniewa zajte zostao ono przez program 'mkiss'.
<P>Polecenie 'mkiss' przyjmuje szereg dodatkowych argumentw, ktre s do twojej dyspozycji. Oto ich streszczenie:
<PRE>
     -c pozwala na dodanie checksum o jednym byte.
        Wikszo implementacji KISS tego nie obsluguje, jest to
        moliwe przy uyciu Rom'u G8BPG KISS.

     -s &lt;speed>
        ustawia prdko portu urzdzenia seryjnego.

     -h omoliwia hardware handshaking na porcie seryjnym, pierwotnie
        jest wyczone. Wiksz implementacji KISS tego nie obsuguje.
        Niektre jednak to maj.

     -l umoliwia prowadzenie log'u do plikw typu syslog.
</PRE>
<P>
<H3>Jak doczepi urzdzenie Baycom</H3>

<P>Wbrew powszechnemu przekonaniu, e nie bdzie to zbyt dobrze dziaa, 
<A HREF="mailto:sailer@ife.ee.ethz.ch">Thomas Sailor</A> podj si rozbudowy obsugi modemw Baycom pod Linuxem. Jego sterowniki obsuguj modemy Ser12 na port seryjny, oraz Par96 i udoskonalony PicPar na porty rwnolege. Wicej informacji o samych modemach mona uzyska na 
<A HREF="http://www.baycome.de/">Web Serverze Baycoma</A><P>Najpierw musisz sprawdzi adres wejcia/wycia oraz adresy bazowe portu seryjnego lub rwnolegego, do ktrego masz doczepiony modem Baycom. Z t informacj moesz dopiero konfigurowa sterownik samego Baycom'a.
<P>Programik <CODE>sethdlc</CODE> pozwala na uycie tych parametrw ze sterownikiem, lub, jeli masz tylko jeden modem Baycom i uywasz moduw w Linuxie to mona te parametry poda rcznie jako opcje dla programu 'insmod' adujcego modu Baycom'a.
<P>Dla przykladu, prosty ukad. Wyczenie sterownika urzdzenia seryjnego COM1:, a nastpnie ustawienie tam sterownika modemu Baycom Ser12 na COM1: z uyciem detekcji typu software DCD:
<PRE>
  # setserial /dev/ttyS0 uart none
  # insmod baycom mode="ser12*" iobase=0x3f8 irq=4
</PRE>
<P>Albo modem Par96 na porcie rwnolegym LPT1: z uyciem detekcji hardware DCD:
<PRE>
   # insmod baycom mode="par96" iobase=0x378 irq=7 options=0
</PRE>

Nie jest to jednak najlepszy sposb. Programik <CODE>sethdlc</CODE> dziaa dobrze zarwno z jednym jak i z wieloma urzdzeniami.
<P>Podrcznik systemowy 'man' programiku <CODE>sethdlc</CODE> opisuje szczegy na ten temat, jednak kilka przykadw pozwoli zilustrowa waniejsze aspekty teje konfiguracji. Poniszy przykad zakada, e zaadowae ju modu Baycom'a poleceniem:
<PRE>
# insmod baycom
</PRE>

Ustawienie sterownika dla interfejsu bc0 stusujc rwnolegy modem Baycom  na LPT1: detekcja typu software DCD:
<PRE>
     # sethdlc -p -i bc0 mode par96 io 0x378 irq 7
</PRE>

Ustawienie sterownika dla interfejsu bc1 stosujc seryjny modem Baycom na COM1::
<PRE>
    # sethdlc -p -i bc1 mode "ser12*" io 0x3f8 irq 4
</PRE>
<P>
<H3>Jak ustawi parametry dostpu do kanau AX.25?</H3>

<P>Parametry dostpu do kanaw AX.25 s analogiczne do parametrw KISS, takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj te uywamy programiku <CODE>sethdlc</CODE>.
<P>I znw podrcznik systemowy 'man' jest gwnym rdem informacji na temat sethdlc, ale jak zwyke jeden czy drugi przykad nie zaszkodzi:
<P>Ustawienie interfejsu bc0 z wartoci 200ms dla TxDelay, 100ms dla Slottime, warto 40 dla ppersist oraz half-duplex:
<PRE>
   # sethdlc -i bc0 -a txd 20 slot 10 ppersist 40 half
</PRE>
<P>Zauwa, e wartoci licznika s tutaj podane w 10-tkach milisekund.
<P>
<H3>Jak doczepi urzdzenie DwikoModem?</H3>

<P>Thomas Sailor napisa nowy sterownik dla jdra Linuxa pozwalajcy na uycie karty dwikowej komputera jako modemu do packet radio. Mona teraz podczy radio bezporednio do karty dwikowej i zabawi si w packet!! Thomas poleca przynajmniej procesor 486DX/66 poniewa cay ciar obliczeniowy sygnau cyfrowego spada w tym wypadku na CPU.
<P>Obecnie sterownik emuluje takie typy modemw: 1200 bps AFSK, 4800 HAPN and 9600 FSK (G3RUH compatible). Jedyne karty, ktre s obugiwane tym sterownikiem to te, zgodne z SoundBlaster oraz WindowsSoundSystem. Karty dwikowe potrzebuj dodatkowego ukadu wspomagajcego ukad PTT a informacj na ten tema mona zasign na domowej stronie Thomas'a Sailora, 
<A HREF="http://www.ife.ee.ethz.ch/~sailer/pcf/ptt_circ/ptt.html">tutaj</A>. Istnieje szereg moliwoci: detekcja syganu z karty dwikowej, lub przez port rwnolegy, seryjny, port midi. Przykady schematw s na stronie Thomas'a.
<P>Przy zaczeniu sterownik DwikoModemu docza interfejsy sieciowe: sm0, sm1, sm2, itp.
<P>Uwaga: Sterownik DwikoModemu wspzawodniczy w zagarnianiu zasobw komputera ze sterownikiem karty dwikowej. Jeli wic planujesz uywa sterownik DwikoModemu to upewnij si, czy sterownik karty dwikowej jest wyinstalowany. Jak zwyke moesz obydwa skompilowa jako moduy i uywa je wtedy, gdy jest to wygodne.
<P>
<H3>Konfigurowanie karty dwikowej.</H3>

<P>Sterownik DwikoModemu nie wzbudza karty dwikowej przy adowniu si systemu. Pakiet ax25-utils zawiera programik 'setcrystal', ktry obluguje karty oparte o Crystal Chipset. jeli posiadasz inn kart to potrzebujesz innego oprogramowania, aby j pobudzi. Skadnia programiku jest oczywista:
<PRE>
     setcrystal [-w wssio] [-s sbio] [-f synthio] [-i irq] [-d dma] [-c dma2]
</PRE>

Jeli, zatem yczysz sobie doczepi kart soundblaster na adresie 0x388, irq 10 i DMA 1, to dj tak:
<PRE>
       # setcrystal -s 0x388 -i 10 -d 1
</PRE>

Jeli ustawiasz kart WinSoundSystem na adresie 0x534, irq 5, DMA 3, to daj tak:
<PRE>
       # setcrystal -w 0x534 -i 5 -d 3
</PRE>

Parametr [-f synthio] suy do zdeklarowania adresu syntezatora, a [-c dma2] do podania drugiej wartoci dla DMA, ktora pozwala na operacj full-duplex.
<P>
<H3>Jak ustawi interfejs DwikoModemu?</H3>

<P>Po skonfigurowaniu karty dwikowej musisz teraz powiedzie strownikowi DwikoModemu gdzie moe jej szuka oraz jakiego rodzaju modem ma emulowa.
<P>Parametry te mog zosta zdeklarowane programikiem 'sethdlc', lub, jeli uywa bdziesz tylko jednej karty mona je poda rcznie programowi 'insmod', ktry aduje sterownik Dwikomodemu.
Dla przykadu, prosta konfiguracja: jedna karta dwikowa SoundBlaster ustawiona wedug powyszego przykadu i emulujca modem 1200 pbs:
<PRE>
       # insmod soundmodem mode="sbc:afsk1200" iobase=0x220 irq=5 dma=1
</PRE>

Nie jest to jednak najlepszy sposb. Programik <CODE>sethdlc</CODE> dziaa dobrze zarwno z jednym jak i z wieloma urzdzeniami.
<P>Man pages programiku <CODE>sethdlc</CODE> pisz w szczegach na ten temat, jednak kilka przykadw pozwoli zilustrowa waniejsze aspekty teje konfiguracji. Poniszy przykad zakada, ze zaadowae ju modu sterownika DwikoModemu poleceniem:
<PRE>
       # insmod soundmodem
</PRE>

Ustawienie sterownika do obugi uprzednio skonfigurowanej karty WinSoundSystem, aby emulowa modem  G3RUH 9600 jako interfejs sieciowy sm0, na porcie rwnolegym z ukadem PTT o adresie 0x378:
<PRE>
       # sethdlc -p -i sm0 mode wss:fsk9600 io 0x534 irq 5 dma 3 pario 0x378
       # ifconfig sm0 up
</PRE>

Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster, aby emulowa modem HAPN 4800 bps jako interfejs sieciowy sm1 z ukladem PTT na porcie seryjnym o adresie 0x2f8:
<PRE>
       # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:hapn4800 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
       # ifconfig sm1 up
</PRE>

Ustawienie sterownika uprzednio skonfigurowanej karty SoundBlaster, aby emulowa modem AFSK 1200 bps jako interfejs sieciowy sm1, na seryjnym porcie z ukadem PTT o adresie 0x2f8:
<PRE>
       # sethdlc -p -i sm1 mode sbc:afsk1200 io 0x388 irq 10 dma 1 serio 0x2f8
       # ifconfig sm1 up
</PRE>
<H3>Jak ustawi parametry dostpu do kanau AX.25?</H3>

<P>Parametry dostpu do kanaw AX.25 s analogiczne do parametrw KISS, takich jak ppersist, txdelay, slottime. Tutaj te uywamy programiku <CODE>sethdlc</CODE>.
<P>I znw man pages s gwnym rdem informacji na temat sethdlc, ale jak zwykle jeden czy drugi przykad nie zaszkodzi:
<P>
<P>Ustawienie interfejsu sm0 z wartoci 100ms dla TxDelay, 50ms dla Slottime, warto 128 dla ppersist oraz half-duplex:
<PRE>
       # sethdlc -i sm0 -a txd 10 slot 5 ppersist 128 full
</PRE>

Zauwa, e wartoci licznika s tutaj podane w 10-tkach milisekund.
<P>
<H3>Ustalenie poziomu audio i dostrojenie sterownika</H3>

<P>Kady modem radiowy domaga si do poprawnej pracy waciwej regulacji poziomu audio. Dotyczy to rwnie DwikoModem'u. Thomas napisa programy narzdziowe, ktre uatwiaj to zadanie. S to: 'smdiag' i 'smmixer'.
<BLOCKQUOTE><CODE>
smdiag
<BLOCKQUOTE><CODE>
dostarcza dwch typw wywietlacza, typu oscyloskopowego i typu "eye pattern"
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<BLOCKQUOTE><CODE>
smmixer
<BLOCKQUOTE><CODE>
pozwaa na waciwe wyregulowanie poziomu nadawania i odbioru.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>To polecenie odpala programik 'smdiag' w trybie "eye" dla interfejsu sm0:
<PRE>
       # smdiag -i sm0 -e
</PRE>

To polecenie odpala programik 'smmixer' dla interfejsu sm0:
<PRE>
       # smmixer -i sm0
</PRE>
<P>
<P>
<H3>Przygotowanie czci AX.25 jdra do wykorzystania DwikoModemu.</H3>

<P>Sterownik DwikoModemu powoduje doczenie standardowego interfejsu sieciowego, gotowego do wykorzystania przez jdro. Konfiguracja przypomina t, jak stosujemu przy kartach PacketTwin oraz PI.
<P>Najpierw, interfejsowi trzeba przypisa znak/identyfikator. Uywamy programu 'ifconfig'. Polecenie:
<PRE>
  # /sbin/ifconfig sm0 hw ax25 VK2KTJ-15 up
</PRE>

przypisze interfejsowi sm0, nalecemu do DwikoModemu, znak/identyfikator VK2KTJ-15 w protokole AX.25.
<P>Nastpny krok to dokonanie wpisu do pliku /etc/ax25/axports podobnie jak dla innych urzdze fizycznych. Tene wpis w pliku ax25ports jest powizany z interfejsem sieciowym, ktry powyej skonfigurowae na tyme znaku/identyfikatorze. Wpis w pliku axports noszcy znak/identyfikator, ktorego uye przy DwikoModemie bdzie uywany jako odnonik do tego modemu.
<P>Tak ustawione urzdzenie AX.25 moesz teraz spoytkowa jak kade inne. Skonfiguruj je do pracy w TCP/IP, dodaj je do demona ax25d, uyj do NetRom lub Rose, jak tylko chcesz.
<P>
<H3>Jak doaczy urzdzenie z kart PI?</H3>

<P>Sterownik karty PI generuje powstanie interfejsw sieciowych typu  `pi[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PI zostanie przypisany interfejs pi0, kolejnej pi1, itd. Literki 'a' i 'b' odnosz sie do fizycznych portw znajdujcych si na karcie PI. Jeli zbudowae jdro z obsug karty PI, oraz jeli zostaa ona poprawnie wykryta to moesz skonfigurowa sobie interfejs sieciowy w taki sposb:
<PRE>
       # /sbin/ifconfig pi0a hw ax25 VK2KTJ-15 up
</PRE>

Polecenie to skonfigurowaoby pierwszy port pierwszej wykrytej karty PI przypisujc jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczynioby go aktywnym. Zauwa, e znak musi mie swj odpowiednik w pliku /etc/ax25/axports, aby mc uywa tego portu.
<P>Sterownik do karty PI napisany zosta przez David'a Perry, 
<A HREF="mailto:dp@hydra.carleton.edu">dp@hydra.carleton.edu</A><P>
<H3>Jak doczepi urzdzenie z kart PacketTwin.</H3>

<P>Sterownik karty PacketTwin generuje powstanie interfejsw sieciowych typu  `pt[0-9][ab]. Pierwszej wykrytej karcie PacketTwin zostanie przypisany interfejs pt0, kolejnej pt1, itd. Literki 'a' i 'b' odnosz sie do fizycznych inerfejsw znajdujcych si na karcie PacketTwin. Jeli zbudowae jdro z obsug karty PacketTwin, oraz jeli zostaa ona poprawnie wykryta to moesz skonfigurowa sobie interfejs sieciowy w taki sposb:
<PRE>
       # /sbin/ifconfig pt0a hw ax25 VK2KTJ-15 up
</PRE>

Polecenie to skonfigurowaoby pierwszy port pierwszej wykrytej karty PacketTwin przypisujc jej znak/identyfikator VK2KTJ-15 i uczynioby go aktywnym. Zauwa, e znak musi mie swj odpowiednik w pliku /etc/ax25/axports, aby mc uywa tego portu.
<P>Sterownik karty PacketTwin zosta napisany przez Craig Small, VK2XLZ, 
<A HREF="mailto:csmall@triode.apana.org.au">csmall@triode.apana.org.au</A>.
<P>
<H3>Jak doczepi generyczne urzdzenie SCC?</H3>

<P>Joerg Reuter, DL1BKE, 
<A HREF="mailto:jreuter@lykos.tng.oche.de">jreuter@lykos.tng.oche.de</A> wypracowa sterownik do generycznej obsugi kart opartych o scalak Z8520 SCC. Sterownik ten daje si konfigurowa do obsugi wielorakich kart oferujc interfejs, ktry zachowuje si tak jak TNC w trybie KISS. Traktuj wic go tak, jakby to by TNC w trybie KISS.
<P>
<H3>Gdzie uzyska i jak zbudowa pakiet do narzdzi konfiguracyjnych?</H3>

<P>Cho sterownik zawarty jest w standardowym rdle jdra to jednak Joerg uwalnia wci nowsze wersje rdowe razem ze specjalnymi narzdziami do konfiguracji, ktre rwnie potrzebujesz.
<P>Pakiet z narzdziami do konfiguracji znajdziesz tutaj:
<PRE>
db0bm.automation.fh-aachen.de

       /incoming/dl1bke/

  lub:

  insl1.etec.uni-karlsruhe.de

       /pub/hamradio/linux/z8530/

  lub:

  ftp.ucsd.edu

       /hamradio/packet/tcpip/linux
       /hamradio/packet/tcpip/incoming/
</PRE>

Znajdziesz tam rnorakie wersje, wic wybierz te, ktre odpowiadaj twojej wersji jdra:
<PRE>
  z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz   2.0.*
  z8530drv-utils-3.0.tar.gz    2.1.6 lub nowsze
</PRE>

Oto polecenia, ktre musiaem wykona, aby skompilowa i zainstalowa w pakiet z jdrem 2.0.25:
<PRE>
  # cd /usr/src
  # gzip -dc z8530drv-2.4a.dl1bke.tar.gz | tar xvpofz -
  # cd z8530drv
  # make clean
  # make dep
  # make module         # jeli chcesz aby sterownik by moduem
  # make for_kernel     # Jeli chcesz, aby sterownik by wbudowany w jdro
  # make install
</PRE>

Po zakoczonej operacji powiniene mie trzy programy w katalogu /sbin: gencfg, sccinit i  sccstat. To wanie one nadaj si do tego, aby skonfigurowa sterownik dla twojej karty.
<P>Zostanie rownie utworzona specjalna grupa plikw w katalogu /dev/ zwanych scc0 .. scc7. Zostan one pniej uyte jako urzdzenia KISS i wanie te bdziesz stosowa.
<P>Jeli zdecydujesz sie na polecenie 'make for_kernel', wwczas bdziesz musia przebudowa jdro. Przy budowaniu jdra po wydaniu polecenia 'make config' zadbaj o to, aby odpowiedzia "Y" na pytanie o obsug `Z8530 SCC kiss emulation driver for AX.25'.
<P>Nie potrzebyjesz przebudowywa jdra jeli wybierzesz polecenie 'make module', wwczas plik scc.o zostanie umieszczony w odpowiednim katalogu /lib/modules. Nie zapomnij o poleceniu 'insmod' przed prb uycia i konfiguracji starownika.
<P>
<H3>Jak skonfigurowa sterownik do twojej karty?</H3>

<P>Sterownik Z8530 SCC zosta pomylany, tak aby da si nagi do niemale kadej karty. Lecz z elastycznoci idzie w parze trud jej konfiguracji.
Bardziej pouczajcej lektury dostarcz pliki samego pakietu i powiniene tam szuka informacji. A w szczeglnoci naley zajrze tutaj: doc/scc_eng.doc or doc/scc_ger.doc. Zparafrazowaem poniej par waniejszych detali, lecz w rezultacie pominem szczegy niszego rzdu.
<P>Program sccinit czyta najpierw plik /etc/z8530drv.conf. Plik dzieli si na dwa etapy: ustawienie parametrw dla sprztu i dla kanau AX.25. Po tym wystarczy tylko da polecenie:
<PRE>
       # sccinit
</PRE>
<P>
<H3>Ustawienie parametrw sprztu.</H3>

<P>pierwsza sekcja dzieli si na strofy, kada strofa reprezentuje scalak 8530. Strofy to poprostu lista 'sw' i 'argumentw'. Mona w tym pliku zdeklarowa do 4 scalakw SCC. Jeli potrzebujesz wicej to da si to zrobi w pliku scc.c ustawiajc dan wartos w #idef MAXSCC 4.
<P>Dozwolone 'sowa' i 'argumenty' to:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
chip
<BLOCKQUOTE><CODE>
sowo chip suy do oddzielania strof. jego argumentem moe by wszystko. Argumenty nie s uywane.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
data_a
<BLOCKQUOTE><CODE>
uywane do zdeklarowania adresu portu "data" dla kanau 'A'. Argument  w formie hexadecymalnej, tj. 0x300.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
ctrl_a
<BLOCKQUOTE><CODE>
uywany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kanau 'A'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x304
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
data_b
<BLOCKQUOTE><CODE>
uywany do zdeklarowania adresu portu "data" dla kanau 'B'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x301.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
ctrl_b
<BLOCKQUOTE><CODE>
uywany do zdeklarowania adresu portu "control" dla kanau 'B'. Argument w formie hexadecymalnej, tj. 0x305
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
irq
<BLOCKQUOTE><CODE>
uywany do zdeklarowania IRQ uywanego przez 8530 SCC w becej strofie. Argument w formie liczby cakowitej, tj. 5
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
pclock
<BLOCKQUOTE><CODE>
uywany do zdeklarowania czstotliwoci zegara na igle PCLK w 8530.. Argument w formie liczby cakowitej w Hz. Warto domylna wynosi  4915200.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
board
<BLOCKQUOTE><CODE>
typ pyty. Argumentem jest napis. A oto dozwolone wartoci:
<PRE>
        PA0HZP
           karta PA0HZP SCC

        EAGLE
           karta Eagle

        PC100
           karta DRSI PC100 SCC

        PRIMUS
           karta PRIMUS-PC (DG9BL)

        BAYCOM
           karta BayCom (U)SCC
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
escc
<BLOCKQUOTE><CODE>
jest nie dobowizkowe i docza obsug polepszonych scalakw, takich jak:8580, 85180, lub 85280. Argumentem jest tylko 'yes' lub 'no'.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
vector
<BLOCKQUOTE><CODE>
dla kart  PA0HZP jest to warto tzw. "intack port". Moe by tylko jeden dla wszystkich scalakw. Warto domylna = 0. Nieobowizkowy.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
special
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela rejestry funkcyjne na niektrych kartach. Nieobowizkowy. Warto domylna = 0.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
option
<BLOCKQUOTE><CODE>
jest nieobowizkowy i przyjmuje waro domyln 0.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Oto przykadowe konfiguracje dla najbardziej popularnych kart:
<PRE>
     BayCom USCC

          chip    1
          data_a  0x300
          ctrl_a  0x304
          data_b  0x301
          ctrl_b  0x305
          irq     5
          board   BAYCOM
          #
          # SCC chip 2
          #
          chip    2
          data_a  0x302
          ctrl_a  0x306
          data_b  0x303
          ctrl_b  0x307
          board   BAYCOM

     PA0HZP SCC

          chip 1
          data_a 0x153
          data_b 0x151
          ctrl_a 0x152
          ctrl_b 0x150
          irq 9
          pclock 4915200
          board PA0HZP
          vector 0x168
          escc no
          #
          #
          #
          chip 2
          data_a 0x157
          data_b 0x155
          ctrl_a 0x156
          ctrl_b 0x154
          irq 9
          pclock 4915200
          board PA0HZP
          vector 0x168
          escc no

     DRSI SCC

          chip 1
          data_a 0x303
          data_b 0x301
          ctrl_a 0x302
          ctrl_b 0x300
          irq 7
          pclock 4915200
          board DRSI
          escc no
</PRE>

Jeli twoja karta pracuje pod NOS'em i masz do niej konfiguracj, to moesz uy polecenia 'gencfg' do konwersji polece sterownika  PE1CHL NOS. Powstaje wtedy plik przydatny do zaczenia w pliku konfiguracyjnym dla sterownika z8530.
<P>Polecenia 'gencfg' odpala si z tymi samymi paramatrami co sterownik PE1CHL pod NET/NOS, np.:
<PRE>
       # gencfg 2 0x150 4 2 0 1 0x168 9 4915200
</PRE>

Powysze wygeneruje szkic konfiguracyjny dla karty OptoSCC.
<P>
<H3>Konfiguracja kanau.</H3>

<P>Sekcja Konfiguracji Kanau zajmuje si zdeklarowniem tych wszystkich parametrw, ktre rzdz portem , na ktrym chcesz pracowa. Znw mamy tutaj strofy. Kada strofa reprezentuje jeden logiczny port, zatem bdziemy mieli dwie strofy poniewa kada karta 8530 SCC moe mie dwa porty.
<P>Ponisze 'sowa' i 'argumenty' s rwnie zapisywane do pliku /etc/z8530drv.conf i musz wystpowa za sekcj o parametrach sprztu.
<P>Kolejno w tej sekcji jest bardzo istotna, lecz jeli bdziesz poda za sugerowan sekwencj to powinno dziaa wszystko w porzdku. Dozwolone 'sowa' i 'argumenty to:
<BLOCKQUOTE><CODE>
device
<BLOCKQUOTE><CODE>
musi sta w pierszym wierszu deklaracji portu i okrela nazw pliku w katalogu /dev/ stanowicego podstaw dalszej konfiguracji, tj. /dev/scc0
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
speed
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela prdko interfejsu w bitach na sekund. Argumentem jest liczba calkowita, np. 1200.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
clock
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela w parametry dla zegara. Dozwolone wartoci to:
<PRE>
dpll
   normalny tryb halfduplex

external
   MODEM dostarcza swj wasny zegar Rx/Tx

divider
   uycie devidera fullduplex, jeli jest zainstalowany
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
mode
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela czy kodowanie danych ma by zaaczone. Argumentami s: nrzi lub nrz
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
rxbuffers
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela liczb buforw odbioru, dla ktrych naley rezerwowa pami. Argumentem jest liczba cakowita, np. 8.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
txbuffers
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela liczb buforw nadawania, dla ktrych naley rezerwowa pami. Argumentem jest liczba cakowita, np. 8.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
bufsize
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela rozmiary buforw odbioru i transmisji. Argumentem jest liczba bytw i stanowi on od sum wszystkich 'ramek', zatem trzeba wic wzi pod uwag rwnie nagwki protokou AX.25 a nie li tylko pole danych. Sowo to jest nieobowizkowe i przyjmuje warto domyln 384.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
txdelay
<BLOCKQUOTE><CODE>
to warto opnienia transmisji dla KISS, argumentem jest liczba cakowita.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
persist
<BLOCKQUOTE><CODE>
to warto parametru persist dla KISS, argumentem jest liczba cakowita.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
slot
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto slottime dla KISS. argumentem jest liczba cakowita w mS.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
tail
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto tail dla KISS. argumentem jest liczba cakowita w mS.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
fulldup
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest oznaczenie fullduplex dla KISS, argumentem jest liczba cakowita. 1==Full Duplex, 0==HALF DUPLEX.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
wait
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto wait dla KISS, argumentem jest liczba cakowita w mS.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
min
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto min dla KISS, argumentem jest liczba cakowita w S.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
maxkey 
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto maximum keyup dla KISS, argumentem jest liczba cakowita w S.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
idle
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto licznika idle dla KISS, argumentem jest liczba cakowita w S.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
maxdef
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto maxdef dla KISS, argumentem jest liczba cakowita.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
group
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto group dla KISS, argumentem jest liczba cakowita.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
txoff 
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto txoff dla KISS, argumentem jest liczba cakowita w mS.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
softdcd
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest warto softdcd dla KISS, argumentem jest liczba cakowita.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
slip
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest oznaczenie slip dla KISS, argumentem jest liczba cakowita.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<H3>Uywanie sterownika.</H3>

<P>Przy uywaniu sterownika traktujemy urzdzenia /dev/scc* tak, jak urzdzenie seryjne tty z doczepionym TNC w trybie KISS. Na przykad, aby skonfigurowa jdro do obugi sieci pod Linuxem przy uyciu swojej karty naley uy polecenia:
<PRE>
       # kissattach -s 4800 /dev/scc0 VK2KTJ
</PRE>

Mona te doczepi NOS'a w dokadnie taki sam sposb. Z JNOS'a, np. wykona mgby polecenie:
<PRE>
       attach asy scc0 0 ax25 scc0 256 256 4800
</PRE>
<P>
<H3>Narzdzia 'sccstat' oraz 'sccparam'.</H3>

<P>Pomocnym przy diagnostyce urzdzenia SCC jest program 'sccstat'. Wywietla on biec konfiguracj. Sprbuj go tak uruchomi:
<PRE>
       # sccstat /dev/scc0
</PRE>

wywietli to szerok gam informacji zwizanych z ustawieniem i ogln kondycj portu /dev/scc0 SCC.
<P>Polecenie 'sccparam' pozwala na zmian i modyfikowanie parametrw podczas pracy. Skadnia przypomina polecenie 'param' z NOS'a, zatem aby ustawi txtail urzdzenia na 100mS, naleaoby napisa:
<PRE>
       # sccparam /dev/scc0 txtail 0x8d
</PRE>
<P>
<H3>Jak utworzy urzdzenie BPQ z ethernetem?</H3>

<P>Linux jest kompatybilny z BPQ Ethernet. Umoliwia to na przepust protokou AX.25 po Lokalnej Sieci ethernetowej i doczepienie swojej maszyny do innej obsugujcej BPQ na Lokalnej Sieci.
<P>Interfejsy sieciowe typu BPQ nosz nazw 'bpq[0-9]'. Interfejs 'bpq0' powizane jest z interfejsem 'eth0', a 'bpq1' z interfejsem 'eth1', itd.
<P>Konfiguracja jest trywialna. Najpierw trzeba ustawi standardowe urzdzenie Ethernet. To oznacza, e po wkompilowaniu obsugi karty Ethernet do jdra naley zobaczy czy pracuje poprawnie. Zajrzyj do Ethernet-HOWTO jak tego dokona.
<P>Aby ustawi obsug BPQ potrzebujesz przypisa interfejsowi Ethernet znak/identyfikator AX.25. Oto polecenie, ktre to spowoduje:
<PRE>
       # /sbin/ifconfig bpq0 hw ax25 vk2ktj-14 up
</PRE>

I znw, nie zapomnij, e znak/identyfikator, ktry tutaj podajesz musi zgadza si z wpisem w pliku  /etc/ax25/axports dla portu, ktrego chcesz uywa.
<P>
<H3>Ustawienie wza BPQ do wsppracy z obsug AX.25 pod Linuxem.</H3>

<P>W normalnych warunkach BPQ Ethernet stosuje adres multicast. Pod Linuxem tak nie jest, zamiast tego stosowany jest zwyczajny Ethernetowy adres broadcast. Naley zatem zmodyfikowa plik NET.CFG dla sterownika BPQ ODI w naspujcy sposb:
<PRE>
       LINK SUPPORT

               MAX STACKS 1
               MAX BOARDS 1

       LINK DRIVER E2000                    ; lub inne MLID wedug wasnej karty

               INT 10                       ;
               PORT 300                     ; wedug wasnej karty

               FRAME ETHERNET_II

               PROTOCOL BPQ 8FF ETHERNET_II ; wymagane dla BPQ - zmieni PID

       BPQPARAMS                            ; nieobowizkowe - tylko wtedy,
                                            ; gdy znieniasz docelowy adres

               ETH_ADDR  FF:FF:FF:FF:FF:FF  ; docelowy adres
</PRE>
<P>
<H2>7.3 Ustawienie parametrw operacyjnych dla interfejsu AX.25</H2>

<P>Pakiet ax25-utils zawiera w sobie program narzdziowy 'axctl', ktry pozwala na ustawienie rnorodnych parametrw interfejsu AX.25.
<P>Polecenie to jest zupenie proste w uyciu a podrcznik systemowy 'man' dostarcza kompletnego opisu, przykadowym jednak sposobem uycia tego programu moe by:
<PRE>
       # /usr/sbin/axctl radio -window 2 -t1 5 -n2 10
</PRE>

Powysze polecenie ustawioby wartoci takie jak Window, T1 oraz N2 dla portu AX.25 nazwanego tu 'radio'.
<P>
<H2>7.4 Ustawieniu routingu AX.25.</H2>

<P>Jeli jest potrzeba mona ustawi domylne cieki do digipeaterw dla konkretnych wzow. Przydaje si to przy zarwno czystych czach AX.25 jak i opartych o IP. Robimy to poleceniem 'axparms'. Znowu, podrcznik systemowy 'man' podaje wszystkie szczegy, lecz prosty przykad moe by taki:
<PRE>
       # /usr/sbin/axparms -route add radio VK2XLZ VK2SUT
</PRE>

Polecenie to utworzyoby ciek digipeatera dla stacji VK2XLZ przez stacj VK2SUT na porcie AX.25 noszcego nazw 'radio'.
<P>
<H2><A NAME="s8">8. Ustawianie interfejsu AX.25 do pracy w TCP/IP.</A></H2>

<P>Ustawienie portu AX.25 do pracy w TCP/IP jest bardzo proste. Jeli posiadasz interfejs KISS to masz dwie metody do ustawienia adresu IP. Polecenie 'kissattach' posiada opcj, ktra pozwala na okrelenie adresu IP. Metoda konwencjonalna przy uyciu polecenia 'ifconifg' zadziaa na wszystkich typach interfejsw.
<P>A zatem, zmieniajc poprzedni przykad dla KISS:
<PRE>

       # /usr/sbin/kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS0 radio
       # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 ax0
       # /sbin/route add default ax0
</PRE>

utworzy to interfejs AX.25 z adresem IP 44.136.8.5 oraz MTU 512 bytw. Jeli zachodzi potrzeba to naley inne parametry ustawi tez poleceniem 'ifconfig' raz jeszcze.
<P>Jeli posiadasz jakikolwiek inny typ interfejsu to stosujesz polecenie 'ifconfig' do ustawienia adresu ip i netmask dla danego portu i dodajesz routing przez w port, tak jak zrobiby to dla kadego jednego interfejsu TCP/IP. Poniszy przykad jest dla interfejsu Karty PI, ale zadziaa rwnie dobrze dla kadego interfejsu sieciowego AX.25:
<PRE>
       # /sbin/ifconfig pi0a 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 up
       # /sbin/ifconfig pi0a broadcast 44.136.8.255 mtu 512
       # /sbin/route add -net 44.136.8.0 netmask 255.255.255.0 pi0a
       # /sbin/route add default pi0a
</PRE>

Polecenia powysze powinny by znane dla tych, ktrzy uywali NOS lub jego pochodne lub jakiekolwiek inne oprogramowanie TCP/IP. Zauwa, e jeli masz ju ustawione jaki interfejs sieciowy to routing domylny nie jest ci potrzebny.
<P>Aby to wyprbowa zprbuj 'zapingowa' lub zrb telnet do lokalnego wza:
<PRE>
  # ping -i 5 44.136.8.58
</PRE>

Zauwa zastosowanie '-i 5', ktre sprawia, e pingowanie odbywa si co 5 sekund, a nie jak pierwotnie co 1 sekund.
<P>
<H2><A NAME="s9">9. Ustawienie portu dla NetRom.</A></H2>

<P>Protok Netrom wykorzystuje i zaley od portw AX.25, ktre utworzye uprzednio. Protok NetRom biega po plecach protokou AX.25. Naley zrobi edycj dwch plikw, aby ustawi sobie NetRom na interfejsie AX.25. Jeden plik okrela interfejsy NetRomu, a drugi porty AX.25, po ktrych NetRom bdzie biega.
<P>
<H2>9.1 Edycja pliku /etc/ax25/nrports</H2>

<P>Na pocztek plik /etc/ax25/nrports. Plik ten okrela porty NetRomu podobnie jak plik /etc/ax25/axports okrela porty AX.25. Kade urzdzenie NetRom musi zawiera swj wpis w pliku /etc/ax25/nrports. Normalnie, na Linuxie spotykamy tylko jedno urzdzenie Netrom, ktre uywa wielu zdeklarowanych portw AX.25. W niektrych tylko wypadkach, jak np. z BBS'em, mona utworzy dodatkowy pseudonim dla wza NetRom, wwczas bdzie wicej ni jeden.
<P>Plik ten ma tak form:
<PRE>
       name callsign  alias  paclen   description
</PRE>

Gdzie:
<BLOCKQUOTE><CODE>
name
<BLOCKQUOTE><CODE>
to tekst, wedug ktrego chcesz odwoywa sie do tego portu.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
callsign
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest znak/identyfikator, na ktrym pracowa bdzie protok NetRom. Uwaga: nie jest to znak, do ktrego uytkownicy bd si czy, aby wej do twojego wza. (program 'node' opisany jest dalej). Znak ten powinien by unikalny i nie powinien powtarza si  nigdzie w pliku /etc/ax25/axports lub /etc/ax25/nrports.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
alias
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest przypisany pseudonim dla portu NetRom
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
paclen
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest maksymalny rozmiar ramek NetRom transmitowanych przez ten port
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
description
<BLOCKQUOTE><CODE>
dowolna nazwa dla tego portu
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Oto jak moe to wyglda:
<PRE>
       netrom  VK2KTJ-9        LINUX   236     Linux Switch Port
</PRE>

Plik ten uywany jest m. in. przez program <I>call</I>.
<P>
<H2>9.2 Ustawienie pliku /etc/ax25/nrbroadcast</H2>

<P>Nastpny plik to /etc/ax25/nrbroadcast. Zawiera on par wpisw. Normalnie potrzebny jest jeden apis dla kadego portu AX.25 po ktrym puszczany bdzie protok NetRom.
<P>Plik przyjmuje taki format:
<PRE>
       axport min_obs def_qual worst_qual verbose
</PRE>

Gdzie:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
axport
<BLOCKQUOTE><CODE>
to nazwa portu uzyskana z pliku /etc/ax25/axports. Jeli w pliku /etc/ax25/axports nie ma wpisu dla danego portu oznacza to, e zabraknie routingu dla NetRom na tym porcie oraz, e broadcasts bd ignorowane.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
min_obs
<BLOCKQUOTE><CODE>
jest to warto dla min obscelecence dla tego portu
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
def_qual
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela warto default quality dla NetRomu na tym porcie
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
worst_qual
<BLOCKQUOTE><CODE>
okrela warto 'worst quality' dla NetRomu na tym porcie, wszystki routingi o tej wartoci bd ignorowane
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
verbose
<BLOCKQUOTE><CODE>
to jest oznakowanie czy z tego portu wychodzi bdzie NetRom broadcast w penej formie czy te jednynie broadcast o tym wle.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Oto przykad:
<PRE>
       radio    1       200      100         1
</PRE>
<P>
<H2>9.3 Jak utworzy interfejs sieciowy dla NetRom.</H2>

<P>Po ustawieniu powyszych dwch plikw naley teraz utworzy urzdzenie NetRom w bardzo podobny sposb do tego, w jaki czynilimy do dla urzdze AX.25. Tym razem stosujemy polecenie 'nrattach'. Dziaa ono tak samo jak 'axattach' z t rnic, e powoduje doczepienie sieciowych interfejsw zwanych 'nr[0-9]'. I znw, przy pierwszym uyciu utworzon zostaje interfejs 'nr0', przy nastpnym uyciu, 'nr1' itd. Zatem, aby doczepi sieciowy interfejs do portu NetRom, ktry zdefiniowalimy uprzednio, wydalibymy polecenie:
<PRE>
       # nrattach netrom
</PRE>

Polecenie to wygenerowao by pojawienie si interfejsu (nr0), z parametrami wedug szczegw okrelonych w pliku /etc/ax25/nrports dla portu 'netrom'.
<P>
<H2>9.4 Odpalenie demona NetRom.</H2>

<P>Jdro Linuxa obsuguje wszystkie mechanizmy protokou NetRom, nie potrafi tylko wykona niektrych funkcji. Demon NetRomu bierze na siebie tablice routingowe i broadcasty NetRomu. Uruchamiamy go poleceniem:
<PRE>
       # /usr/sbin/netromd -i
</PRE>

Po pewnej chwili powiniene zobaczy jak plik  /proc/net/nr_neigh wypenia si powoli informacjami o ssiednich stacjach NetRom.
<P>Nie zapomnij umieci polecenia /usr/sbin/netromd w jednym z plikw *rc, aby zostao odpalone przy adowaniu systemu operacyjnego.
<P>
<H2>9.5 ustawienie routingu dla NetRom</H2>

<P>Moliwe jest ustawienie statycznych cieek NetRom do poszczeglnych wzw. Pozwala na to polecenie 'nrparms'. podrcznik systemowy 'man' podaje kompletny opis, a tutaj mamy prosty przkad:
<PRE>
       # /usr/sbin/nrparms -nodes VK2XLZ-10 + #MINTO 120 5 radio VK2SUT-9
</PRE>

Polecenie to utworzyoby ciek statyczn #MINTO:VK2XLZ-10 poprzez ssiada  VK2SUT-9 na porcie AX.25 o nazwie 'radio'.
<P>Mona te rcznie dokona wpisu dla ssiednich stacji przy uyciu polecenia nrparms, Przyklad:
<PRE>
       # /usr/sbin/nrparms -routes radio VK2SUT-9 + 120
</PRE>

polecenie to wpisaoby  VK2SUT-9 jako ssiada z wartoci 'quality' 120, wpis nie zostanie usunity automatycznie lecz jest stay.
<P>
<H2><A NAME="s10">10. Ustawienie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP.</A></H2>

<P>
<P>Ustawianie interfejsu NetRom dla pracy w TCP/IP przypomina zupenie konfigurowanie interfejsu AX.25 dla pracy w TCP/IP. Tutaj te, mona albo okreli adres IP i warto MTU w wierszu polece dla 'nrattach', albo zastosowa polecenie 'ifconfig' i 'route'. Naley jednak rcznie wprowadzi wpisy ARP dla wzw, do ktrych chcesz mie routing poniewa brakuje mechanizmu, dziki ktremu twj komputer mgby dowiedzie si o adresach NetRom, ktre powinien uy aby dotrze do poszczeglnego wza IP.
<P>Zatem, doczepimy teraz interfejs nr0 z adresem IP 44.136.8.5 i MTU 512 oraz ustawimy go wedug szczegw zawartych w pliku  /etc/ax25/nrports na porcie NetRom o nazwie "netrom":
<PRE>
       # /usr/sbin/nrattach -i 44.136.8.5 -m 512 netrom
       # route add 44.136.8.5 nr0
</PRE>

lub mona zrobi to tak, ale rcznie:
<PRE>
       # /usr/sbin/nrattach netrom
       # ifconfig nr0 44.136.8.5 netmask 255.255.255.0 hw netrom VK2KTJ-9
       # route add 44.136.8.5 nr0
</PRE>

Nastpnie, dla kadego wza IP, ktry chesz aby by osigalny, potrzeba dopisa recznie wartoci dla ARP i route. Dopiszmy zatem wze docelowy z adresem IP 44.136.80.4 o adresie NetRom BBS:VK3BBS osigalnego przez ssiada  VK2SUT-0:
<PRE>
       # route add 44.136.80.4 nr0
       # arp -t netrom -s 44.136.80.4 vk2sut-0
       # nrparms -nodes vk3bbs + BBS 120 6 sl0 vk2sut-0
</PRE>

Argumenty '120' i '6' podane dla 'nrparms' to 'quality' i 'absolecence' dla NetRomu, ktry uywa ich dla tej cieki.
<P>
<H2><A NAME="s11">11. Ustawienie portu Rose</A></H2>

<P>Sieciowa warstwa packet protokou Rose przypomina trzeci warstw specyfikacji protokou X.25. Obsuga Rose w jdrze Linuxa jest odmian implementacji Rose przyjtej przez FPAC. 
<A HREF="http://fpac.lmi.ecp.fr/f1oat/f1oat.html">http://fpac.lmi.ecp.fr/f1oat/f1oat.html</A><P>Sieciowa warstwa packet protokou Rose uywa i polega na portach AX.25, ktre uprzednio utworzye. Protok Rose biega po plecach protokou AX.25. Aby ustawi Rose potrzeba dopisa plik konfiguracyjny dla portw  Rose.
<P>
<H2>11.1 Ustawienie pliku /etc/ax25/rsports.</H2>

<P>Plikiem, gdzie dopisujemy interfejsy dla Rose jest  /etc/ax25/rsports. Okrela on porty Rose w podobny sposb jak plik  /etc/ax25/axports robi to dla portw AX.25. Oto jego format:
<P>
<PRE>
       name  addresss  description
</PRE>

Gdzie:
<BLOCKQUOTE><CODE>
name
<BLOCKQUOTE><CODE>
jest tekstem, wedug ktrego chcesz odwoywa si do tego portu.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
address
<BLOCKQUOTE><CODE>
jest 10-cio cyfrowym adresem Rose, ktry przypisujesz temu portowi.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
description
<BLOCKQUOTE><CODE>
jest dowolnym tekstem opisujcym port.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Oto jak mona to wpisa:
<PRE>
      rose  5050294760  Rose Port
</PRE>

Zauwa, e Rose uywa bdzie domylnie znaku/identyfikatora  podanego dla  portu AX.25 , chyba e specjalnie podasz inny.
Aby poda osobny znak/identyfikator dla Rose, ktry uywany bdzie na kadym uywanym porcie, trzeba wyda polecenie 'rsparms' w taki sposb:
<PRE>
       # /usr/sbin/rsprams -call VK2KTJ-10
</PRE>

Przykad ten spowodowaby, e Linux suchaby na znaku/identyfikatorze VK2TKJ-10 i uywaby tego znaku na wszystkich portach AX.25 ustawionych dla cznoci drog Rose.
<P>
<H2>11.2 Jak doczepi sieciowy interfejs Rose?</H2>

<P>Po utworzeniu pliku  /etc/ax25/rsports mona doczepi urzdzenie Rose w taki sam spob jak urzdzeia AX.25. Tym razem uywa si polecenia 'rsattach'. Polecenie 'rsattach' doczepia sieciowe interfejse zwane 'rose[0-5]'. Przy pierwszym poleceniu rsattach powstaje interfejs 'rose0', przy drugim, 'rose1', itd. Przykad:
<PRE>
       # rsattach rose
</PRE>

Polecenie to wygeneruje interfejs Rose (rose0) ustawiony wedug szczegw podanych w pliku /etc/ax25/rsports dla wpisu nazwanego 'rose'.
<P>
<H2>11.3 Ustawienie routingu dla Rose.</H2>

<P>Obecnie, protok Rose obsuguje jedynie cieki statyczne. Program 'rsparms' pozwala na zapisanie tablic routingowych dla Rose pod Linuxem.
<P>Na przykad:
<PRE>
      # rsparms -nodes add 5050295502 radio vk2xlz
</PRE>

Powysze dodaoby ciek do wza Rose 5050295502 na porcie AX.25 'radio' znajdujcego w pliku /etc/ax25/axports przez stacj ssiedni o znaku  VK2XLZ.
<P>Moliwe jest ustawienie cieki, ktra uchwyci wiele docelowych stacji Rose w formacie jednego wpisu. Skadnia wyglda nastpujco:
<PRE>
       # rsparms -nodes add 5050295502/4 radio vk2xlz
</PRE>

co jest jednoznaczne w wyej podanym przykadem z t rnic, e uchwycone zostaj tutaj wszystkie stacje docelowe rozpoczynajce si od 4 cyfr pocztkowych, w tym wypadku 5050. Jeszcze inaczej mona zapisa to tak:
<PRE>
       # rsparms -nodes add 5050/4 radio vk2xlz
</PRE>

co jest chyba mniej dwuznaczne.
<P>
<H2><A NAME="s12">12. cznoci AX.25/NetRom/Rose.</A></H2>

<P>Po zaktywizowaniu i ustawieniu wszystkich interfejsw AX.25, NetRom i Rose mona w kocu poprbowa acznoci.
<P>Pakiet programw narzdziowych AX.25 zawiera program zwany 'call', ktry jest programem terminala z rozcznym ekranem dla AX.25, NetRom i Rose.
<P>Prosta czno wyglda tak:
<PRE>
       /usr/bin/call radio VK2DAY via VK2SUT
</PRE>

czno z wzem NetRom o pseudonimie SUNBBS wyglda tak:
<PRE>
       /usr/bin/call netrom SUNBBS
</PRE>

czno przez Rose do stacji HEARD o wle 5050882960, w ten sposb:
<PRE>
       /usr/bin/call rose HEARD 5050882960
</PRE>

Uwaga: 'call' musi wiedzie na jakim porcie odbywa si czno poniewa te same stacje mog by przecie osigalne przez jakikolwiek port uprzednio skonfigurowany.
<P>'call' pracuje w trybie liniowym w cznociach przez AX.25. Traktuje on wiersze rozpoczynajce si od '~' jako polecenia. Polecenie '~.' zamyka czno.
<P>Wicej informacji mona znale w podrczniku systemowym 'man'.
<P>
<H2><A NAME="s13">13. Ustawienie Linuxa do przyjmowania cznoci.</A></H2>

<P>Linux jako system operacyjny posiada ogromne moliwoci i nagina si do wielu sytuacji, gdy trzeba go konfigurowa. Z elastycznoci przychodzi te trud ustawiena go tak, eby robi to czego chcemy. Trzeba zada sobie wiele pyta przed rozpoczciem ustawienia Linuxa do przyjmowania cznoci z zewntrz przez Rose, AX.25 i NetRom. Najwaniejszym z nich jest:"Co chc, aby uytkownicy zobaczyli podczas cznoci?". Ludzie pisz rozmaite ciekawe programy, ktre mog suy uytkownikom, na przykad 'pms' zawarty w ax25-utils, lub 'node', bardziej rozbudowany' te dostpny w ax25-utils. Mona te da uytkownikom szans zalogowania sie i uycia powoki systemowej lub napisa wasny program, jak gr lub baz danych i pozwoli uytkownikom zrobi do niej czno. Cokolwiek postanowisz musisz okreli to oprogramowaniu AX.25, aby wiedziao co odpali podczas wchodzcych cznoci.
<P>Program 'ax25d' przypomina 'inetd' stosowany powszechnie do przyjmowania wchodzcych cznoci TCP/IP na unixach. Czuwa on i nasuchuje na wchodzce cznoci. Jeli j wykryje to sprawdza swj plik systemowy, aby zdecydowa jakim programem usuy tej konkretnej cznoci. Wytumaczymy zatem jak ustawi ten plik, ktry jest standardowy, narzdziem do przyjmowania wchodzcych cznoci.
<P>
<H2>13.1 Edycja pliku  /etc/ax25/ax25d.conf.</H2>

<P>Plik ten ustawia demona 'ax25d' protokou AX.25, ktry to demon zajmuje si wchodzcymi cznociami AX.25, NetRom i Rose.
<P>Na perwszy rzut oka jest troche powikane ale po chwili przekonasz si, e "nie taki diabe czarny, jak go maluj". Trzeba by tylko wiadomy paru maych puapek.
<P>Oglny format pliku  ax25d.conf jest taki:
<PRE>
 # This is a comment and is ignored by the ax25d program.
  [port_name] || &lt;port_name> || {port_name}
  &lt;peer1>    window T1 T2 T3 idle N2 &lt;mode> &lt;uid> &lt;cmd> &lt;cmd-name> &lt;arguments>
  &lt;peer2>    window T1 T2 T3 idle N2 &lt;mode> &lt;uid> &lt;cmd> &lt;cmd-name> &lt;arguments>
  parameters window T1 T2 T3 idle N2 &lt;mode>
  &lt;peer3>    window T1 T2 T3 idle N2 &lt;mode> &lt;uid> &lt;cmd> &lt;cmd-name> &lt;arguments>
  default    window T1 T2 T3 idle N2 &lt;mode> &lt;uid> &lt;cmd> &lt;cmd-name> &lt;arguments>
</PRE>

Gdzie:
<BLOCKQUOTE><CODE>
#
<BLOCKQUOTE><CODE>
stajc na pocztku wiersza oznacza komentarz i jest cakowicie pomijane przez program 'ax25d'.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
&lt;port name&gt;
<BLOCKQUOTE><CODE>
nazwa portu AX.25, NetRom lub Rose korespondujca kolejno do plikw /etc/ax25/axports, /etc/ax25/nrports and /etc/ax25/rsports. Nazwa portu objta jest nawiasem '[]' dla portu AX.25, '&lt;&gt;' dla NetRom, '{}' dla Rose. Mona te inaczej zapisa to pole stosujc 'znak/identyfikator via'  przed nazw portu, pokazujc w ten sposb, e bdzie mona czy si do tego interfejsu przez podany tutaj znak. Podamy dalej przykad, ktry to zilustruje.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
&lt;peer&gt;
<BLOCKQUOTE><CODE>
znak/identyfikator wza wchodzcego, dla ktrego te ustawienia bd obowizywa. Jeli nie podasz tutaj numerycznego identyfikatora to kady bdzie pasowa.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
window
<BLOCKQUOTE><CODE>
parametr Window dla AX.25 (K) lub MAXFRAME dla tego ustawienia
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
T1
<BLOCKQUOTE><CODE>
licznik retransmisji Ramki (T1) w jednoskach psekundowych
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
T2
<BLOCKQUOTE><CODE>
czas wyczekiwania oprogramowania AX.25 na nastpn ramk przed przygotowaniem odpowiedzi, w jednostkach jednosekundowych.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
T3
<BLOCKQUOTE><CODE>
czas wyczekiwania zanim oprogramowanie AX.25 zamknie bezczynn czno, mierzone w jednostkach 1 sekundy.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
idle
<BLOCKQUOTE><CODE>
warto licznika braku akrywnoci w sekundach
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
N2
<BLOCKQUOTE><CODE>
liczba kolejnych retransmisji, ktre nastpi zanim cze zostanie zamknite.
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
&lt;mode&gt;
<BLOCKQUOTE><CODE>
dostarcza mechanizmu pozwalajcego na okrelenie pewnego typu zezwole. Podajc rozmaite literki, kada reprezentuje jakie zezwolenie, mona manipulowa t funkcj. Literki musz by albo mae albo due i musz by w jednym cigu bez spacji. Oto do one:
</CODE></BLOCKQUOTE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

<PRE>

        u/U
           UTMP                   - nie uywane

        v/V
           Validate call          - nie uywane

        q/Q
           Quiet                  - nie prowadzi log-u dla cznoci

        n/N
           check NetRom Neighbour - nie uywane

        d/D
           Disallow Digipeaters   - czno musi by bezporednia, bez digi
           

        l/L
           Lockout                - odrzuca czno

        */0
           marker                 - ustawia znaczek, nie zmienia zezwole

     &lt;uid>
        'userid' w Linuxie dla programu, ktry bdzie obsugiwa wchodzc czn
       
     &lt;cmd>
        pena cieka dostpu programu, bez adnych argumentw

     &lt;cmd-name>
        tekst, ktry wystpi dla tego programu po wydaniu polecenia systemowego 
        'ps' (Najczsciej nazwa wasna programu bez cieki dostpu).

     &lt;arguments>
        s to argumenty podawane w wierszu polece dla &lt;cmd&gt;. Argumenty
        te przybieraj rozmaite znaczenie w zalenoci od poniszych ustawie:

        %d Nazwa portu, na ktrym przyjto czno.

        %U znak/identyfikator AX.25 doczonej stacji bez numerka SSID, duymi
           literami.

        %u znak/identyfikator AX.25 doczonej stacji bez numerka SSID, maymi
           literami.

        %S znak/identyfikator AX.25 doczonej stacji z numerkiem SSID, duymi
           literami.

        %s znak/identyfikator AX.25 doczonej stacji z numerkiem SSID, maymi
           literami.

        %P znak/identyfikator wza, od ktrego dokonuje si
           czno, bez numerka SSID, duymi literami

        %p znak/identyfikator wza, od ktrego dokonuje si
           czno, bez numerka SSID, maymi literami

        %R znak/identyfikator wza, od ktrego dokonuje si
           czno, z numerkiem SSID, duymi literami

        %r znak/identyfikator wza, od ktrego dokonuje si
           czno, z numerkiem SSID, maymi literami
</PRE>

Potrzebna jest jedna sekcja wedug powyszego formatu dla kadego interfejsu AX.25, NetRom i Rose, na ktrym przyjmowane maj by wchodzce cznoci typu AX.25, NetRom i Rose.
<P>W paragrafie tym s jeszcze dwa specjalne wiersze, jeden rozpoczyna si od sowa 'parameters' a drugi od 'default' (tak, tak, rni si). Wiersze te su do specjalnych cew.
<P>Wiersz 'default' suy jako siatka-na-wszystko. Wchodzce cznoci, ktre nie maj wasnych zezwole na danym interfejsie &lt;interface_call&gt; dostan wartoci domylne podane w 'default'. Jeli wpisu 'default' nie ma w ogle to wszystkie wchodzce cznoci nie posiadajce wasnych zezwole bd natychmiast odrzucone bez ostrzeenia.
<P>Wiersz 'parameters' jest troch bardziej subtelny i to tutaj jest ta puapka, o ktrej wspominaem u pocztku. Jakiekolwiek pole, ktrejkolwiek deklaracji dla wza wchodzcego mona wypeni znaczekiem '*' by uzyska 'warto domyln'. Wiersz 'parameters' jest wierszem, ktry deklaruje wspomniane 'wartoci domylne'. Oprogramowanie jdra z kolei posiada swoje wasne wartoci domylne, ktrych uyje jeli nic nie okrelisz w wierszu 'parameters'. Puapka polega na tym, e wartociustawione wierszem 'parameters' dziaaj tylko w dl, a nie w gr. Mona mie wicej ni tylko jeden wpis 'parameters' dla poszczeglnych interfejsw grupujc sobie wartoci domylne.
<P>
<P>
<H2>13.2 Prosty przykad pliku  ax25d.conf file.</H2>

<P>No dobrze, teraz ilustracja:
<PRE>
       # ax25d.conf for VK2KTJ - 02/03/97
       # This configuration uses the AX.25 port defined earlier.

       # &lt;peer> Win T1  T2  T3  idl N2 &lt;mode> &lt;uid> &lt;exec> &lt;argv[0]>[&lt;args....>]

       [VK2KTJ-0 via radio]
       parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
       VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
       VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
       NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
       default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

       [VK2KTJ-1 via radio]
       default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node

       &lt;netrom>
       parameters 1    10  *  *  *   *   *
       NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
       default    *     *  *  *  *   *   0        root /usr/sbin/node node

       {VK2KTJ-0 via rose}
       parameters 1    10  *  *  *   *   *    root  /usr/sbin/axspawn axspawn %u +
       VK2XLZ     *     *  *  *  *   *   *
       VK2DAY     *     *  *  *  *   *   *
       NOCALL     *     *  *  *  *   *   L
       default    1    10  5 100 180 5   *    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj

       {VK2KTJ-1 via rose}
       default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node radio
</PRE>

Powyej ukazane jest, e ktokolwiek usiujcy cznoci do znaku `VK2KTJ-0' na porcie AX.25 o nazwie 'radio' otrzyma takie zezwolenia:
<P>Jeli kto ma ustawione 'NOCALL' zostanie odrzucony, patrz uycie literki 'L'.
<P>Wiersz 'parameters' zmienia  dwie wartoci spord domylnych wartoci jdra (Windows i T1) oraz wyznacza program  /usr/sbin/axspawn program, aby by odpalony. Ktorakolwiek instancja programu 'axspawn' uruchomiona w ten sposb bdzie widoczna po wydaniu polecenia 'ps' w Linuxie jako axspawn. Dwa nastpne wiersze dostarczaj definicji dla dwch stacji, do ktrych powysze reguy zostan zastosowane.
<P>Ostatni wiersz w paragrafie jest definicj typu siatka-na-wszystko i zostanie zastosowana do wszystkich innych stacji (cznie z VK2XLZ  i VK2DAY jeli mie bd inne numerki SSID ni -1). Definicja ta ustawia wprost wszystkie wartoci, dodatkowo odpala wchodzcym cznociom typu AX.25 program 'pms' informujc go, e czno jest typu AX.25 i e wacicielem jest znak VK2KTJ. (Patrz 'Ustawianie PMS'a' poniej).
<P>Nastpna konfiguracja przyjmuje cznoci do znaku VK2KTJ-1 przez port 'radio'. Odpala ona program 'node' dla wszystkich, ktrzy si do niego cz.
<P>Kolejna konfiguracja obsuguje NetRom. Zauwa zastosowanie nawiasw znaku-wikszoci i znaku-mniejszoci zamiast nawiasw kwadratowych. One wanie deklaruj wejcie do NetRom. Ustawienie jest prostsze i mwi tylko tyle, e ktokolwiek wchodzi do stacji przez NetRom na porcie zwanym 'netrom' otrzyma program 'node', chyba e ma znak 'NOCALL' i wtedy zostanie odrzucony.
<P>Dwie ostanie konfiguracje przeznaczone s dla wchodzcych cznoci Rose. Pierwsza dla ludzi, ktrzy poprzez adres naszego wza Rose woaj znak 'vk2ktj-0' a druga dal tych, co woaj znak 'VK2KTJ-1'. Dziaaj one w dokadnie ten sam sposb. Zauwa zastosowane nawiasy, ktre odrniaj port Rose.
<P>Powyszy przykad jest zmylony ale myl, e jasno ilustruje wane cechy skadni pliku konfiguracyjnego. Peny opis pliku znajdziesz w podrczniku systemowym 'man' dla ax25d.conf. Zaczono bardziej szczegowy przykad w pakiecie ax25-utils, ktry te si moe przyda.
<P>
<H2>13.3 Uruchamianie demona ax25d.</H2>

<P>Po edycji wspomnianych dwch plikw mona odpali program ax25d poleceniem:
<PRE>
       # /usr/sbin/ax25d
</PRE>
<P>Gdy program pracuje, wwczas uytkownicy powinni mc czy si przez AX.25 do twojego Linuxa. Pamitaj, aby umieci polecenie ax25d w plikach rc, aby startowao za kadym razem gdy waczasz komputer.
<P>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s14">14. Ustawienie wza.</A></H2>

<P>Oprogramowanie wza zostao zrobione przez Tomi'ego Manninen 
<A HREF="mailto:tomi.manninen@hut.fi">tomi.manninen@hut.fi</A> i opierao si gownie na programie PMS. Dostarcza ono do elastycznych i kompletnych moliwoci dla wza, ktre atwo ustawi. Uytkownicy, po ustaleniu cznoci, mog odpali Telnet, wykona dalsze cznoci NetRom, Rose lub AX.25 jak rwnie uzuskiwa rozmaite informacje tak jak Finger, lista Wzow i stacji ostanio syszanych, itp. Wze mona ustawi do prosto tak, e zaserwuje on jakkolwiek usug dostpn pod Linuxem.
<P>Normalnie, 'node' wywoywany moe by przez program 'ax25d', odpowie on te na wezwania wchodzce drog TCP/IP dziki 'inetd', ktry wpuci uytkownika i odpali go dla niego, lub mona go uruchomi z wiersza polece.
<P>
<H2>14.1 Utworzenie pliku /etc/ax25/node.conf.</H2>

<P>Plik node.conf decyduje o gwnej konfiguracji wza. Jest prostym plikiem tekstowym, a jego skadnia jest taka:
<PRE>
  # /etc/ax25/node.conf
  # configuration file for the node(8) program.
  #
  # Linie rozpoczynajce si od # s komentarzami i s ignorowane.

  # Hostname
  # deklaruje nazw 'hostname'  dla wza
  hostname        radio.gw.vk2ktj.ampr.org

  # Local Network
  # pozwala na okrelenie tego co 'local' w celach rewizji zezwole
  # przy uyciu node.perms
  localnet        44.136.8.96/29

  # Hide Ports
  # Jeli wpisane, pozwala na ukrycie portw przed uytkownikami. Podane porty
  # nie bd wywietlane poleceniem (P)orts.
  hiddenports     rose netrom

  # Callserver
  # jeli wpisane, pozwoli uytkownikom na dostp do callserver'a.
  callserver      zone.oh7rba.ampr.org

  # Node Identification.
  # to pojawi si w zachcie systemowej wza
  NodeId          LINUX:VK2KTJ-9

  # NetRom port
  # To jest nazwa portu NetRom, ktry uywany bdzie do wychodzcych cznoci
  # z wza 'node'.
  NrPort          netrom

  # Node Idle Timeout
  # Okrela w sekundach warto "idle time" dla cznoci z tym wzem
  idletimout      1800

  # Connection Idle Timeout
  # okrela licznik "idle" dla cznoci uczynionych przez ten wze, w sekundach
  # seconds.
  conntimeout     1800

  # Reconnect
  # Okrela czy czno z uytkownikami powinna by ponowiona gdy ich czno
  # z innymi stacjami zostaa przerwana czy te maj by rozczeni na dobre.
  # 
  reconnect       on

  # Pseudonimy dla polece
  # pozwala na uproszczenie uwikanych polece wza
  alias           CONV    "telnet vk1xwt.ampr.org 3600"
  alias           BBS     "connect radio vk2xsb"

  # Pseudonimy dla polece zewntrzych
  # Pozwala na odpalanie programw z zewntrz spod wza 'node'.
  # extcmd &lt;cmdname> &lt;flag> &lt;userid> &lt;command>
  # Flag == 1 to jest jedyna dotychczas stosowana funkcja.
  # &lt;command> jest pisane tak jak dla ax25d.conf
  extcmd          PMS     1       root    /usr/sbin/pms pms -u %U -o VK2KTJ

  # Logging
  # Ustawienie log-u do log-u systemowego. 3 - najbardziej gadatliwe, 
  # 0 - wyczone.
  loglevel        3
</PRE>
<P>
<H2>14.2 Utworzenie pliku /etc/ax25/node.perms.</H2>

<P>Wze 'node' pozwala na ustawienie pewnych zezwole dla uytkownikw. Zezwolenia te pozwalaj ci decydowa, ktrzy uytkownicy mog uywa opcji takich jak (T)elnet, i (C)onnect, na przykad, a ktrzy nie mog. Plik node.perms zawiera wanie te informacje i skada si z piciu kluczowych pl. Jeli pole zawiera znaczek '*' to zastpuje cokolwiek. Przydaje si to do definicji regu domylnych.
<P>
<PRE>
     user
        zawiera znak lub uytkownik do ktrego kolejne zezwolenia si tycz.
        Numerki SSID s ignorowane, zatem umieci tutaj naley goy znak.

     method
     kady protokl i metoda dostpu moe otrzyma swoje zezwolenia. Na przyklad
     moesz zezwoli uytkownikom doczonym protokoem AX.25 i NetRom uywa
     opcji (C)onnect, ale zabroni tego innym, ktrzy weszli telnetem 
     z nie-lokalnego wza. Drugie pole zatem pozwala okrelenie regu
     dla cznoci, ktre weszy rnymi metodami. Oto te metody:

          method  description
          ------  -----------------------------------------------------------
          ampr    Uytkownik wszed telnetem z adresu amprnet (44.0.0.0)
          ax25    Uytkownik wszed drog AX.25
          host    Uytkownik wszed odpalajc 'node' z wiersza polece
          inet    Uytkownik wszed telnetem z adresu 'non-local'i z poza amprnet
          local   Uytkownik wszed telnetem z komputera typu 'local'
          netrom  Uytkownik wszed drog NetRom
          rose    Uytkownik wszed drog Rose
          *       Uytkownik wszed jakkolwiek.
    

     port
        Dla uytkownikw wchodzcych przez AX.25 mona udziela zezwole osobno
        kady port Ax.25. Pozwala to decydowa co uytkownicy AX.25 mog robi
        zalenie od tego do jakiego portu si podczyli. Trzecie pole zawiera
        nazw owych portw, jeli uywasz tej funkcji. Dziaa to tylko dla
        cznoci przez AX.25.

     password
        nieobowizkowo, mona ustawi wze tak, e przedstawi on uytkownikom
        zacht systemow, aby wprowadzili haso zanim si docz. Przydaje si
        to do ochrony tych uytkownikw, ktrzy ustawiony maj wysoki stopie
        zezwole. Jeli czwarte pole ma by wypenione to jego warto jest 
        hasem, ktre bdzie przyjte.

     permissions
        to pole stoi jako ostanie dla kadego wpisu w pliku. Jest ono kodowane
        bitowo tak, e kada usuga posiada swoj warto bitow, ktrej wpisanie
        powoduje, e zezwolenie na usug jest udzielone lub zabronione. Oto 
        lista usug i im korespondujcych waroci bitowych:

     value   description
     -----   -------------------------------------------------
      1      Zezwolenie na Login
      2      Zezwolenie na (C)onnect drog AX.25
      4      Zezwolenie na (C)onnect drog NetRom
      8      Zezwolenie na (T)elnet do 'lokalnych' wzw
      16     Zezwolenie na (T)elnet do wzw z sieci amprnet (44.0.0.0)
      32     Zezwolenie na (T)elnet do 'nie-lokalnych', wzw z poza amprnet
      64     Zezwolenie na (C)onnect drog AX.25 przez ukryte porty
      128    Zezwolenie na (C)onnect drog Rose
</PRE>

Aby zakodowa warto zezwole dla danej reguy poprostu wybierz te zezwolenia, ktre chcesz, aby uytkownik mia i dodaj ich wartoci bitowe. Otrzyman w ten sposb cyfr naley umieci w polu nr. 5.
<P>Oto jak mona ustawi plik node.perms:
<PRE>
       # /etc/ax25/node.perms
       #
       # Operatorem wza jest VK2KTJ, posiada haso 'secret' i wolno mu szystko
       # jakkolwiek metod wszed
       vk2ktj  *       *       secret  255

       # Ci uytkownicy s nie wejd w ogle
       NOCALL  *       *       *       0
       PK232   *       *       *       0
       PMS     *       *       *       0

       # Uytkownicy INET te nie wejd w ogle  
       *       inet    *       *       0

       # Ci, ktrzy weszli drog AX.25,NetRom, Local, Host i AMPR maj zezwolenie
       # na (C)onnect i (T)elnet do wzw 'lokalnych' i amprnet, ale nie innych
       # adresw IP.
       *       ax25    *       *       159
       *       netrom  *       *       159
       *       local   *       *       159
       *       host    *       *       159
       *       ampr    *       *       159
</PRE>
<P>
<H2>14.3 Ustawienie wza, aby by uruchamiany z ax25d.</H2>

<P>Program 'node' powinien normalnie by uruchamiany przez program 'ax25d'. Dokonujemy tego wpisujc odpowiednie reguy w pliku  /etc/ax25/ax25d.conf. Na mojej maszynie chcialem, aby uytkownicy mieli wybr cznoci do wza lub innych programw usugowych. 'ax25d' pozwala wanie na to jeli sprytnie powpisujesz pseudonimy portw. Dla przykadu, stosujc powysz konfiguracj ax25d chc ustawi 'node' tak, aby uytkownicy czcy si do VK2KTJ-1 dostali si do wza 'node'. Wpisaem zatem takie wiersze do pliku /etc/ax25/ax25d.conf:
<PRE>
       [vk2ktj-1 via radio]
       default    *     *    *   *   *   0    root /usr/sbin/node node
</PRE>

To oznacza, e oprogramowanie jdra Linuxa odpowie na prob o czno dla znaku 'VK2KTJ-1' na porcie AX.25 nazwanego 'radio', i odpali potem program node.
<P>
<H2>14.4 Ustawienie wza, aby by uruchamiany z 'inetd'.</H2>

<P>Jeli chcesz, aby uytkownicy mogli wej telnetem do twojej maszyny i uzyska dostp do wza 'node' to nie ma nic prostszego. Najpierw zdecyduj na jaki port uytkownicy powinni si aczy. W tym wypadku wybraem arbitralny numer 4000, cho Tomi podaje w swojej dokumentacji szczegy na temat jak podmieni zwyczajnego demona telnetu na demona wza 'node'.
<P>Potrzebujesz zmodyfikowa dwa pliki.
<P>Do pliku /etc/services powiniene doda:
<PRE>
      node    4000/tcp        #OH2BNS's node software
</PRE>

a do pliku  /etc/inetd.conf dodaj:
<PRE>
       node    stream  tcp     nowait  root    /usr/sbin/node node
</PRE>

Po wykonaniu tego i po restarcie programu 'inetd' uytkownicy, ktrzy wchodz telnetem na port 4000 w twojej maszynie dostan zacht systemow, aby si zalogowa, i jeli zostao to dla nich skonfigurowane to haso, po podaniu ktrego podczeni zostan do wza 'node'.
<P>
<H2><A NAME="s15">15. Ustawienie programu axspawn.</A></H2>

<P>Program axspawn pozwala wchodzcym drog AX.25 stacjom na zalogowanie si do twojego komputera. Moe on zosta wywoany programem ax25d w taki sam sposb jak program 'node'. Naley doda tego typu zapis do pliku  /etc/ax25/ax25d.conf, jeli pragniesz, aby uytkownicy mogli logowa si do twojego komputera:
<PRE>
       default * * * * * 1 root /usr/sbin/axspawn axspawn %u
</PRE>

Jeli wiersz zakoczony zostanie znaczniek '+' to uytkownicy, przed zalogowaniem, bd musieli uderzy przycisk 'Return'. Warto domylna ma to wyczone. Poszczeglne zapisy dla stacji, ktre wystpuj pod tym wierszem spowoduj uruchomienie programu 'axspawn' podczas wchodzcej cznoci. Po uruchomieniu, 'axspawn' najpierw sprawdza czy na wierszu polece ukaza si legalny znak/edentyfikator, pozbawia go numerka SSID, a potem sprawdza plik  /etc/passwd czy uytkownik posiada zaoone konto. Jeli tak, i haso jest ""(puste) lub '+', wtedy wpuszcza uytkownika. Jeli w polu hasa jest cokolwiek innego to uytkownik jest odpytywany o swoje haso. Przy nieistaniejcych kontach w pliku  /etc/passwd 'axspawn' mona ustawi tak, e utworzy je sam.
<H2>15.1 Utworzenie pliku  /etc/ax25/axspawn.conf.</H2>

<P>Zachowanie programu axspawn mona zmienia plikiem  /etc/ax25/axspawn.conf. Plik ten ma form:
<PRE>
       # /etc/ax25/axspawn.conf
       #
       # pozwala na automatyczne zakadanie kont dla uytkownikw
       create    yes
       #
       # wpuszcza uytkownika 'go' jeli wyej jest 'no' lub niepowiody sie
       # inne rzeczy. Wyacza sie 'no'.
       guest     no
       #
       #  ID dla groupy lub nazwa konta dla samozakadania konta
       group     ax25
       #
       # first user id to use
       first_uid 2001
       #
       # maximum user id
       max_uid   3000
       #
       # gdzie umieszcza katalog domowy dla nowych uytkownikw
       home      /home/ax25
       #
       # powoka systemowa dla uytkownika
       shell     /bin/bash
       #
       # kojarzenie znakw z uytkownikami dla cznoci wychodzcych.
       associate yes
</PRE>
<P>Powysze osiem ustawialnych przeacznikw maj takie znaczenie:
<PRE>
     #  wskazuje, ze to komentarz

     create
        jeli ustawione na 'yes' to 'axspawn usiuje sam zaoy konto dla 
        uytkownika, ktry jeszcze nie ma wpisu w pliku  /etc/passwd.

     guest
        pole to okrela nazw login-u konta dla ludzi wczajcych si ale
        nie majcych jeszcze konta przy 'create' ustawionym na 'no'. Zwykle
        jest to ax25 lub guest

     group
        to pole okrela nazw grupy, jaka zostanie uyta dla wczajcych si
        uytkownikw nie majcych jeszcze wpisu w pliku  /etc/passwd.

     first_uid
        jest to cyfra pierwszego userid wybieranego automatycznie dla nowych 
        uytkownikw.
     
     max_uid
        jest to najwyszy numer, jaki bdzie uyty dla userid nowych uytkownikw

     home
        to jest katalog domowy (login) dla nowych uzytkownikw

     shell 
        to okrela powok systemow dla nowych uytkownikw
     
     associate
        to oznaczenie wskazuje czy uytkownik, po zalogowaniu si, wykonujcy
        czno wychodzc bdzie mia swj wasny znak, czy te znak twojej
        stacji.
</PRE>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s16">16. Ustawienie PMS.</A></H2>

<P>Program pms to implementacja prostego 'personal message system' napisanego pocztkowo przez Alan'a Cox. Dalszy rozwj podjty zosta przez David'a Brown, N2RGT, 
<A HREF="mailto:dcb@vectorbd.com">dcb@vectorbd.com</A>. Obecnie jest nadal bardzo prosty majcy mozliwo wysania e-mail'a do waciciela systemu i uzyska ograniczone informacje maszynie lecz David pracuje nad tym, jak poszerzy jego moliwoci i uczyni go bardziej uytecznym.
<P>Pozostao wic teraz par prostych plikw do stworzenia, ktre udziel uytkownikom pewnych informacji o samym systemie, a potem doda odpowiedni zapis do pliku  ax25d.conf, aby doczajcy si uytkownicy dostali si do PMS.
<P>
<H2>16.1 Utworzenie pliku  /etc/ax25/pms.motd.</H2>

<P>Plik /etc/ax25/pms.motd zawiera 'wiadomo dnia', ktr uytkownicy ujrz po ustaleniu cznoci i zwykym nagku BBS. Ten prosty plik jest tekstowy i wiadomo w nim zawarta bdzie wysana do uytkownikw.
<P>
<H2>16.2 Utworzenie pliku /etc/ax25/pms.info.</H2>

<P>Plik /etc/ax25/pms.info rwnie ma zawiera tekstowe, bardziej szczegowe informacje na tremat twojej stacji. Informacja w nim zawarta przedstawiana jest uytkownikom w odpowiedzi na ich polecenie 'Info' z zachty PMS>.
<P>
<H2>16.3 Kojarzenie znakw AX.25 z kontami uytkownikw</H2>

<P>Gdy jaki uytkownik wysya poczt do znaku AX.25 to 'pms' spodziewa si, e znak ten jest wasnoci prawdziwego uytkownika z kontem na twojej maszynie. Opisane jest to w osobnej sekcji.
<P>
<H2>16.4 Dodanie PMS do pliku /etc/ax25/ax25d.conf.</H2>

<P>Dodanaie programu 'pms' do pliku /etc/ax25/ax25d.conf jest bardzo proste. Trzeba jednak pamita o jednej malutkiej rzeczy. Dave doda moliwo podania argumentw dla PMS na wierszu polece, ktre kontroluj kilkanacie konwencji zwizanych z kocem wiersza. Konwencje AX.25 i NetRom oczekuj, e 'end-of-line' to 'carriage return', 'linefeed' podczas gdy w unixach to jest poprostu 'newline'.Wic, dla przykadu, jeli checiaby doda zapis, ktry oznaczaby, e naley odpali PMS dla wchodzcej cznoci przez port AX.25, to dadaj taki wiersz:
<PRE>
       default  1  10 5 100 5   0    root  /usr/sbin/pms pms -a -o vk2ktj
</PRE>

To poprostu odpala program pms mwic mu, e jest to czno wchodzca drog AX.25 i e wacicielem PMS'a jest vk2ktj. Popatrz na podrcznik systemowy 'man' w sprawie innych argumentw dla innych metod dostpu.
<P>
<H2>16.5 Sprawdzenie PMS'a</H2>

<P>Aby sprawdzi czy PMS dziaa sprubuj tak komend z wiersza polece:
<PRE>
  # /usr/sbin/pms -u vk2ktj -o vk2ktj
</PRE>

Podstaw swj wasny znak w miejsce mojego. Polecenie to odpali PMS mwic mu, e ma uywa uniksowych konwencji end-of-line, i e uytkownikiem logujcym si jest vk2ktj. Moesz zrobi teraz wszystko to, co uytkownicy czcy si z zewntrz.
<P>Dodatkowo mgby poprosi jak inn stacj, aby si do ciebie doczya, aby potwierdzi, e ustawienie pliku ax25d.conf dziaa poprawnie.
<P>
<H2><A NAME="s17">17. Ustawienie programw user_call.</A></H2>

<P>Programy 'user_call' to w rzeczywistoci s 'ax25_call' i 'netrom_call'. Pomulane s one tak, e mog by wezwane z 'ax25d', w celu zautomatyzowania cznoci z odlegymi komputerami. Naturalnie mona je wywoa z wielu innych miejsc, np. z powoki systemowej, lub innych demonw, jak np. programu 'node'.
<P>Przupominaj w swej prostocie program 'call'. Nie zajmuj si obrbk adnych danych, zatem sam musisz zadba o to jak traktowane bdzie end-of-line.
<P>Rozpocznijmy od tego jak mona ich uywa. Wyobra sobie, e posiadasz ma sie w domu i e jednym komputerem jest Linux spelniajcy rol bramki radiowej, oraz drugi komputer, ktry jest wzem BPQ. Komputery zczone s razem ethernetem.
<P>Noramlnie, uytkownicy radiowi, aby mc czy si z wzem BPQ musieliby robi to przez digipeating poprzez twojego linuxa, lub poczy si wpierw z programem 'node' na twoim linuxie, a stamtd wykona nastpne poczenie do wza BPQ.
<P>Wyobra sobie, e wze BPQ ma znak VK2KTJ-9 a linux ma port o nazwie 'bpq' obsugujcy AX.25/ethernet. Rwnie dodajmy, e bramka radiowa Linux posiada port radiowy 'radio'.
<P>Zapis do pliku /etc/ax25/ax25d.conf wygldaby w ten dese:
<PRE>
       [VK2KTJ-1 via radio]
       default    * * * *   *   *  *
                       root /usr/sbin/ax25_call ax25_call bpq %u vk2ktj-9
</PRE>

i umoliwiby uytkownikom poczenie wprost do `VK2KTJ-1' co w gruncie rzeczy jest demonem ax25d pod Linuxem a nastpnie przeoczyoby ich na czno AX.25 do `VK2KTJ-9' przez interfejs 'bpq'.
<P>Jest cay asortyment innych moliwych kombinacji, ktre s do wyprbowania. Programy 'netrom_call' oraz 'rose_call' pracuj w podobny sposb. Jeden z radioamatorw wykorzysta t funkcj, aby uatwi czno do odlegego BBS-u. Noramalnie uytkownik musiaby wprowadzi dlug strun polece, aby wykona t czno wic on dokona wpisu, ktry sprawia, e wspomniany BBS wyglda tak, jakby dostpny on by na sieci lokalnej; demon ax25d poredniczy w cznoci do odlegego BBS-u.
<P>
<H2><A NAME="s18">18. Kojarzenie znakw AX.25 z kontami uytkownikw Linuxa.</A></H2>

<P>Istnieje wiele sutuacji, w ktrych podane jest, aby powiza znak z kontem uytkownika Linuxa. Jedn z takich sutuacji byaby, gdy wielu radioamatorw dziel ze sob t sam maszyn a chc uywa swoich znakw dla wychodzcych cznoci. Innym przykadem jest PMS, ktrego uytkownicy chcieliby rozmawia z jakim uytkownikiem na twoim komputerze. 
<P>Oprogramowanie AX.25 dostarcza sposobu pozwalajcego na skojarzenie znaku z kontem uytkownika. Wspominalimy to ju wczeniej w sekcji o PMS, ale podkrelam to raz jeszcze, eby nie umkno to twej uwadze.
<P>Kojarzenia dokonujemy poleceniem 'axparms'. Ota jak wyglda przykad:
<PRE>
       # axparms -assoc vk2ktj terry
</PRE>

Polecenie to kojarzy powyszy znak AX.25 vk2ktj z kontem 'terry' na tym komputerze. Wic przykadowo, kada poczta dla vk2ktj z pms-u bdzie dostarczona do konta 'terry' pod Linuxem.
<P>Zapamitaj, aby wpisa te kojarzenia do plikw rc, aby dostpne byy za kadym razem, gdy odpalasz komputer.
<P>Zauwa, e nigdy nie powiniene kojarzy znaku z kontem 'root' poniewa spowoduje to duo problemw konfiguracyjnych w innych programach.
<P>
<H2><A NAME="s19">19. Jak poczy sieciowe oprogramowanie NOS z jdrem linuxa?</A></H2>

<P>Wielu ludzi preferuje ktr z wersji NOS uruchamian w Linuxie poniewa oferuj one wiele cech funkcji, do kttych przywykli. Wikszo tych ludzi chciaoby rwnie mie tak mozliwo, aby NOS mg mwi do jdra Linuxa po to, by mc zaoferowa jego niektre usugi dla uytkownikw radiowych.
<P>
<H2>19.1 czenie NOS-a i Linuxa za pomoc 'fajki'.</H2>

<P>Nastpujca informacja jest wkadem Brandon'a S. Albery, KF8NH, ktry wytumaczy jak wzajemnie poczy NOS'a uruchomionego pod Linuxem z samym jdrem Linuxa przy uyciu urzdzenia 'fajka'.
<P>Poniewa zarwno Linux jak NOS obsuguj protok 'slip' moliwe jest poczenie nich obu ustawiajc cze slip. Kosztownym sposobem monaby to zrobi za pomoc ptli kablowej i dwch portw seryjnych; byoby to  powolne cze. Linux dostarcza funkcji, ktra dostpna jest na wielu innych Unixo-podobnych systemach operacyjnych, zwanej 'fajk'. S to specjalne pseudo interfejsy, ktre przedstawiaj si dla oprogramowania jako standardowe urzdzenia tty, lecz faktycznie s tylko ptlami do nastpnej 'fajki'. Urzdzenia te mog by uywane jeli program pierwszy otworzy je ze strony 'master', a nastpnie program drugi ze strony 'slave'. Gdy oba koce zostan otworzone, wwczas programy mog si komunikowa ze sob piszc poprostu literki przez 'fajk' jakby to byo normalne urzdzenie terminalowe.
<P>Zanim poczysz jak wersj NOS-a lub innego programu z jadrem Linuxa, wpierw musisz wybra jak 'fajk'. Znajdziesz j szukajc w katalogu '/dev'. Kocwki 'master' nazywaj si ptyp[1-f] a kocwki 'slave' znane s jako: ttyp[1-f]. Pamitaj, e wystpuj parami. Jeli wemiesz 'fajk' /dev/ptypf jako kocwk 'master' to musisz dobra 'fajk' /dev/ttypf jako 'slave'.
<P>Po wybraniu pary urzdze 'fajka', naley przypisa kocwk 'master' dla jdra a kocwk 'slave' dla programu NOS poniewa jdro Linuxa rozpoczyna jako pierwsze, a 'master' musi by otworzone na pocztku. Linux, warto wiedzie, powinien mie odmienny IP adres od adresu NOS-a, zatem musisz mu przypisa unikalny adres, jeli jeszcze tego nie uczynie.
<P>'Fajk' ustawiamy tak samo jak urzdzenie seryjne, wic aby utworzy cze slip na jdrze Linuxa mgby uy co takiego:
<PRE>
       # /sbin/slattach -s 38400 -p slip /dev/ptypf &amp;
       # /sbin/ifconfig sl0 broadcast 44.255.255.255 pointopoint 44.70.248.67 /
               mtu 1536 44.70.4.88
       # /sbin/route add 44.70.248.67 sl0
       # /sbin/route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 gw 44.70.248.67
</PRE>

W tym przykadzie jdro linuxa otrzynao adres IP 44.70.4.88 a program NOS adres IP 44.70.248.67. Polecenie 'route' w ostatnim wierszu instruuje jdro linuxa, e wszelkie datagramy z przeznaczeniem dla amprnet-u maj i poprzez cze slip utworzone poleceniem slattach. Zwykle polecenia powysze umieci naleaoby w w plikach /etc/rc.d/rc.inet2 po tym jak wszystkie inne ustawienia siciowe zostan wykonane, po to, aby cze slip byo dostpne po przeadowaniu komputera. Uwaga: nie ma powodw, aby uywa cslip zamiast slip gdy to waciwe redukuje osigi poniewa cze to jest virtualne i zachodzi wystarczajco szybko, a uprzenia kompresja nagwkw zabiera wicej czasu anieli przesy nieskompresowanych datagramw.
<P>Ustawienie cza po stronie NOS-a mona pokusi si i zrobi tak:
<PRE>
       # interfejs mona nazwa jak ci si podoba. ja nazwaem go dla wygody
       # 'linux'
       #
       attach asy ttypf - slip linux 1024 1024 38400
       route addprivate 44.70.4.88 linux
</PRE>

Polecenia te utworz port slip zwany 'linux' na 'fajce' z kocwk 'slave' i docz go do jadra linuxa, dodadz 'ciek', aby cze pracowao. Po wystartowaniu NOS-a pod Linuxem powiniene mc 'zapingowa' Linuxa i odwrotnie. Jeli nie, posprawdzaj, e nie popenie adnych bdw, szczeglnie przy adresach i na kocwkach 'fajek'.
<P>
<H2><A NAME="s20">20. Zapisy w pliku /proc.</A></H2>

<P>System plikw /proc zawiera pewn liczb plikw zwizanych bezporednio z oprogramowaniem jdra dla AX.25 i NetRom. Uywane s one gownie przez programy z pakietu ax25-utils ale maj taki format,e by moe chciaby je przeczyta. Foramt jest naprawd atwy i nie sdz, e trzeba wiele tumaczy.
<PRE>
     /proc/net/arp
         zawiera map dla protokou Address Resolution pomidzy adresami IP
         a adresami protokou warstwy MAC. Te obejmuj AX.25, ethernet i niektre
         protokoy wartstwy MAC
  
     /proc/net/ax25
         zawiera list otwartych gniazd AX.25. Mog one albo slucha na
         nadchodzce cznoci lub s aktywne.

     /proc/net/ax25_bpqether
         zawiera map dla AX.25 a BPQ o znakach

     /proc/net/ax25_calls
         zawiera map o userid i znakach ustawion przez polecenie
         axparms -assoc command.

     /proc/net/ax25_route
         zawiera informacj na temat cieki digipeaterw

     /proc/net/nr
         zawiera list gniazd NetRom, ktre s otwarte na skutek tego, e 
         sluchaj lub, e s aktywne.

     /proc/net/nr_neigh
         zawiera informacje o ssiadach, o ktrych NetRom jest wiadome.

     /proc/net/nt_nodes
         zawiera informacje o wzach znanych dla oprogramowania NetRom

     /proc/net/rose
         zawiera list otwartych gniazd Rose na skutek tego, e albo suchaj
         albo s aktywne
      
     /proc/net/Rose_nodes
         zawiera map o docelowych stacjach Rose przez ssiadw Rose

     /proc/net/rose_neigh
         zawiera list wzw, ktre Rose zna

     /proc/net/rose_routes
         zawiera list wszystkich aktywnych czy Rose
</PRE>
<H2><A NAME="s21">21. Przykadowe konfiguracje.</A></H2>

<P>Podane s poniej przykady niektrych typowych konfiguracji. S to tylko rady poniewa jest tyle sposobw ustawienia swojej sieci ile istnieje sieci do skonfigurawania, ale te mog przyda ci si na pocztek.
<P>
<H2>21.1 Maa sie z linuxem jako routerem dla lokalnej sieci radiowej</H2>

<P>Wielu z was posiada mae, lokalne sieci w domu i chcecie podaczy te komputery do swojej lokalnej sieci radiowej. Wanie takiego ukadu uywam sam w domu. Zadbaem o to, aby dosta odpowiedni liczb waciwych adresw, tak, aby mona byo je uchwyci jednym routingiem dla wygody i uywam ich na swojej lokalnej sieci ethernet. Wasz koordynator adresw IP pomoe wam w tym rwnie jeli chcecie tego sprobowa. Adresy mojej lokalne sieci Ethernet tworz podsekcj adresw sieci radiowej. Nastpujce ustawienie jest rzeczywist dla linuxa jako routera na mojej sieci w domu:
<PRE>
         ---                                .
          | Network       /---------\     .    Network
          | 44.136.8.96/29|         |    .     44.136.8/24        \ | /
          |               | Linux   |   .                          \|/
          |               |         |  .                            |
          |          eth0 | Router  |  .  /-----\    /----------\   |
          |---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
          |   44.136.8.97 |  and    |  .  \-----/    \----------/
          |               |         | sl0
          |               | Server  | 44.136.8.5
          |               |         |    .
          |               |         |     .
          |               \_________/       .
         ---                                     .      .   .    .    . .
</PRE>

<PRE>
  #!/bin/sh
  # /etc/rc.net
  # To ustawienie dostarcza jednego portu AX.25 w KISS i jednego interfejsu
  # Ethernet.

  echo "/etc/rc.net"
  echo "  Configuring:"

  echo -n "    loopback:"
  /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
  /sbin/route add 127.0.0.1
  echo " done."

  echo -n "    ethernet:"
  /sbin/ifconfig eth0 44.136.8.97 netmask 255.255.255.248 \
                  broadcast 44.136.8.103 up
  /sbin/route add 44.136.8.97 eth0
  /sbin/route add -net 44.136.8.96 netmask 255.255.255.248 eth0
  echo " done."

  echo -n "    AX.25: "
  kissattach -i 44.136.8.5 -m 512 /dev/ttyS1 4800
  ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.8.255
  route add -host 44.136.8.5 sl0
  route add -net 44.136.8.0 window 1024 sl0

  echo -n "    Netrom: "
  nrattach -i 44.136.8.5 netrom

  echo "  Routing:"
  /sbin/route add default gw 44.136.8.68 window 1024 sl0
  echo "    default route."
  echo done.

  # end

  /etc/ax25/axports

       # name  callsign        speed   paclen  window  description
       4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz

  /etc/ax25/nrports

       # name  callsign        alias   paclen  description
       netrom  VK2KTJ-9        LINUX   235     Linux Switch Port

  /etc/ax25/nrbroadcast

       # ax25_name     min_obs def_qual        worst_qual      verbose
       4800            1       120             10              1
</PRE>

W jdrze trzeba uaktywni IP_FARWARDING.
<P>Pliki konfiguracyjne AX.25 s mniej wicej takie same ja przykady we wczeniejszych sekcjach, wic zajrzyj do nich gdy trzeba.
<P>Zdecydowaem si przypisa adres IP dla portu radiowego, ktry nie naey do bloku mojej domowej sieci. Nie musiaem tak robi, mona byo miao uy 44.136.8.97 na tym porcie.
<P>44.136.8.68 to moja lokalna bramka do enkapsulacji IPIP, zatem tutaj kieruj ciek domyln.
<P>Kady komputer na sieci Ethernet ma ciek:
<PRE>
       route add -net 44.0.0.0 netmask 255.0.0.0 \
               gw 44.136.8.97 window 512 mss 512 eth0
</PRE>

Stosowanie parametrw mss i window oznacza, e uzyskuj maksymalne osigi zarwno na pczeniach Ethernet jak i radiowych.
<P>
<PRE>
 - na routerze mam odpalone rzownie ftp, http, smail i inne demony wic jest on
   jedynym komputerem, ktry innym serwuje usugi

 - mj router to pokorne 386DX20 z 20 Mb twardego dysku i bardzo minimaln wersj
   linuxa.
</PRE>
<P>
<H2>21.2 Konfiguracja przykadowa dla bramki z enkapsulacj IPIP.</H2>

<P>Linux jest obecnie pospolicie uywany jako bramka dla enkapsulacji TCP/IP po caym wiecie. Nowy sterownik 'tunnel' obsuguje wielokrotne cieki enkapsulacji i sprawia, e demon ipip jest przestarzay.
<P>Typowa konfiguracja wygdaaby w takowy sposb:
<PRE>
         ---                                .
          | Network       /---------\     .    Network
          | 154.27.3/24   |         |    .     44.136.16/24       \ | /
          |               | Linux   |   .                          \|/
          |               |         |  .                            |
          |          eth0 | IPIP    |  .  /-----\    /----------\   |
       ---|---------------|         |-----| TNC |----| Radio    |---/
          |   154.27.3.20 | Gateway |  .  \-----/    \----------/
          |               |         | sl0
          |               |         | 44.136.16.1
          |               |         |    .
          |               |         |     .
          |               \_________/       .
         ---                                     .      .   .    .    . .

 Pliki ktrymi trzeba si zaj to:

  # /etc/rc.net
  # ustawiamy tutaj jeden port radiowy AX.25 w trybie KISS, jeden Ethernet,
  # uywamy sterownika 'tunnel' do IPIP encap/decapsulation
  # 
  #
  echo "/etc/rc.net"
  echo "  Configuring:"
  #
  echo -n "    loopback:"
  /sbin/ifconfig lo 127.0.0.1
  /sbin/route add 127.0.0.1
  echo " done."
  #
  echo -n "    ethernet:"
  /sbin/ifconfig eth0 154.27.3.20 netmask 255.255.255.0 \
                  broadcast 154.27.3.255 up
  /sbin/route add 154.27.3.20 eth0
  /sbin/route add -net 154.27.3.0 netmask 255.255.255.0 eth0
  echo " done."
  #
  echo -n "    AX.25: "
  kissattach -i 44.136.16.1 -m 512 /dev/ttyS1 4800
  /sbin/ifconfig sl0 netmask 255.255.255.0 broadcast 44.136.16.255
  /sbin/route add -host 44.136.16.1 sl0
  /sbin/route add -net 44.136.16.0 netmask 255.255.255.0 window 1024 sl0
  #
  echo -n "    tunnel:"
  /sbin/ifconfig tunl0 44.136.16.1 mtu 512 up
  #
  echo done.
  #
  echo -n "Routing ... "
  source /etc/ipip.routes
  echo done.
  #
  # end.

  and:

       # /etc/ipip.routes
       # This file is generated using the munge script
       #
       /sbin/route add -net 44.134.8.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 134.43.26.1
       /sbin/route add -net 44.34.9.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 174.84.6.17
       /sbin/route add -net 44.13.28.0 netmask 255.255.255.0 tunl0 gw 212.37.126.3
          ...
          ...
          ...

  /etc/ax25/axports

       # name  callsign        speed   paclen  window  description
       4800    VK2KTJ-0        4800    256     2       144.800 MHz
</PRE>
<P>Niektre uwagi do zanotowania:
<PRE>
 - Nowy sterownik 'tunnel' uywa pola gw w tablicach routingowych w miejsce
   parametru 'pointopoint' do okrelenia adresu odlegej bramki IPIP. Oto 
   dlaczego obecnie obsuguje wielokrotne cieki na kadym interfejsie.

 - Mona ustawi dwa interfejsy sieciowe z tym samym adresem. W tym przykadzie 
   zarwno interfejs sl0 jak i tunl0 przyjy adres IP portu radiowego. Czyni 
   si tak w tym celu, aby odlega bramka widziaa poprawne adresy na enkapsulo-
   wanych datagramach wysyanych do niej z twojej bramki.

 - polecenia 'route' do okrelania enkapsulowanych cieek mona wygenerowa
   uywajc modyfikowanej wersji "skryptu munge". Podane jest to niej. Polecenia
   route wpisane byyby potem do osobnego pliku i czytane przez bash
   z /etc/ipip.routes (zaoywszy, e nazwae plik z poleceniami routingu nazw
   /etc/ipip.routes) tak jak na ilustracji. Plik rdowy musi mie format 
   w stylu polece 'route' pod NOS-em. 

 - Zauwa stosowanie argumentu 'window' dla polecenia 'route'. Ustawienie tego
   parametru na waciw warto polepsza osigi na czu radiowym
</PRE>
<P>Oto nowy skrypt 'tunnel-munge':
<PRE>
  #!/bin/sh
  #
  # From: Ron Atkinson &lt;n8fow@hamgate.cc.wayne.edu>
  #
  #  This script is basically the 'munge' script written by Bdale N3EUA
  #  for the IPIP daemon and is modified by Ron Atkinson N8FOW. It's
  #  purpose is to convert a KA9Q NOS format gateways route file
  #  (usually called 'encap.txt') into a Linux routing table format
  #  for the IP tunnel driver.
  #
  #        Usage: Gateway file on stdin, Linux route format file on stdout.
  #               eg.  tunnel-munge &lt; encap.txt > ampr-routes
  #
  # NOTE: Before you use this script be sure to check or change the
  #       following items:
  #
  #     1) Change the 'Local routes' and 'Misc user routes' sections
  #        to routes that apply to your own area (remove mine please!)
  #     2) On the fgrep line be sure to change the IP address to YOUR
  #        gateway Internet address. Failure to do so will cause serious
  #        routing loops.
  #     3) The default interface name is 'tunl0'. Make sure this is
  #        correct for your system.

  echo "#"
  echo "# IP tunnel route table built by $LOGNAME on `date`"
  echo "# by tunnel-munge script v960307."
  echo "#"
  echo "# Local routes"
  echo "route add -net 44.xxx.xxx.xxx netmask 255.mmm.mmm.mmm dev sl0"
  echo "#"
  echo "# Misc user routes"
  echo "#"
  echo "# remote routes"

  fgrep encap | grep "^route" | grep -v " XXX.XXX.XXX.XXX" | \
  awk '{
          split($3, s, "/")
          split(s[1], n,".")
          if      (n[1] == "")    n[1]="0"
          if      (n[2] == "")    n[2]="0"
          if      (n[3] == "")    n[3]="0"
          if      (n[4] == "")    n[4]="0"
          if      (s[2] == "1")   mask="128.0.0.0"
          else if (s[2] == "2")   mask="192.0.0.0"
          else if (s[2] == "3")   mask="224.0.0.0"
          else if (s[2] == "4")   mask="240.0.0.0"
          else if (s[2] == "5")   mask="248.0.0.0"
          else if (s[2] == "6")   mask="252.0.0.0"
          else if (s[2] == "7")   mask="254.0.0.0"
          else if (s[2] == "8")   mask="255.0.0.0"
          else if (s[2] == "9")   mask="255.128.0.0"
          else if (s[2] == "10")  mask="255.192.0.0"
          else if (s[2] == "11")  mask="255.224.0.0"
          else if (s[2] == "12")  mask="255.240.0.0"
          else if (s[2] == "13")  mask="255.248.0.0"
          else if (s[2] == "14")  mask="255.252.0.0"
          else if (s[2] == "15")  mask="255.254.0.0"
          else if (s[2] == "16")  mask="255.255.0.0"
          else if (s[2] == "17")  mask="255.255.128.0"
          else if (s[2] == "18")  mask="255.255.192.0"
          else if (s[2] == "19")  mask="255.255.224.0"
          else if (s[2] == "20")  mask="255.255.240.0"
          else if (s[2] == "21")  mask="255.255.248.0"
          else if (s[2] == "22")  mask="255.255.252.0"
          else if (s[2] == "23")  mask="255.255.254.0"
          else if (s[2] == "24")  mask="255.255.255.0"
          else if (s[2] == "25")  mask="255.255.255.128"
          else if (s[2] == "26")  mask="255.255.255.192"
          else if (s[2] == "27")  mask="255.255.255.224"
          else if (s[2] == "28")  mask="255.255.255.240"
          else if (s[2] == "29")  mask="255.255.255.248"
          else if (s[2] == "30")  mask="255.255.255.252"
          else if (s[2] == "31")  mask="255.255.255.254"
          else                    mask="255.255.255.255"

  if (mask == "255.255.255.255")
          printf "route add -host %s.%s.%s.%s gw %s dev tunl0\n"\
                  ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5
  else
          printf "route add -net %s.%s.%s.%s gw %s netmask %s dev tunl0\n"\
                  ,n[1],n[2],n[3],n[4],$5,mask
   }'

  echo "#"
  echo "# default the rest of amprnet via mirrorshades.ucsd.edu"
  echo "route add -net 44.0.0.0 gw 128.54.16.18 netmask 255.0.0.0 dev tunl0"
  echo "#"
  echo "# the end"
</PRE>
<P>
<H2><A NAME="s22">22. Programowanie warstwy sieciowej AX.25, NetRom i Rose.</A></H2>

<P>Najwiksz bodaje zalet stosowania protokow radioamatorskiego radia packet opartego o jdro linuxa jest atwo, z jak moesz pisa aplikacje i programy i je na nim uywa.
<P>Cho temat Programowania Sieci pod Unixem przekracza ramy tego dokumentu, to jednak opisz tutaj elementarne szczegy dotyczce jak wykorzysta protokoy AX.25, NetRom i Rose wewntrz swojego oprogramowania.
<P>
<H2>22.1 Rodziny adresw.</H2>

<P>Programowanie sieciowe pod Linuxem dla AX.25, NetRom i Rose przypomina programowanie dla TCP/IP. Najwisz rnic jest stosowana rodzina adresu i jego struktura, ktr naley poprzekrca w odpowiednie miejsce.
<P>Nazwy rodziny adresw dla AX.25, NetRom i Rose to kolejno AF_AX25, AF_NETROM oraz AF_ROSE.
<P>
<H2><A NAME="s23">23. Pliki nagwkowe.</A></H2>

<P>Zawsze naley doczy plik 'ax25.h', 'netrom.h' i rose.h' jeli masz do czynienia z tymi protokoami. Prosty szkielet grnej czci wygldaby tak:
<P>Dla AX.25:
<PRE>
       #include &lt;ax25.h>
       int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
       struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
       sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_AX25
</PRE>

Dla NetRom:
<PRE>

       #include &lt;ax25.h>
       #include &lt;netrom.h>
       int s, addrlen = sizeof(struct full_sockaddr_ax25);
       struct full_sockaddr_ax25 sockaddr;
       sockaddr.fsa_ax25.sax25_family = AF_NETROM;
</PRE>

Dla Rose:
<PRE>
       #include &lt;ax25.h>
       #include &lt;rose.h>
       int s, addrlen = sizeof(struct sockaddr_rose);
       struct sockaddr_rose sockaddr;
       sockaddr.srose_family = AF_ROSE;
</PRE>
<H2>23.1 Kwestia znakw i przykady.</H2>

<P>W bibliotekach /lib/ax25.a zawartych w pakiecie progamw narzdziowych ax25-utils znajduj si wbudowane rutyny konwerujce znaki wywoawcze. Jeli chcesz moesz napisa swoje wasne.
<P>Program narzdziowy user_call jest wymienitym przykadem na pocztek. rda dla tych rutyn zawarte s w pakiecie programw narzdziowych AX.25-utils. Po spdzeniu paru chwil pracujc nad nimi zauwaysz, e 90 procent roboty to przygotowanie otworzenia 'socket-u'. Wykonanie cznoci jest atwe podczas gdy przygotowanie zajmuje troch czasu.
<P>Przykady s na tyle proste, e nie wprowadzaj zamieszania. Jeli masz jakie pytanie to kieruj je na list linux-hams, gdzie znajd si ludzie gotowi udziel ci odpowiedzi. 
<P>
<H2><A NAME="s24">24. Dyskusja zwizana z Radiem Amatorskim i Linuxem.</A></H2>

<P>Jest wiele miejsc, gdzie dyskutuje si na temat Radio Amatorskiego i Linuxa, na przykad na comp.os.linux.* lub na licie pocztowej vger.rutgers.edu. Inne miejsca, gdzie si to czyni, to listy pocztowe tcp-group na ucsd.edu (ojczyzna dyskusji na temat TCP/IP i radia amatorskiego), jak rwnie kana #linpeople w sieci linuxnet na IRC.
<P>Aby zapisa si na list dyskusyjn linux-hams, wylij poczt do:
<PRE>
       Majordomo@vger.rutgers.edu
</PRE>

z tekstem:
<PRE>
subscribe linux-hams
</PRE>

w czsci listu. Wiersz 'subject:' jest pomijany.
<P>Archiwum listy linux-hams znajduje si na:
<A HREF="http://zone.pspt.fi/archive/linux-hams/">http://zone.pspt.fi/archive/linux-hams/</A> oraz na 
<A HREF="http://zone.oh7rba.ampr.org/archive/linux-hams/">http://zone.oh7rba.ampr.org/archive/linux-hams/</A>. Staraj si zajrze tam zanim rozpoczniesz dyskusj poniewa odpowiedziano tam na wiele powszechnych pyta.
<P>Aby zapisa si na list tcp-group, wylij list do:
<PRE>
       listserver@ucsd.edu
</PRE>

z tekstem:
<PRE>
       subscribe tcp-group
</PRE>

w czsci listu.
<P>Zauwa, e lista tcp-group jest przeznaczona gwnie do dyskusji o zaawansowanych protokoach, ktrych TCP/IP jest przykadem, w Radiu Amatorskim. Nie zadaje si tam pyta dotyczcych Linuxa.
<P>
<H2><A NAME="s25">25. Podzikowania.</A></H2>

<P>Nastpujce osoby przyczyniy si do stworzenia tego dokumentu na przerne sposoby, w sposb wiadomy lub niewiadomy. Podaj ich bez szczeglnego uszeregowania (tak jak pamitam): Jonathon Naylor, Thomas Sailer, Joerg Reuter, Rot Atkinson, Alan Cox, Craig Small, John Tanner, Brandon Allbery.
<P>
<H2><A NAME="s26">26. Prawa autorskie.</A></H2>

<P><CODE>AX25-HOWTO, informacja na temat jak zainstalowa i ustawi niektre z waniejszych pakietw obsugujcych AX.25 pod Linuxem.<BR>
Copyright &copy; 1996 Terry Dawson.</CODE>
Jest to oproramowanie darmowe; moe by modyfikowane i rozprowadzane na warunkach Oglnej Licencji Publicznej GNU opublikowanej przez <CODE>Free Software Foundation</CODE>; licencja o wersji numer 2, lub dowolnie, jakakolwiek pniejsza.
<P>Program ten rozprowadzany jest z nadziej, e bdzie uyteczny, lecz BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI; nawet bez gwarancji, e moze by SPRZEDAWANY lub UYTECZNY DLA JAKIEGOKOLWIEK CELU. Wicej szczegw znajdzesz w Oglnej Licencji Publicznej GNU.
<P>Powiniene by otrzyma egzemplarz Oglnej Licencji Publicznej z tym programem; jeli nie to napisz do:
<P><CODE>Free Software Foundation, Inc., 657 Mass Ave, Cambridge, MA 02139, USA</CODE>.
<P>
<H2><A NAME="s27">27. Od tumacza.</A></H2>

<P>
<P>AX25-HOWTO - tumaczenie na jzyk polski. Informacja jak zainstalowa i ustawi niektre z najwaniejszym pakietw do obsugi protokou AX.25 pod Linuxem.<BR>
Copyright &copy; 1997 Benedict P. Barszcz.
<P>Wiele terminw, ktre w tym dokumencie zastosowaem moe brzmie dziwnie w uszach polskiego czytelnika. Przepraszam, wynika to z tego, e polska terminologia radia packet jest mi zupenie nie znana. Radioamatorem zostaem tutaj w USA i polskie nazewnictwo nie byo wymogiem do egzaminu. To jest bd.
<P>Niektrych zwrotw nie tumaczyem ze wzgdow na ich ewidentno, ale na pewno w tym miejscu si grubo myl. Inne zwroty s niezgrabne i w tym miejscu masz szerokie pole do popisu, czytelniku. lij poprawki do poseidon@ziplink.net. Zwroty idiomatyczne staraem si zastpowa naszymi, polskimi odpowiednikami. Czasem przesadziem, albo zupenie minem si z celem:-)
<P>Mam wraenie, e popeniem te bdy merytoryczne. Nie poprawiem ich bo nie wiem gdzie:-).
<P>S te neologizmy, ktre nie zostay konsekwentnie uywane w dokumencie, np. DwikoModem.
<P>Fragmenty w skrypcie 'munge' nie s tlumaczone poniewa nale do pliku i s komentarzem autora pliku.
<P>
<DL>
<P>Zmiany w stosunku do oryginau:
<P>
<DT><B>port 4000.</B><DD><P>Port 4000 i port 3694/tcp dla node przez inetd; autor nie by konsekwentny. Wybraem port 4000.
<P>
<DT><B>odwoania.</B><DD><P>Odwaanie do Net-2-HOWTO zamieniem na NET-3-HOWTO wskazujc jednoczenie na jego polskie tumaczenie. Zdaje si, e Net-2-howto ju nie istnieje.
<P>
<DT><B>nazwisko Pana Reuger.</B><DD><P>W jednym z odwoa, Terry poda tylko imi, a na innym miejscu rwnie nawisko. Dla czytelnoci w pierwszym wypadku podaem zarwno imi jak i nazwisko.
<P>
<DT><B>budowa jdra.</B><DD><P>kolejno komend budowy jdra poprawiona, aby faktycznie dziaalo tak, jak autor zamierzy. cd /usr/src postawione przed mv linux linux.old. Odciem te ciek od nazwy pliku ax25-utils-12.tar.gz tak, aby zadziaao zgodnie z zamierzeniem autora.
</DL>
<P>
<P>
<H2>27.1 Podzikowania.</H2>

<P>Bardzo serdecznie chciabym podzikowa Terry'emu Dawson, e napisa ten dokument. Dopiero przy tumaczeniu go, zrozumiaem jaki kawa roboty odwali!
<P>Chciabym podzikowa Bartkowi Maruszewskiemu, Piotrowi Tczyskiemu oraz Piotrowi Pogorzelskiemu za (wiadom i nie wiadom) pomoc i natchnienie, aby ten dokument powsta.
<P>Jednoczenie chciabym przypomnie Waldkowi Ogonowskiemu, SP2ONG, e to on jest wszystkiemu winiem - zarazi mnie Linuxem i nie wskaza kliniki, gdzie sie to paskuctwo leczy:-).
<P>Oraz dzikuje wszystkim, ktrzy nadel poprawki, ktre na pewno udoskonal to tumaczenie.
<P>
<P>
<P>
</BODY>
</HTML>