1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
1557
1558
1559
1560
1561
1562
1563
1564
1565
1566
1567
1568
1569
1570
1571
1572
1573
1574
1575
1576
1577
1578
1579
1580
1581
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590
1591
1592
1593
1594
1595
1596
1597
1598
1599
1600
1601
1602
1603
1604
1605
1606
1607
1608
1609
1610
1611
1612
1613
1614
1615
1616
1617
1618
1619
1620
1621
1622
1623
1624
1625
1626
1627
1628
1629
1630
1631
1632
1633
1634
1635
1636
1637
1638
1639
1640
1641
1642
1643
1644
1645
1646
1647
1648
1649
1650
1651
1652
1653
1654
1655
1656
1657
1658
1659
1660
1661
1662
1663
1664
1665
1666
1667
1668
1669
1670
1671
1672
1673
1674
1675
1676
1677
1678
1679
1680
1681
1682
1683
1684
1685
1686
1687
1688
1689
1690
1691
1692
1693
1694
1695
1696
1697
1698
1699
1700
1701
1702
1703
1704
1705
1706
1707
1708
1709
1710
1711
1712
1713
1714
1715
1716
1717
1718
1719
1720
1721
1722
1723
1724
1725
1726
1727
1728
1729
1730
1731
1732
1733
1734
1735
1736
1737
1738
1739
1740
1741
1742
1743
1744
1745
1746
1747
1748
1749
1750
1751
1752
1753
1754
1755
1756
1757
1758
1759
1760
1761
1762
1763
1764
1765
1766
1767
1768
1769
1770
1771
1772
1773
1774
1775
1776
1777
1778
1779
1780
1781
1782
1783
1784
1785
1786
1787
1788
1789
1790
1791
1792
1793
1794
|
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
<HTML>
<HEAD>
<META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
<META HTTP-EQUIV="content-type" content="text/html; charset=iso-8859-2">
<TITLE>Linux Sound-HOWTO, czyli Dwik w Linuxie - Jak To Zrobi?</TITLE>
</HEAD>
<BODY>
<H1>Linux Sound-HOWTO, czyli Dwik w Linuxie - Jak To Zrobi?<BR></H1>
<H2>Autor: Jeff Tranter,
<A HREF="mailto:jeff_tranter@pobox.com">jeff_tranter@pobox.com</A><BR>
v1.16, 5 stycznia 1997<BR>
<B>Wersja polska: Pawe Olszewski
<A HREF="mailto:alder@amg.net.pl">alder@amg.net.pl</A><BR>
v1.01, 23 marca 1997</B></H2>
<P><HR>
<EM>Ten dokument opisuje obsug dwiku w Linuxie. Zawiera list urzdze
dwikowych pracujcych z Linuxem, wyjania jak skonfigurowa sterowniki
doczane do jdra i odpowiada na czsto zadawane pytania. Zamiarem autora
jest szybsze wprowadzenie nowych uytkownikw w temat i zmniejszenie ruchu
sieciowego w grupach dyskusyjnych Usenetu i pocztowych listach
dyskusyjnych.</EM>
<HR>
<H2><A NAME="s1">1. Wprowadzenie</A></H2>
<P>
<P>Oto dokument Linux Sound HOWTO, czyli Dwik w Linuxie - Jak To Zrobi? Z
zaoenia ma to by szybki poradnik obejmujcy wszystko, co potrzebujesz
wiedzie aby zainstalowa i skonfigurowa obsug dwiku pod
Linuxem. Udzielono tu odpowiedzi na czsto zadawane pytania, a take
zamieszczono odnoniki do innych rde informacji na rozmaite tematy
zwizane z dwikiem i muzyk generowan za pomoc komputerw.
<P>Zakres pracy jest ograniczony do problematyki kart dwikowych, odnoszcej
si do Linuxa. Wicej informacji na temat kart dwikowych i generowania
dwiku i muzyki z pomoc komputera znajdziesz w dokumentach wymienionych w
rozdziale <EM>ra Informacji</EM>.
<P>
<P>
<H2>1.1 Podzikowania</H2>
<P>
<P>Wiele z tych informacji pochodzi z dokumentacji dostarczonej wraz ze
sterownikiem dwiku, napisanym przez Hannu Savolainena (
<A HREF="mailto:hannu@voxware.pp.fi">hannu@voxware.pp.fi</A>). Skadam
podzikowania Hannu i wielu innym ludziom, ktrzy tworzyli sterowniki
dwiku do jdra Linuxa i programy narzdziowe.
<P>Dziki pakietowi
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/utils/text/linuxdoc-sgml-1.5.tar.gz">Linuxdoc-SGML</A> ten dokument HOWTO jest dostpny w kilku formatach,
wygenerowanych z jednego wsplnego pliku rdowego.
<P>
<P>
<H2>1.2 Historia Wersji</H2>
<P>
<P>
<DL>
<P>
<DT><B>Wersja 1.1</B><DD><P>pierwsza wersja; wysana jedynie do kanau SOUND
pocztowej listy aktywistw Linuxa
<P>
<DT><B>Wersja 1.2</B><DD><P>niewielkie uaktualnienia; pierwsza wersja dostpna w
archiwach internetowych
<P>
<DT><B>Wersja 1.3</B><DD><P>skonwertowana do formatu SGML; obecnie dostpna w
kilku formatach dziki narzdziom Linuxdoc-SGML Matta Welsha; zmiana
wygldu z powodu nowego formatu, jedynie niewielkie zmiany w treci
<P>
<DT><B>Wersja 1.4</B><DD><P>niewielkie poprawki w SGMLu; dodana odpowied na temat
niekompatybilnoci kontrolera SCSI Adaptec1542A i karty PAS16
<P>
<DT><B>Wersja 1.5</B><DD><P>sterownik dwiku w wersji 2.5a jest teraz w
dystrybucji jdra 1.1; uwaga na temat obsgi GUS-MAX; inne nieznaczne poprawki
<P>
<DT><B>Wersja 1.6</B><DD><P>dodana informacja o bdzie "no space on device"
("brak przestrzeni na urzdzeniu"); dodana uwaga o tym, e Podrcznik
Hackera (Hacker's Guide) znajduje si w "ukrytym" katalogu; dodane pytanie
o tryb dwukierunkowy; informacja o bdach "device busy" ("urzdzenie
zajte"); inne nieznaczne poprawki
<P>
<DT><B>Wersja 1.7</B><DD><P>dodane informacje o ASP i AWE32; dostpny jest VoxWare
2.9; odpowied na pytanie o uywanie IRQ2; odnoniki do dokumentw HOWTO o
dwiku i SCSI
<P>
<DT><B>Wersja 1.8</B><DD><P>dodane pytanie o bdy pod DOSem; wiele niewielkich
poprawek celem uaktualnienia wzgldem wersji 2.90 sterownika dwiku;
informacja o grze DOOM; odpowied na temat redukcji szumw
<P>
<DT><B>Wersja 1.9</B><DD><P>pytania o nagrywanie i karty-klony
<P>
<DT><B>Wersja 1.10</B><DD><P>napomknienie, e HOWTO dostpne jest przez WWW, jako
dokumenty do druku i w innych wersjach jzykowych; informacja na temat
konfliktu DMA ze sterownikiem napdu tamowego QIC; informacja o karcie
Sound Galaxy NX Pro i myszy szeregowej Logitech
<P>
<DT><B>Wersja 1.11</B><DD><P>Dugo oczekiwane uaktualnienie (byem zajty);
dokument objty licencj GPL; uaktualnienie do wersji 3.0 sterownika
dwiku; informacja o wielu nowo obsugiwanych kartach; wicej informacji o
konfiguracji i usuwaniu bdw; masa nowych odnonikw do stron HTML;
uaktualnienie zgodnie z formatem CD-ROM HOWTO.
<P>
<DT><B>Wersja 1.12</B><DD><P>nowe sterowniki w jdrze 1.3.34; nowe nazwy urzdze
dwikowych; adres 1542 to 334 a nie 333; wyjanienie statusu Emu i ASP
Creative Labs; wskazanie do stron WWW Creative Labs i MediaTrix
<P>
<DT><B>Wersja 1.13</B><DD><P>wzmianka o nazwie VoxWare; uaktualnienie o najnowsze
obsugiwane karty dwikowe i opcje konfiguracji; pytanie o obsug Plug
and Play; problem rozmiarw bloku; nowe opcje w xconfig i menuconfig;
narzdzia modutils maj obsug dwiku; usunicie pocztowej listy
dyskusyjnej vger; wyrnienie adresu strony WWW autora; inne niewielkie
zmiany
<P>
<DT><B>Wersja 1.14</B><DD><P>Audio Excell DSP16 nie jest obecnie obsugiwana
(powinna znowu dziaa za kilka miesicy); zmiany w programie configure;
dostpne jest woska wersja jzykowa tego HOWTO; trick - jak ustawia
wzmocnienie miksowania podczas adowania moduu obsugi dwiku; ostatnia
stabilna wersja jdra to 2.0; now nazwa sterownika dwiku; pytanie o prawa
dostpu root'a na plikach urzdze dwikowych
<P>
<DT><B>Wersja 1.15</B><DD><P>usunicie kilku bardzo starych i obecnie
nieaktualnych pyta; nowy adres e-mail autora; poprawione kilka odwoa do
najnowszych pakietw programw; wicej informacji o ksice nt.
multimediw; niewielkie poprawki pisowni i gramatyki
<P>
<DT><B>Wersja 1.16</B><DD><P>wiele uaktualnie i poprawek od Hannu Savolainena;
dodany szeciomiesiczny "okres przydatnoci do uycia"; nowy URL do strony
WWW dotyczcej ksiki, dodany odnonik do hiszpaskiej wersji jzykowej;
niewielkie poprawki poprawki pisowni i gramatyki
<P>
</DL>
<P>
<H2>1.3 Nowe wersje tego dokumentu</H2>
<P>
<P>Nowe wersje oryginau tego dokumentu bd okresowo wysyane do gupy
dyskusyjnej
<A HREF="news:comp.os.linux.answers">comp.os.linux.answers</A>. Bd rwnie zaadowywane do rozmaitych
anonimowych archiww ftp, zbierajcych tego typu informacje, jak np.
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/docs/HOWTO/</A>.
<P>Wersje hipertekstowe tego i innych dokumentw Linux HOWTO s dostpne na
wielu serwerach WWW w Internecie, w tym pod adresem
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/mdw.html">http://sunsite.unc.edu/mdw/mdw.html</A>. Wikszo CD-ROMowych
dystrybucji Linuxa zawiera dokumenty HOWTO, czsto w katalogu
<A HREF="/usr/doc/">/usr/doc/</A>, jak rwnie dokumenty te dostpne s u kilku producentw
w postaci drukowanej. Czasami dokumenty HOWTO z dystrybucji na pytach
CD-ROM, archiww ftp i w formie drukowanej s nieaktualne. Jeli z daty
wydania tego dokumentu wynika, e ma on wicej ni 6 miesicy,
prawdopodobnie nowsza wersja jest ju dostpna w Internecie.
<P>Wersja polska znajduje si wraz z pozostaymi dokumentami Linux-HOWTO w
wersji polskiej w archiwum
<A HREF="ftp://ftp.jtz.org.pl/HOWTO/">ftp://ftp.jtz.org.pl/HOWTO/</A><P>Oryginalna, angielska wersja tego dokumentu:
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/HOWTO/">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/HOWTO/</A>.
<P>Francuska wersja tego dokumentu :
<A HREF="ftp://ftp.ibp.fr/pub2/linux/french/docs/HOWTO/">ftp://ftp.ibp.fr/pub2/linux/french/docs/HOWTO/</A>.
<P>Japoska wersja tego dokumentu :
<A HREF="http://yebisu.ics.es.osaka-u.ac.jp/linux/">http://yebisu.ics.es.osaka-u.ac.jp/linux/</A>.
<P>Woska wersja tego dokumentu :
<A HREF="http://www.psico.unipd.it/ildp/docs/HOWTO/Sound-HOWTO.html">http://www.psico.unipd.it/ildp/docs/HOWTO/Sound-HOWTO.html</A>.
<P>Hiszpaska wersja tego dokumentu :
<A HREF="http://www.insflug.nova.es/howtos/online/sonido/sonido-COMO.html">http://www.insflug.nova.es/howtos/online/sonido/sonido-COMO.html</A>.
<P>Jeli przetumaczysz orygina na inn wersj jzykow, daj zna autorowi, a
do powyszej listy dodany zostanie odpowiedni odnonik.
<P>
<H2>1.4 Informacja zwrotna</H2>
<P>
<P>Polegam na Tobie, czytelniku, aby uczyni ten dokument uytecznym. Jeli
masz jakie sugestie, poprawki lub komentarze, prosz wylij je do mnie,
<A HREF="mailto:jeff_tranter@pobox.com">jeff_tranter@pobox.com</A>, a ja sprbuje wczy je do
nastpnej wersji.
<P>Wyraam rwnie ch udzielania odpowiedzi na oglne pytania dotyczce kart
dwikowych tak dobrze jak tylko potrafi. Jednak zanim zapytasz mnie,
<EM>zapoznaj si prosz z caym niniejszym HOWTO</EM>, a wysyajc pytanie
<EM>docz dokadn informacj na temat problemu</EM>.
<P>Jeli opublikujesz ten dokument na dysku CD-ROM lub w wersji drukowanej,
bybym wdziczny za przesanie mi jednego egzemplarza. Napisz e-mail, to
podam mj adres pocztowy. Warto w takiej sytuacji rwnie rozway datek na
rzecz Projektu Dokumentacji Linuxa (Linux Documentation Project), co
wspomoe ide darmowej dokumentacji do Linuxa. W sprawie dokadniejszych
informacji skontaktuj si z koordynatorem projektu Linux HOWTO, Gregiem
Hankinsem
<A HREF="mailto:gregh@sunsite.unc.edu">mailto:gregh@sunsite.unc.edu</A>.
<P>
<H2>1.5 Polityka Dystrybucji</H2>
<P>
<P>Prawa autorskie 1995-1997 Jeff Tranter.
<P>Ten HOWTO jest darmow dokumentacj; moesz go rozprowadza i/lub
modyfikowa na zasadach okrelonych w Generalnej Publicznej Licencji GNU
(GPL) przez Fundacj Darmowego Oprogramowania (Free Software Foundation);
Licencja w wersji 2 lub (zgodnie z Twoim uznaniem) jakakolwiek pniejsza.
<P>Dokument ten rozprowadzany jest w nadziei, e bdzie przydatny, jednak <B>bez
adnej gwarancji</B>; nawet bez domniemanej gwarancji <B>przeznaczenia</B> lub
<B>przydatnoci do konkretnego celu</B>. Wicej szczegw znajdziesz w
Generalnej Publicznej Licencji GNU.
<P>Moesz otrzyma kopi Generalnej Publicznej Licencji GNU, jeli napiszesz
do Free Software Foundation, Inc., 675 Mass Ave, Cambridge, MA 02139, USA.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s2">2. Technologia Kart Dwikowych</A></H2>
<P>
<P>Ten rozdzia jest <EM>bardzo</EM> skrtowym przegldem technologii dwiku
komputerowego, ktry ma na celu uatwi ci zrozumienie pniej uywanych
poj. Aby dowiedzie si wicej, powiniene odwoa si do ksiek o
dwiku cyfrowym lub cyfrowym przetwarzaniu sygnaw dwikowych.
<P>
<P>Dwik jest zjawiskiem <EM>analogowym</EM>; moe przyjmowa dowolne wartoci z
cigego przedziau. Komputery s <EM>cyfrowe</EM>; lubi pracowa z
wartociami dyskretnymi. Karty dwikowe wykorzystuj urzdzenie zwane
<EM>Konwerterem Analogowo - Cyfrowym</EM> (A/D lub ADC) do konwersji napi
odpowiadajcych analogowym falom dwikowym do postaci cyfrowych lub
numerycznych wartoci, ktre mona przechowywa w pamici. Podobnie,
<EM>Konwerter Cyfrowo - Analogowy</EM> (D/A lub DAC) przeksztaca wartoci
numeryczne z powrotem na napicia analogowe, ktre w efekcie mog sterowa
gonikiem, produkujc dwik.
<P>Proces przetwarzania postaci analogowej na cyfrow, zwany prbkowaniem,
obciony jest pewnym bdem. Dwa czynniki s najwaniejsze przy
okrelaniu, jak wiernie prbkowany dwik odwzorowuje analogowy
orygina. <EM>Czstotliwo prbkowania</EM> to liczba prbek pobranych w danej
jednostce czasu (najczciej okrelana w prbkach na sekund lub
Hertzach). Przy niskiej czstotliwoci prbkowania analogowy sygna
odwzorowany bdzie mniej dokadnie. <EM>Rozmiar prbki</EM> to zakres wartoci
uywanych do opisania kadej prbki, zazwyczaj oznaczony w bitach. Im
wikszy rozmiar prbki, tym dokadniejszy bdzie sygna cyfrowy.
<P>Karty dwikowe najczciej uywaj prbek 8- lub 16-bitowych przy
czstotliwociach prbkowania od okoo 4000 do 44.000 prbek na
sekund. Prbki mog rwnie zawiera jeden kana (mono) lub dwa kanay
(stereo).
<P><EM>Synteza FM</EM> jest starsz technik wytwarzania dwiku. Polega na
czeniu rnych fal dwikowych (np. sinusoidalnej, trjktnej,
kwadratowej). Syntez FM atwiej jest zaimplementowa sprztowo ni
konwersj D/A, ale za to trudniej j oprogramowa. Jest ona rwnie mniej
elastyczna. Wiele kart dwikowych obsuguje syntez FM dla celw wstecznej
kompatybilnoci ze starszymi kartami i programami. Zazwyczaj zawieraj one
kilka niezalenych generatorw dwiku lub <EM>gosw</EM>.
<P>
<P><EM>Synteza Wavetable</EM> czy elastyczno konwersji D/A z wielokanaowymi
moliwociami syntezy FM. W tej technologii przetworzone na posta cyfrow
gosy mog by zaadowane do dedykowanego obszaru pamici, a nastpnie
odtwarzane, czone i modyfikowane przy niewielkim obcieniu procesora.
Wszystkie najlepsze karty dwikowe obsuguj syntez wavetable.
<P>Wikszo kart dwikowych daje moliwo <EM>miksowania</EM> - czenia
sygnaw z rnych rde wejciowych i kontrolowania poziomw gonoci.
<P><EM>MIDI</EM> jest skrtem od nazwy Musical Instrument Digital Interface
(Cyfrowy Interfejs Instrumentw Muzycznych) i jest standardowym protokoem
sprztowym i programowym pozwalajcym instrumentom muzycznym na
komunikowanie si ze sob. Sygnay przesane po szynie MIDI mog by
rwnie przechowywane w plikach MIDI do pniejszej obrbki i
odtwarzania. Wiele kart dwikowych zawiera interfejs MIDI. Te, ktre go
nie maj, nadal mog odgrywa pliki MIDI przy uyciu zintegrowanych w
karcie funkcji.
<P><EM>Pliki MOD</EM> s powszechnym formatem utworw generowanych za pomoc
komputerw. Obok informacji o nutach, ktre maj by zagrane, pliki te
zawieraj cyfrowe prbki instrumentw (inaczej zwane gosami). Pliki MOD po
raz pierwszy pojawiy si na komputerach Amiga, ale mog by odtwarzane z
pomoc stosownego oprogramowania na innych systemach, z Linuxem wcznie.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s3">3. Obsugiwane Urzdzenia</A></H2>
<P>
<P>W tym rozdziale wymieniono karty graficzne i interfejsy, ktre s obecnie
obsugiwane przez Linuxa. Informacja tutaj zawarta oparta jest na
najnowszych w trakcie pisania tego dokumentu jdrach Linuxa.
<P>Sterownik dwiku ma sw wasn numeracj wersji. Ostatnie stabilne jdro
Linuxa to wersja 2.0.27, wykorzystujca sterownik dwiku w wersji
3.5.4-960630.
<P>Autor sterownika dwiku, Hannu Savolainen, zazwyczaj rwnie udostpnia
nowsze wersje sterownika dwiku zanim wczane s one do standardowej
dystrybucji jdra Linuxa. Najbardziej aktualna lista obsugiwanych kart
znajduje si pod adresem
<A HREF="http://www.4front-tech.com/ossfree/new_cards.html">http://www.4front-tech.com/ossfree/new_cards.html</A> (USA) lub
<A HREF="http://personal.eunet.fi/pp/voxware/new_cards.html">http://personal.eunet.fi/pp/voxware/new_cards.html</A> (Europa).
Na tych stronach wyszczeglnione jest, ktra wersja sterownika dwiku jest
wymagana przy danym typie karty dwikowej, lub czy sterownik danej karty
jest nadal w fazie rozwoju. Plik
<A HREF="/usr/src/linux/drivers/sound/Readme.cards">/usr/src/linux/drivers/sound/Readme.cards</A>, rozprowadzany wraz ze
sterownikiem dwiku do jdra, zawiera informacj o obsugiwanych kartach,
ale nie zawsze jest aktualny.
<P>Sterownik dwiku powinien rwnie dziaa z wikszoci kart dwikowych
na platformie Alpha. Jednake, niektre karty mog wywoywa konflikty na
portach I/O innych urzdze systemw opartych na Alpha, nawet jeli dziaaj
one poprawnie na komputerach i386, wic oglnie rzecz biorc nie mona z
gry okreli, czy dana karta bdzie dziaa, zanim si faktycznie nie
sprbuje.
<P>W czasie, gdy to pisz, sterownik dwiku nie dziaa jeszcze na wersji
Linuxa na systemy z procesorem PowerPC, ale w przyszoci obsuga ta
powinna si pojawi.
<P>Wyglda na to, e sterownik dwiku mona doczy do jdra w wersji Linuxa
na systemy MIPs, ale obawiam si e nie specjalnie dziaa (czy komputery
MIPs maj w ogle sloty ISA?).
<P>Jdro Linuxa zawiera osobne sterowniki dla wersji na Atari i Amig, ktre
implementuj kompatybilny podzestaw sterownika na platform Intel, przy uyciu
wbudowanych w te komputery urzdze.
<P>Wersja Linuxa na systemy SPARC nie ma obecnie obsugi dwiku (podobnie jak
Amiga i Atari, komputery SPARC maj wbudowane urzdzenia dwikowe, wic
mona to zaatwi nowym sterownikiem).
<P>
<H2>3.1 Karty Dwikowe</H2>
<P>
<P>Nastpujce karty dwikowe obsugiwane s przez sterownik dwiku jdra
Linuxa:
<P>
<UL>
<LI>ATI Stereo F/X (nie jest ju produkowana)</LI>
<LI>AdLib (nie jest ju produkowana)</LI>
<LI>Ensoniq SoundScape (i kompatybilne firm Reveal i Spea)</LI>
<LI>Gravis Ultrasound</LI>
<LI>Gravis Ultrasound ACE</LI>
<LI>Gravis Ultrasound Max</LI>
<LI>Gravis Ultrasound z opcjonalnym prbkowaniem 16-bitowym</LI>
<LI>Logitech Sound Man 16</LI>
<LI>Logitech SoundMan Games</LI>
<LI>Logitech SoundMan Wave</LI>
<LI>MAD16 Pro (ukady OPTi 82C928, 82C929, 82C930, 82C924)</LI>
<LI>Media Vision Jazz16</LI>
<LI>MediaTriX AudioTriX Pro</LI>
<LI>Microsoft Windows Sound System (MSS/WSS)</LI>
<LI>Mozart (OAK OTI-601)</LI>
<LI>Orchid SW32</LI>
<LI>Personal Sound System (PSS)</LI>
<LI>Pro Audio Spectrum 16</LI>
<LI>Pro Audio Studio 16</LI>
<LI>Pro Sonic 16</LI>
<LI>Roland MPU-401 interfejs MIDI</LI>
<LI>Sound Blaster 1.0 </LI>
<LI>Sound Blaster 16</LI>
<LI>Sound Blaster 16ASP</LI>
<LI>Sound Blaster 2.0</LI>
<LI>Sound Blaster AWE32</LI>
<LI>Sound Blaster Pro</LI>
<LI>TI TM4000M notebook</LI>
<LI>ThunderBoard</LI>
<LI>Turtle Beach Tropez ("classic", ale nie Plus)</LI>
<LI>Turtle Beach Maui</LI>
<LI>Yamaha FM synthesizers (OPL2, OPL3 i OPL4)</LI>
<LI>6850 UART interfejs MIDI</LI>
</UL>
<P>Naley zauway, e karty Plug and Play (PnP) nie s w peni kompatybilne
ze starszymi modelami bez PnP tego samego urzdzenia. Dla przykadu,
SoundBlaster16 PnP nie jest w peni zgodna z oryginaln kart
SoundBlaster16. Podobnie jest w przypadku kart Soundscape PnP i GUS
PnP. Wicej informacji o Plug and Play znajdziesz w dalszej czci tego
dokumentu.
<P>Nastpujce karty <EM>nie s</EM> obsugiwane, z powodu, e s przestarzae,
bd dlatego, e producent nie chce udostpni informacji programistycznych
niezbdnych do napisania sterownika.
<P>
<UL>
<LI>Pro Audio Spectrum (oryginalna)</LI>
<LI>Pro Audio Spectrum+ </LI>
<LI>starsze (oparte o Sierra Aria) karty dwikowe firmy Diamond</LI>
</UL>
<P>Inne karty dwikowe, ktre okrela si jako kompatybilne z jedn z
obsugiwanych kart dwikowych <EM>mog</EM> dziaa, jeli s zgodne sprztowo
(tj. na poziomie rejestrw).
<P>Mimo faktu, i wikszo kart dwikowych tytuuje si mianem
"kompatybilnych z SoundBlaster", bardzo niewiele z obecnie sprzedawanych
kart jest wystarczajco kompatybilnych, aby pracowa z linuxowym
sterownikiem karty SoundBlaster. Karty te najczciej pracuj lepiej pod
kontrol sterownika MSS/WSS lub MAD16. Jedynie prawdziwe karty
SoundBlaster, produkowane przez Creative Labs, zawierajce oryginalne
ukady (tzn. SoundBlaster16 Vibra), karty MV Jaz16 i oparte o ESS688/1688
dziaaj dobrze ze sterownikiem SoundBlaster. Prba uycia ustawienia
"16-bitowa karta dwikowa kompatybilna z SoundBlaster Pro" to zazwyczaj
tylko strata czasu.
<P>Jdro Linuxa obsuguje port SCSI wbudowany w niektre karty dwikowe
(np. ProAudioSpectrum 16) i firmowy interfejs do niektrych napdw CD-ROM
(np. Soundblaster Pro). Wicej informacji znajdziesz w dokumentach
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/SCSI-HOWTO.html">Linux SCSI HOWTO</A> oraz
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/CDROM-HOWTO.html">Linux CDROM HOWTO</A><P>Dostpny jest take adowalny modu jdra obsugujcy porty joysticka -
rwnie te, ktre znajduj si na niektrych kartach dwikowych.
<P>Zauwa, e obsuga SCSI, CD-ROM, joysticka i sterowniki dwikowe w jdrze
s od siebie cakowicie niezalene.
<P>Najnowsze informacje o sterowniku kart dwikowych znajdziesz na stronie
WWW Hannu Savolainena, ktrej adres wymieniony jest w rozdziale <EM>rda Informacji</EM>.
<P>
<P>
<H2>3.2 Dodatkowe Sterowniki Dwiku</H2>
<P>
<P>Dostpnych jest te kilka "nieoficjalnych" sterownikw dwiku, nie
wczonych do dystrybucji jdra Linuxa, uywanych zamiast standardowego
sterownika dwiku.
<P>Komercyjn wersj sterownika dwiku pod Linuxa sprzedaje firma 4Front
Technologies. Oferowana przez nich wersja ma kilka dodatkowych funkcji w
porwnaniu ze sterownikiem wczonym do dystrybucji jdra Linuxa. Wicej
informacji na ten temat znajdziesz na stronie WWW
<A HREF="http://www.4front-tech.com/">4Front Technologies</A>.
<P>Markus Mummert (
<A HREF="mailto:mum@mmk.e-technik.tu-muenchen.de">mum@mmk.e-technik.tu-muenchen.de</A>) stworzy pakiet sterownikw do
kart Turtle Beach MultiSound (classic), Tahiti i Monterey. W dokumentacji
czytamy:
<P>
<BLOCKQUOTE>
"Jest on zaprojektowany do wysokiej jakoci zapisu/odczytu z dysku twardego
bez utraty synchronizacji nawet na obcionych systemach. Inne funkcje,
takie jak synteza fal, MIDI i cyfrowy procesor sygnaowy (DSP) nie mog by
uywane. Nie jest rwnie moliwe jednoczesne odtwarzanie i
nagrywanie. Obecnie zastpuje on VoxWare i by testowany na kilku wersjach
jdra, od 1.0.9 do 1.2.1. Mona go rwnie zainstalowa na systemach UN*X
SysV386R3.2."
</BLOCKQUOTE>
<P>Mona je znale pod adresem
<A HREF="http://www.cs.colorado.edu/~mccreary/tbeach">http://www.cs.colorado.edu/~mccreary/tbeach</A>.
<P>Kim Burgaard (
<A HREF="mailto:burgaard@daimi.aau.dk">burgaard@daimi.aau.dk</A>) napisa sterownik i programy narzdziowe do
interfejsu MIDI Roland MPU-401. Opis z mapy oprogramowania Linuxa jest
nastpujcy:
<P>
<BLOCKQUOTE>
"Sterownik do interfejsw MIDI w peni zgodnych z Roland MPU-401 (w tym
rwnie Roland SCC-1 i RAP-10/ATW-10). Wraz ze sterownikiem otrzymujemy
uyteczny zestaw programw narzdziowych, w skad ktrego wchodz midzy
innymi odtwarzacz i rejestrator standardowych plikw MIDI (Standard MIDI
Files)."
</BLOCKQUOTE>
<P>
<BLOCKQUOTE>
Od czasu wydania wersji 0.11a dokonano licznych ulepsze. Midzy innymi,
sterownik zawiera obecnie procedury dzielenia pracy IRQ i mona go
skompilowa z nowym interfejsem moduw jdra. Opcja pracy z metronomem,
moliwo synchronizowania np. grafiki na podstawie rytmu bez utraty
precyzji, zaawansowany interfejs powtarzania/nagrywania/nadpisywania i
wiele, wiele wicej."
</BLOCKQUOTE>
<P>Mona to znale pod adresem :
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/sound/mpu401-0.2.tar.gz">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/sound/mpu401-0.2.tar.gz</A>.
<P>
<H2>3.3 Gonik PC (PC Speaker)</H2>
<P>
<P>Dostpny jest sterownik dwiku, nie wymagajcy adnych dodatkowych
urzdze dwikowych; wykorzystuje on wewntrzny gonik PC. Jest on w
wikszoci programowo zgodny ze sterownikiem kart dwikowych, jednak jak
mona si byo spodziewa, jako uzyskiwanego dwiku jest znacznie gorsza
i procesor jest znacznie bardziej obciony. Wyniki bywaj rne, zalenie
od charakterystyki danego gonika. Wicej informacji znajdziesz w
dokumentach doczonych do sterownika gonika PC.
<P>Bieca wersja to 0.9b i mona j zdoby pod adresem
<A HREF="ftp://ftp.informatik.hu-berlin.de/pub/os/linux/hu-sound/">ftp://ftp.informatik.hu-berlin.de/pub/os/linux/hu-sound/</A><P>
<H2>3.4 Port Rwnolegy</H2>
<P>
<P>Innym wyjciem jest skonstruowanie konwertera cyfrowo-analogowego w oparciu
o rwnolegy port drukarki i kilka dodatkowych komponentw. Jako dwiku
w tym przypadku jest lepsza ni na goniku PC, ale nadal sterownik
konsumuje duo czasu procesora. Wskazwki dotyczce budowy takiego
konwertera, oraz odpowiedni sterownik zawiera wczeniej wspomniany pakiet
sterujcy do gonika PC.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s4">4. Instalacja</A></H2>
<P>
<P>Konfiguracja obsugi dwiku przez Linuxa sprowadza si do nastpujcych
krokw:
<P>
<OL>
<LI>Instalacja karty dwikowej.</LI>
<LI>Konfiguracja i kompilacja jdra z obsug dwiku.</LI>
<LI>Stworzenie plikw urzdze.</LI>
<LI>Przeadowanie jdra Linuxa i testowanie ustawie.</LI>
</OL>
<P>Nastpne rozdziay szczegowo opisuj kady z tych krokw.
<P>
<H2>4.1 Instalacja Karty Dwikowej</H2>
<P>
<P>Postp zgodnie ze wskazwkami producenta odnonie instalacji sprztu, lub
zle instalacj dostawcy twojego komputera.
<P>Starsze karty dwikowe maj zazwyczaj przeczniki lub jumpery pozwalajce
dobra ustawienia IRQ, kanaw DMA, itd.; zapisz sobie wartoci, ktre
ustawisz. Jeli nie masz pewnoci, wykorzystaj ustawienia fabryczne. W
miar moliwoci prbuj unika konfliktw karty z innymi urzdzeniami
(np. kartami ethernet, kontrolerami SCSI, portami szeregowymi i
rwnolegymi).
<P>Zazwyczaj powiniene uywa te same ustawienia portu I/O, IRQ i DMA, ktre
dziaaj pod DOSem. Jednak w niektrych przypadkach (szczeglnie przy
kartach PnP) dla poprawnego dziaania karty pod Linuxem ustawienia bd
musiay by inne. Moe si przyda metoda dowiadczalna.
<P>
<H2>4.2 Konfigurowanie jdra</H2>
<P>
<P>Przy wstpnej instalacji Linuxa prawdopodobnie uye jdra
prekompilowanego. Jdra te zazwyczaj nie zawieraj obsugi
dwiku. Najlepiej przekompilowa jdro samemu z takimi sterownikami, jakie
s Ci potrzebne. Moesz rwnie chcie przekompilowa jdro aby uaktualni
je do nowszej wersji lub aby zwolni nieco pamici przez zminimalizowanie
jego rozmiarw.
<P>Szczegy odnonie kompilacji jdra znajdziesz w
<A HREF="http://www.jtz.org.pl/Html/Kernel-HOWTO.pl.html">Linux Kernel HOWTO</A> po polsku (lub w oryginale
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Kernel-HOWTO.html">Linux Kernel HOWTO</A>). Wspomn tutaj tylko o kilku kwestiach specyficznych
dla kart dwikowych.
<P>Jeli nigdy wczeniej nie konfigurowae obsugi dwiku w jdrze, dobrze
byoby, aby przeczyta <EM>wszystkie</EM> dokumenty Readme doczone do
sterownikw dwiku do jdra, w szczeglnoci informacj o konkretnym typie
karty dwikowej, ktrej uywasz. Nastpujce pliki informacyjne mona
znale w katalogu kodu rdowego sterownika dwiku do jdra, zazwyczaj
<A HREF="/usr/src/linux/drivers/sound">/usr/src/linux/drivers/sound</A>:
<P>
<PRE>
CHANGELOG - opis zmian w poszczeglnych wersjach
COPYING - ograniczenia rozprowadzania i prawa autorskie
Readme - najwiesze i najwaniejsze informacje
Readme.aedsp16 - informacje o karcie dwikowej Audio Excel DSP 16
Readme.cards - uwagi na temat konfigurowania konkretnych kart
Readme.linux - uwagi o instalacji osobnych wersji sterownika dwiku
Readme.modules - jak skompilowa sterownik dwiku do postaci moduu adowalnego
Readme.v30 - nowe funkcje w wersji 3.0 sterownika dwiku
experimental.txt - uwagi o opcjach eksperymantalnych
</PRE>
<P>Postp zgodnie ze zwyk procedur tworzenia jdra. Obecnie dostpne s
trzy interfejsy uatwiajce konfigurowanie jdra. Graficzny interfejs
dziaajcy w X11 mona wywoa wpisujc "make xconfig". Interfejs oparty o
okienkowe menu, wymagajcy jedynie trybu tekstowego jest dostpny jako
"make menuconfig". Pierwotna metoda, wywoywana przez "make config", to
prosty, tekstowy interfejs.
<P>Szczeglnie uwanie naley korzysta z "make xconfig" i "make
menuconfig". Naley dokadnie przeledzi wszystkie pytania
Yes/No. Domyln odpowiedzi na te pytania jest zawsze 'No' (nie), co nie
we wszystkich przypadkach jest poprawne. W szczeglnoci opcja "/dev/dsp
and /dev/audio support" (CONFIG_AUDIO) powinna zazwyczaj by wczona.
<P>W tym dokumencie przyjem zaoenie, e konfigurowa bdziesz jdro metod
tradycyjn "make config" - odpowiadajc na kolejne pytania, chocia sam
proces jest podobny w innych przypadkach.
<P>S rwnie dwie rne metody konfigurowania dwiku. Pierwsza to
tzw. "stara" metoda (jedyna dostpna w jdrach przed wersj
2.0.0). Wykorzystuje ona osobny program konfiguracyjny, bdcy czci
sterownika dwiku. Sposb ten jest skuteczny w przypadku wiszoci kart
dwikowych z wyjtkiem kilku rzadkich modeli, ktre wymagaj dodatkowych
sterownikw "niskopoziomowych" (miroSOUND, AWE32 i AEDSP16).
<P>Druga, "nowa" metoda, jest lepiej zintegrowana z okienkowym systemem
konfiguracji jdra. Nie dziaa ona w przypadku kart, ktre wymagaj pliku
zaadowanego od producenta. Nale do nich karty PSS, SM Wave, AudioTrix
Pro i TurtleBeach Tropez/Maui. Przy tych kartach konieczne jest uycie
starej metody.
<P>"make xconfig" wywouje zawsze "now" metod. Przy "make menuconfig" moesz
wybra midzy "star" i "now" metod w okienku konfiguracji dwiku. Jeli
natomiast uywasz "make config", domylnie wybierana jest "stara"
metoda. Jednak jeli ju raz skorzystae z "nowej" metody, bdzie ona
rwnie uywana przez "make config". Przeczy si do "starej" metody
moesz wwczas przez uruchomienie "make menuconfig" i wybranie jej w menu.
<P>Zalecany sposb to uycie "make menuconfig" w poczeniu ze "star"
metod. Wiele problemw konfiguracji dwiku powstaje (przynajmniej
czciowo) z powodu niepoprawnego uycia "nowej" metody.
<P>Moliwe jest rwnie skompilowanie sterownika dwiku do postaci
adowalnego moduu jdra. Na pocztek zalecam wkompilowanie sterownika do
rezydentnej czci jdra. Z chwil, gdy ju zostanie przetestowany i dziaa
poprawnie, moesz sprbowa opcj moduu.
<P>Po uruchomieniu <CODE>make config</CODE>, wcz obsug dwiku odpowiadajc "y" na
pytanie:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Sound card support (CONFIG_SOUND) [M/n/y/?]
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<P>Po zakoczeniu pyta konfiguracyjnych skompilowany i uruchomiony zostanie
program konfiguracji dwiku, ktry nastpnie wypyta ci o podane opcje
dotyczce kart dwikowych. Odpowiadaj na te pytania ostronie,
nieprawidowa odpowied moe spowodowa, e pewne dalsze pytania w ogle
nie zostan zadane. Dla przykadu, nie odpowiadaj "yes" na pierwsze pytanie
(PAS16) jeli rzeczywicie nie masz PAS16. Nie wczaj wikszej iloci kart
ni faktycznie potrzebujesz obsuy, gdy jedynie zajmuje to
pami. Dodatkowo, niektre sterowniki (jak MPU-401) mog kci si z
kontrolerem SCSI i uniemoliwia adowanie jdra.
<P>Wymieniam poniej opisy poszczeglnych opcji konfiguracji. Odpowiedz "y"
(tak) lub "n" (nie) na kade pytanie. Pokazywana jest odpowied domylna,
wic "[Y/n/?]" oznacza domylnie "y", a "[N/y/?]" oznacza, e domylnym
ustawieniem jest "n". Aby uy ustawienie domylne po prostu nacinij
Enter, ale pamitaj, e warto ta niekoniecznie jest poprawna.
<P>Wpisujc znak zapytania ("?") otrzymasz krtk informacj opisujc dan
opcj konfiguracji.
<P>Zauwa rwnie, e nie wszystkie pytania musz uzyska odpowied. Program
konfiguracyjny moe wyczy pewne pytania zalenie od wczeniejszych
odpowiedzi. Moe rwnie wybiera pewne opcje automatycznie.
<P>
<DL>
<P>
<P>
<DT><B>Old configuration exists in /etc/soundconf. Use it [Y/n/?]<BR>
<I>(W /etc/soundconf znaleziono poprzedni konfiguracj. Uy j [Y/n/?])</I></B><DD><P>Jeli wczeniej kompilowae jdro z obsug dwiku, mog by zapisane
ustawienia poprzedniej konfiguracji. Jeli chcesz uy poprzednio wybrane
opcje, odpowiedz "y". Jeli chcesz sprbowa innej konfiguracji lub
uaktualnie jdro do nowszej wersji, powiniene odpowiedzie "n" i przej
przez procedur konfiguracji.
<P>
<DT><B>ProAudioSpectrum 16 support [Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga ProAudioSpectrum 16 [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" <EM>tylko</EM> jeli masz kart Pro Audio Spectrum <EM>16</EM>,
ProAudio Studio 16 lub Logitech SoundMan 16. Nie odpowiadaj "y" jeli masz
jak inn kart firmy Media Vision lub Logitech, gdy nie s one
kompatybilne z PAS16.
<P>
<DT><B>SoundBlaster support [Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga kart SoundBlaster [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz oryginaln kart SoundBlaster produkcji Creative
Labs, lub klon w 100% kompatybilny (jak np. Thunderboard lub SM
Games). Jeli twoja karta jest na licie obsugiwanych kart, zerknij na
instrukcje do tej konkretnej karty zawarte w pliku <CODE>Readme.cards</CODE>
zanim odpowiesz na to pytanie. Przy nieznanych kartach moesz odpowiedzie
"y" jeli w opisie dostarczonym z kart stwierdzono, e jest kompatybilna z
SoundBlasterem.
<P>
<DT><B>Gravis Ultrasound support [Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga Gravis Ultrasound [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart GUS lub GUS MAX. Odpowiedz "n" gdy ich nie
masz, poniewa sterownik zera sporo pamici.
<P>
<DT><B>MPU-401 support (NOT for SB16) [Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga MPU-401 (NIE dotyczy SB16) [Y/n/?])</I></B><DD><P>Bd ostrony z tym pytaniem. Interfejs MPU-401 jest obsugiwany przez
prawie wszystkie karty dwikowe. Jednake, pewne obsugiwane przez Linuxa
karty maj wasne sterowniki do MPU-401. Wczenie opcji MPU-401 dla tych
kart wywoa konflikty. Troch kopotw spowodowa moe rwnie wczenie
opcji MPU-401 dla sprztu, ktry tak naprawd nie ma MPU-401. Jeli twoja
karta znalaza si na licie obsugiwanego sprztu, przeczytaj informacje
dotyczce tej konkretnej karty w pliku <CODE>Readme.cards</CODE>. Bezpiecznie
jest odpowiedzie "y" jeli masz prawdziw kart interfejsu MIDI MPU-401.
<P>
<DT><B>6850 UART Midi support [Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga MIDI 6850 UART [Y/n/?])</I></B><DD><P>Bezpiecznie jest odpowiedzie "n" na to pytanie we wszystkich
przypadkach. Interfejs 6850 UART uywany jest bardzo rzadko.
<P>
<P>
<DT><B>PSS (ECHO-ADI2111) support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga PSS (ECHO-ADI2111) [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" tylko jeli masz karty Orchid SW32, Cardinal DSP16 lub jakie
inne oparte na ukadzie PSS (AD1848 codec + ko ADSP-2115 DSP + ko Echo
ESC614 ASIC).
<P>
<P>
<DT><B>16 bit sampling option of GUS (<EM>not</EM> GUS MAX) [Y/n/?]<BR>
<I>(Opcja 16-bitowego prbkowania w GUS (<EM>nie dotyczy</EM> GUS MAX) [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz zainstalowan 16-bitow kart siostrzan na swojej
karcie GUS. Odpowiedz "n" jeli masz kart GUS MAX. Odpowied "y" przy tej opcji
powoduje wyczenie obsugi GUS MAX.
<P>
<DT><B>GUS MAX support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga GUS MAX [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" tylko jeli masz kart GUS MAX.
<P>
<DT><B>Microsoft Sound System support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga Microsoft Sound System [Y/n/?])</I></B><DD><P>Ponownie, pomyl dobrze, zanim odpowiesz tutaj "y". Bezpiecznie jest wybra
"y" jeli masz oryginaln kart Windows Sound System wyprodukowan przez
Microsoft, lub kart Aztech SG 16 Pro (lub NX16 Pro). Moesz rwnie
odpowiedzie "y" jeli twoja karta nie bya wymieniona wczeniej w tym
dokumencie. Przy kartach obsugiwanych przez VoxWare, przejrzyj instrukcje
do konkretnej karty w pliku <CODE>Readme.cards</CODE>. Niektre karty maj
wasn obsug MSS i w ich przypadku wczenie tej opcji wywoa konflikty.
<P>
<DT><B>Ensoniq Soundscape support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga kart Ensoniq Soundscape [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart dwikowo opart na ukadzie Ensoniq
SoundScape. Takie karty produkowane s co najmniej przez Ensoniq, Spea i
Reveal (Reveal robi take inne karty).
<P>
<DT><B>MediaTriX AudioTriX Pro support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga MediaTriX AudioTriX Pro [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart AudioTriX Pro.
<P>
<DT><B>Support for MAD16 and/or Mozart based cards?<BR>
<I>(Obsuga kart MAD16 i/lub opartych na ukadzie Mozart?)</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli twoja karta ma ukad interfejsu audio Mozart (OAK
OTI-601) lub MAD16 (OPTi 82C928 or 82C929). Owe ukady s obecnie do
popularne, wic moliwe jest, e wiele kart no-name ma jeden z
nich. Dodatkowo, ukad MAD16 montowany jest w niektrych kartach znanych
producentw takich jak Turtle Beach (Tropez), Reveal (kilka modeli) i
Diamond (ostatnie).
<P>
<P>
<DT><B>Support for Crystal CS4232 based (PnP) cards [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga kart Pnp opartych na Crystal CS4232 [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart opart na ukadzie Crystal CS4232.
<P>
<DT><B>Support for Turtle Beach Wave Front (Maui, Tropez) synthesizers
[Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga Turtle Beach Wave Front (Maui, Tropez))</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz jedn z tych kart.
<P>
<DT><B>SoundBlaster Pro support [Y/n/?]<BR>
<I> (Obsuga SoundBlaster Pro [Y/n/?]</I></B><DD><P>Wcz t opcj jeli masz kart SoundBlaster Pro lub SoundBlaster 16. Wcz
j rwnie jeli masz jakikolwiek klon SoundBlaster Pro. Odpowied "n"
oszczdza troch pamici, ale "y" to bezpieczniejsze wyjcie.
<P>
<DT><B>SoundBlaster 16 support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga SoundBlaster 16 [Y/n/?]</I></B><DD><P>Wcz jeli masz kart SoundBlaster 16 (rwnie AWE32).
<P>
<DT><B>Audio Excel DSP 16 initialization support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga inicjalizacji Audio Excel DSP 16 [Y/n/?])</I></B><DD><P>Wcz t opcj, jeli masz kart Audio Excel DSP16. Wicej informacji
znajdziesz w pliku <CODE>Readme.aedsp16</CODE>.
<P>
</DL>
<P>Nastpnie program konfiguracyjny zadaje kilka pyta o serwisy wyszego
poziomu. Zalecana jest odpowied "y" na kade z tych pyta. Odpowiadaj "n"
tylko wwczas, gdy jeste pewien, e nie bdziesz danej opcji potrzebowa.
<P>
<DL>
<P>
<DT><B>/dev/dsp and /dev/audio support (usually required) [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga /dev/dsp i /dev/audio (zazwyczaj wymagana) [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowied "n" wycza <CODE>/dev/dsp</CODE> i <CODE>/dev/audio</CODE>, urzdzenia
konwerterw A/D i D/A. Odpowiedz "y".
<P>
<DT><B>MIDI interface support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga interfejsu MIDI [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowied "n" wycza urzdzenia <CODE>/dev/midixx</CODE> i dostp do
jakichkolwiej portw MIDI wykorzystujcych <CODE>/dev/sequencer</CODE> i
<CODE>/dev/music</CODE>. Opcja ta rwnie wpywa na wszystkie urzdzenia
kompatybilne z MPU-401 i/lub General MIDI.
<P>
<DT><B>FM synthesizer (YM3812/OPL-3) support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga syntezatora FM (YM3812/OPL-3) [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowiedz na to pytanie "y".
<P>
<DT><B>/dev/sequencer support [Y/n/?]<BR>
<I>(Obsuga /dev/sequencer [Y/n/?])</I></B><DD><P>Odpowied "n" wycza <CODE>/dev/sequencer</CODE> i <CODE>/dev/music</CODE>
<P>
<P>
<DT><B>Do you want support for the mixer of SG NX Pro ?<BR>
<I>(Czy chcesz obsug mixera SG NX Pro?)</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart dwikow Sound Galaxy NX Pro i yczysz
sobie mie obsug jej rozszerzonych funkcji miksowania.
<P>
<DT><B>Do you want support for the MV Jazz16 (ProSonic etc.) ?<BR>
<I>(Czy chcesz obsug MV Jazz16 (ProSonic itd.)?)</I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart dwikow MV Jazz16.
<P>
<DT><B>Do you have a Logitech SoundMan Games [Y/n/?]<BR>
<I>(Czy masz kart Logitech SoundMan Games[Y/n/?]) </I></B><DD><P>Odpowiedz "y" jeli masz kart dwikow Logitech SoundMan Games.
<P>
</DL>
<P>Po zadaniu powyszych pyta program konfiguracyjny pyta o szczegowe
informacje dotyczce konfiguracji karty. Zazwyczaj chodzi o adresy I/O i
parametry IRQ i DMA. Przy niektrych kartach program pyta o pewne pliki,
ktre maj by uyte w trakcie instalacji karty. S one uywane przez karty
posiadajce ukad DSP lub mikroprocesor, ktry musi by zainicjalizowany
poprzez zaadowanie pliku programu (mikrokodu) do pamici karty. W
niektrych przypadkach plik mikrokodu dopisywany jest do pliku .h przez
program konfiguracyjny, a nastpnie wczany do sterownika w trakcie
kompilacji. Przeczytaj informacje dotyczce twojej karty w pliku
<CODE>Readme.cards</CODE>.
<P>Na kocu zostaniesz zapytany:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
The sound driver is now configured.
Save copy of this configuration to /etc/soundconf [Y/n/?]
(Sterownik dwiku jest teraz skonfigurowany.
Zapisa kopi tej konfiguracji do pliku /etc/soundconf [Y/n/?])
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Najczciej powiniene wpisa "y" aby mia moliwo wykorzystanie tej
samej konfiguracji sterownika dwiku nastpnym razem przy kompilacji jdra.
<P>Jeli uaktualniasz sterownik dwiku do nowszej wersji, upewnij si, e
pliki <CODE>/usr/include/sys/soundcard.h</CODE> i
<CODE>/usr/include/sys/ultrasound.h</CODE> s dowizaniami symbolicznymi do
odpowiadajcych im plikw w katalogu <CODE>/usr/include/linux</CODE>, lub e po
prostu zawieraj wiersze odpowiednio <CODE>#include
<linux/soundcard.h></CODE> i <CODE>#include
<linux/ultrasound.h></CODE>.
<P>Jeste teraz gotowy do kompilacji i instalacji nowego jdra.
<P>
<H2>4.3 Tworzenie Plikw Urzdze</H2>
<P>
<P>Dla poprawnego dziaania urzdze dwikowych, naley stworzy dla nich
pliki urzdze. Zazwyczaj tworzone s one automatycznie podczas instalacji
systemu Linux. Mona przeprowadzi szybki test przy uyciu poniszych
polece. Jeli wynik jest zgodny z poniszym (rne bd daty utworzenia
plikw), prawie na pewno pliki urzdze dwikowych s ustawione poprawnie.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% ls -l /dev/sdnstat
crw-rw-rw- 1 root root 14, 6 Apr 25 1995 /dev/sndstat
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Pamitaj, e samo posiadanie odpowiednich plikw urzdze niczego jeszcze
nie gwarantuje. Sterownik jdra musi by zaadowany lub wkompilowany zanim
urzdzenia zaczn pracowa (wicej o tym pniej).
<P>W sporadycznych przypadkach, jeli przekonany jeste, e pliki urzdze s
niepoprawne, moesz je utworzy ponownie przy uyciu krtkiego skryptu
powoki zamieszczonego na kocu pliku <CODE>Readme.linux</CODE> w katalogu
<CODE>/usr/src/linux/drivers/sound</CODE>. Powiniene powiniene uruchomi ten
skrypt jako root. Dodatkowo, wikszo dystrybucji Linuxa zawiera skrypt
/dev/MAKEDEV, ktry mona wykorzysta do tych celw.
<P>Jeli uywasz sterownika dwiku do gonika PC, przeczytaj dokumentacj
doczon do pakietu aby ustali, czy konieczne jest stworzenie jakich
plikw urzdze.
<P>
<P>
<H2>4.4 Przeadowywanie Linuxa i Testowanie Instalacji</H2>
<P>
<P>Powiniene by teraz gotw do przeadowania nowego jdra i sprawdzenia
sterownikw dwiku. Postp zgodnie ze swoj zwyk procedur instalacji i
przeadowywania jdra (oczywicie trzymaj poprzednie jdro gdzie pod rk na
wypadek kopotw).
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
Sound initialization started
<Sound Blaster 16 (4.13)> at 0x220 irq 5 dma 1,5
<Sound Blaster 16> at 0x330 irq 5 dma 0
<Yamaha OPL3 FM> at 0x388
Sound initialization complete
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Opis powinien pasowa do typu twojej karty dwikowej i ustawie
przecznikw (jeli takowe s).
<P>Pamitaj, e powyszy komunikat nie jest wywietlany, jeli uywasz
adowalnego moduu jdra (chyba, e to wczysz, np. tak: "insmod sound
trace_init=1").
<P>Jeli sterownik dwiku jest wkompilowany w jdro, powinny si pojawi
komunikaty "Sound initialization started" ("Inicjalizacja dwiku
rozpoczta") oraz "Sound initialization complete" ("Inicjalizacja dwiku
zakoczona"). W przeciwnym wypadku, jdro nie zawiera sterownika
dwiku. Powiniene wwczas sprawdzi, czy rzeczywicie zainstalowane
zostao nowe jdro, ktre skompilowae po wczeniu obsugi dwiku.
<P>Jeli midzy napisami "Sound initialization started" i "Sound
initialization complete" nie pojawi si adne wiersze, oznacza to, e nie
wykryte zostay adne urzdzenia dwikowe. Najprawdopodobniej nie masz
wczonego odpowiedniego sterownika, karta nie jest obsugiwana, podae
zy port I/O lub masz kart PnP, ktra nie zostaa skonfigurowana.
<P>W trakcie adowania sterownik moe rwnie wywietla komunikaty o bdach
i ostrzeenia. Obserwuj je podczas adowania sterownika po raz pierwszy po
kompilacji.
<P>Nastpnie powiniene sprawdzi plik urzdze
<CODE>/dev/sndstat</CODE>. Odczytanie statusu tego pliku powinno udzieli ci
dodatkowych informacji o tym, czy sterownik dwiku poprawnie rozpocz
prac. Przykadowy wynik powinien wyglda mniej wice tak:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% cat /dev/sndstat
Sound Driver:3.5.4-960630 (Sat Jan 4 23:56:57 EST 1997 root,
Linux fizzbin 2.0.27 #48 Thu Dec 5 18:24:45 EST 1996 i586)
Kernel: Linux fizzbin 2.0.27 #48 Thu Dec 5 18:24:45 EST 1996 i586
Config options: 0
Installed drivers:
Type 1: OPL-2/OPL-3 FM
Type 2: Sound Blaster
Type 7: SB MPU-401
Card config:
Sound Blaster at 0x220 irq 5 drq 1,5
SB MPU-401 at 0x330 irq 5 drq 0
OPL-2/OPL-3 FM at 0x388 drq 0
Audio devices:
0: Sound Blaster 16 (4.13)
Synth devices:
0: Yamaha OPL-3
Midi devices:
0: Sound Blaster 16
Timers:
0: System clock
Mixers:
0: Sound Blaster
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Powysze polecenie moe wywoa kilka komunikatw bdu. "No such file or
directory" ("Nie ma takiego pliku lub katalogu") oznacza, e musisz
stworzy pliki urzdze (patrz rozdzia 4.3). "No such device" ("Nie ma
takiego urzdzenia") oznacza, e sterownik dwiku nie jest doczony lub
zaadowany do jdra. Cofnij si do rozdziau 4.2 aby to poprawi.
<P>Jeli wiersze w sekcji "Card config:" ("Konfiguracja karty:") /dev/sndstat
s wywietlone w nawiasach (jak np. "(SoundBlaster at 0x220 irq 5 drq
1,5)"), oznacza to, e urzdzenie to zostao skonfigurowane, ale nie wykryte.
<P>Powiniene teraz mc odtworzy prosty plik dwikowy. Zdobd przykadowy
plik dwikowy i wylij go do urzdzenia dwikowego, tzn.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% cat endoftheworld >/dev/dsp
% cat crash.au >/dev/audio
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>(Upewnij si, e nie pomijasz ">" w powyszym poleceniu).
<P>Pamitaj jednak, e uywanie <CODE>cat</CODE> nie jest, oglnie rzecz biorc,
poprawn metod odtwarzania plikw dwikowych, to tylko szybki test. Na
pewno przyda ci si stosowny program odtwarzajcy dwik (opisane pniej),
ktry zrobi to lepiej.
<P>Polecenie to zadziaa tylko jeli na licie urzdze dwikowych w pliku
/dev/sndstat masz co najmniej jedno urzdzenie. Jeli cz wymieniajca
urzdzenia dwikowe jest pusta, powiniene sprawdzi, dlaczego urzdzenie
nie zostao wykryte.
<P>Jeli powysze polecenie zwrci "I/O error" ("Bd wejcia/wyjcia"),
powiniene zerkn na kocwk komunikatw jdra przy uyciu polecenia
"dmesg". Prawdopodobne jest, e znajdziesz tam komunikat o bdzie "Sound:
DMA (output) timed out - IRQ/DRQ config error?" (Dwik: DMA (wyjcie)
przekroczenie limitu czasowego - bd konfiguracji IRQ/DRQ?"). Powyszy
komunikat oznacza, e sterownik nie uzyska oczekiwanego przerwania od
karty dwikowej. W wikszoci przypadkw oznacza to, e IRQ lub kana DMA
ustawione w sterowniku nie dziaaj. Najlepsz metod ich uruchomienia jest
sprbowanie wszystkich moliwych kanaw DMA i numerw IRQ obsugiwanych
przez urzdzenie.
<P>Inn moliw przyczyn jest fakt, e urzdzenie nie jest kompatybilne z
urzdzeniem, dla ktrego skonfigurowany jest sterownik dwiku. Najczciej
tak jest np. gdy karta teoretycznie "kompatybilna z SoundBlaster (Pro/16)"
nie dziaa ze sterownikiem SoundBlaster. W tym przypadku powiniene
sprbowa dowiedzie si, z jakim urzdzeniem twoja karta jest kompatybilna
(np. wysyajc pytanie do grupy dyskusyjnej comp.os.linux.hardware).
<P>Kilka prbnych plikw dwikowych znale mona pod adresem
<A HREF="ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages/sound/snd-data-0.1.tar.Z">ftp://tsx-11.mit.edu/pub/linux/packages/sound/snd-data-0.1.tar.Z</A><P>Moesz teraz sprawdzi nagrywanie dwiku. Jeli masz moliwo nagrywania,
przeprowad szybki test uywajc polece typu:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
# nagranie 4 sekund dwiku z mikrofonu
EDT% dd bs=8k count=4 </dev/audio >sample.au
4+0 records in
4+0 records out
# odtworzenie dwiku
% cat sample.au >/dev/audio
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Oczywicie, aby to zadziaao, musisz mie mikrofon podczony do karty
dwikowej i powiniene do niego co powiedzie. Moesz rwnie potrzebowa
program miksujcy aby ustawi mikrofon jako urzdzenie wejciowe i
dostosowa poziom nagrywania.
<P>Jeli przejdziesz przez te testy, moesz by dosy pewny, e sprzt i
oprogramowanie konwersji dwiku D/A i A/D dziaaj poprawnie. Jeli
napotkasz problemy, zerknij do nastpnego rozdziau tego dokumentu.
<P>
<H2>4.5 Usuwanie bdw</H2>
<P>
<P>Jeli nadal masz problemy mimo postpienia zgodnie z instrukcjami w tym
dokumencie, oto kilka rzeczy, ktre powiniene sprawdzi. Testy s
uszeregowane wzgldem rosncego stopnia zoonoci. Jeli test si nie
powiedzie, usu problem zanim przejdziesz do nastpnego etapu.
<P>
<H3>Krok 1: Upewnij si, e rzeczywicie uruchomie jdro, ktre skompilowae.</H3>
<P>
<P>Moesz zerkn na dat i czas utworzenia pliku jdra aby sprawdzi, czy
uruchomione jest to, w ktre wkompilowae obsug dwiku. Moesz to
zrobi za pomoc polecenia <CODE>uname</CODE>:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% uname -a
Linux fizzbin 2.0.0 #1 Tue Jun 4 16:57:55 EDT 1996 i386
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>lub wywietlajc zawarto pliku <CODE>/proc/version</CODE>
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% cat /proc/version
Linux version 2.0.0 (root@fizzbin) (gcc version 2.7.0) #1 Tue Jun 4 16:57:55 EDT 1996
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Jeli data i czas nie zgadzaj si z momentem, w ktrym kompilowae jdro,
uruchomione jest starsze jdro. Czy rzeczywicie przeadowae system?
Jeli uywasz LILO, czy przeinstalowae je (zazwyczaj poprzez uruchomienie
<CODE>/etc/lilo/install</CODE>)? Jeli adujesz system z dyskietki, czy
stworzye now dyskietk startow i uye jej do zaadowania systemu?
<P>
<H3>Krok 2: Upewnij si, e sterowniki dwiku wkompilowane s w jdro.</H3>
<P>
<P>Najprostsz metod jest sprawdzenie zawartoci "/dev/sndstat", jak to
opisano wczeniej. Jeli zawarto nie jest taka, jakiej si spodziewamy,
co musiao pj nie tak w trakcie konfigurowania lub kompilacji jdra.
Rozpocznij ponownie proces instalacji, poczwszy od konfiguracji i
kompilacji jdra.
<P>
<H3>Krok 3: Czy jdro wykryo kart dwikow w trakcie adowania?</H3>
<P>
<P>Upewnij si, e karta dwikowa zostaa wykryta w trakcie przeadowywania
systemu. Powiniene zobaczy komunikat adowania. Jeli komunikaty
przewiny si za szybko poza krawd ekranu, moesz je zazwyczaj przywoa
przy uyciu polecenia <CODE>dmesg</CODE>:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% dmesg
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>lub
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% tail /var/adm/messages
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Jeli karta nie zostaa znaleziona, co poszo niepomylnie. Upewnij si,
e jest rzeczywicie zainstalowana. Jeli karta pracuje pod DOS, moesz by
dosy pewny, e sprzt dziaa poprawnie, wic najprawdopopdobniej jest
jaki problem z konfiguracj jdra. Albo wkompilowae zy typ karty lub
ze parametry, albo twoja karta nie jest kompatybilna z adnym ze
sterownikw dwiku do jdra Linuxa.
<P>Jest take moliwe, e twoja karta dwikowa jest jednym z tych
"kompatybilnych" modeli, ktre wymagaj inicjalizacji przez sterownik pod
DOS. Sprbuj zaadowa DOS, a nastpnie sterownik dostarczony przez
producenta karty. Nastpnie zaaduj Linuxa uywaj mikkiego przeadowania
przez <CODE>Control-Alt-Delete</CODE>. Upewnij si, e ustawienia portu I/O karty,
DMA i IRQ s takie same, jak uyte pod DOS. Wskazwki na temat
konfigurowania danego typu karty znajdziesz w pliku <CODE>Readme.cards</CODE>.
<P>Jeli twoja karta dwikowa nie jest wymieniona w tym dokumencie, moliwe
jest, e sterowniki Linuxa jej nie obsuguj. Aby si skonsultowa w tej
sprawie, moesz sprawdzi kilka odnonikw zamieszczonych na kocu tego dokumentu.
<P>
<H3>Krok 4: Czy moesz pobiera dane z urzdzenia dsp?</H3>
<P>
<P>Sprbuj odczyta co z urzdzenia <CODE>/dev/audio</CODE> przy uyciu programu
<CODE>dd</CODE> wymienionego wczeniej w tym dokumencie. Polecenie powinno
dziaa bezbdnie.
<P>Jeli nie dziaa, s szanse, e problem polega na konflikcie IRQ lub DMA
lub niekompatybilnoci jakiego rodzaju sprztu (urzdzenie nie jest
obsugiwane przez Linuxa lub sterownik jest skonfigurowany dla innego
urzdzenia)
<P>Daleka ewentualno to wadliwy sprzt. Jeli to moliwe, przetestuj kart pod
DOSem, aby si upewni.
<P>
<H3>Jeli Wszystko Inne Zawiedzie</H3>
<P>
<P>Jeli nadal masz problemy, oto kilka ostatecznych sugestii, co moesz
jeszcze sprawdzi:
<P>
<UL>
<LI>dokadnie przeczytaj ponownie ten dokument HOWTO</LI>
<LI>przeczytaj dokumenty rdowe, wymienione na kocu tego dokumentu, w
szczeglnoci strony WWW Hannu Savolainena i stosowne pliki Readme
doczone do kodw rdowych jdra Linuxa</LI>
<LI>wylij pytanie do jednej z grup dyskusyjnych <CODE>comp.os.linux</CODE>
lub innych (dobry wybr to comp.os.linux.hardware; z powodu duego
ruchu w tych grupach, dobrze jest umieszcza sowo "sound" ("dwik") w
temacie wysyanego artykuu, aby eksperci mogli atwo to zauway)</LI>
<LI>uycie przeszukiwarki WWW/Usenetu z inteligentinie dobranymi kryteriami
przeszukiwania moe szybko przynie bardzo dobre wyniki. Jednym z takich
wyj jest
<A HREF="http://www.altavista.com">http://www.altavista.com</A>.</LI>
<LI>sprbuj uy najwiesze jdro Linuxa (ale jedynie w ostatecznoci,
ostatnie jdra "rozwojowe" (development) mog by niestabilne).</LI>
<LI>wylij poczt do autora sterownika dwiku</LI>
<LI>wylij poczt do autora Sound HOWTO</LI>
<LI>odpal emacsa i wpisz <CODE>Esc-x doctor</CODE> :-)</LI>
</UL>
<P>
<H2><A NAME="s5">5. Programy Obsugujce Dwik</A></H2>
<P>
<P>Podaj tutaj przykadowe typy programw, ktre mogyby ci si przyda,
jeli masz kart dwikow pod Linuxem. Aby znale wicej biecych
informacji, moesz sprawdzi Map Oprogramowania na Linuxa (Linux Software
Map), archiwa internetowe i/lub pliki na krku z dystrybucj Linuxa.
<P>Jako minimum, z pewnoci bdziesz potrzebowa nastpujce programy
obsugujce dwik:
<P>
<UL>
<LI>program do konwersji formatw plikw dwikowych (np. <CODE>Sox</CODE>)</LI>
<LI>program miksujcy (mikser) (np. <CODE>aumix</CODE> lub <CODE>xmix</CODE>)</LI>
<LI>odtwarzacz/rejestrator plikw dwikowych (np. <CODE>play</CODE> lub <CODE>wavplay</CODE>)</LI>
<LI>odtwarzacz plikw MOD (np. <CODE>tracker</CODE>)</LI>
<LI>odtwarzacz plikw MIDI (np. <CODE>playmidi</CODE>)</LI>
</UL>
<P>W przypadku wikszoci z powyszych programw, istniej zarwno wersje
tekstowe, jak i wzbogacone o interfejs uytkownika. Istniej rwnie
bardziej ezoteryczne programy (np. synteza i rozpoznawanie mowy), ktre
mogby zechcie sprbowa.
<P>
<H2><A NAME="s6">6. Odpowiedzi Na Czsto Zadawane Pytania</A></H2>
<P>
<P>W tym rozdziale udzielono odpowiedzi na niektre pytania spord czsto
zadawanych w pocztowych grupach dyskusyjnych i grupach Usenetu.
<P>Odpowiedzi na wicej pyta mona rwnie znale na stronie WWW sterownika
dwiku OSS.
<P>
<H2>6.1 Czym s rne pliki urzdze dwikowych?</H2>
<P>
<P>S to najbardziej "typowe" nazwy plikw urzdze, niektre dystrybucje
uywaj nieco innych nazw.
<P>
<DL>
<P>
<DT><B>/dev/audio</B><DD><P>zazwyczaj dowizanie do <CODE>/dev/audio0</CODE>
<DT><B>/dev/audio0</B><DD><P>urzdzenie dwikowe, kompatybilne ze stacjami
roboczymi Sun (tylko czciowa implementacja, nie obsuguje interfejsu
ioctl Sun, tylko kodowanie u-law)
<DT><B>/dev/audio1</B><DD><P>drugie urzdzenie dwikowe (jeli jest obsugiwane
przez kart dwikow lub jeli masz wicej zainstaowanych kart ni jedn)
<DT><B>/dev/dsp</B><DD><P>zazwyczaj dowizanie do <CODE>/dev/dsp0</CODE>
<DT><B>/dev/dsp0</B><DD><P>pierwsze urzdzenie cyfrowego prbkowania
<DT><B>/dev/dsp1</B><DD><P>drugie urzdzenie cyfrowego prbkowania
<DT><B>/dev/mixer</B><DD><P>zazwyczaj dowizanie do <CODE>/dev/mixer0</CODE>
<DT><B>/dev/mixer0</B><DD><P>pierwszy mikser dwiku
<DT><B>/dev/mixer1</B><DD><P>drugi mikser dwiku
<DT><B>/dev/music</B><DD><P>interfejs wysokiego poziomu sequencera
<DT><B>/dev/sequencer</B><DD><P>niskopoziomowy dostp do MIDI, FM, i GUS
<DT><B>/dev/sequencer2</B><DD><P>zazwyczaj dowizanie do <CODE>/dev/music</CODE>
<DT><B>/dev/midi00</B><DD><P>pierwszy surowy port MIDI
<DT><B>/dev/midi01</B><DD><P>drugi surowy port MIDI
<DT><B>/dev/midi02</B><DD><P>trzeci surowy port MIDI
<DT><B>/dev/midi03</B><DD><P>czwarty surowy port MIDI
<DT><B>/dev/sndstat</B><DD><P>wywietla status sterownika dwiku jeli przeczytany
</DL>
<P>Sterownik gonika PC udostpnia nastpujce urzdzenia:
<P>
<DL>
<DT><B>/dev/pcaudio</B><DD><P>odpowiednik /dev/audio
<DT><B>/dev/pcsp</B><DD><P>odpowiednik /dev/dsp
<DT><B>/dev/pcmixer</B><DD><P>odpowiednik /dev/mixer
</DL>
<P>
<H2>6.2 Jak mog odtworzy prbk dwikow?</H2>
<P>
<P>Pliki dwikowe stacji roboczych Sun (.au) mona odtworzy wysyajc je do
urzdzenia <CODE>/dev/audio</CODE>. Surowe prbki (pliki raw) mona wysa do
<CODE>/dev/dsp</CODE>. Jednak zazwyczaj przyniesie to kiepskie efekty i lepiej
jest uywa program taki jak <CODE>play</CODE>, poniewa rozpoznaje on
wikszo typw plikw i ustawia odpowiedni czstotliwo prbkowania i
inne parametry na karcie.
<P>Programy takie jak wavplay lub vplay (w pakiecie snd-util) dadz najlepsze
rezultaty z plikami WAV. Jednake nie rozpoznaj one plikw WAV
skompresowanych metod Microsoft ADPCM. Starsze wersje programu play (z
pakietu Lsox) nie dziaaj rwnie zbyt dobrze z 16-bitowymi plikami WAV.
<P>Polecenie splay wchodzce w skad pakietu snd-util moe by uywane do
odtwarzania wikszoci plikw dwikowych jeli odpowiednie parametry
podasz rcznie w wierszu polecenia.
<P>
<H2>6.3 Jak mog nagra prbk?</H2>
<P>
<P>Odczyt <CODE>/dev/audio</CODE> lub <CODE>/dev/dsp</CODE> zwrci prbkowane dane,
ktre mona przekierowa do pliku. Program taki jak <CODE>vrec</CODE> uatwia
kontrolowanie czstotliwoci prbkowania, czas nagrania, itp. Moe ci si
rwnie przyda programowy mikser do wybierania stosownego urzdzenia
wejciowego.
<P>
<H2>6.4 Czy mog mie wicej ni jedn kart dwikow?</H2>
<P>
<P>Przy obecnym sterowniku dwiku jest moliwe posiadanie kilku kart
SoundBlaster, SoundBlaster/Pro, SoundBlaster16, MPU-401 lub MSS
jednoczenie w tym samym komputerze. Instalacja dwch SoundBlasterw jest
moliwa, ale wymaga zdefiniowania makr SB2_BASE, SB2_IRQ, SB2_DMA oraz (w
niektrych przypadkach) SB2_DMA2 przez rczn edycj pliku local.h. Moliwe
jest rwnie posiadanie karty SoundBlaster jednoczenie z PAS16.
<P>Nastpujce sterowniki nie zezwalaj na posiadanie wielokrotnych urzdze:
<P>
<UL>
<LI>GUS (ograniczenie sterownika)</LI>
<LI>MAD16 (ograniczenie sprztowe)</LI>
<LI>AudioTrix Pro (ograniczenie sprztowe)</LI>
<LI>CS4232 (ograniczenie sprztowe)</LI>
</UL>
<P>
<H2>6.5 Bd urzdze dwikowych "No such file or directory"</H2>
<P>
<P><I>(Bd: Nie znaleziono pliku lub katalogu)</I>
<P>
<P>Musisz stworzy pliki urzdze dwikowych. Przeczytaj rozdzia o tworzeniu
plikw urzdze. Jeli masz pliki urzdze, upewnij si, e maj poprawne
liczby gwn i poboczn (niektre starsze dystrybucje Linuxa na CD-ROM nie
tworz odpowiednich plikw urzdze przy instalacji).
<P>
<H2>6.6 Bd urzdze dwikowych "No such device"</H2>
<P>
<P><I>(Bd: Nie znaleziono urzdzenia)</I>
<P>
<P>Nie przeadowae jdra zawierajcego sterownik dwiku lub adres I/O nie
odpowiada twojemu sprztowi. Sprawd, czy uruchomione jest wieo
skompilowane jdro i upewnij si, e ustawienia wpisane w trakcie
konfigurowania sterownika odpowiadaj charakterystyce sprztu.
<P>
<H2>6.7 Bd urzdze dwikowych "No space left on device"</H2>
<P>
<P><I>(Bd: Brak wolnej przestrzeni na urzdzeniu)</I>
<P>
<P>Moe si to zdarzy jeli prbowae nagrywa dane na /dev/audio lub
/dev/dsp bez stworzenia niezbdnego pliku urzdze. Urzdzenie dwikowe
jest teraz zwykym plikim, ktry wypeni twoj partycj. Powiniene
uruchomi skrypt opisany w rozdziale <EM>Tworzenie Plikw Urzdze</EM>
niniejszego dokumentu.
<P>Moe si to rwnie przytrafia przy jdrach Linuxa 2.0 i pniejszych
jeli nie ma wystarczajcej iloci wolnej pamici RAM w momencie, gdy
zaczynamy uywa urzdzenie. Sterownik dwiku wymaga co najmniej dwch
stron (8k) fizycznie cigej przestrzeni RAM dla kadego kanau DMA. Zdarza
si to czasami na komputerach z mniej ni 16M pamici RAM, lub
dziaajcych przez bardzo dugi czas. Moliwe jest zwolnienie nieco pamici
RAM przez skompilowanie i uruchomienie nastpujcego programu w jzyku C
przed ponown prb skorzystania z urzdzenia.
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
main() {
int i;
char mem[500000];
for (i = 0; i < 500000; i++)
mem[i] = 0;
exit(0);
}
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>
<H2>6.8 Bd urzdze dwikowych "Device busy"</H2>
<P>
<P><I>(Bd: Urzdzenie zajte)</I>
<P>
<P>Tylko jeden proces moe korzysta z danego urzdzenienia dwikowego w
danym momencie. Najprawdopodobniej jaki inny proces korzysta z urzdzenia,
z ktrym mamy problem. Jedn z metod sprawdzenia tego jest uycie polecenia
<CODE>fuser</CODE>:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
% fuser -v /dev/dsp
/dev/dsp: USER PID ACCESS COMMAND
tranter 265 f.... tracker
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>W powyszym przykadzie, polecenie fuser wykazao, e proces 265 korzysta z
urzdzenia. Usunicie procesu lub poczekanie a si skoczy umoliwi ponwne
korzystanie z urzdzenia.
<P>
<H2>6.9 Nadal pojawiaj si bdy "urzdzenie zajte"!</H2>
<P>
<P>Zdaniem Briana Gough, przy kartach SoundBlaster uywajcych 1 kanau DMA
istnieje potencjalny konflikt ze sterownikiem napdw tamowych QIC-02,
ktry rwnie korzysta z DMA 1, co wywouje bdy "device busy" (urzdzenie
zajte). Zgodnie z FTAPE-HOWTO sterownik QIC-02 nie jest niezbdny aby
uywa FTAPE; wymagany jest jedynie sterownik QIC-117. Przekonfigurowanie
jdra aby uywao sterownika QIC-117 zamiast QIC-02 umoliwi koegzystencj
FTAPE i sterownika dwiku.
<P>
<H2>6.10 Niepene odtwarzanie pliku z dwikiem cyfrowym</H2>
<P>
<P>Symptom polega zawyczaj na tym, e prbka jest odgrywana przez mniej wicej
sekund, a nastpnie zatrzymuje si lub wywietlany jest komunikat "missing
IRQ" (brak IRQ) lub "DMA timeout" (przekroczenie limitu czasowego
DMA). Najprawdopodobniej masz niepoprawnie ustawione parametry IRQ i
DMA. Sprawd, czy konfiguracja jdra odpowiada ustawieniom na
przecznikach karty i e nie kc si one z jak inn kart.
<P>Innym objawem s prbki dwikowe, ktre si "zaptlaj". Jest to zazwyczaj
spowodowane konfliktem IRQ.
<P>
<H2>6.11 W trakcie odtwarzania plikw MOD pojawiaj si przerwy</H2>
<P>
<P>Odtwarzanie plikw MOD wymaga do znacznej pracy procesora. By moe masz
zbyt wiele dziaajcych procesw lub twj komputer jest zbyt wolny, aby
odtwarza w czasie rzeczywistym. Masz nastpujce moliwoci:
<P>
<UL>
<LI>sprbuj odtwarza je przy niszej czstotliwoci prbkowania lub w
trybie monofonicznym</LI>
<LI>wyeliminuj inne procesy</LI>
<LI>kup szybszy komputer</LI>
<LI>kup silniejsz kart dwikow (np. Gravis UltraSound)</LI>
</UL>
<P>Jeli masz kart Gravis UltraSound, powiniene uywa jednego z programw
do odtwarzania plikw MOD, napisanych specjalnie dla karty GUS
(np. <CODE>gmof</CODE>).
<P>
<P>
<H2>6.12 Bdy przy kompilacji programw dwikowych</H2>
<P>
<P>Wersja 1.0c i wczeniejsze sterownika dwiku wykorzystyway inny i
niekompatybilny schemat <CODE>ioctl()</CODE>. Zdobd nowsze kody rdowe lub
nanie niezbdne poprawki aby przystosowa dany program do nowego
sterownika dwiku. Wicej szczegw znajdziesz w pliku <CODE>Readme</CODE>
sterownika dwiku.
<P>Upewnij si rwnie, e uywasz ostatni wersj <CODE>soundcard.h</CODE> i
<CODE>ultrasound.h</CODE> przy kompilacji programw. Zerknij na wskazwki
instalacyjne na pocztku tego tekstu.
<P>
<H2>6.13 SEGV przy uruchamianiu programw dwikowych, ktre wczeniej dziaay</H2>
<P>
<P>Jest to prawdopodobnie taki sam problem, jaki opisano w poprzednim pytaniu.
<P>
<H2>6.14 Jakie znane bdy lub ograniczenia ma sterownik dwiku?</H2>
<P>
<P>Zobacz pliki <CODE>Readme</CODE> i <CODE>CHANGELOG</CODE> dostarczone z kodem
rdowym sterownika dwiku do jdra.
<P>
<H2>6.15 Gdzie znajd opis odwoa ioctl() sterownika dwiku?</H2>
<P>
<P>S one czciowo opisane w <EM>Hacker's Guide to VoxWare (Podrcznik
Hackera do VoxWare)</EM>, obecnie dostpny w formie dokumentu
draft. Ostatnia wersja to draft 2 i mona j znale w
<A HREF="ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound">ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound</A>. Pamitaj, e ten
katalog jest "ukryty" i nie pojawia si w licie katalogw. Jeli wejdziesz
do tego katalogu i uyjesz polecenia FTP "dir", pliki tam <EM>bd</EM>.
<P>W trakcie pisania tego dokumentu nowa dokumentacja pojawia si na stronie
WWW firmy 4Front Technologies.
<P>Innym rdem informacji jest Przewodnik po Multimediach w Linuxie, opisany
w rozdziale <EM>rda Informacji</EM>.
<P>
<H2>6.16 Jaki procesor jest konieczny do odtwarzania lub nagrywania bez przestojw?</H2>
<P>
<P>Nie ma odpowiedzi na to pytanie, poniewa zaley to od nastpujcych
czynnikw:
<P>
<UL>
<LI>czy uywane jest prbkowanie PCM lub synteza FM</LI>
<LI>czstotliwo prbkowania i rozmiar prbki</LI>
<LI>ktry program jest uywany do nagrywania bd odtwarzania</LI>
<LI>urzdzenie karty dwikowej</LI>
<LI>przepustowo dysku, szybko zegara procesora, rozmiar pamici
podrcznej, itd.</LI>
</UL>
<P>Oglnie rzecz biorc, kady komputer 386 powinien z atwoci by w stanie
odtwarza prbki lub muzyk powsta przez syntez FM na 8-bitowej karcie.
<P>Jednake odtwarzanie plikw MOD wymaga do duej pracy procesora. Niektre
eksperymentalne pomiary wykazay, e odtwarzanie przy czstotliwoci 44kHz
wymaga ponad 40% prdkoci 486/50 i komputer 386/25 bdzie mia ju kopoty
z prbkami powyej 22kHz (takie s na 8-bitowych kartach, takich jak
SoundBlaster). Karty takie jak Gravis UltraSound przeprowadzaj wicej
operacji sprztowo i odciaj procesor.
<P>Powysze stwierdzenia s prawdziwe przy zakoeniu, e komputer nie
prowadzi adnych dziaa obciajcych procesor.
<P>Dokonywanie konwersji plikw dwikowych lub dodawanie efektw przy uyciu
programw narzdziowych jak np. <CODE>sox</CODE> jest rwnie szybsze jeli masz
koprocesor matematyczny (lub procesor z wbudowanym FPU). Sterownik jdra
sam w sobie nie wykonuje jednak adnych oblicze zmiennoprzecinkowych.
<P>
<P>
<H2>6.17 Problemy z kart PAS16 i kontrolerem SCSI Adaptec 1542 SCSI</H2>
<P>
<P>(nastpujce wyjanienie udostpni <CODE>seeker@indirect.com</CODE>)
<P>Linux rozpoznaje 1542 jedynie pod adresem 330 (domylnie) lub 334, a PAS
zezwala na emulacj MPU-401 jedynie pod adresem 330. Nawet jeli wyczysz
MPU-401 programowo, co nadal chce si kci z 1542, jeli jest on pod
preferowanym adresem domylnym. Przeczenie 1542 pod adres 334 wszystkich
uszczliwi.
<P>
<P>Dodatkowo, zarwno 1542, jak i PAS-16 korzystaj z 16-bitowego DMA, wic
jeli prbkujesz przy 16 bitach i 44kHz w stereo i zapisujesz plik na dysku
SCSI podczepionym pod 1542, jeste o krok od kopotw. DMA zachodz na
siebie i nie ma wystarczajco duo czasu na odwieenie RAM, wic dostajesz
okrutny komunikat ``PARITY ERROR - SYSTEM HALTED'' (BD PARZYSTOCI -
SYSTEM ZAWIESZONY), bez jakichkolwiek wskazwek, jak do tego doszo. Tym
gorzej, e kilku innych producentw napdw QIC-117 zaleca ustawianie czasu
wczania/wyczania magistrali w taki sposb, e 1542 pozostaje wczony
nawet duej ni zwykle. Zdobd program SCSISEL.EXE z BBSu firmy Adaptec
lub kilku innych miejsc w Internecie i zmniejszaj czas BUS ON lub zwikszaj
BUS OFF dopki problem nie zniknie, nastpnie ustaw je jeszcze dziebko
dalej. SCISEL zmienia ustawienia EEPROM, wic jest to bardziej trwae ni
poprawka w wierszu sterownika pod DOS w CONFIG.SYS i bdzie dziaa jei
zaadujesz bezporednio Linuxa (nie jest tak przy poprawce w
DOSie). Nastpny problem z gowy.
<P>
<P>Ostatni problem - starsze ukady Symphony drastycznie zmniejszay czas
cykli I/O aby przyspieszy dostp do magistrali. adna karta spord
rnych, ktrymi si bawiem nie miaa <EM>adnych</EM> problemw ze
zmniejszonym czasem, za wyjtkiem PAS-16. BBS firmy Media Vision udostpnia
SYMPFIX.EXE, ktry ma usuwa problem przez zmian bitu diagnostycznego w
kontrolerze magistrali Symphony, ale nie jest to wystarczajca
gwarancja. Mog by konieczne:
<P>
<UL>
<LI>spowodowanie, aby sprzedawca pyty gwnej wymieni starsz wersj
ukadu magistrali</LI>
<LI>wymiana pyty gwnej, lub</LI>
<LI>kupno innego typu karty dwikowej</LI>
</UL>
<P>Firma Young Microsystems uzupenia pyty gwne, ktre importuje, za mniej
wicej $30 (US); inni producenci mog te to robi jeli jeste w
stanie dociec, kto sprowadzi lub wyprodukowa pyt gwn (ycz
szczcia). Problem tkwi w ukadzie interfejsu magistrali ProAudio, o ile
mi wiadomo; <EM>nikt</EM> nie kupuje karty dwikowej za $120 eby zaraz
wetkn j w 6MHz AT. Wikszo z nich dziaa znakomicie na komputerach
25-40MHz 386/486 i powinna by w stanie obsuy <EM>co najmniej</EM> 12MHz
magistral, o ile ukady s poprawnie zaprojektowane.
<P>
<P>Pierwszy problem zaley od ukadw uytych na pycie gwnej, prdkoci
magistrali i innych ustawie BIOS, oraz fazy ksiyca. Drugi problem zaley
od ustawienia opcji odwieania (ukryte lub synchroniczne), prdkoci DMA
1542 i (by moe) prdkoci I/O magistrali. Trzeci mona wykry dzwonic do
Media Vision i pytajc, ktry rodzaj koci Symphony jest
niekompatybilny. Bd jednak ostrzeony - 3 z 4 technikw, z ktrymi
rozmawiaem miao uszkodzenie mzgu. Bybym bardzo ostrony zanim bym
uwierzy w <EM>cokolwiek</EM>, co powiedzieli o czyim sprzcie, poniewa nawet
swojego nie znaj za dobrze.
<P>
<P>
<H2>6.18 Czy jest moliwe jednoczesne nagrywanie i odtwarzanie prbek?</H2>
<P>
<P>Z powodu ogranicze sprztowych, nie jest to moliwe na wikszoci kart
dwikowych. Niektre nowsze karty to umoliwiaj. Wicej informacji
znajdziesz w rozdziale o "trybie dwukierunkowym" w <EM>Podrczniku Hackera
do VoxWare</EM>.
<P>
<P>
<H2>6.19 Mj SB16 jest ustawiony na IRQ 2, ale configure nie pozwala ustawi tej wartoci.</H2>
<P>
<P>Na '286 i starszych komputerach, przerwanie IRQ 2 jest przeniesione do
drugiego kontrolera przerwa. Jest ono rwnowane IRQ 9.
<P>
<P>
<H2>6.20 Czy SoundBlaster AWE32 lub SoundBlaster16 ASP s obsugiwane?</H2>
<P>
<P>Dawniej, firma Creative Labs nie chciaa udostpnia informacji dla
programistw o tych kartach. Zmienili jednak sw polityk i sterownik do
AWE wchodzi obecnie w skad sterownikw w jdrach Linuxa 2.1.x.
<P>
<P>
<H2>6.21 Jeli uruchomi Linuxa, po czym zaaduje DOS, dostaj bdy i/lub programy dwikowe dziaaj niepoprawnie.</H2>
<P>
<P>Zdarza si to po mikkim przedowaniu DOS. Czasami komunikat o bdzie
mylco odnosi si do rzekomego bdu w pliku CONFIG.SYS.
<P>Wikszo obecnych kart dwikowych ma programowo konfigurowalne ustawienia
IRQ i DMA. Jeli uywasz inne ustawienia na Linuxie i MS-DOS/Windows,
moesz napotka problemy. Niektre karty dwikowe nie przyjmuj nowych
ustawie bez cakowitego przeadowania (wyczenie zasilania lub wcinicie
przycisku reset).
<P>Szybkim rozwizaniem tego problemu jest pene przeadowanie
komputera przy uyciu przycisku reset lub przez wyczenie i wczenie
zasilania, a nie przeadowanie mikkie (np. przez Ctrl-Alt-Del).
<P>Poprawne rozwizanie upewnienie si, e pod MS-DOS i Linuxem uywane s te
same ustawienia (lub nie uywaj DOS :-).
<P>
<P>
<H2>6.22 Problemy z uruchamianiem gry DOOM pod Linuxem</H2>
<P>
<P>Uytkownikom linuxowej wersji gry DOOM firmy ID software mog si te uwagi
przyda.
<P>Aby uzyska poprawny dwik wyjciowy, potrzebujesz sterownik dwiku w
wersji 2.90 lub pniejszej; ma on obsug "trybu DOOM" w czasie rzeczywistym.
<P>Prbki dwikowe s 16-bitowe. Jeli masz kart 8-bitow, moesz nadal
usysze dwik przy uyciu jednego z kilku programw dostpnych w
<A HREF="ftp://sunsite.unc/edu/pub/Linux/games/doom">ftp://sunsite.unc/edu/pub/Linux/games/doom</A>.
<P>Jeli gra DOOM dziaa wolno na twoim komputerze, wyczenie dwiku (przez
zmian nazwy pliku <CODE>sndserver</CODE>) moe j przyspieszy.
<P>Domylnie DOOM nie obsuguje dwiku (jak w wersji na DOS). Program
<CODE>musserver</CODE> dodaje obsug dwiku do DOOMa pod Linuxem. Moesz go
znale pod adresem
<A HREF="ftp://pandora.st.hmc.edu/pub/linux/musserver.tgz">ftp://pandora.st.hmc.edu/pub/linux/musserver.tgz</A>.
<P>(Ostatnie przeomowe wieci: zdaje si, e sterownik dwiku do gry DOOM
nie chce dziaa z jdrami 2.0.x. Informuje o bdzie zwizanym z
/dev/sequencer.)
<P>
<P>
<H2>6.23 Jak mog zredukowa szumy zbierane przez moj kart dwikow?</H2>
<P>
<P>Uycie dobrej jakoci ekranowanych kabli i prbowanie karty w rnych
slotach moe pomc w redukowaniu poziomu szumw. Jeli karta dwikowa ma
regulator gonoci, moesz sprbowa jego rne ustawienia (maksymalne
jest prawdopodobnie najlepsze).
<P>Uycie programowego miksera pozwala ci si upewni, e niepodane sygnay
wejciowe (np. mikrofon) s ustawione na zerowym poziomie.
<P>Konstrukcja niektrych kart dwikowych nie zapewnia dobrego ekranowania i
uziemienia, przez co zbieraj one sporo szumw.
<P>Na koniec, w moim systemie odkryem, e opcja jdra <CODE>no-hlt</CODE> w linii
polecenia zmniejsza poziom szumw. Przekazuje ona do jdra informacj, aby
nie uywana bya instrukcja halt w trakcie przetwarzania ptli biernego
procesu. Moesz sprawdzi to rcznie w trakcie adowania systemu, lub
ustawi przez dodanie polecenia <CODE>append="no-hlt"</CODE> do pliku
konfiguracyjnego LILO.
<P>
<H2>6.24 Mog odtwarza dwiki, ale nie mog nagrywa.</H2>
<P>
<P>Jeli moesz odtwarza dwik, ale nie nagrywa, sprbuj zrobi nastpujce
rzeczy:
<P>
<UL>
<LI> uyj programowego miksera aby wybra stosowne urzdzenie (np. mikrofon)</LI>
<LI> przy uyciu miksera ustaw poziomy wejciowe na maksymalne</LI>
<LI>jeli moesz, sprbuj przetestowa nagrywanie na karcie pod MS-DOSem,
aby sprawdzi, czy nie ma problemu sprztowego.</LI>
</UL>
<P>Czasami do nagrywania uywany jest inny kana DMA ni do odtwarzania. W tym
przyoadku najbardziej prawdopodobnym powodem bdzie niepoprawne ustawienie
DMA dla nagrywania.
<P>
<P>
<H2>6.25 Moja "kompatybilna" karta dwikowa dziaa tylko wwczas, gdy zainicjalizuj j pod MS-DOS.</H2>
<P>
<P>W wikszoci przypadkw karty "kompatybilne z SoundBlaster" bd dziaa
lepiej pod Linuxem jeli zostan skonfigurowane ze sterownikiem innym ni
SoundBlaster. Wikszo kart jest teoretycznie kompatybilna
(tzn. "kompatybilna z 16-bitow SB Pro" lub "16-bitowa kompatybilna z SB"),
ale zwykle w tryb SoundBlaster jest tylko sztuczk dodan dla
kompatybilnoci gier pod DOSem. Wikszo kart ma 16-bitowy macierzysty
tryb, ktry jest prawdopodobnie obsugiwany przez ostatnie wersje jdra
Linuxa (2.0.1 i pniejsze).
<P>Tylko przy niektrych (zazwyczaj raczej starych) kartach niezbdna jest
prba uruchomienia ich w trybie SoundBlaster. Jedyne nowsze karty, ktre s
wyjtkami od tej reguy s karty oparte na Mwave.
<P>
<P>
<H2>6.26 Moja 16-bitowa karta "kompatybilna" z SoundBlaster dziaa pod Linuxem jedynie w trybie 8-bitowym.</H2>
<P>16-bitowe karty opisane jako kompatybilne z SoundBlaster s rzeczywicie
kompatybilne jedynie z 8-bitow kart SoundBlaster Pro. Maj zazwyczaj
16-bitowy tryb, ktry nie jest kompatybliny z SoundBlaster 16 oraz
sterownikiem dwiku w Linuxie.
<P>Moe ci si uda uruchomi kart w trybie 16-bitowym przy uyciu sterownika
MAD16 lub MSS/WSS.
<P>
<H2>6.27 Gdzie mog znale programy dwikowe pod Linuxa?</H2>
<P>
<P>Oto kilka dobrych archiww, ktre moesz przekopa w poszukiwaniu programw
obsugujcych dwik pod Linxem:
<P>
<UL>
<LI>
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/kernel/sound/">ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/kernel/sound/</A></LI>
<LI>
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/apps/sound/">ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/apps/sound/</A></LI>
<LI>
<A HREF="ftp://tsx-11.mit.edu:/pub/linux/packages/sound/">ftp://tsx-11.mit.edu:/pub/linux/packages/sound/</A></LI>
<LI>
<A HREF="ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/util/sound/">ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/util/sound/</A></LI>
<LI>
<A HREF="ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/xtra/snd-kit/">ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/xtra/snd-kit/</A></LI>
<LI>
<A HREF="ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/">ftp://nic.funet.fi:/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/</A></LI>
</UL>
<P>
<H2>6.28 Czy sterownik dwiku moe by skompilowany jako adowalny modu jdra?</H2>
<P>
<P>Przy ostatnich jdrach sterownik dwiku moe by skompilowany do postaci
moduu.
<P>Szczegy znajdziesz w plikach
<A HREF="/usr/src/linux/drivers/sound/Readme.modules">/usr/src/linux/drivers/sound/Readme.modules</A> i
<A HREF="/usr/src/linux/Documentation/modules.txt">/usr/src/linux/Documentation/modules.txt</A> (lub
<A HREF="/usr/src/linux/README">/usr/src/linux/README</A>).
<P>
<H2>6.29 Czy mog uy kart dwikow aby zastpi systemowy sygna na konsoli?</H2>
<P>
<P>Sprbuj program <CODE>oplbeep</CODE>, znajdujcy si pod adresem
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/sound/oplbeep-alpha.tar.gz">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/apps/sound/oplbeep-alpha.tar.gz</A><P>Inny wariant to program <CODE>beep</CODE>, znajdujcy si tu:
<A HREF="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/patches/misc/modreq_beep.tgz">ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/kernel/patches/misc/modreq_beep.tgz</A><P>Pakiet <CODE>modutils</CODE> zawiera przykadowy program i poprawk do jdra, ktre
pozwalaj uruchamia dowolny program zewntrzny generujcy dwiki gdy jest
to wymagane przez jdro.
<P>Dodatkowo, przy niektrych kartach dwikowych moesz podczy wyjcie
gonika PC do karty - wwczas wszystkie dwiki wydobywaj si z gonikw
podczonych do karty.
<P>
<P>
<H2>6.30 Co to jest VoxWare?</H2>
<P>
<P>Sterowniki dwiku do jdra obsuguj kilka rnych systemw kompatybilnych
z Unixem, opartych na architekturze Intel. Mona je zdoby jako osobny
pakiet, oddzielony od jdra. Do lutego 1996 autor nazywa oprogramowanie
"VoxWare". Niestety, nazwa ta zostaa zarejestrowana przez
<A HREF="http://www.voxware.com/">VoxWare Incorporated</A> i nie mona jej
uywa. Nowa nazwa sterownika to OSS/Free.
<P>Open Sound System (OSS - Otwarty System Dwikowy) jest komercyjnie
dostpnym steronikiem dwiku dla rnych systemw Unix, sprzedawanym przez
4Front Technologies. Darmowa wersja, znana jako OSS/Free bdzie nadal
udostpniana za darmo na systemy Linux.
<P>Wicej informacji znajdziesz na stronie WWW firmy 4Front Technologies -
<A HREF="http://www.4front-tech.com/">http://www.4front-tech.com/</A>.
<P>Inne nazwy, na jakie moge si natkn, ktre byy uywane wczeniej w
odniesieniu do tego samego sterownika to TASD (Tymczasowo Anonimowy
Sterownik Dwiku) oraz USS (Unix Sound System - System Dwiku dla Unixa).
<P>
<H2>6.31 Czy karty Plug and Play s obsugiwane?</H2>
<P>
<P>Pena obsuga Plug and Play powinna pojawi si w Linuxie 2.1. Tymczasem,
istnieje kilka rozwiza, pozwalajcych uruchomi karty Plug and Play.
<P>Jeli masz nowszy system Pentium z BIOSem Plug and Play, powinien si on
automatycznie zaj konfigurowaniem kart. Upewnij si, e ustawie
sterownik dwiku w Linuxie na takie same parametry adresu I/O, IRQ i
kanau DMA, jakie uyte zostay przez BIOS.
<P>Istnieje pakiet programw narzdziowych do Plug and Play dla Linuxa, ktry
mona wykorzysta do ustawienia karty. Mona go znale na stronach WWW Red
Hat :
<A HREF="http://www.redhat.com/">http://www.redhat.com/</A> (moe by take wczony do twojej
dystrybucji Linuxa).
<P>Jeli uywasz kart pod Windows95, moesz uy menedera urzdze do
ustawienia karty, nastpnie mikko przeadowa Linuxa przy uyciu programu
LOADLIN. Upewnij si, e Windows95 i Linux uywaj tych samych ustawie
karty.
<P>Jeli uywasz kart pod DOSem, do konfigurowania karty pod DOS moesz uy
program narzdziowy <CODE>icu</CODE>, dostarczany z kartami SoundBlaster16
PnP. Nastpnie mikkie przeadowanie Linuxa za pomoc programu
LOADLIN. Ponownie, upewnij si, e Linux i DOS uywaj tych samych ustawie
karty.
<P>Komercyjny sterownik dwiku OSS obsuguje kart dwikow SoundBlaster16
PnP. Moesz naby ten sterownik od 4Front Technologies.
<P>
<H2>6.32 Sox/Play/Vplay wypisuje "invalid block size 1024" (bdny rozmiar bloku 1024)</H2>
<P>
<P>Zmiana w sterowniku dwiku w wersji 1.3.67 zepsua kilka programw
odtwarzajcych dwik, ktre (niepoprawnie) sprawdzay, czy wynik odwoania
ioctl SNDCTL_DSP_GETBLKSIZE jest wikszy ni 4096. Programy narzdziowe
wczone do ostatniego pakietu snd-util-3.x.tar.gz (pod adresem
<A HREF="ftp://ftp.4front-tech.com/ossfree">ftp://ftp.4front-tech.com/ossfree</A>.) obecnie obsuguj to poprawnie.
Ostatnie wersje sterownika dwiku zostay rwnie poprawione celem
uniknicia alokacji fragmentw krtszych ni 4096 bajtw, co rozwizuje
problem ze starszymi programami.
<P>
<H2>6.33 Dlaczego sterownik dwiku ma wasny program konfiguracyjny?</H2>
<P>
<P>Sterownik dwiku obsuguje wiele rnych parametrw
konfiguracyjnych. Program <CODE>configure</CODE> z pakietu sterownika dwiku
sprawdza wiele zalenoci midzy parametrami. Narzdzia uywane do
konfigurowania jdra nie umoliwiaj takiego stopnia funkcjonalnoci.
<P>Powiedziawszy powysze, ostatnie jdra opcjonalnie pozwalaj na uycie
standardowych narzdzi konfiguracji jdra do ustawiania sterownika dwiku
(patrz wczeniejszy rozdzia - "Konfigurowanie Jdra").
<P>
<H2>6.34 Ustawienia miksera s zerowane za kadym razem gdy zaaduj modu sterownika dwiku</H2>
<P>
<P>Moesz skompilowa sterownik dwiku jako modu adowalny i uywa
<CODE>kerneld</CODE> do jego automatycznego adowania i usuwania. Moe to wywoa
jeden problem - za kadym przeadowaniem moduu ustawienia miksera
powracaj do wartoci domylnych. Przy niektrych kartach moe to by zbyt
gono (np. SoundBlaster16), lub za cicho. Markus Gutschke
(<CODE>gutschk@uni-muenster.de</CODE>) znalaz nastpujce rozwizanie. Wpisz
poniszy wiersz do pliku <CODE>/etc/conf.modules</CODE>:
<P>
<BLOCKQUOTE><CODE>
<PRE>
options sound dma_buffsize=65536 && /usr/bin/setmixer igain 0 ogain 0 vol 75
</PRE>
</CODE></BLOCKQUOTE>
<P>Spowoduje to, e twj program miksujcy (w tym przypadku <CODE>setmixer</CODE>)
zostanie uruchomiony niezwocznie po zaadowaniu sterownika
dwiku. Parametr <CODE>dma_buffsize</CODE> jest jedynie sztuczn wartoci,
niezbdn ze wzgldu na wymagany jakikolwiek parametr linii
polecenia. Zmie polecenie zgodnie z potrzebami, aby dopasowa ustawienia
gonoci.
<P>Jeli wkompilowae sterownik dwiku do jdra i chcesz ustawia poziomy
gonoci w trakcie adowania jdra, moesz wywoa program miksujcy w
jednym z systemowych plikw startowych, jak np. <CODE>/etc/rc.d/rc.local</CODE>.
<P>
<P>
<H2>6.35 Jedynie uytkownik root moe nagrywa dwik</H2>
<P>
<P>Domylnie, skrypt w Readme.linux, ktry tworzy pliki urzdze dwikowych
ustawia prawa dostpu tak, e urzdzenia odczytywane mog by jedynie przez
uytkownika <CODE>root</CODE>. Jest tak, aby unikn moliwej dziury w systemie. W
rodowisku sieciowym, zewntrzni uytkownicy mogliby potajemnie podczy
si zdalnie do systemu z kart dwikow i mikrofonem i podsuchiwa. Jeli
ci to nie martwi, moesz zmieni prawa dostpu ustanowione przez skrypt.
<P>Przy domylnych ustawieniach, uytkownicy nadal mog odtwarza pliki
dwikowe. Nie jest to ryzykowne z punktu widzenia bezpieczestwa, ale moe
by potencjalnie denerwujce.
<P>
<H2><A NAME="s7">7. rda Informacji</A></H2>
<P>
<P>Jeli masz kart dwikow, ktra zawiera interfejs CD-ROM lub SCSI,
dodatkowe informacje, ktre mogyby ci si przyda s w dokumentach Linux
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/SCSI-HOWTO.html">SCSI HOWTO</A> oraz Linux
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/CDROM-HOWTO.html">CD-ROM HOWTO</A><P>
<P>
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw.HOWTO/Sound-Playing-HOWTO.html">Sound Playing HOWTO</A> opisuje sposoby uycia rnych typw plikw
dwikowych i muzycznych pod Linuxem.
<P>Istnieje stary dokument, zwany <EM>Podrcznik Hackera do WoxWare</EM>, dostpny
pod adresem
<A HREF="ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/">ftp://nic.funet.fi/pub/OS/Linux/ALPHA/sound/</A>. Wikszo zawartej tam
informacji zostaa zastpiona dokumentami w
<A HREF="http://www.4front-tech.com/pguide">http://www.4front-tech.com/pguide</A>, ale rozdzia o /dev/sequencer
moe nadal by przydatny.
<P>Nastpujce dokumenty FAQ s regularnie wysyane do grupy dyskusyjnej
Usenetu
<A HREF="news:news.announce">news.announce</A>, a take
archiwizowane pod adresem
<A HREF="ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet/news.answers">ftp://rtfm.mit.edu/pub/usenet/news.answers</A>:
<P>
<UL>
<LI> PCsoundcards/generic-faq (FAQ na temat zwykych kart dwikowych na PC)</LI>
<LI> PCsoundcards/soundcard-faq (FAQ comp.sys.ibm.pc.soundcard)</LI>
<LI> PCsoundcards/gravis-ultrasound/faq (FAQ o Gravis UltraSound)</LI>
<LI> audio-fmts/part1 (Opisy formatw plikw dwikowych)</LI>
<LI> audio-fmts/part2 (Opisy formatw plikw dwikowych)</LI>
</UL>
<P>Dokumenty FAQ wymieniaj rwnie kilka list pocztowych i archiww
dotyczcych konkretnych produktw. Nastpujce grupy dyskusyjne Usenetu
omawiaj kwestie dwiku i/lub pokrewne:
<P>
<P>
<UL>
<LI>
<A HREF="news:alt.binaries.sounds">alt.binaries.sounds.*</A> (rne grupy do wysyania plikw dwikowych)</LI>
<LI>
<A HREF="news:alt.binaries.multimedia">alt.binaries.multimedia</A> (do wysyania plikw multimedialnych)</LI>
<LI>
<A HREF="news:alt.sb.programmer">alt.sb.programmer</A>
(programowanie kart Soundblaster)</LI>
<LI>
<A HREF="news:comp.multimedia">comp.multimedia</A>
(o multimediach)</LI>
<LI>
<A HREF="news:comp.music">comp.music</A> (teoria i badania muzyki
komputerowej)</LI>
<LI>
<A HREF="news:comp.sys.ibm.pc.soundcard">comp.sys.ibm.pc.soundcard.*</A> (rne grupy dotyczce kart dwikowych
na IBM PC)</LI>
</UL>
<P>
<P>Strony WWW powicone multimediom znale mona tutaj:
<A HREF="http://viswiz.gmd.de/MultimediaInfo/">http://viswiz.gmd.de/MultimediaInfo/</A>. Creative Labs ma stron WWW
pod adresem
<A HREF="http://www.creaf.com/">http://www.creaf.com/</A>. MediaTrix ma stron WWW
pod adresem
<A HREF="http://www.mediatrix.com/">http://www.mediatrix.com/</A>.
<P>
<P>Linuxowe pocztowe listy dyskusyjne maj sporo "kanaw" powiconych rnym
tematom, w tym dwikowi. Aby dowiedzie si, jak si do nich przyczy,
wylij poczt ze sowem "help" jako treci listu na adres
<A HREF="mailto:majordomo@vger.rutgers.edu">majordomo@vger.rutgers.edu</A>. Owe listy pocztowe nie s zalecane
jeli chodzi o pytania na temat konfiguracji kart dwikowych,
itp. Istniej z myl o dyskusjach dotyczcych programowania.
<P>Jak wspomniano wczeniej kilka razy, do sterownik dwiku do jdra
doczona jest pewna ilo plikw <CODE>Readme</CODE>, zawierajcych uyteczne
informacje o sterowniku kart dwikowych. Mona je zazwyczaj znale w
katalogu
<A HREF="/usr/src/linux/drivers/sound">/usr/src/linux/drivers/sound</A>.
<P>Z autorem sterownika dwiku do jdra, Hannu Savolainenem, mona si
skontaktowa pod adresem
<A HREF="mailto:hannu@voxware.pp.fi">hannu@voxware.pp.fi</A>. Ma on rwnie stron WWW :
<A HREF="http://personal.eunet.fi/pp/voxware">http://personal.eunet.fi/pp/voxware</A>. Te strony WWW s najlepszym
rdem informacji, jeli chodzi o biecy status obsugiwanych kart
dwikowych, znane problemy i poprawki bdw.
<P>Informacje o OSS, komercyjnym sterowniku dwiku do Linuxa i innych
systemw kompatybilnych z Unixem mona znale na stronach WWW
<A HREF="http://www.4front-tech.com/">4Front Technologies</A>.
<P><EM>Mapa Oprogramowania Linuxa</EM> (Linux Software Map) jest nieocenionym
narzdziem wyszukiwania oprogramowania na Linuxa. Przeszukiwanie LSM po
sowach kluczowych, jak np. <EM>sound</EM> (dwik) jest dobr metod
wynajdowania programw majcych co wsplnego z urzdzeniami dwikowymi.
LSM mona znale w rozmaitych anonimowych archiwach FTP, chociaby
<A HREF="ftp://ftp.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/LSM.gz">ftp://ftp.icm.edu.pl/pub/Linux/sunsite/docs/LSM.gz</A>.
<P>W ramach Projektu Dokumentacji Linuxa powstao kilka ksiek o Linuxie, w
tym <EM>Linux Installation and Getting Started</EM> (Instalacja Linuxa i
Pierwsze Kroki). S one za darmo dostpne poprzez anonimowy FTP z gwnych
archiww Linuxa, a take do nabycia w formie drukowanej.
<P>Na sam koniec, bezwstydny wtrt: Jeli chcesz si dowiedzie znacznie
wicej o multimediach pod Linuxem (szczeglnie aplikacje i programowanie
CD-ROM i dwiku), sprawd moj ksik <EM>Linux Multimedia Guide</EM>, ISBN
1-56592-219-0, wydan przez oficyn O'Reilly and Associates. O szczegach
dowiesz si pod numerem 800-998-9938 w Ameryce Pnocnej, lub na stronach
WWW
<A HREF="http://www.ora.com/catalog/multilinux/noframes.html">http://www.ora.com/catalog/multilinux/noframes.html</A>.
<P>
<P>
<H2><A NAME="s8">8. Od tumacza</A></H2>
<P>Prawa autorskie wersji polskiej tego dokumentu (c) 1997 s wasnoci Pawa
Olszewskiego (alder@amg.net.pl). Dystrybucja wersji polskiej objta jest klauzul
analogiczn do zawartej w oryginale.
<P>
<P>Jeli znalaze w niniejszym dokumencie jakie paskudne literwki, bdy
ortograficzne, lub inne tego typu numery, lij informacj w pierwszej kolejnoci
do tumacza, w tej sytuacji autor oryginau jest najprawdopodobniej niewinny.
<P>
<P>W kwestii merytorycznej, dokument ten nie rni si specjalnie od oryginau
(nie dokonaem adnych zmian ani poprawek), pomijajc odnonik do pliku
LSM.gz, ktry zmieniem na lokalne archiwum SunSITE. Dodaem rwnie
odnonik do archiwum polskich wersji dokumentw HOWTO.
<P>
<P>Najnowsza wersja tego dokumentu znajduje si wraz z innymi przetumaczonymi na
polski dokumentami serii Linux-HOWTO, w archiwum dokumentw JTZ (Jak To Zrobi):
<A HREF="ftp://ftp.jtz.org.pl/HOWTO/">ftp://ftp.jtz.org.pl/HOWTO/</A>. Najwiesza
wersja angielska znajduje si tutaj:
<A HREF="http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Sound-HOWTO.html">http://sunsite.unc.edu/mdw/HOWTO/Sound-HOWTO.html</A>.
<P>
<P><EM>Na zdrowie,</EM>
<P>Pawko Olszewski, <CODE>alder@amg.net.pl</CODE>
<P>
<P>
</BODY>
</HTML>
|
