File: Ftape-HOWTO.pl.html

package info (click to toggle)
doc-linux-pl 2002.06.14-2
links: PTS
area: main
in suites: etch, etch-m68k, jessie, jessie-kfreebsd, lenny, squeeze, wheezy
size: 6,900 kB
ctags: 968
sloc: makefile: 66
file content (1401 lines) | stat: -rw-r--r-- 64,764 bytes
parent folder | download | duplicates (5)
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
<HTML>
<HEAD>
 <META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
<META HTTP-EQUIV="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<TITLE>ftape-HOWTO - streamery w Linuxie - jak to zrobi</TITLE>


</HEAD>
<BODY>
<H1>ftape-HOWTO - streamery w Linuxie - jak to zrobi<BR></H1>

<H2>Autor : Kevin Johnson, 
<A HREF="mailto:kjj@pobox.com">&lt;kjj@pobox.com&gt;</A><BR>
v2.0, 15 Marca 1997<BR>
<B>Wersja polska : Jakub Chmielewski 
<A HREF="mailto:yacoob@manager.ae.wroc.pl">yacoob@manager.ae.wroc.pl</A><BR></B>
v0.99.1, 6 lipca 1997 roku.</H2>
<P><HR>
<EM> Dokument ten zawiera najwaniejsze przykazania dotyczce
sterownika <CODE>ftape</CODE>. Sterownik ten obsuguje napdy zgodne z QIC-40, QIC-80,
QIC-3010 i QIC-3020. Standardy QIC-3010 i QIC-3020 znane s te jako
'Travan' (TR-2 i TR-3). Napdy te cz si z komputerem przez kontroler dyskietek (FDC).
Niniejszy tekst <B>nie dotyczy</B> urzdze SCSI ani streamerw zgodnych
z QIC-02. Napdy DAT zazwyczaj (zawsze?) komunikuj si z komputerem przez sterownik SCSI. Tekst ten jest jednym z wielu dokumentw HOWTO. List tych prac mona znale 
<A HREF="http://sunsite.icm.edu.pl/pub/Linux/doc/HOWTO">tutaj</A> a
same dokumenty mona cign przez ftp z <CODE>ftp.icm.edu.pl</CODE>, <CODE>ftp.pwr.wroc.pl</CODE> (to s polskie mirrory) lub z <CODE>sunsite.unc.edu:pub/Linux/doc/HOWTO</CODE>. Mona te je oglda
na WWW - kady mirror LDP </EM>
<HR>
<H2><A NAME="s1">1. Legalnoci </A></H2>

<P>Niniejszy dokument (ftape-HOWTO) moe by reprodukowany i rozprowadzany w
caoci pod nastpujcymi warunkami:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Copyright (c) 1993-1996 by Kai Harrekilde-Petersen
Email: khp@dolphinics.no

Copyright (c) 1996-1997 by Kevin Johnson
Email: kjj@pobox.com

Tumaczenie na jzyk polski:
Copyright (c) 1997 by Jakub Chmielewski
Email: yacoob@manager.ae.wroc.pl
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Linux ftape-HOWTO jest darmowy; moesz go kopiowa, modyfikowa 
zachowujc jednak postanowienia wesji drugiej (i nastpnych) Licencji 
GNU General Public Licence opublikowanej przez Free Software Foundation.
<P>Dokument ten zosta napisany aby pomc/usprawni prac uytkownikw
systemu Linux, jednak autor NIE DAJE ADNYCH GWARANCJI.
Wicej szczegw znajdziesz w GNU General Public Licence.
<P>Autor zachca do kopiowania i dytrybucji niniejszego dokumentu
w celach prywatnych jak i komercyjnych, pod warunkiem, e 
pozostaj one w zgodzie z zaleceniami GNU General Public Licence.
Oznacza to, e mona go kopiowa jednak bez adnych opat (z wyjtkiem
tych pokrywajcych koszty reprodukcji) - czyli bez zysku.
Autor (no i tumacz) wyraa niniejszym zgod na reprodukowanie swojej 
pracy w jakiejkolwiek postaci - fizycznej bd elektronicznej.
<P>Uwaga! Prace oparte na Linux ftape-HOWTO (w szczeglnoci tumaczenia)
musz by dostpne zgodnie z GNU General Public Licence i oryginalny
copyright musi zosta nienaruszony. Jeli dodae nowe informacje do
tego dokumentu, musisz utworzy jego tekst rdowy (tzn w formacie
SGML) aby mc go uaktualnia. Przelij, prosz swoje uaktualnienia do
autora: kjj@pobox.com. Pozwoli to na doczenie twoich informacji
do oryginau i pozwoli wszystkim si z nimi zapozna.
<P>Autor zachca do zaczania niniejszego dokumentu do dokumentacji
twoich programw. Zgodnie z wczeniejszym zezwoleniem moesz ten
tekst drukowa lub w innej formie przekazywa osobom trzecim (oczywicie
zachowujc copyright). Moesz take, jeli uznasz to za stosowne 
doczy odpowiedni ,,dodatek instalacyjny'' dotyczcy twojego
programu lub zmieni tre odpowiednich rozdziaw.
<P>Autor chciaby by informowany o jakichkolwiek planach publikowania
tego tekstu w celach komercyjnych. Zapewni to Tobie
dostp do aktualnych wersji dokumentu. Jeli zdarzy si, e jego
nowsza wersja bdzie miaa ukaza si lada dzie, moe zechcesz
poczeka z publikacj twojej pracy do czasu ukazania si najwieszej
wersji.
<P>Jeli rozprowadzasz ten dokument w celach komercyjnych, wszelkie 
wartoci materialne (finansowo pynne) jak i wydrukowane egzemplarze dokumentu
przekazane autorowi spotkaj si z jego wielk wdzicznoci. Wesprzesz w ten
sposb autorw darmowego oprogramowanie oraz Linux Documentation Project. 
<P>Jeli masz pytania, komentarze, oto adres autora: <CODE>kjj@pobox.com</CODE>.
<P>
<H2><A NAME="s2">2. Historia uaktualnie</A></H2>

<P>
<DL>
<DT><B>wersja 2.0 (15.3.1997)</B><DD><P>
<UL>
<LI> opis ftape w  wersji 2.11 i 3.xx</LI>
<LI> mnstwo innych uaktualnie</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.9 (20.9.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> Nowy administrator ftape i HOWTO.</LI>
<LI> Kilka drobnych poprawek w formatowaniu i ortografii.</LI>
<LI> Uaktualnienie do wersji 2.0 jdra.</LI>
<LI> Dodane niektre informacje o ftape autorstwa Andrewa Martina.</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.8 (22.5.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> Zmieniony Copyright (zgodny z GNU GPL v2)</LI>
<LI> Zmieni si adres email administratora.</LI>
<LI> uaktualnienie do ftape-2.08</LI>
<LI> <CODE>ftape</CODE> jest teraz czci jdra.</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.7.1 (13.2.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> Uaktualnienie do ftape-2.06b</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.7 (January 28.1.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> Uaktualnienie do ftape-2.06 i moduw-1.3.57</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.6.2 (23.1.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> Dodano opis Connor TST3200R.</LI>
<LI> Uaktualnino informacje o 2Mbps FDC.</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.6.1 (16.1.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> drobne poprawki</LI>
</UL>
<DT><B>wersja 1.6 (10.1.1996)</B><DD><P>
<UL>
<LI> Nowy administrator <CODE>ftape</CODE>'a</LI>
<LI> Uaktualnienie do w2.05</LI>
<LI> Dodane nowe napdy</LI>
</UL>
</DL>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s3">3. Wstp</A></H2>

<P>
<P>Sterownikiem ftape i jego rdami administruje  Claus Heine   
<A HREF="mailto:claus@momo.math.rwth-aachen.de">&lt;claus@momo.math.rwth-aachen.de&gt;</A>. Jego strona WWW znajduje si
w 
<A HREF="http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html">http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html</A>.
<P>Jeli masz jakie problemy, pytania zwizane z ftape, sprbuj umieci je na 
licie  <CODE>linux.dev.tape</CODE>. Jest to lista Usenet, ktra jest kopi listy dyskusyjnej
<CODE>linux-tape@vger.rutger.edu</CODE> (zobacz te punkt 
<A HREF="#tape-channel">ledzenie rozwoju ftape'a</A>) Polecam korzystanie
z grup dyskusyjnych zamiast bezporednio z listy, poniewa serwer <CODE>vger</CODE>
jest co nieco przeciony listami.
<P>Wracajc do streamerw osobicie uywam <CODE>ftape</CODE> (to mj gwnym 
rodek archiwizacji danych na mojej maszynce :-). Nie chciabym tutaj
poleca jakiegokolwiek sprztu. Ja uywam Iomega Ditto Tape Insider 3200
i jest dla mnie wystarczajcy.  Lista urzdze obsugiwanych
przez sterownik znajduje si w punkcie  
<A HREF="#supp_drives">Napdy wsppracujce z ftape'm</A>.
<P>
<P>Jeli masz jakie kopoty ze streamerem a znalaze jakie rozwizanie
podziel si swoimi uwagami z innymi (lista dyskusujna - <CODE>linux.dev.tape</CODE>) 
oraz ze mn (<CODE>&lt;kjj@pobox.com&gt;</CODE>).
<P>Swoj poczt przegldam zwykle kilka razy na tydzie, staram si te odpowiada
na kady list, ale nie mog gwarantowa, e odpisz natychmiast. Czsto te 
przegldam listy dyskusyjne <CODE>linux.dev.tape</CODE> oraz <CODE>kernel</CODE>'a
<P>Jeli niniejszy tekst dotar do ciebie w formie drukowanej, lub te tylko
w czci odwied prosz stron 
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/linux.html">the Linux Documentation home page</A> lub ftp to 
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/doc/HOWTO">ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/doc/HOWTO</A> aby dowiedzie si
czy nie ma nowszej wersji tego tekstu. Moe to zaoszczdzi ci wiele
kopotu.
<P>Jeli zechcesz do mnie napisa, umie prosz nagwek <CODE>ftape</CODE> w linijce
tematu listu. Moe to uchroni twj list przed wirtualn mierci,
<P>
<H2>3.1 Co to jest <CODE>ftape</CODE></H2>

<P>
<P><CODE>ftape</CODE> jest sterownikiem, ktry obsuguje rne typy tanich streamerw
podczanych do kontrolera dyskietek.
<P><CODE>ftape</CODE> nie jest programem archiwizujcym - jest tylko sterownikiem, ktry
pozwala uywa tasiemca (tak samo jak sterownik SoundBlaster'a pozwala 
wykorzysta t kart) poprzez pliki <CODE>/dev/[n]rft[0-3]</CODE>.
<P>Pierwsze wersje <CODE>ftape</CODE> zostay napisane przez Bas'a Laarhoven'a z 
,,niewielk pomoc ze strony przyjaci'', ktrzy pomogli rozgry ECC 
(Error Correcting Code). Prawa autorskie do <CODE>ftape</CODE>'a nale do
Bas'a i s zgodne z GNU Genral Public Licence, ktra to mwi:
,,spoko, moesz kopiowa i rozdawa <B>to</B>, tylko pozwl i innym
to robi''.
<P><CODE>ftape</CODE> jest ju od duszego cakiem stabilnym sterownikiem. Jest 
wystarczajco bezpieczny aby na tamach mona byo skadowa wane
dane (chocia dobrym nawykiem jest sprawdza swoje archiwa co jaki
czas, eby nie by (nie)mile zaskoczonym pewnego piknego poranka...).
<P><CODE>ftape</CODE> wsppracuje z napdaami zgodnymi ze specyfikacj QIC-117 
oraz z jednym z nastpujcych standardw: QIC-80, QIC-40, QIC-30101
lub QIC-3020.
<P><CODE>ftape</CODE> nie wsppracuje z napdami QIC-02, IDE (ATAPI) ani SCSI. 
Wsppraca z napdami SCSI jest moliwa dziki plikom 
<CODE>/dev/[n]st[0-70</CODE> oraz jdru, ktre zawiera sterowniki SCSI. Informacje
o napdach SCSI mona znale w <CODE>SCSI-howto</CODE>. Urzdzenia ATAPI s
obsugiwane przez kernel (jdro) od wersji 1.3.46. Zajrzyj do punktw
<A HREF="#supp_drives">Napdy wsppracujce z ftape</A> oraz 
<A HREF="#unsupp_drives">Napdy nie wsppracujce z ftape</A>, w ktrych
znajduje si spis tych urzdze.
<P>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s4">4. Instalacja <CODE>ftape</CODE>'a</A></H2>

<P>
<P>
<P>
<H2>4.1 Gdzie mona znale <CODE>ftape</CODE></H2>

<P>
<P>Wersje 2.0.x jdra zawieraj sterownik <CODE>ftape</CODE> w wersji 2.08.
Jednak najlepiej zdoby najnowsz wersj kodu rdowego. Nowsza wersja 
zawiera pliki nie doczone do jdra oraz duo bogatsz dokumentacj 
dotyczc instalacji itd.
<P>Najwiesze wersje sterownika (2.11a i wyej) dostpne s na stronie 
<A HREF="http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html">http://samuel.math.rwth-aachen.de/~LBFM/claus/ftape/ftape-page.html</A>.
Gdy pisz ten dokument dostpna jest ju wersja 3.xx <CODE>ftape</CODE>'a. Niemniej
polecam starsze wydanie (2.xx), chyba e masz ochot igra z ogniem (3.xx
jest wersj rozwojow i z pewnoci ma kilka robaczkw <CODE>:-)</CODE> ).
<P>
<H2>4.2 Instalacja sterownika</H2>

<P> 
<P>Niniejszy punkt zawiera informacje dotyczce instalacji sterownika w2.11a
i czynnociach, ktre musz j poprzedza.
<P>Zakadam, e masz ju skompresowany kod rdowy (najprawdopodobniej 
<CODE>ftape-2.11a.tar.gz</CODE>). Umie go w katalogu docelowym (np <CODE>/usr/src</CODE>
lub <CODE>~/src</CODE>) rozpakuj komend
<CODE>tar xvzf ftape-2.11a.tar.gz</CODE> 
Wszystkie pliki zostan umieszczone w podkatalogu <CODE>ftape-2.11a</CODE> czyli
w <CODE>/usr/src/ftape-2.11a</CODE> albo <CODE>~/src/ftape-2.11a</CODE>. Mona te
wrzuci cay pakiet do <CODE>/usr/src/linux/drivers/char/ftape</CODE> ale 
osobicie radz najpierw przeczyta dokumentacj a potem zdecydowa gdzie go 
umieci.
<P>Na pocztek przeczytaj plik <CODE>README</CODE> - zawiera on bardzo wane informacje.
Jeli autor radzi zajrze do innych plikw i zapozna si z ich treci - zrb
to. Uchroni ci to przed przykrymi niespodziankami pniej i znacznie uproci
dalsz instalacj.
<P>Dobra rada: NIE rozpoczynaj instalacji (kompilacji) pakietu jeli dokadnie
nie przeczytae <CODE>README</CODE> lub <CODE>Install-guide</CODE>.
W pliku <CODE>README</CODE> autor wspomina o licie dyskusyjnej <CODE>linux-tape</CODE>. Ja 
radz jednak zapisa si na <CODE>linux.dev.tape</CODE>, poniewa serwer obsugujcy
t pierwsz jest, jak ju wspominaem, przeadowany.
<P>S dwa sposoby korzystania z <CODE>ftape</CODE>'a
<P>
<UL>
<LI> Skompilowa sterownik jako sta cz jdra.</LI>
<LI> Skompilowa go jako modu.</LI>
</UL>
<P>Pierwsza metoda bdzie zapewne nastrcza mniej kopotw. Zalet drugiej
jest fakt, e modu adowany jest do pamici tylko wtedy, gdy jest potrzebny 
(zawsze mona go zdeinstalowa bez koniecznoci przeadowania systemu).
Autor wczesnych wersji sterownika (Bas Laarhoven) twierdzi jednak, e nie by 
on przeznaczony do kompilacji jako modu (<I>od tego czasu wiele si zmienio i
teraz <CODE>ftape</CODE> dziaa bez zarzutu w obydwu wersjach  - przynajmniej u mnie 
- tumacz </I><CODE>:)</CODE> ).
<P>Na swoim komputerze sterownik kompiluj bezporednio do jdra. Myl, e jest
to lepsze rozwizanie, poniewa mniej jest z tym problemw. 
Radz tak wanie zrobi, chyba e masz dobry powd aby postpi inaczej 
i jeste przygotowany na komplikacje, ktre mog wynikn 
podczas przygotowywania moduw. Jeli zdecydujesz si kompilowa sterownik
bezporednio do jdra, to:
<UL>
<LI>pamitaj e nie mona uywa <CODE>zftape</CODE> zamiast <CODE>ftape</CODE>
poniewa obydwa te programy uywaj tego samego bardziej znaczcego numeru sterownika,</LI>
<LI>moesz pomin wikszo instrukcji dotyczcych przygotowywania moduw.</LI>
</UL>
<P>Jeli uywasz jdra w wersji 1.2, powiniene zaopatrzy si take w 
pakiet modules-1.3.57 a nie modules-1.2.8. (Bj&oslash; rn Ekwall, administrujcy
pakietem modules to wanie zaleca).
<P>Jeli masz wersj 1.3.x jdra, powiniene rozway przejcie na wersj 2.0.x.
Jdro 1.3.x byo wersj rozwojow zanim powstaa stabilna 2.0.x.
<P>
<H2><A NAME="tape-channel"></A> 4.3 ledzenie rozwoju <CODE>ftape</CODE>'a</H2>

<P>
<P>Rozwj <CODE>ftape</CODE>'a mona ledzi dziki licie Usenet <CODE>linux.dev.tape</CODE>. 
Jak ju wczeniej wspomniaem jest to kopia <CODE>linux-tape@vger.rutgers.edu</CODE>
ale ze wzgldu na przecienie tego serwera, radz korzysta z Usenet'u.
<P>Jeli nie masz dostpu do Usenet'u moesz zapisa si na t list wysyajc
e-mail'a do <CODE>majordomo@vger.rutgers.edu</CODE>  o nastpujcej treci: 
<CODE>subscribe linux-tape</CODE>'. Na pocztek otrzymasz list zawierajcy
informacje o sposobie korzystania z listy (wysyanie wasnych uwag, sposb wypisania
si z listy itd.) Miej jednak na uwadze, e nie mam (NIE MAM) adnych 
przywilejw jeli chodzi o t list. Nie jestem w stanie wypisa ci z niej,
jeli serwer nie chce zrobi tego automatycznie, mog 
co najwyej wysa ci list z kondolencjami (co ci w niczym nie pomoe).
<P>
<P>
<H2>4.4 Wsppraca <CODE>ftape</CODE> i stacji dyskietek</H2>

<P>
<P>Jako, e streamer i stacja dyskw cz si z tym samym kontrolerem (i 
wykorzystuj to samo przerwanie - IRQ6) nie mog pracowa rwnolegle. Dlatego,
jeli zamontowae ju (<CODE>mount</CODE>) stacj dyskw i sprbujesz odwoa si 
do streamera, <CODE>ftape</CODE> wywietli komunikat, e nie moe przej przerwania 
IRQ6 i odmwi wsppracy. Staje si to szczeglnie uciliwe, 
gdy chcesz stworzy dyskietk systemow (ratunkow), ktra korzystaaby z 
<CODE>ftape</CODE>'a. Rozwizaniem jest albo adowanie dyskietki startowej do ramdysku 
i wtedy odczenie stacji dyskw (umount) albo zaopatrzenie si w dwa 
kontrolery FDC.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s5">5. Tamy i streamer w uyciu</A></H2>

<P>
<P>
<H2>5.1 Formatowanie</H2>

<P>
<P>Zanim tama jest zdatna do uytku, musi zosta najpierw sformatowana. 
Proces formatowania dzieli tam na sektory i zapisuje najwaniejsze
informacje na noniku. Inne streamery (SCSI itd) zwykle nie wymagaj 
formatowania, ale te podczane do FDC musz po prostu udawa dyskietki
(troch to dziwne, ale tak to ju jest).
<P>
<H3>Czy mona formatowa tamy pod Linuxem?</H3>

<P>
<P>Nie. (Na razie, bo trwaj ju prace nad tym)
<P>Dopki nie mona tego robi pod Linuxem, trzeba niestety uywa 
M* DOSa (Tfu!Beeh...) albo kupowa tamy ju sformatowane. Trzeba
jednak pamita, e niektre preformatowane tamy zostay 
przygotowane <B>bez</B> sprawdzania czy nie zawieraj bdnych sektorw!.
Jeli <CODE>ftape</CODE> stwierdzi, e tama nie ma zaznaczonych adnych
bdnych sektorw, poinformuje ci o tym specjalnym ostrzeeniem.
Jeli <CODE>ftape</CODE> bdzie mia kopoty z odczytem/zapisem twojej nowej 
tamy, sprbuj sprawdzi j pod DOS'em. Jeli i dosowskiemu oprogramowaniu
nie spodoba si twoja tama, rozwizaniem moe by przeformatowanie jej.
Pamitaj jednak, e zanim bdziesz mg uywa nowo sformatowane 
tamy, musisz je najpierw wyczyci poleceniem:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        # mt -f /dev/nftape erase
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P>
<H3>Jakich programw uywa do formatowania tam (dla DOS'u)?</H3>

<P>
<P>Poniej wymienione zostay programy, ktre zostay sprawdzone i chodz:
<UL>
<LI> Colorado Memory System's software (<CODE>tape.exe</CODE>)</LI>
<LI> Conner Backup Basics v1.1 i wszystkie wersje pod Windowsy</LI>
<LI> Norton Backup</LI>
<LI> QICstream wersja 2</LI>
<LI> Tallgrass FileSecure v1.52</LI>
<LI> Escom Powerstream 3.0 (<CODE>qs3.exe</CODE> -- QICstream v3?)</LI>
</UL>
<P>A te programy s mniej lub bardziej pewne:
<P>
<UL>
<LI> Conner Backup Basics 1.0</LI>
<LI> Colorado Windows tape</LI>
<LI> CP Backup (marnuje miejsce na tamie, ale poza tym jest w porzdku)</LI>
</UL>
<P>
<P>W zasadzie wikszo programw pod DOS'em cakiem nadaje si do formatowania
tam. Program Conner Backup Basics v1.0 mia bd spowodowany z interpretacj
specyfikacji QIC przez programistw (sic). Bd ten zosta poprawiony w
wersji 1.1. <CODE>ftape</CODE> wykryje t usterk i nie ,,wysypie'' si na niej.  
<P>  
<P>Od Dennisa T. Flaherty (<CODE>&lt;dennisf@denix.elk.miles.com&gt;</CODE>) dowiedziaem
si ostatnio, e posiadacze Connera C260MQ (niestety tylko w USA) mog otrzyma
wersj 1.1 tego programu dzwonic pod numer 1-800-4Conner za darmo lub
pacc tylko za dyskietk. Dla innych pocieszenie - wersja dla Windows nie
ma tego bdu i powinna dziaa dobrze. Niektre wersje oprogramowania pod Windows'y
dla streamerw Colorado maj 
<P>
<P>bd, ale <CODE>ftape</CODE> rozpoznaje
i ,,obchodzi'' go.
<P>Dobrym programem jest take Central Point Backup ale ten znw marnuje
drogocenne miejsce na tamie gdy znajdzie jaki uszkodzony sektor.
<P>UWAGA: Jeli uywasz innego oprogramowania pod DOS'a, nie wymienionego
przeze mnie, napisz do mnie  (
<A HREF="mailto:kjj@pobox.com">&lt;kjj@pobox.com&gt;</A> ebym mg uaktualni powysz list.
<P>
<P>
<P>
<H2>5.2 Retenstioning</H2>

<P>
<P>Tamy QIC s szczeglnie wraliwe na rozciganie. Powodem tego jest fakt, 
e podczas preformatowania zapisywana jest na nich informacja o 
sektorach, podczas gdy w innych rodzajach streamerw informacje 
synchronizacji (pozycjonowania) s zapisywane wraz z twoimi danymi.
Jeli taka tama rozcignie si, mog wystpi przekamania
odczytu (sektor si wydua). Oczywicie im dusza tama, tym wiksze
niebezpieczestwo uszkodzenia nonika.
<P>Dobrym rozwizaniem jest wic kilkuktrotne ,,retensionowanie'' (czyli
rozpranie)  nowej tamy przed pierwszym uyciem (zapisem danych 
albo formatowaniem). Retensionowanie tamy zalecane jest take wtedy, 
gdy podczas odczytu wystpuj bdy oraz przed kadym dokonaniem zapisu 
na tam.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        # mt -f /dev/nftape retension
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P>
<H2>5.3 Czyszczenie napdu</H2>

<P>
<P>Powierzchnia tamy pokryta jest zwizkiem tlenu. Kiedy nonik styka si
z gowic zostawia na jej powierzchni niewielk ilo osadu. Co jaki
czas powiniene j czyci. najlepiej uy mikkiej szmatki
lub czego z naturalnych wkien (eby nie porysowa gowicy) oraz 
pynu czyszczcego zalecanego przez producenta streamera. (Producent
Jumbo-250 poleca zwyky czysty spirytus - swj chop - tumacz). Sposb
czyszczenia powinien by opisany w instrukcji. 
<P>Jeszcze jedna uwaga: jeli zacze korzysta z zupenie nowej tamy,
powiniene take wyczyci gowic - nowe tamy zostawiaj wicej
osadu po pierwszym uyciu.
<P>Podzikowania dla 
<A HREF="mailto:nealf@rcs.ee.washington.edu">Neal'a Friedman'a</A> za doradzenie aby te informacje umieci w tym dokumencie.
<P>
<P>
<P>
<H2><A NAME="supp_drives"></A> 5.4 Napdy wsppracujce z <CODE>ftape</CODE> </H2>

<P>
<P>Wszystkie napdy zgodne z QIC-117 <EM>oraz</EM> zgodne z QIC-40, 
80, 3010 lub 3020 powinny dziaa. <CODE>ftape</CODE> rozpoznaje take
streamery QIC-WIDE i Travan (TR-1 to po prostu QIC-80 na 8 mm tamie,
TR-2 i TR-3 to odpowiednio QIC-3010 i 3020).
<P>
<P>Na dzie dzisiejszy znane mi s nastpujce urzdzenia wsppracujce z
<CODE>ftape</CODE>
<P>
<DL>
<P>
<DT><B>Alloy Retriever 250</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Archive 5580i, XL9250i</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Colorado DJ-10, DJ-20 (tzn: Jumbo 120, Jumbo 250)</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Colorado 1400</B><DD><P>&lt;kosowsky@bellini.harvard.edu&gt; poinformowa
mnie o kopotach podczas archiwizowania 1GB danych za pomoc tapera.
<P>
<DT><B>HP Colorado T1000</B><DD><P>dziaa z tamami 3M Travan 400M (TR-1) 120M.
Zgoszono ju kilkukrotnie, e mt zawiesza si, ale dziaa z archiwami
utworzonymi przez tar. Jeli chcesz posugiwa si cpio, korzystaj
raczej z ftape a nie z zftape. (&lt;millner@millner.bevc.blacksburg.va.us&gt;)
<P>Wiele osb miao problemy z zftape - napd cigle zatrzymywa si i wznawia prac
(&lt;75104.1756@compuserve.com&gt;). Wydaje si, e winny jest napd, ktry
zbyt szybko czyta dane i komputer gubi je; bufory DMA s oprniane zanim
zd si zapeni. Rozwizanie jest tu proste - uy nowszej wersji zftape
albo stosowa wiksze bufory DMA. (&lt;millner@millner.bevc.blacksburg.va.us&gt;).
<P>
<DT><B>Conner C250MQ(T)</B><DD><P>Napd ten zgasza bedy zapisu i czsto repozycjonuje
tam (Frank Stuess z Nacamar Data Communications).
<P>
<DT><B>Conner TSM420R, TSM850R</B><DD><P>Modele 400 i 800 wsppracuj tylko z tamami TR-1.
<P>
<DT><B>Conner TST3200R</B><DD><P>Pracuje z tamami TR-3 (tzn. tylko pojemno 1600MB) przy prdkoci 1Mbps. 
Wsppracuje te z QIC-WIDE 400m (Sony 5122?) (&lt;chris@cs.wmich.edu&gt;).
Obsuguje te tamy TR-3, QIC-3010 oraz QIC-3020. Napd dostarczany jest 
z kontrolerem FDC z 2MB RAMU na pokadzie.
<P>
<P>Prawdopodobnie wsppracuje z ftape 2.05 jeli podczony jest do 
szybkiego kontrolera (eby mc korzysta z QIC-3020). Niektrzy
nie mog odczytywa rzadkich dyskietek. Prawdopodobnie trzeba
grzeba w IRQ/portach/DMA (&lt;chris@yakkocs.wmich.edu&gt;).
<P>
<DT><B>Conner TST800R</B><DD><P>Dzia z tamami TR-1, Sony QW5122F (210m) i DC2120. Pono pracuje
z ftape 2.02e (ale nie  2.03b) oraz z v2.05 (&lt;khp@pip.dknet.dk&gt;).
Wymaga patcha ''the length patch''. Zgoszono mi, e moesz potrzebowa 
zmodyfikowa Makefile eby upewni si, e ftape odwouje si do pierwszego
(PRIMARY) kontrolera dyskietek (&lt;jzc@primenet.com&gt;). Pojawia si take
bd "Timer expired" gdy uywane s tamy TR-1 i ftape 2.05-2.07)
(&lt;les@amc.uva.nl&gt;).
<P>
<DT><B>Conner CTT3200</B><DD><P>CTT3200 jest przypuszczalnie odpowiednikiem Iomega Ditto 3200. Dziaa
z doczonym kontrolerem 2Mbps ale przy szybkoci 1Mbps. Na niektrych
maszynach nie dziaa pod DOSem (&lt;jmorris@dtx.net&gt;).
<P>
<DT><B>Conner 1.7G Tapestor (TSM1700R)</B><DD><P>
<P>Dziaa z nonikami QIC-WIDE (&lt;pschmidt@slip.net&gt;). Czciowo take
z QIS-3200. Jeli uywasz kontrolera HSC-2, musisz zmieni numer kanau DMA
(zwikszy o 1, kana 2? - w Makefile). Potem musisz zmodyfikowa plik
Makefile ftape'a, eby ten uwzgldni zmiany. Jednak, nawet z tymi
poprawkami ftape nie dziaa do koca poprawnie (co to znaczy flaky???)
(&lt;ttait@tiac.net&gt;). 
Kontroler HSC moe nie dziaa w trybie 2Mbps - wywietlany jest tylko
komunikat "dumb tape stop" i koniec. (&lt;ttait@tiac.net&gt;).
<P>
<DT><B>Escom or Archive (Hornet) 31250Q</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Exabyte EXB-1500</B><DD><P>Dziaa z tamami QIC-3010, wymaga jednak atki (,,the length patch'').
<P>
<DT><B>Exabyte TR-3</B><DD><P>
<DT><B>Irwin 80SX, Insight 80Mb</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Iomega 250</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Iomega Ditto Tape Insider 420, 1700</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Iomega Ditto Tape Insider 3200</B><DD><P>Wanie tego streamera uywam. Z mojego dowiadczenia wiem, e
standardowe ustawienie jumperw uniemoliwia poprawne dziaanie
napdu. Numer irq i ioport pozostaw bez zmian (odpowiednio 6 i 0x370)
ale zmie DMA z 3 na 2.
<P>W starszych wersjach <CODE>ftape</CODE> trzeba doda nastpujc lini do 
pliku <CODE>vendors.h</CODE>:
<CODE>{0x08882, 80, wake_up_colorado, "Iomega 3200"}</CODE>
<P>Problemy wystpuj take z ftape v2.07 i jdrem 1.12.13. Jakiegokolwiek
akceleratora by nie uywa, na niektrych komputerach,
napd moe by uyty tylko raz (&lt;erwin@box.nl&gt;). Czasami, take po 
pierwszym zapisie/odczycie, sterownik uznaje tam za zabezpieczon przed zapisem
(&lt;erwin@box.nl&gt;, &lt;M.J.Ammerlaan@dutiwy.twi.tudelft.nl&gt;).
Zgoszono raz wypadek przewinicia tamy poza swj koniec (czyli urwania jej...).
Na inny bd natrafiono podczas tworzenia archiwum komend <CODE>dd</CODE>. Na pocztku dziaa
poprawnie ale potem streamer zatrzymuje si, przewija tam do pocztku i
zaczyna czyta a do koca tamy. Dzieje si tak najprawdopodobniej dlatego, e
sterownik zatrzymuje tam na chwil, co powinno spowodowa przewinicie jej
o 3 segmenty w ty, ale zamiast tego tama przewija si do pocztku. Patch, ktry
mia naprawi te bdy niestety nie dziaa.
<P>
<DT><B>Iomega Ditto 800 Insider</B><DD><P>Mona uywa tam Travan TR1, TR2 albo DC2120, ale trzeba uy atki ,,the length patch''
<P>
<P>(&lt;klein@informatik.uni-rostock.de&gt;).
<P>
<DT><B>Mountain FS8000</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Reveal TB1400</B><DD><P>
<P>Zgoszono, e nie dziaa z jdrem 1.3.79 i ftape (nie podano numeru wersji)
oraz jdrem 1.2.13 i zftape 1.04 (&lt;colin@colina.demon.co.uk&gt;).
<P>
<DT><B>Summit SE 150, SE 250</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Tallgrass FS300</B><DD><P>Jeli twj kontroler to AHA1542B, musisz zwikszy jego czas bus-on/bus-off.
Antti Virjo (<CODE>&lt;klanvi@uta.fi&gt;</CODE>), pisze, e mona tego dokona
zmieniajc <CODE>CMD_BUSON_TIME</CODE> w pliku <CODE>linux/drivers/scsi/aha1542.c</CODE> z 
4 na 12.
<P>
<DT><B>Teac 800</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Memorex tape drive backup system</B><DD><P>
<P>
<DT><B>Wangtek 3040F, 3080F</B><DD><P>
<P>
</DL>
<P>W pliku <CODE>vendors.h</CODE> (katalog linux/drivers/char/ftape) znajduje si
aktualna lista urzdze obsugiwanych przez dan wersj <CODE>ftape</CODE>'a.
<P>Jeli chodzi o dobr sprztu, to chocia nie chciabym tu specjalnie
krytykowa kontretnych urzdze, doszy mnie suchy, e Colorado 
Dj-20 (czyli Jumbo 250 - mj sprzt! - tumacz) jest raczej haaliwy
(jak Jumbo Jet, ale co z tego? :( ). Mwi si, e nawet 5-10 razy
goniejszy od Connera (jakby to haas mia jakikolwiek wpyw na
dane - po prostu nie robi backupw w nocy i po kopocie :).
<P>UWAGA: Jeli posiadasz sprzt nie wymieniony na tej licie (albo <CODE>vendors.h</CODE>)
, ktry mimo to dobrze wsppracuje z <CODE>ftape</CODE>'m zgo ten
fakt autorowi HOWTO (<CODE>&lt;kjj@pobox.com&gt;</CODE>).
<P>
<H2>5.5 kontrolery wsppracujce z <CODE>ftape</CODE></H2>

<P>
<P><CODE>ftape</CODE> obsuguje nastpujce specjalne kontrolery :
<P>
<UL>
<LI> Colorado FC-10, FC-20</LI>
<LI> Mountain MACH-2</LI>
<LI> Iomega Tape Accelerator II</LI>
<LI> 2Mbps controllers (posiadajce i82078-1 fdc)</LI>
</UL>
<P>Obsug kontrolera FC-10 wczono do <CODE>ftape'</CODE>a w wersji 1.12.
Wicej informacji mona znale w plikach <CODE>RELEASE-NOTES</CODE> i 
<CODE>Makefile</CODE> w pakiecie <CODE>ftape</CODE>.
Wersje 2.03 sterownika powinny obsugiwa ju FC-20, ale dla
pewnoci sprawd w <CODE>RELEASE-NOTES</CODE>.
<P>MACH-2 dziaa ze sterownikiem w wersji 1.14d wzwy.
<P>Aby mc korzysta z Iomega Tape Accelerator II, musisz uy <CODE>-DMACH2</CODE> (Makefile) 
oraz ustawi poprawne adresy I/O, IRQ oraz DMA. Bdzie to dziaa przynajmniej
z <CODE>ftape-2.02</CODE> (wyprbowane przez Scott'a Bailey'a 
<A HREF="mailto:sbailey@xcc.mc.xerox.com">&lt;sbailey@xcc.mc.xerox.com&gt;</A>)
<P>
<P>
<H3>Iomega Ditto Dash i inne kontrolery 2Mbps</H3>

<P>
<P>Iomega Ditto Dash i inne kontrolery z moliwoci transferu 2mbps uywaj
ukadu Intel 82078-1. Obsuga tego ukadu jest cay czas w fazie rozwoju. 
Prace maj by zakoczone w styczniu lub lutym '97 (czyli ju dawno temu).
Na razie jednak kontroler ten dziaa z normaln prdkoci 1Mbps.
<P>
<H2><A NAME="unsupp_drives"></A> 5.6 Napdy <EM>nie</EM> wsppracujce z <CODE>ftape</CODE></H2>

<P>
<P>
<UL>
<LI> Wszystkie napdy podczane do portu rwnolegego (np Colorado Trakker) 
To nie do koca jest ju prawd - patrz punkt 
<A HREF="#tlumacz">Od tumacza</A>
</LI>
<LI> Irwin AX250L / Accutrak 250. (niezgodne z  QIC-80 drive)</LI>
<LI> IBM Internal Tape Backup Unit (odpowiednik Irwin AX250L)</LI>
<LI> COREtape light</LI>
</UL>
<P>Jak ju wczeniej wspomniaem WSZYSTKIE napdy podczane do LPT nie s obsugiwane
(a ja ju wczeniej zauwayem, e to si zmienio ;) - tumacz). Jest to spowodowane
tym, e uywaj one innego sposobu komunikowania si z komputerem, ktry nie jest zgodny
z QIC-117.
<P>Irwin AX250L oraz IBM Internal Tape Backup Unit nie wsppracuj z <CODE>ftape</CODE>'m
poniewa s zgodne jedynie z QIC-117 ale nie z QIC-80 (uywaj wasnego formatu
(''servo (Rhomat)''). Nie wiem niestety nic o tym formacie ani gdzie mona zdoby 
jakie informacje o nim. 
<P>COREtape light nie reaguje na komendy inicjujce, wysyane przez sterownik, co
czyni ten napd bezuytecznym.
<P>Iomega 2GB Ditto take nie dziaa z <CODE>ftape</CODE>'m, poniewa uywa wasnego
formatu, na temat ktrego Claus (zarzdzajcy <CODE>ftape</CODE>) nie mg uzyska
adnych informacji.
<P>
<P>
<H2>5.7 Wsppraca zewntrznego streamera z  <CODE>ftape</CODE>'m</H2>

<P>
<P>Jeli masz kontroler FDC, posiadajcy eskie cze DB37 i masz 
moliwo dostarczenia zasilania do streamera, moesz uywa go 
z <CODE>ftape'm</CODE>. Dobra, nie jest to zbyt zrozumiae. Sprbujmy inaczej.
Niektre starsze kontrolery FDC maj zcze DB37 na krawdzi, suce do 
podczania zewntrznych stacji dyskw.
<P>Jeli zaopatrzysz si w odpowiedni kabel podczany do tego wejcia (czytaj:
sam sobie go zrobisz), moesz zmusi <CODE>ftape</CODE>'a do obsugi twojego tasiemca.
Sterownik nie rozrnia bowiem zewntrznych i wewntrznych urzdze. I dlatego
dla niego oba warianty s identyczne.
<P>
<UL>
<LI> Pins 20-37: GROUND</LI>
<LI>    1: +12 Volt (POWER)</LI>
<LI>    2: +12 Volt return (GROUND)</LI>
<LI>    3: +5 Volt return (GROUND)</LI>
<LI>    4: +5 Volt (POWER)</LI>
<LI>    5: 2</LI>
<LI>    6: 8</LI>
<LI>    7: 10</LI>
<LI>    8: 12</LI>
<LI>    9: 14</LI>
<LI>    10: 16</LI>
<LI>    11: 18</LI>
<LI>    12: 20</LI>
<LI>    13: 22</LI>
<LI>    14: 24</LI>
<LI>    15: 26</LI>
<LI>    16: 28</LI>
<LI>    17: 30</LI>
<LI>    18: 32</LI>
<LI>    19: 34</LI>
</UL>
<P>UWAGA!! - dostpny jest ju patch <CODE>parport</CODE>, ktry umoliwia obsug urzdze
podczanych do LPT (nie tylko streamerw) oraz patch obsugujcy Trakkera (patrz punkt
<A HREF="#tlumacz">Od tumacza</A>). 
<P>Wtyczka zasilania to ta maa, taka jak w stacji 3,5". Musisz tak wtyczk
podczy do gniazda DB37. Jeli chcesz uy tylko jednego kable, moesz uy
50 yowego i uy kilku pocze dla zasilania (i uziemienia).
<P>Dotychczas nikt nie zgosi mi, e takie co dziaa. Jeli tobie si uda
pisz!
<P>
<P>
<H2><A NAME="pci-boxes"></A> 5.8 Pyty gwne PCI i <CODE>ftape</CODE></H2>

<P>
<P>Niestety, niektre pyty gwne stwarzaj problemy podczas uywania 
<CODE>ftape</CODE>'a. Niektrzy mieli kopoty z odpaleniem <CODE>ftape</CODE>'a na pycie
PCI, a na zwykj 386-ce z ISA program chodzi bez problemw (z tym samym 
streamerem). Jeli ty take masz podobny problem, przejrzyj plik <CODE>README.PCI</CODE>
w katalogu ftape'a.
<P>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s6">6. Archiwizowanie i odtwarzanie danych</A></H2>

<P>
<P>Punkt ten opisuje niektre funkcje  <CODE>tar</CODE> i <CODE>mt</CODE>.
<P>
<P>
<H2><A NAME="write-backup"></A> 6.1 Archiwizowanie</H2>

<P>
<P>Do tego celu su <CODE>tar</CODE>, <CODE>dd</CODE>, <CODE>cpio</CODE>, oraz <CODE>afio</CODE>.
Jednak aby mc w peni wykorzysta moliwoci swojej zabawki bdziesz musia 
uy komendy <CODE>mt</CODE>. Na pocztek radz pozna <CODE>tar</CODE>, poniewa
za jego pomoc mona zarchiwizowa cae drzewo katalogw oraz odtworzy
pojedyncze pliki. <CODE>cpio</CODE> tworzy mniejsze archiwa, jest bardziej
elastyczny od <CODE>tar</CODE>'a, chocia nie ma niektrych opcji, jak np nadawanie
nazw woluminom. <CODE>afio</CODE> tworzy archiwa, w ktrych kady plik
jest spakowany a nastpnie doczony do archiwum. To pozwala odzyska pliki
znajdujce si za miejscem wystpienia bdu (np uszkodzania nonika). Jeli
takie archiwum utworzone byoby <CODE>tar</CODE>'em i <CODE>gzip</CODE>'em wszystkie dane
znajdujce sie za tym miejscem zostayby utracone! (Dla mnie jest to 
dobry powd, eby nie kompresowa danych przy archiwizacji).
Wybr metody archiwizacji zaley od sytuacji oraz zalet i wad kadego z
tych programw. Polecam zapozna si z kadym z nich i samemu oceni
ich walory. Moliwe jest, e w przyszoci dokument ten zawiera bdzie
wicej informacji na ten temat.
<P>No to bierzmy si do roboty!
<P>Aby zachowa katalog <CODE>/usr/src/linux</CODE> wraz z podkatalogami
uywajc <CODE>tar</CODE>'a trzeba wyda polecenia:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        # cd /usr/src
        # tar cf /dev/ftape linux
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>T metod dane zostan zapisane bez kompresji, ale komputer
bdzie mg nady z dostarczeniem danych do streamera (Tama nie 
bdzie co chwila przewijana w t i spowrotem). Jeli chcesz
skompresowa dane uyj parametr(*) <CODE>-z</CODE>, np:
<P>`<CODE>tar czf /dev/ftape linux</CODE>' 
<P>Wicej informacji o  <CODE>tar</CODE>, <CODE>dd</CODE> i <CODE>mt</CODE> mona znale 
na stronach porcznika (man pages) i w plikach texinfo doczonych
do tych programw.
<P>(*) <CODE>tar</CODE> zakada, e piersze parametr jest opcj/parametrem programu, nie trzeba
wic uywa `<CODE>-</CODE>'. Na przykad  komendy `<CODE>tar xzf /dev/ftape</CODE>' oraz 
`<CODE>tar -xzf /dev/ftape</CODE>' s interpretowane identycznie.
<P>
<P>
<H2>6.2 Odtwarzanie danych</H2>

<P>
<P>Dobra, teraz odtworzymy dane zapisane w poprzednim punkcie 
(
<A HREF="#write-backup">Archiwizowanie</A>). Wpisz:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        tar xf /dev/ftape
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>i to wszystko...
<P>Jeli skompresowae dane, napisz:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        tar xzf /dev/ftape
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Na samym kocy archiwum <CODE>gzip</CODE> najprawdopodobniej uraczy
ci komunikatem o jakich smieciach (co zakoczy si komunikatem
'broken pipe' - tu urwane archiwum). Zignoruj to.
<P>Informacje o innych narzdziach znajdziesz na stronach podrcznika.
<P>
<H2>6.3 Weryfikacja archiwum</H2>

<P><CODE>tar</CODE> posiada opcj <CODE>d</CODE> ktra umoliwia wykrycie rnic midzy
archiwum na tamie i plikami na dysku. eby zweryfikowa poprawno 
zapisanych danych napisz:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        tar df /dev/ftape
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P>Jeli nie masz na swoim dysku strony podrcznika do <CODE>tar</CODE>, to list
opcji moesz otrzyma piszc:
`<CODE>tar --help 2>&amp;1 | less</CODE>'
<P>
<H2>6.4 Zapisywanie kilku(nastu) archiww na jednej tamie</H2>

<P>
<P>eby umieci kilka archiww na jednej tamie musisz uy programu
<CODE>mt</CODE>. Jeli uywasz, ktrej z popularnych dystrybucji 
(Slackware, Debian albo RedHat) najprawdopodobniej ma ju go 
zainstalowanego.
<P>Programy takie jak <CODE>tar</CODE> and <CODE>cpio</CODE> tworz pojedyncze Tamowe ARchiwum
i nie maj bladego pojcia o pozycjonowaniu tamy (odnajdywaniu konkretnego 
archiwum na tamie), one po prostu czytaj albo zapisuj co im si pod gowice
napatoczy. <CODE> mt</CODE> potrafi przewija tam do przodu i do tyu ale nie umie 
czyta danych. Jak ju pewnie zauwaye umiejtne posugiwanie si 
<CODE>tar</CODE>'em lub <CODE>cpio</CODE> <EM>oraz</EM> <CODE>mt</CODE> pozwoli na swobodne
przemieszczanie si po tamie i pen nad ni kontrol.
<P>Aby skorzysta z dobrodziejstw <CODE>mt</CODE> musisz korzysta z pseudo-plikw
urzdze <CODE>nrft[0-3]</CODE> (<CODE>nftape</CODE>), np:
<CODE>mt -f /dev/nftape fsf 2</CODE>
spowoduje przesunicie tamy o dwa pliki (file marks) do przodu (pliki 
utworzone przez np <CODE>tar</CODE>'a). Potem uywajc <CODE>tar</CODE>'a lub <CODE>cpio</CODE> 
odczytujemy interesujce nas pliki.
<P>Najczciej pliki <CODE>nrft[0-3]</CODE> (tzw non-rewinding - czyli takie, ktre 
nie powoduj przewinicia tamy automatycznie do pocztku po kadej zakoczonej operacji)
uywane s do doczaniam nowego pliku na kocu tamy. A oto konkretny przykad:
<P>
<UL>
<LI> W kasetk do napdu. W niektrych urzdzeniach moe to spowodowa automatyczne
przewinicie tamy do pocztku.</LI>
<LI> wydaj polecenie End-of-Tape (na koniec tamy) urzdzeniu nrft

<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
 mt -f /dev/n???? eof
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>


Tama powinna zosta przesunita na koniec tamy (a konkretnie - pomidzy
dwa znaczniki End-Of-File (EOF) 2*EOF=EOT)  . Teraz napd oczekuje kolejnych
komend i nie zacznie przewija tamy dopki program/uytkownik
nie wyda stosownej komendy (np czytania/zapisu/przewinicia
usunicia moduu ftape z pamici itd.)
Uwaga: na urzdzeniach QIC mona uy krtszej komendy:
`<CODE>mt eof</CODE>'
</LI>
<LI> Teraz gowica tamy ustawiona jest dokadnie na znaku EOT
(Koniec Tamy). Nie oznacza to jednak, e w tym miejscu koczy si 
tama (no prosz...), tylko e tu koczy si ostatni plik archiwalny.
Reszta tamy jest puciutka i czeka na dane. Jeli teraz rozkaemy
komputerowi zapisa co na tamie, ten doczy nowy plik bez kasowania
starych. Jeli za zechcemy odczyta z tamy wystpi bd (Nie ma przecie
czego czyta). Wracajc do znaku EOT - skada si on z dwch znakw
EOF (Koniec pliku). Jeli zapisujemy co na koniec tamy, drugi z tych 
znakw jest automatycznie kasowany, a pierwszy pozostaje i pniej
bdzie interpretowany jako zwyky znacznik koca pliku.
Zapisywanie znaku EOF jest dokonywane przez program (na kocu kadego 
pliku) albo przez sterownik, gdy wykonywana jest instrukcja
close().</LI>
<LI> Moemy ju zapisywa dane... 

<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
# tar cf /dev/ftape linux
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

</LI>
<LI> A teraz uwaga: <B> Przewi tam do pocztku</B>. <CODE>ftape</CODE>
i <CODE>zftape</CODE> przechowuj niektre dane (ktre powinny by zapisane w
nagwku tamy) w pamici operacyjnej. Dane te s umieszczane na 
tamie <B>dopiero wtedy, gdy zostaje ona przewinita!</B> Buforowanie
to jest potrzebne, poniewa bez niego komputer musiaby uaktualnia nagwek
nonika, po kadej operacji zapisu, a cige przewijanie kasetki  
jest czynnoci do zarwno dugotrwa jak i niezbyt ,,zdrow'' dla tamy.
Wad tego rozwizania jest moliwo utraty danych, gdy zapomnisz o 
przewiniciu tamy. 
</LI>
</UL>
<P>
<H2>6.5 Doczanie nowych plikw do archiwum</H2>

<P>
<P>,,Czy mona rozszerza archiwum - utworzy je a poniej docza pliki
na jego kocu?''
<P>Nie. Chocia w dokumentacji <CODE>tar</CODE>'a stoi jak byk, e za pomoc
<CODE>tar -Ar</CODE>' mona tego dokona, z <CODE>ftape</CODE>'m to nie dziaa 
(przynajmniej na razie).
<P>
<H2>6.6 Montowanie/demontowanie <I>(mount/umount)</I> tam</H2>

<P>
<P>Jako, e streamer nie tworzy adnego formalnego systemu plikw 
(file system) na tamie, nie mona uywa komendy mount/umount.
Operacji na zawartoci nonika dokonuje si tylko przy
uyciu <CODE>tar</CODE>'a albo innego programu <EM>przeznaczonego</EM>
do obsugi streamera.
<P>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s7">7. Tworzenie dyskietki systemowej (startowej) dla <CODE>ftape</CODE></A></H2>

<P>
<P>Niniejszy rozdzia zostanapisany przez Clausa T&oslash;ndering
<CODE>&lt;ct@login.dknet.dk&gt;</CODE>.
<P>Kiedy ju zostaniesz szczliwym wacicielem streamera i caej kolekcji
tasiemek z kopiami bezpieczestwa zapytasz si pewnie: ,,Jeli cay 
dysk twardy szlag wemie i strac wszystkie dane, w jaki sposb odtworz 
zawarto moich tam?''
<P>Bdziesz potrzebowa zapasowej dyskietki startowej, zawierajcej
odpowiednie pliki (/dev/*rft*) oraz oprogramowania umoliwiajcych
odtworzenie twojego twardziela z tam. 
<P>Pierwsz rzecz, ktr powiniene zrobi zanim zaczniesz czyta dalej
jest zapoznanie si ,,Bootdisk HOWTO'' napisanym przez Grahama Chapmana
<A HREF="mailto:grahamc@zeta.org.au">&lt;grahamc@zeta.org.au&gt;</A>.
Dokument ten zawiera wszystkie przydatne informacje na temat tworzenia
dyskietek systemowych. Poniszy tekst zawiera kilka dodatkowych wskazwek,
ktre uatwi ci prac z Bootdisk-HOWTO.
<P>
<UL>
<LI> Nie bdziesz potrzebowa <CODE>/etc/init</CODE>, <CODE>/etc/inittab</CODE>, 
<CODE>/etc/getty</CODE>, ani <CODE>/etc/rc.d/*</CODE>. Jeli Linux nie znajdzie 
<CODE>/etc/init/</CODE>, uruchomi shell <CODE>/bin/sh</CODE> na twojej konsoli, 
ktry wystarczy do odtworzenia danych. Skasowanie tamtych plikw 
zwikszy ilo wolnego miejsca na dyskietce, ktrego bdziesz prawdopodobnie 
potrzebowa.</LI>
<LI> Zamiast klasycznego <CODE>/bin/sh</CODE> uyj jakiego maego jego
odpowiednika. Mona je znale na dyskietkach startowych wchodzcych w
skad kadej dystrybucji Linuxa(RedHat, Debian....). To take da ci kilka
dodatkowych kilobajtw na dyskietce. Sugerowabym tu <CODE>ash</CODE>, ktry
jest bardzo may (okoo 62KB), a przy tym zgodny z  <CODE>bash</CODE>'em.</LI>
<LI> Plik <CODE>/etc/fstab</CODE>, ktry zostanie umieszczony na dystkietce
powinien wyglda mniej wicej tak:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
/dev/fd0        /               minix   defaults
none            /proc           proc    defaults
/dev/hda        /mnt            ext2    defaults
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

Zaraz po wystartowaniu systemu z dystketki wpisz:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
# mount -av
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

co spowoduje ,,zamontowanie'' </LI>
<LI> Zanim odwoasz si do streamera pamitaj o zdemontowaniu stacji dyskietek.
Jeli tego nie zrobisz, system pozdrowi ci komunikatem:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Unable to grab IRQ6 for ftape driver
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>

Pamitakj bowiem, e streamer i stacja dyskw uywaj tego samego przerwania.
To oznacza, e bdziesz <B>musia</B> zaadowa dyskietk startow do
RAMDYSK'u. Jest to o tyle niewygodne, e programy suce do odtwarzania
zawartoci tamy nie mog by uruchamiane z  dyskietki. Masz dwie moliwoci:
<OL>
<LI>  Umie programy, ktrych uywasz do obsugi streamera (<CODE>tar</CODE>, <CODE>cpio</CODE>...)
na dyskietce systemowej (wanie po to potrzebowae sporo wolnego miejsca
na niej). Programy te zostan zgrane do RAMDYSK'u.</LI>
<LI>    Zanim przystpisz do odtwarzania danych, skopiuj <CODE>tar</CODE>'a (albo
<CODE>cpio</CODE> albo ....) na twardy dysk i stamtd je uruchamiaj.</LI>
</OL>
</LI>
<LI>  Oprcz programw archiwizujcych potrzebowa bdziesz pewnie <CODE>mt</CODE>.
Umie go take na swojej dyskietce.</LI>
<LI>    Upewnij si, e pseudo plik streamera (np <CODE>/dev/nrft0</CODE>) take
znajduje si na niej.</LI>
<LI>    Na koniec : <B>WYPRBJ J;</B>. Oczywicie nie namawiam ci do 
wykasowania caej zawartoci twardziela, eby zobaczy, czy bdziesz mg
go odtworzy (czynno troch samobjcza). Polecam jednak zaadowanie
systemu z tej dyskietki i sprbowanie przynajmniej wywietlenia listy
plikw znajdujcych si na tamie.</LI>
</UL>
<P>
<P>
<H2><A NAME="s8">8. Czsto zadawane pytania (FAQ)</A></H2>

<P>
<P>Poniej przytoczone zostay pytania, ktre mog zosta potraktowane
jako FAQ. Jeli uwaasz, e ponisza lista powinna zosta rozszerzona,
napisz do mnie (docz odpowiedzi na zadane pytania <CODE>:)</CODE> dziki! )
<P>
<H2>8.1 Czy <CODE>ftape</CODE> wsppracuje z Iomega 2GB?</H2>

<P>Niestety, nie. Iomega uywa wasnego formatu zapisu na swoich tamach, 
niezgodnego z QIC. Administrator <CODE>ftape</CODE>'a nie mg uzyska dokumentacji
tego formatu od producenta.
<P>
<H2>8.2 Jak szybki jest <CODE>ftape</CODE>?</H2>

<P>Uywajc <CODE>ftape</CODE>'a mona osign cakiem przyzwoite prdkoci 
zapisu/odczytu. Oczywicie wszystko zaley od sprztu: Colorado DJ-20
(Jumbo 250) oraz kontroler Adaptec 1542CF, weryfikujc 70MB archiwum 
utrzymywa sta prdko transferu danych na poziomie 4.25MB/min
(bez kompresji). Prdko <CODE>ftape</CODE>'a zaley gwnie od moliwoci 
kontrolera FDC: AHA1542CD posiada kontroler ''post-1991 82077'' i moe przesya
dane z szybkoci 1Mbit/sek. Jeli twj FDC moe przesya tylko 500Kbit/sek
wydajno twojego systemu bdzie prawdopodobnie o okoo poow mniejsza.
<P>
<H2>8.3 Jak zmienia si ,,trace-level''?</H2>

<P>
<P>,,Trace level'' (poziom ledzenia) lub ,tracing'' jest to parametr 
mwicy sterownikowi ile (i jakie) informacje o pracy napdu 
przekazywa na konsol.
<P>Poszczeglne wartoci tego parametru maj nastpujce znaczenie:
<P>
<UL>
<LI>0 Wywietl informacje o bdach w sterowniku (bugs)</LI>
<LI>1 + Bdy pracy napdu</LI>
<LI>2 + Ostrzeenia (warnings)</LI>
<LI>3 + Informacje (well?)</LI>
<LI>4 + Wicej informacji</LI>
<LI>5 + Program flow (komendy programu)</LI>
<LI>6 + Informacje z FDC/DMA</LI>
<LI>7 + Przepyw danych</LI>
<LI>8 + Wszystko inne</LI>
</UL>
<P>Warto tego parametru mona zmieni na trzy sposoby:
<P>
<H3>Sposb 1. <CODE>insmod</CODE></H3>

<P>Jeli twj <CODE>ftape</CODE> jest moduem, moesz zdefiniowa poziom jako
opcj tej komendy.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
         /sbin/insmod ftape.o tracing=&lt;poziom-ledzenia>
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<H3>Sposb 2. Zmiana ,,trace-level'' przy pomocy <CODE>mt</CODE></H3>

<P>Poziom ledzenia mona take zmieni stosujc ma ,,sztuczk''. 
Wykorzystujc komend <CODE>fsr</CODE> programu <CODE>mt</CODE> moemy zmieni 
ten poziom. <CODE>zftape</CODE> niestety nie reaguje na to.
<P>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        mt -f /dev/ftape fsr &lt;poziom-ledzenia>
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Stosowanie komendy <CODE>fsr</CODE> jest <EM>nieformaln</EM> metod zmiany
poziomu ledzenia. W przyszoci najprawdopodobniej niemoliwe 
bdzie uycie jej.
<P>
<H3>Sposb 3. Rekompilacja sterownika</H3>

<P>Plik <CODE>tracing.c</CODE> zawiera lini <CODE>int tracing=3;</CODE> - tutaj
wanie zdefiniowana jest domylna warto ,,tracingu''. 
Zmie 3 na  0..8 i skompiluj.
<P>
<H2>8.4 Czy mog wymienia tamy z kim, kto uywa MS-DOS?</H2>

<P>
<P>Nie. Chocia programy DOS'owskie stosuj si do wszystkich zalece firmy QIC 
jeli chodzi o specyfikacj QIC-80, nie ma jeszcze programw, ktre pozwalayby
stosowa tamy nagrane w DOS'ie. Nie powinno by kopotw z napisaniem takiego 
programu, pewnie wikszym problemem byoby stworzenie przyjaznego interface'u 
uytkownika...
<P>
<H2>8.5 Jak to zrobi ... z <CODE>tar</CODE>'em?</H2>

<P>Najlepiej przeczyta strony podrcznika (<CODE>man</CODE>) albo <CODE>info</CODE>
dotyczce <CODE>tar</CODE>'a. Jeli nie masz adnej z nich, moesz sprbowa
'<CODE>tar --help 2>&amp;1 | less</CODE>'.
<P>Jeli twj <CODE>tar</CODE> jest v.1.11.1 albo starszy, powiniene uaktualni
go do wersji 1.11.8. Dopiero ta obsuguje opcj <CODE>-z</CODE> czyli kompresj
archiwum. Wersja ta ma take rozbudowan pomoc (<CODE>--help</CODE>).
<P>
<H2>8.6 Transfer danych przez DMA powoduje pojawianie si bdw ECC</H2>

<P>
<P>Niestety niektre karty SVGA oraz Ethernet niepoprawnie dekoduj
swoje adresy. Zazwyczaj zdarza si to, gdy bufory <CODE>ftape</CODE>'a znajduj
si pomidzy  <CODE>0x1a0000</CODE> a <CODE>0x1c0000</CODE>. DMA ,,gubi'' swoje cykle
i co drugi bajt zapisany ma warto <CODE>0xff</CODE>. Znana jest co najmniej
jedna karta, ktra takie problemy powoduje - ATI 16bit VGA.
<P>Najprostszym rozwizaniem jest woy kart do 8-bitowego slotu
(niewystarcza przekofigurowa jej na 8-bitowy transfer danych).
Przesunicie buforw <CODE>ftape</CODE>'a w inne miejsce pamici jest tylko
prodkiem - inne bufory DMA mog mie ten sam problem.
Powiedzmy sobie jasno - bdy te nie s zawinione przez <CODE>ftape</CODE>'a.
<P>
<H2>8.7 <CODE>insmod</CODE> twierdzi, e wersja jdra jest bdna!</H2>

<P>
<P><CODE>insmod</CODE> moe porwnywa nr wersji jdra dla ktrego <CODE>ftape</CODE>'a 
zosta skompilowany z wersja aktualnie dziaajcego jdra na dwa sposoby:
przez porwnanie numeru wersji jdra zapisanego w kodzie sterownika 
z nr dziaajcego jdra albo, jeli jdro i <CODE>ftape</CODE> zostay skompilowane
z tzw ,,versioned symbols''  przez porwnanie tych symboli.
<P>Jeli uaktualnie GCC do wersji 2.7.0 lub pniejszej, musisz skompilowa
narzdzia obsugujce moduy (m.in : <CODE>insmod</CODE>) jeszcze raz. 
<P>Nowsze wersje <CODE>insmod</CODE> pozwalaj ,,zmusi'' jdro do zaadowania
moduu nawet, jeli wczeniej wspomniane numery wersji si nie zgadzaj.
<P>
<P>
<H2>8.8 Co to s te ,,versioned symbols''?</H2>

<P>
<P>Jeli podczas konfigurowania jdra (<CODE>make config</CODE>)  na pytanie 
CONFIG_MODVERSIONS odpowiedziae twierdzco, wszystkie symbole 
jdra, ktre s eksportowane (tzn symbole, ktre adowalne moduy
,,widz'') s poszerzone o sum kontroln  parametrw
wywoania oraz tych zwracanych przez funkcje systemowe.
Pozwala to np <CODE>insmod</CODE>'owi ustali, czy definicja danej zmiennej albo
funkcji jdra zmienia si od czasu ostatniej kompilacji <CODE>ftape</CODE>'a.
<P>Ten sposb ,,znakowania'' symboli sprzyja bezpieczestwu systemu i 
weryfikacji kompatybilnoci poszczeglnych jego skadnikw.
<P>Jeli wczysz opcj CONFIG_MODVERSIONS w jdrze, pamitaj aby 
wykasowa znak '#' w linii MODULE_OPT znajdujcy si przed  
`-DMODVERSIONS -include /usr/include/linux/modversions.h' 
w pliku <CODE>ftape</CODE>Makefile. I na odwrt, jeli wyczysz t opcj
wstaw ten znak (# - znak komentarza) na powrt.
<P>
<H2>8.9 <CODE>insmod</CODE> mwi, e jdro 1.2.0 rni si od 1.2.0</H2>

<P>
<P>Czy wstawie atk (patch) jdra dotyczc <CODE>ksyms.c</CODE>? Jeli
nie przeczytaj <CODE>README.linux-1.2</CODE> dostarczany razem ze rdem
sterownika.
<P>
<H2>8.10 <CODE>ftape</CODE> wywietla komunikat ,,<CODE>This tape has no 'Linux raw format'</CODE>''</H2>

<P>
<P>Komunikat taki przywita ci, gdy prbujesz bawi si niewykasowan,
wieo sformatowan tam. Trzeba j skasowa, poniewa <CODE>ftape</CODE> 
wymaga ,,magicznego nagwka'' na tamie, ktry pozwala sterownikowi 
posugiwa si ni. Wpisz:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
#  mt -f /dev/nftape erase
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P>
<H2>8.11 Gdzie mog znale binaria/kody rdowe/strony podrcznika programw<CODE>tar</CODE>/<CODE>mt</CODE>/<CODE>cpio</CODE>/<CODE>dd</CODE>?</H2>

<P>
<P>Wszystkie te narzdzia s tworzone jako projekt GNU i mona je
znale prawie na kadym serwerze ftp, (wic take na <CODE>ftp.icm.edu.pl</CODE>,
<CODE>ftp.pwr.wroc.pl</CODE>). Na pewno za mona je znale na serwerze 
GNU : <CODE>prep.ai.mit.edu[18.71.0.38]:/pub/gnu</CODE>. Najnowsze wersje tych
programw (na dzie 12 wrzenia 1996) to:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        cpio:   2.4.2 (cpio-2.4.2.tar.gz)
        dd:     3.13 (fileutils-3.13.tar.gz)
        mt:     2.4.2 (cpio-2.4.2.tar.gz)
        tar:    1.11.8 (tar-1.11.8.tar.gz)
        gzip:   1.2.4 (gzip-1.2.4.tar.gz)
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Mog by one skompilowane bez problemu w Linuxie <CODE>v1.0.4</CODE>, libc - 
<CODE>v4.5.19</CODE>, gcc - <CODE>v2.5.8</CODE>.
<P>
<H2>8.12 Gdzie mona znale informacje na temat standardu QIC?</H2>

<P>
<P>Jeli chcesz przyczyni si do rozwoju <CODE>ftape</CODE>'a lub stworzy
wasne narzdzia (na przykad program do formatowania tam) bdziesz musia
zapozna si z odpowiednimi specyfikacjami QIC. 
Dokumenty, w ktre powiniene si zaopatrzy, to: 
opis standardu QIC-80, -117, 3010 i 3020. QIC-117 dotyczy obsugi
napdu na niskim poziomie - sposb komunikowania si z urzdzeniem - nie
bdziesz wic go prawdopodobnie potrzebowa.
QIC-80/3010/3020 dotycz  ,,wyszego'' poziomu dziaania streamera
(zawieraj m.in. kody ECC, sposb zapisu samych plikw na tamie).
Wszystkie te dokumenty mona otrzyma od samej firmy:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Quarter Inch Cartridge Drive Standards, Inc.
311 East Carrillo Street
Santa Barbara, California 93101
Phone: (805) 963-3853
Fax:   (805) 962-1541
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>lub cigajc odpowiednie dokumenty (format Adobe Acrobat) z adresu
<P><CODE>ftp.qic.org</CODE>
<P>
<H2>8.13 Jak wielko bloku powinienem stosowa uywajc <CODE>tar</CODE>'a?</H2>

<P>
<P>Uywajc <CODE>tar</CODE>'a, dobrym pomysem jest nakonienie go do dzielenia
danych archiwizowanych na czci. Poniewa <CODE>ftape</CODE> tnie archiwa na
29 kilobajtowe bloki, opcja <CODE>-b58</CODE>' powinna zapewni sprawne dziaanie.
<P>,,Dlaczego akurat 29kB?'' zapytasz pewnie? Zacznijmy wic od pocztku.
Standard QIC-80 mwi, e dane powinny by chronione przez Error 
Correcting Code (ECC), ktry pozwala na detekcj i korekt ewentualnych 
bdw odczytu . Odmiana tego kodu stosowana przez QIC-80 znana 
jest pod nazw <CODE>Reed-Solomon (R-S) code</CODE>. Zgodnie z jego zaleceniami
<CODE>ftape</CODE> czyta 29 bajtw danych i na ich podstawie i tworzy 3 bajty parzystoci. 
Aby zwikszy wydajno kodu ECC, bajty parzystoci zapisywane s
zaraz po 29-ciu 1-kilobajtowych sektorw danych. <CODE>ftape</CODE> 
zapisuje wic 29kB danych plus 3 kB kodw ECC (29kB * 3b/29b) - co
daje w sumie blok 32kB. <CODE>ftape</CODE> zawsze posuguje si 32kB blokami, 
z ktrych tylko 29kB to dane a reszta to dane ECC.
<P>Jeli chcesz dowiedzie si wicej na temat <CODE>ECC</CODE> i <CODE>Red-Solomon codes</CODE>
przejrzyj pliki <CODE>ecc.c</CODE> oraz <CODE>ecc.h</CODE>. 
<P>
<H2>8.14 <CODE>ftape</CODE> wykrywa wicej bdnych sektorw na tamach QIC-3020 ni programy w DOS'ie</H2>

<P>
<P>Jeli dokadnie przyjrzysz si rnicy w iloci bdnych sektorw, 
to zauwaysz, e jest ona rwna 2784.
Liczba, ktr podaje <CODE>ftape</CODE> jest oczywicie poprawna <CODE>;-)</CODE>. Kada
''bezbdnie'' sformatowana tama ma 2784 sektory w staych miejscach,
ktre s umieszczone na mapie bdnych sektorw. Oto fragment specyfikacji
dotyczcych tych tam:
<I>''cieki 5,7,9,11,13,15,17,19,21,23,25 i 27 wewntrz 4 segmentw EOT lub BOT
naraone s na zwikszone wystpowanie bdw spowodowanych odciskaniem
si na noniku otworw znajdujcych si na pocztku tamy (dziki nim streamer 
wie, gdzie jest pocztek tamy -tumacz). Dlatego te, sektory te 
zostan odznaczone jako bdne podczas formatowania i umieszczone na
mapie bdnych sektorw.''</I>
<P>Daje to wic 12 cieek * 2 * 4 segmenty *29 sektorw = 2784 sektorw.
<P><CODE>ftape</CODE> podaje wic prawdziw ilo sektorw wyczonych z uycia,
DOS za daje bardziej ,,optymistyczny'' obraz sytuacji, co lepiej
chyba pokazuje jako tamy. Zachowanie <CODE>ftape</CODE>'a moe zmieni si
w przyszoci - by moe podawane bd dwie wartoci iloci bdnych
sektorw, jednak zadanie to ma stosunkowo niski priorytet.
<P>Powysze informacje dotycz take tam QIC-3010.
<P>
<H2>8.15 Syslogd przesadza z iloci komunikatw <CODE>ftape</CODE>'a</H2>

<P>Opcje <CODE>NO_TRACE</CODE> i <CODE>NO_TRACE_AT_ALL</CODE> su do kontrolowania
iloci informacji przekazywanych do pliku log'u. Uyj jednej z tych
opcji w plik <CODE>Makefile</CODE> i skompiluj jeszcze raz.
<P>
<H2>8.16 ,,Polerowanie''</H2>

<P>
<P>,,Polerowanie'' to nieskoczone przewijanie po kawaeczku tamy w przd 
i w ty - tak jakby streamer chcia wypolerowa i tak ju byszczc tam. 
To niecodzienne zjawisko zostao zaobserwowane na Jumbo 250
(przez 74404.3051@compuserve.com) oraz na Iomega 250 Ditto Insider
(tom@opus.cais.com). W drugim przypadku okazao si, e to wina
twardziela SCSI podczonego do Adapteca 1542cf. Skontaktuj si
ze mn jeli masz swoje wasne teorie na temat takiego zachowania.
<P>
<H2>8.17 Prbujc skompilowa <CODE>ftape</CODE> otrzymuj bd: <CODE> modversions.h: no such file or directory</CODE></H2>

<P>
<P>Plik <CODE>modversions.h</CODE> jest tworzony podczas kompilacji jdra
z wczon opcj <CODE>CONFIG_MODVERSIONS</CODE>. Dokadniej, komenda 
<CODE>make dep</CODE> powoduje jego utworzenie.
<P>Jeli wystpuje w/w bd, to prawdopodobnie zbir ten zosta skasowany
poleceniem <CODE>make mrproper</CODE>. Trzeba wic rekonfigurowa jdro, i wykona
<CODE>make dep</CODE> aby przywrci w plik.
<P>
<H2>8.18 Co robi '<CODE>mt eom</CODE>' jeli nadpisuj nowy plik w rodku tamy?</H2>

<P>
<P>EOM znaczy End Of Recorded Media - czyli miejsc w ktrym koczy si 
jakikolwiek zapis na tamie.
<P>,,Pliki'' na tamie s specyficznym rodzajem plikw - s one zapisywane
sekwencyjnie (gsiego) i taki jest te do nich dostp.
Zapisujc dane na tamie moemy docza nowy plik na kocu giennicy
lub te uci j w poowie i wyrzucajc ogon doklei nasze nowe archiwum.
Ten drugi przypadek zachodzi wanie wtedy gdy zapisujemy dane 
w rodku zapisanej tamy. <CODE>ftape</CODE> przed utworzeniem takiego archiwum
kasuje (!) wszystkie pliki nastpujce po miejscu, w ktrym chcemy pisa
(przenosi znak EOM w to miejsce) i zaczyna archiwizowa.
<P>Oznacza to, e nowy znak EOM znajdzie si zaraz za naszym nowo utworzonym
archiwum. 
<P>Jedn z konsekwencji tego, jest fakt, e zapisujc plik w rodku tamy, 
zostaje skasowany nie tylko zbir znajdujcy si wczeniej w tym miejscu 
ale take wszystkie po nim nastpujce.
<P>
<H2>8.19 Help! W pliku syslogu system raczy mnie komunikatem <CODE>dmaalloc() failed!</CODE></H2>

<P>
<P>Taki komunikat moe pojawi si tylko wtedy, gdy instalujesz <CODE>ftape</CODE>'a jako
modu. Sprbuj uruchomi <CODE>swapout</CODE> na pocztek. Program ten dostarczany
jest razem z kodem rdowym <CODE>ftape</CODE>'a ale nie tym dostarczanym ze rdami
jdra, lecz w osobnym pakiecie <CODE>ftape.X.y.tgz</CODE>.
<P>Oto przykad fragmentu pliku rc.local, ktry moe wybawi ci z kopotu:
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
        # Instaluj Streamera
        if [ -f /boot/modules/`uname -r`/misc/ftape.o ]; then
            echo Instaluj ftape'a, Linux w.`uname -r`
            swapout
            insmod /boot/modules/`uname -r`/misc/ftape.o
        fi
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Tego rodzaju bd nie wystpi, jeli wkompilujesz <CODE>ftape</CODE>'a 
bezporednio w jdro.
<P>
<H2>8.20 Czy wszysko jest w porzdku, gdy wykonujc komend <CODE>mt fsf</CODE>, <CODE>mt bsf</CODE> tama si nie przesuwa?</H2>

<P>
<P>Oczywicie. Sterownik po prostu zmienia swj wewntrzny licznik, gdy wydajesz
jedn z tych komend. Tama zostanie przewinita w odpowiednie miejsce, kiedy 
wydasz polecenie zapisu/odczytu.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s9">9. Odpluskwianie sterownika <CODE>ftape</CODE>.</A></H2>

<P>
<P>
<H2>9.1 Jdro/<CODE>ftape</CODE> zawiesza si gdy ..... - czy to bd?</H2>

<P>
<P>Nie, tak miao by <CODE>&semi;&hyphen;&rpar;</CODE>
<P>A teraz powanie. Dobry program si nie wiesza. Szczeglnie jdro tego
nie robi lub <B>nie powinno</B> tego robi. Jeli jednak tak si stanie
i moesz udowodni, e to <CODE>ftape</CODE> jest winowajc, moesz uzna
to jako Bd, Ktry Powinien By Usunity. Napisz do administratora 
(<CODE>&lt;kjj@pobox.com&gt;</CODE>) oraz na list dyskusyjn.
<P>
<H2>9.2 No dobra, to bd - jak go zgoi?</H2>

<P>
<P>Na pocztek, upewnij si, e moesz odtworzy sytuacj w ktrej wystpi
,,bd''. Faszywe bdy s szczeglnie wredne, bo bardzo trudno je wytropi
(podobnie jak i prawdziwe)<CODE>:-/</CODE>. Oto krtka lista maego myliwego:
<UL>
<LI> Wersja jdra i uyte atki</LI>
<LI> Wersja <CODE>ftape</CODE>'a</LI>
<LI> model/producent streamera</LI>
<LI> typ szyny/magistrali (ISA/EISA/PCI lub VL-bus)</LI>
<LI> Co zrobie, eby sprowokowa wystpienie bdu</LI>
<LI> Co si wtedy stao</LI>
<LI> Nie kasuj jdra ani <CODE>ftape</CODE>'a. Moe zostaniesz poproszony o 
wyprbowanie jakich atek albo posuy si innym testem wykrywajcym
by moe i inne potencjalne bdy.</LI>
</UL>
<P>Zwiksz warto ,,trace level'' do 7 (prawie maksymalny poziom ledzenia)
i uruchom program/komend ktre sprawiay kopot. Potem przeczytaj informacje
zawarte w logu jdra (lub <CODE>/proc/kmsg/</CODE> zalenie od tego gdzie
jdro umieszcza swoje komunikaty). Sprawd, co wypisuje tam <CODE>ftape</CODE>. 
Na pocztku moe to si wydawa kompletnym bekotem ale komunikaty
jdra/<CODE>ftape</CODE>'a mog okaza si wanym rdem informacji o twoich
problemach. Wikszo zapisw zawiera nazw funkcji, ktra go 
wysaa, co moe uproci znacznie odpluskwianie. Nastpnie przejrzyj 
odpowiednie pliki rdowe i sprbuj sam zlokalizowa robaka <CODE>;-)</CODE>.
Jeli wersja twojego jdra (lub <CODE>ftape</CODE>'a) jest nie pierwszej wieoci
sprbuj uy nowszej (lub najnowszej) i wtedy sprawd czy bd
jeszcze wystpuje. Jeli zdecydujesz si przesa informacje o
nim, pamitaj, eby umieci istotne informacje o twoim systemie - 
wersje jdra, <CODE>ftape</CODE>'a, dane pycty gwnej (ISA/PCI/....) szybkoci
zegara, kontrolera FDC i samego tasiemca. Opisz dokadnie i zwile
sytuacj. Niektrzy nie mog odpali streamera na pytach PCI a 
na 396DX ISA wszystko gra i buczy (dlatego przygldnij si dokadnie
punktowi 
<A HREF="#pci-boxes">Pyty gwne PCI i ftape</A>).
<P>Pomyl take o tych biednych duszyczkach, ktre pac niemao kapuchy
za dostp do Internetu - nie wysyaj potnych logw sterownika
bez wyranego powodu. Zamiast tego opisz swj problem i zaoferuj, e
wylesz log do zainteresowanych.
<P>Swoje spostrzeenia/raport wylij do <CODE>&lt;linux-tape@vger.rutgers.edu&gt;</CODE>.
Moesz take napisa do <CODE>&lt;claus@momo.math.rwth-aachen.de&gt;</CODE>.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s10">10. Podzikowania</A></H2>

<P>
<P>Oto lista ludzi, ktrzy przyczynili si do powstania niniejszego dokumentu.
Chciabym take przeprosi tych, ktrzy powinni si znale na niej
a jakim trafem tak si nie stao.
<P><CODE>Kai Harrekilde-Petersen</CODE> &lt;khp@dolphinics.no&gt;: Poprzedni
administrator <CODE>ftape</CODE>'a oraz HOWTO.
<P>
<P><CODE>Andrew Martin</CODE> &lt;martin@biochemistry.ucl.ac.uk&gt;: Wnis wiele
dodatkowych informacji w HOWTO.
<P>
<P><CODE>Bas Laarhoven</CODE> &lt;bas@vimec.nl&gt;: Autor <CODE>ftape</CODE>'a. 
<P>
<P>
<P>
<P>
<H2><A NAME="tlumacz"></A> <A NAME="s11">11. Od tumacza</A></H2>

<P>
<P>
<H2>11.1 Obsuga napdw podczanych do portu rwnolegego</H2>

<P>
<P>W oryginalnej wersji Ftape-HOWTO autor nie zamieci informacji
na temat moliwoci obsugi streamerw podczanych do 
portu rwnolegego. Wkrtce jednak, mam nadziej, zostanie
zapeniona ta luka i bdzie o tym mona przeczyta w niniejszym
Ftape-HOWTO.
<P>Ze swojej strony mog doda, e jest ju dostpna atka na jdro 
(2.0.29 i 2.0.30 oraz w wersjach rozwojowych 2.1.xx) 
<CODE>parport</CODE>, ktra pozwala na obsug urzdze
podczanych do portu rwnolegego - nie tylko streamerw.
Jedyny znany mi model stremaera dziaajcy z t atk to Trakker. 
Bezporedni obsug tego urzdzenia zajmuje si druga, osobna atka.
<P>Miaem przyjemno pracowa z owymi ,,nowociami'' oraz Trakkerem i moje 
wraenia s co najmniej pozytywne. Chocia ,,testowaem'' do wczesn wersj
<CODE>trakker.c</CODE> i na pocztku streamer nie chcia w ogle odpali,
wkrtce otrzymaem poprawion wersj rda i mogem ju tworzy
pierwsze archiwa.
<P>Wicej informacji o atce <CODE>parport</CODE> mona znale na stronie
<A HREF="http://www.cyberelk.demon.co.uk/parport.html">http://www.cyberelk.demon.co.uk/parport.html</A>.
Informacje o atce dla Trakkera s na stronie
<A HREF="http://www.informatik.uni-oldenburg.de/~delwi/trakker.html">http://www.informatik.uni-oldenburg.de/~delwi/trakker.html</A><P>Jeli znasz inne urzdzenia wsppracujce z <CODE>parport</CODE>'em, daj mi zna
<CODE>yacoob@manager.ae.wroc.pl</CODE>. 
Dziki!
<P>
<P>
<H2>11.2 Sowo o Ftape-HOWTO-pl</H2>

<P>
<P>
<H3>Zmiany</H3>

<P>Jedyne zmiany w stosunku do oryginalnego tekstu, dotycz adresw
internetowych pod ktrymi mona znale inne dokumenty - wskazaem
polskie mirrory. Inne zmiany s odznaczone w dokumencie 
dopiskiem <EM>tumacz</EM>. Wicej grzechw nie pamitam.
<P>
<H3>Adres</H3>

<P>Najnowsze wersje niniejszego dokumentu znajduj si na stronie
<A HREF="http://manager.ae.wroc.pl/~yacoob/ftape-HOWTO-pl.html">http://manager.ae.wroc.pl/~yacoob/ftape-HOWTO-pl.html</A><P>
<H3>,,Feedback'' czyli wszelkie <EM>comments</EM> dotyczce <EM>performance</EM></H3>

<P>
<P>Jeli masz jakie uwagi/zastrzeenia/skargi dotyczce tego dokumentu 
(tumaczenia Ftape-HOWTO) podziel si nimi ze mn.  Wszelkie wytknite bdy
(literwki, kolawe tumaczenie, bdy merytoryczne) postaram si usun 
jak najszybciej.
<P>
<P>
<P>Jakub Chmielewski 
<A HREF="mailto:yacoob@manager.ae.wroc.pl">yacoob@manager.ae.wroc.pl</A><P>
</BODY>
</HTML>