.\" Copyright 1995 Robert K. Nichols (Robert.K.Nichols@att.com)
.\" Copyright 1999-2005 Kai Mäkisara (Kai.Makisara@kolumbus.fi)
.\"
.\" %%%LICENSE_START(VERBATIM)
.\" Permission is granted to make and distribute verbatim copies of this
.\" manual provided the copyright notice and this permission notice are
.\" preserved on all copies.
.\"
.\" Permission is granted to copy and distribute modified versions of this
.\" manual under the conditions for verbatim copying, provided that the
.\" entire resulting derived work is distributed under the terms of a
.\" permission notice identical to this one.
.\"
.\" Since the Linux kernel and libraries are constantly changing, this
.\" manual page may be incorrect or out-of-date.  The author(s) assume no
.\" responsibility for errors or omissions, or for damages resulting from
.\" the use of the information contained herein.  The author(s) may not
.\" have taken the same level of care in the production of this manual,
.\" which is licensed free of charge, as they might when working
.\" professionally.
.\"
.\" Formatted or processed versions of this manual, if unaccompanied by
.\" the source, must acknowledge the copyright and authors of this work.
.\" %%%LICENSE_END
.\"*******************************************************************
.\"
.\" This file was generated with po4a. Translate the source file.
.\"
.\"*******************************************************************
.\" This file is distributed under the same license as original manpage
.\" Copyright of the original manpage:
.\" Copyright © 1995 Robert K. Nichols, 1999-2005 Kai Mäkisara 
.\" Copyright © of Polish translation:
.\" Piotr Pogorzelski (PTM) <piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl>, 1996.
.\" Andrzej M. Krzysztofowicz (PTM) <ankry@green.mf.pg.gda.pl>, 2002.
.\" Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>, 2012, 2013, 2014.
.TH ST 4 04\-09\-2010 Linux "Podręcznik programisty Linuksa"
.SH NAZWA
st \- urządzenie taśmy SCSI
.SH SKŁADNIA
.nf
\fB#include <sys/mtio.h>\fP
.sp
\fBint ioctl(int \fP\fIfd\fP\fB, int \fP\fIrequest\fP\fB [, (void *)\fP\fIarg3\fP\fB]);\fP
\fBint ioctl(int \fP\fIfd\fP\fB, MTIOCTOP, (struct mtop *)\fP\fImt_cmd\fP\fB);\fP
\fBint ioctl(int \fP\fIfd\fP\fB, MTIOCGET, (struct mtget *)\fP\fImt_status\fP\fB);\fP
\fBint ioctl(int \fP\fIfd\fP\fB, MTIOCPOS, (struct mtpos *)\fP\fImt_pos\fP\fB);\fP
.fi
.SH OPIS
Sterownik \fBst\fP udostępnia interfejs do różnego rodzaju napędów taśm
magnetycznych SCSI.  Obecnie sterownik przejmuje kontrolę nad wszystkimi
wykrytymi urządzeniami typu "sequential\-access" (dostępu
sekwencyjnego). Sterownikowi \fBst\fP przydzielony został numer główny 9.
.PP
Każde urządzenie ma osiem numerów podrzędnych. Na pięciu najniższych bitach
numeru podrzędnego reprezentowane są przydzielone kolejno numery urządzeń
(kolejność detekcji). Numery podrzędne można pogrupować w dwóch zbiorach po
cztery numery: główne numery podrzędne (urządzenia z przewijaniem), \fIn\fP,
oraz numery urządzeń "bez przewijania", (\fIn\fP+ 128).  Urządzenie otwarte
przy wykorzystaniu głównego numeru podrzędnego otrzyma polecenie \fBREWIND\fP
podczas jego zamykania. Urządzenia otwierane przy wykorzystaniu numeru
urządzenia "bez przewijania" nie otrzymają takiego rozkazu. (Trzeba
zauważyć, że używanie urządzenia "bez przewijania" do pozycjonowania taśmy,
na przykład za pomocą mt, nie prowadzi do pożądanego efektu: taśma jest
przewijana po wydaniu polecenia mt i następne polecenie zaczyna od początku
taśmy.)
.PP
W każdej grupie dostępne są cztery numery podrzędne, definiujące urządzenia
o różnej charakterystyce (rozmiar bloku, kompresja, gęstość itp.).  Podczas
startu systemu dostępne jest tylko pierwsze urządzenie. Aktywacja
pozostałych trzech następuje po zdefiniowaniu ich domyślnych charakterystyk
(patrz niżej). (Zmieniając wartości stałych podczas kompilacji, możliwa jest
zmiana równowagi pomiędzy maksymalną liczbą napędów taśm a liczbą numerów
podrzędnych dla każdego napędu. Domyślna alokacja powala na sterowanie 32
napędami taśm. Na przykład, można sterować nie więcej niż 64 napędami taśm,
posiadając po dwa numery podrzędne dla różnych opcji.)
.PP
Pliki urządzeń są zwykle tworzone za pomocą poleceń:
.in +4n
.nf

mknod \-m 666 /dev/st0 c 9 0
mknod \-m 666 /dev/st0l c 9 32
mknod \-m 666 /dev/st0m c 9 64
mknod \-m 666 /dev/st0a c 9 96
mknod \-m 666 /dev/nst0 c 9 128
mknod \-m 666 /dev/nst0l c 9 160
mknod \-m 666 /dev/nst0m c 9 192
mknod \-m 666 /dev/nst0a c 9 224
.fi
.in
.PP
Brak jest odpowiadających urządzeń blokowych.
.PP
Sterownik używa wewnętrznego bufora o rozmiarze dostatecznie dużym, by
pomieścił co najmniej jeden blok taśmy. W jądrach wcześniejszych niż 2.1.121
bufor ten jest przydzielany jako jeden ciągły blok pamięci. Ogranicza to
rozmiar bloku na taśmie do największego ciągłego bloku pamięci, który może
zostać przydzielony przez procedurę przydzielania pamięci w jądrze.  Obecnie
ograniczenie to wynosi 128 kB dla architektur 32\-bitowych i 256 kB dla
architektur 64\-bitowych. W nowszych jądrach sterownik przydziela, jeśli
trzeba, pamięć dla bufora w kilku częściach. Domyślna maksymalna liczba
fragmentów wynosi 16. Oznacza to, że maksymalny rozmiar bloku jest bardzo
duży (2 MB, jeśli uda się przydzielić 16 bloków po 128 kB).
.PP
Rozmiar wewnętrznego bufora sterownika jest określony przez stałą czasu
kompilacji, ale można go zmienić za pomocą opcji startowej jądra. Dodatkowo,
sterownik próbuje przydzielać większy bufor tymczasowy, jeśli zajdzie taka
potrzeba w trakcie pracy. Jednakże, przydzielanie podczas pracy dużych
ciągłych bloków pamięci może się nie udać i zaleca się nie polegać za bardzo
na przydzielaniu buforów dynamicznych w jądrach starszych niż 2.1.121
(dotyczy to także ładowania na żądanie sterownika za pomocą kerneld lub
kmod).
.PP
Ten sterownik nie zawiera żadnej specyficznej obsługi dla taśm wybranego
producenta, czy modelu. Po starcie systemu opcje urządzenia taśmowego są
określane na podstawie firmware napędu. Na przykład, jeśli firmware napędu
wybiera tryb o stałej długości bloku, urządzenie taśmowe również używa trybu
o stałej długości bloku. Opcje te można zmienić za pomocą jawnych wywołań
\fBioctl\fP(2) i zmiany te pozostają aktywne, gdy urządzenie zostanie zamknięte
i ponownie otwarte. Ustawione opcje dotyczą zarówno urządzeń z przewijaniem,
jak i bez przewijania.
.PP
Można podawać różne opcje dla różnych urządzeń w ramach podgrupy czterech
urządzeń. Opcje są ustawiane dla urządzenia, gdy jest otwierane. Na
przykład, administrator systemu może zdefiniować jedno urządzenie zapisujące
w trybie o stałej długości bloku i jedno zapisujące w trybie o zmiennej
długości bloku (jeśli napęd obsługuje obydwa tryby).
.PP
Sterownik obsługuje \fBstrefy taśm\fP, jeśli są one obsługiwane przez
napęd. (Trzeba tu zwrócić uwagę, że strefy taśm nie mają nic wspólnego z
partycjami dysków [po angielsku w obu przypadkach "partitions" \-
przyp. tłum.]. Taśma podzielona na strefy może być widziana jako kilka
logicznych taśm na jednym nośniku). Obsługę stref trzeba włączyć za pomocą
\fBioctl\fP(2). Przy zmianach stref zachowywane jest położenie na taśmie w
obrębie każdej ze stref. Strefę, której mają dotyczyć następne operacje
wybiera się za pomocą \fBioctl\fP(2). Przełączanie stref odbywa się łącznie z
następną operacją na taśmie, aby uniknąć niepotrzebnego przewijania taśmy.
Maksymalna liczba stref na taśmie określona jest przez stałą czasu
kompilacji (pierwotnie: cztery). Sterownik zawiera \fBioctl\fP(2) pozwalający
sformatować taśmę z jedną lub dwiema strefami.
.PP
Urządzenie \fI/dev/tape\fP jest zwykle dowiązaniem zwykłym lub symbolicznym do
domyślnego urządzenia reprezentującego taśmę magnetyczną w danym systemie.
.PP
Od jądra 2.6.2, sterownik eksportuje do katalogu sysfs
\fI/sys/class/scsi_tape\fP dołączone urządzenia i część parametrów przypisanych
do urządzenia.
.SS "Transfer danych"
Sterownik może pracować zarówno w trybie o stałej, jak i o zmiennej długości
bloku (jeśli napęd obsługuje oba tryby). W trybie o stałej długości bloku
napęd zapisuje bloki określonej długości i rozmiar bloku nie zależy od
liczby bajtów, która została podana systemowej funkcji zapisu. W trybie o
zmiennej długości bloku zapisywany jest jeden blok przy każdym wywołaniu
funkcji zapisu, a liczba bajtów podanych tej funkcji określa rozmiar
odpowiedniego bloku na taśmie. Należy tu zwrócić uwagę, ze bloki na taśmie
nie zawierają informacji o trybie zapisu: jedyną ważną rzeczą podczas
odczytu jest używanie poleceń akceptujących rozmiary bloków znajdujących się
na taśmie.
.PP
W trybie o zmiennej długości bloku ilość odczytywanych bajtów nie musi
dokładnie odpowiadać długości bloku na taśmie. Jeśli liczba bajtów jest
większa niż następny blok na taśmie, sterownik zwróci dane, a funkcja zwróci
rozmiar bieżącego bloku. Jeśli długość bloku jest większa niż liczba bajtów,
zwrócona zostanie żądana ilość danych, począwszy od początku bloku, a reszta
bloku zostanie odrzucona.
.PP
W trybie o stałej długości bloku ilość odczytywanych bajtów może być
dowolna, gdy włączone jest buforowanie. Musi natomiast być wielokrotnością
długości bloku, gdy buforowanie jest wyłączone. Jądra wcześniejsze niż
2.1.121 pozwalały na zapis dowolnej liczby bajtów przy włączonym
buforowaniu.  Natomiast w pozostałych przypadkach (jądra wcześniejsze niż
2.1.121 z wyłączonym buforowaniem oraz nowsze jądra) liczba zapisywanych
bajtów musi być wielokrotnością długości bloku na taśmie.
.PP
W jądrze 2.6, sterownik stara się używać bezpośrednich transferów pomiędzy
buforem użytkownika a urządzeniem. Jeśli nie jest to możliwe, używany jest
wewnętrzny bufor sterownika. Powodem, dla którego transfer bezpośredni nie
jest użyty, może być niepoprawne wyrównanie bufora użytkownika (domyślne
wynosi 512 bajtów, ale może być zmienione w sterowniku HBA), niedostępność
jednej lub więcej stron bufora użytkownika dla adaptera SCSI itp.
.PP
Znacznik pliku jest zapisywany na taśmie automatycznie, jeśli ostatnią
operacją na tej taśmie przed jej zamknięciem był zapis.
.PP
Gdy podczas odczytu napotkany zostanie znacznik pliku, dzieje się co
następuje. Jeśli w chwili natrafienia na znacznik pliku w buforze były dane,
zostaną zwrócone dane z bufora. Następny odczyt zwróci zero bajtów. Kolejne
odczyty zwrócą dane z następnego pliku. Koniec zapisanych danych jest
sygnalizowany zwróceniem zerowej liczby bajtów przez dwa kolejne wywołania
funkcji odczytu. Trzeci odczyt zwróci błąd.
.SS "Kontrolki systemowe (ioctl)"
Sterownik obsługuje trzy wywołania funkcji \fBioctl\fP(2). Wywołania
nierozpoznawane przez sterownik i \fBst\fP są przekazywane do sterownika
\fBSCSI\fP.  Poniższe definicje pochodzą z pliku \fI/usr/include/linux/mtio.h\fP:
.SS "MTIOCTOP \(em wykonanie operacji na taśmie"
.PP
To wywołanie wymaga argumentu typu \fI(struct mtop\ *)\fP.  Nie wszystkie
napędy obsługują wszystkie polecenia.  Jeśli napęd odrzuca polecenie,
sterownik przekazuje wartość \fBEIO\fP.
.PP
.in +4n
.nf
/* Struktura dla polecenia MTIOCTOP dla taśmy magnetycznej: */
struct mtop {
    short   mt_op;       /* operacje zdefiniowane poniżej */
    int     mt_count;    /* liczba powtórzeń operacji */
};
.fi
.in
.PP
Operacje na taśmie magnetycznej:
.TP  14
\fBMTBSF\fP
Przesunięcie do tyłu o \fImt_count\fP znaczników pliku.
.TP 
\fBMTBSFM\fP
Przesunięcie do tyłu o \fImt_count\fP znaczników pliku. Ustawienie taśmy po
stronie EOT (końca taśmy) ostatniego znacznika pliku.
.TP 
\fBMTBSR\fP
Przesunięcie do tyłu o \fImt_count\fP rekordów (bloków taśmy).
.TP 
\fBMTBSS\fP
Przesunięcie do tyłu o \fImt_count\fP znaczników (setmarks).
.TP 
\fBMTCOMPRESSION\fP
Włączenie kompresji danych na taśmie dla danego napędu, gdy \fImt_count\fP jest
niezerowe, wyłączenie kompresji, gdy \fImt_count\fP jest zerem. Polecenie to
korzysta z MODE page 15 obsługiwanego przez większość urządzeń DAT.
.TP 
\fBMTEOM\fP
Przesunięcie do końca zapisanej części nośnika (w celu dogrania plików).
.TP 
\fBMTERASE\fP
Usunięcie zapisu z taśmy. W jądrach 2.6 szybkie usuwanie (oznaczenie taśmy
jako pustej) jest wykonywane, gdy argumentem jest zero. W przeciwnym wypadku
przeprowadzane jest długie usuwanie (usuwanie wszystkiego).
.TP 
\fBMTFSF\fP
Przesunięcie do przodu o \fImt_count\fP znaczników pliku.
.TP 
\fBMTFSFM\fP
Przesunięcie do przodu o \fImt_count\fP znaczników pliku. Ustawienie taśmy po
stronie BOT (początku taśmy) ostatniego znacznika pliku.
.TP 
\fBMTFSR\fP
Przesunięcie do przodu o \fImt_count\fP rekordów (bloków taśmy).
.TP 
\fBMTFSS\fP
Przesunięcie do przodu o \fImt_count\fP znaczników (setmarks).
.TP 
\fBMTLOAD\fP
Wykonanie polecenia SCSI "load" (załadowanie taśmy). Szczególny przypadek
dotyczący wyłącznie niektórych automatycznie ładujących napędów HP: gdy
\fImt_count\fP jest równe stałej \fBMT_ST_HPLOADER_OFFSET\fP powiększonej o pewną
liczbę, to ta liczba jest przesyłana do napędu dla celów sterowania
automatycznym załadowaniem.
.TP 
\fBMTLOCK\fP
Zablokowanie kieszeni napędu taśm.
.TP 
\fBMTMKPART\fP
Sformatowanie taśmy na jedną lub dwie strefy. Gdy \fImt_count\fP jest
niezerowe, określa rozmiar pierwszej strefy, a druga strefa obejmuje resztę
taśmy. Gdy \fImt_count\fP jest zerem, taśma jest formatowana jako jedna
strefa.  Polecenie to nie jest dozwolone dla napędów, dla których nie
włączono obsługi stref (zobacz \fBMT_ST_CAN_PARTITIONS\fP poniżej).
.TP 
\fBMTNOP\fP
Brak operacji \(em jako efekt uboczny opróżnia bufor sterownika.  Powinno
się tego używać przed odczytaniem stanu za pomocą \fBMTIOCGET\fP.
.TP 
\fBMTOFFL\fP
Przewinięcie taśmy i odłączenie napędu.
.TP 
\fBMTRESET\fP
Inicjalizacja napędu.
.TP 
\fBMTRETEN\fP
Wyrównanie napięcia taśmy.
.TP 
\fBMTREW\fP
Przewinięcie.
.TP 
\fBMTSEEK\fP
Wyszukanie na taśmie bloku o numerze podanym w \fImt_count\fP.  Ta operacja
wymaga albo sterownika SCSI\-2, który obsługuje polecenie \fBLOCATE\fP (adres
specyficzny dla urządzenia) albo urządzenia SCSI\-1 zgodnego z Tandberg
(Tandberg, Archive Viper, Wangtek, ... ).  Numer bloku powinien być równy
zwróconemu poprzednio przez \fBMTIOCPOS\fP, gdy używany jest adres specyficzny
dla urządzenia.
.TP 
\fBMTSETBLK\fP
Ustawienie długości bloku sterownika równej wartości podanej w \fImt_count\fP.
Długość równa 0 wprowadza napęd w tryb bloków o zmiennej długości.
.TP 
\fBMTSETDENSITY\fP
Ustawienie gęstości zapisu taśmy zakodowanej w \fImt_count\fP.  Kody
określające gęstość zapisu obsługiwane przez dany napęd można znaleźć w jego
dokumentacji.
.TP 
\fBMTSETPART\fP
Przełączenie aktywnej strefy na \fImt_count\fP. Strefy są numerowane od
zera. Polecenie to nie jest dozwolone dla napędów, dla których nie włączono
obsługi stref (zobacz \fBMT_ST_CAN_PARTITIONS\fP poniżej).
.TP 
\fBMTUNLOAD\fP
Wykonanie polecenia SCSI "unload" (nie wysuwa taśmy).
.TP 
\fBMTUNLOCK\fP
Odblokowanie kieszeni napędu taśm.
.TP 
\fBMTWEOF\fP
Zapisanie \fImt_count\fP znaczników pliku.
.TP 
\fBMTWSM\fP
Zapisanie \fImt_count\fP znaczników (setmarks).
.PP
Polecenia ustawiające opcje dla napędów taśm magnetycznych (mogą być
wydawane tylko przez administratora):
.TP  8
\fBMTSETDRVBUFFER\fP
Ustawienie różnych opcji napędu i sterownika, zgodnie z wartościami pól
bitowych przekazanych w \fImt_count\fP.  Dotyczy to sposobu buforowania przez
sterownik, zestawu logicznych parametrów sterownika oraz progu zapisu
bufora, domyślnej długości bloku i gęstości oraz czasów przeterminowania
(tylko w jądrach >= 2.1).  Pojedyncze działanie może zmienić ustawienia
tylko dla jednej pozycji z powyższej listy (parametry logiczne są traktowane
jako jedna całość).
.IP
Wartość, której 4 najwyższe bity są równe 0 zostanie wykorzystana do
ustawienia trybu buforowania napędu. Do wyboru są następujące tryby:
.RS 12
.IP 0 4
Napęd nie będzie sygnalizować stanu \fBGOOD\fP po poleceniach zapisu, dopóki
dane nie zostaną zapisane fizycznie na nośniku.
.IP 1
Napęd może sygnalizować stan \fBGOOD\fP po poleceniach zapisu, gdy tylko
wszystkie dane zostaną umieszczone w wewnętrznym buforze napędu.
.IP 2
Napęd może sygnalizować stan \fBGOOD\fP po poleceniach zapisu, gdy tylko (a)
wszystkie dane zostaną przesłane do wewnętrznego bufora napędu i (b)
wszystkie buforowane dane (z innych poleceń) zostaną pomyślnie zapisane na
nośniku.
.RE
.IP
Aby kontrolować próg zapisu, wartość \fImt_count\fP musi zawierać stałą
\fBMT_ST_WRITE_THRESHOLD\fP dodaną za pomocą bitowego OR do liczby bloków w 28
najniższych bitach. Liczba bloków odnosi się do 1024\-bajtowych bloków, a nie
bloków o fizycznym rozmiarze bloku dla danego urządzenia.  Próg zapisu nie
może przekroczyć rozmiaru wewnętrznego bufora napędu (patrz \fBOPIS\fP
powyżej).
.IP
Aby ustawić lub usunąć opcje logiczne, wartość \fBmt_count\fP musi zawierać
jedną ze stałych \fBMT_ST_BOOLEANS\fP, \fBMT_ST_SETBOOLEANS\fP,
\fBMT_ST_CLEARBOOLEANS\fP lub \fBMT_ST_DEFBOOLEANS\fP dodaną za pomocą bitowego OR
do dowolnej kombinacji poniższych opcji. Użycie \fBMT_ST_BOOLEANS\fP powoduje
nadanie wszystkim opcjom wartości podanych na odpowiednich polach
bitowych. Przy \fBMT_ST_SETBOOLEANS\fP ustawione zostaną tylko wybrane opcje,
natomiast przy \fBMT_ST_DEFBOOLEANS\fP tylko wybrane opcje zostaną usunięte.
.IP ""
Za pomocą \fBMT_ST_DEFBOOLEANS\fP ustawiane są domyślne opcje dla urządzenia
taśmowego. Nieaktywne urządzenia taśmowe (np. urządzenia o numerze
podrzędnym 32 lub 160) są aktywowane po pierwszym ustawieniu dla nich
domyślnych opcji. Aktywowane urządzenie dziedziczy od urządzenia
aktywowanego podczas startu systemu opcje, które nie zostały jawnie podane.
.IP ""
Dostępne są następujące opcje logiczne:
.RS
.TP 
\fBMT_ST_BUFFER_WRITES\fP (Domyślnie: włączona)
Buforowanie wszystkich operacji zapisu w trybie o stałej długości
bloku. Jeśli ta opcja jest wyłączona i napęd używa stałej długości bloku,
wtedy wszystkie operacje zapisu muszą dotyczyć wielokrotności długości
bloku.  Opcja ta powinna być wyłączona, jeśli chcemy w sposób pewny
zapisywać archiwa składające się z wielu wolumenów.
.TP 
\fBMT_ST_ASYNC_WRITES\fP (Domyślnie: włączona)
Gdy opcja ta jest włączona, wtedy operacje zapisu przekazują sterowanie
natychmiast, bez oczekiwania na przesłanie informacji do napędu, jeśli tylko
dane mieszczą się w buforze sterownika.  Stopień wypełnienia bufora, przy
którym zostanie wydane polecenie zapisu SCSI, jest określony przez próg
zapisu. Wszystkie błędy zgłoszone przez napęd będą wstrzymane aż do
następnej operacji. Opcja ta powinna być wyłączona, jeśli chcemy w sposób
pewny zapisywać archiwa składające się z wielu wolumenów.
.TP 
\fBMT_ST_READ_AHEAD\fP (Domyślnie: włączona)
Opcja ta powoduje zapewnienie przez sterownik buforowania i odczytu
wyprzedzającego w trybie o stałej długości bloku. Jeśli ta opcja jest
wyłączona i napęd używa bloków o stałej długości, wtedy wszystkie operacje
odczytu muszą dotyczyć wielokrotności długości bloku.
.TP 
\fBMT_ST_TWO_FM\fP (Domyślnie: wyłączona)
Opcja ta zmienia zachowanie sterownika w momencie zamknięcia pliku.  Zwykle
towarzyszy temu zapisanie pojedynczego znacznika końca pliku.  Jeśli opcja
jest włączona, sterownik zapisze dwa znaczniki i cofnie się przed drugi.
.IP
Uwaga: Ta opcja nie powinna być włączona w przypadku napędów QIC, ponieważ
nie są one w stanie nadpisać danych na znaczniku pliku. Napędy te wykrywają
koniec zapisanych danych poprzez sprawdzenie, czy taśma jest pusta, zamiast
stwierdzania dwóch kolejnych znaczników końca pliku. Większość innych
współczesnych napędów również wykrywa koniec zapisanych danych, więc
posługiwanie się dwoma znacznikami końca pliku jest niezbędne jedynie przy
wymianie taśm z niektórymi innymi systemami.
.TP 
\fBMT_ST_DEBUGGING\fP (Domyślnie: wyłączona)
Ta opcja włącza wypisywanie przez sterownik komunikatów diagnostycznych
(skuteczne tylko gdy sterownik został skompilowany ze zdefiniowaną niezerową
wartością \fBDEBUG\fP).
.TP 
\fBMT_ST_FAST_EOM\fP (Domyślnie: wyłączona)
Włączenie tej opcji powoduje, że polecenia \fBMTEOM\fP są przesyłane
bezpośrednio do napędu, potencjalnie przyspieszając operację, lecz
jednocześnie powodując utratę przez sterownik informacji o aktualnym
położeniu taśmy \- numerze pliku, zwykle przekazywanego jako wynik zapytania
\fBMTIOCGET\fP.  Jeśli opcja \fBMT_ST_FAST_EOM\fP jest wyłączona, sterownik będzie
odpowiadał na polecenie \fBMTEOM\fP przewijaniem taśmy plik po pliku.
.TP 
\fBMT_ST_AUTO_LOCK\fP (Domyślnie: wyłączona)
Jeśli ta opcja jest włączona, to kieszeń napędu będzie blokowana po otwarciu
urządzenia, a odblokowywana po jego zamknięciu.
.TP 
\fBMT_ST_DEF_WRITES\fP (Domyślnie: wyłączona)
Opcje taśmy (długość bloku, tryb, kompresja itp.) mogą ulec zmianie przy
przełączaniu z jednego urządzenia skojarzonego z napędem na inne urządzenia
skojarzone z tym samym napędem, w zależności od definicji tych urządzeń.  Ta
opcja określa, kiedy sterownik powinien wymusić zmiany wysyłając polecenia
SCSI oraz kiedy należy polegać na właściwościach autodetekcyjnych
urządzenia.  Jeśli opcja ta jest wyłączona, sterownik będzie wysyłać
polecenia SCSI natychmiast po zmianie urządzenia. Jeśli jest ona włączona,
polecenia SCSI nie zostaną wysłane dopóki nie pojawi się żądanie zapisu. W
tym przypadku firmware napędu może dokonywać podczas odczytu autodetekcji
struktury taśmy, a polecenia SCSI mają na celu jedynie zapewnienie, aby
zapis na taśmie odbywał się zgodnie z właściwą specyfikacją.
.TP 
\fBMT_ST_CAN_BSR\fP (Domyślnie: wyłączona)
Gdy wykorzystywany jest odczyt wyprzedzający, taśma musi być czasami
cofnięta do właściwej pozycji. Dzieje się to, gdy urządzenie jest zamykane i
wykorzystywane jest w tym celu polecenie SCSI cofania o zadaną ilość
rekordów. Niektóre starsze napędy nie potrafią wykonać tego polecenia w
sposób pewny i opcja ta służy to zabronienia napędowi używania tych
poleceń. Końcowym efektem jest nieprawidłowe pozycjonowanie taśmy po
zamknięciu urządzenia przy włączonym odczycie wyprzedzającym w trybie o
stałej długości bloku.
.TP 
\fBMT_ST_NO_BLKLIMS\fP (Domyślnie: wyłączona)
Niektóre napędy nie obsługują polecenia SCSI \fBREAD BLOCK LIMITS\fP. Jeśli
opcja ta jest włączona, sterownik nie używa tego polecenia. Wadą jest brak
możliwości sprawdzenia przez sterownik przed wysłaniem polecenia, czy zadana
długość bloku jest akceptowana przez napęd.
.TP 
\fBMT_ST_CAN_PARTITIONS\fP (Domyślnie: wyłączona)
Opcja ta włącza obsługę kilku stref na jednej taśmie. Dotyczy ona wszystkich
urządzeń skojarzonych z napędem.
.TP 
\fBMT_ST_SCSI2LOGICAL\fP (Domyślnie: wyłączona)
Ta opcja poleca sterownikowi używanie logicznych adresów bloków
zdefiniowanych w standardzie SCSI\-2 podczas wykonywania operacji
wyszukiwania (seek) oraz "tell" (dla poleceń \fBMTSEEK\fP i \fBMTIOCPOS\fP oraz
przy zmianie strefy taśmy).  W przeciwnym razie używane są adresy
specyficzne dla urządzenia. Włączenie tej opcji jest wysoce zalecane, jeśli
napęd obsługuje adresy logiczne, gdyż zliczają one również znaczniki
plików. Niektóre napędy obsługują wyłącznie logiczne adresy bloków.
.TP 
\fBMT_ST_SYSV\fP (Domyślnie: wyłączona)
Gdy ta opcja jest włączona, urządzenia taśmowe używają semantyki Systemu V.
W przeciwnym razie używana jest semantyka BSD. Najważniejsza różnica
pomiędzy tymi semantykami polega na tym, co się dzieje, gdy urządzenie
używane do odczytu jest zamykane: w semantyce SYSV taśma jest przewijana do
przodu poza najbliższy znacznik pliku, jeśli nie stało się to wcześniej. W
semantyce BSD pozycja taśmy nie jest zmieniana.
.TP 
\fBMT_NO_WAIT\fP (Domyślnie: wyłączona)
Włącza tryb natychmiastowy niektórych poleceń, np. rewind \- nie czeka na
zakończenie polecenia.
.PP
Przykład:
.in +4n
.nf

struct mtop mt_cmd;
mt_cmd.mt_op = MTSETDRVBUFFER;
mt_cmd.mt_count = MT_ST_BOOLEANS |
        MT_ST_BUFFER_WRITES | MT_ST_ASYNC_WRITES;
ioctl(fd, MTIOCTOP, mt_cmd);
.fi
.in
.RE
.IP ""
Domyślny rozmiar bloku dla urządzenia można ustawić przy użyciu
\fBMT_ST_DEF_BLKSIZE\fP, a domyślny kod gęstości można ustawić przy użyciu
\fBMT_ST_DEFDENSITY\fP. Wartości tych parametrów powinny być dodane za pomocą
bitowej alternatywy (OR) kodu operacji.
.IP ""
W jądrach 2.1.x i późniejszych wartości czasu przeterminowania (timeout)
można ustawić przy użyciu podpolecenia \fBMT_ST_SET_TIMEOUT\fP dodanego za
pomocą bitowego OR do czasu przeterminowania w sekundach. Długie czasy
przeterminowania (wykorzystywane przy poleceniach przewijania i niektórych
innych trwających długo) można ustawić przy użyciu
\fBMT_ST_SET_LONG_TIMEOUT\fP. Domyślne wartości jądra są bardzo długie, aby
zapewnić, że pomyślnie wykonywane polecenie nie zostanie przeterminowane
przez żaden napęd. Z tego powodu niniejszy sterownik może sprawiać wrażenie
zawieszonego, nawet gdy jedynie czeka on na przeterminowanie
operacji. Polecenia te mogą służyć do ustawienia bardziej praktycznych
wartości dla konkretnego napędu. Czasy przeterminowania ustawione dla
jednego urządzenia dotyczą wszystkich urządzeń skojarzonych z tym samym
napędem.
.IP ""
Od jąder 2.4.19 i 2.5.43, sterownik obsługuje bit statusu, wskazujący czy
sterownik żąda czyszczenia. Metoda używana przez napęd do zwrócenia
informacji o czyszczeniu jest ustawiona za pomocą podpolecenia
\fBMT_ST_SEL_CLN\fP. Jeśli wartość wynosi 0, to bit czyszczenia wynosi zawsze
zero. Przy wartości jeden, używane są dane TapeAlert zdefiniowane w
standardzie SCSI\-3 (jeszcze nie zaimplementowane). Wartości 2\-17 są
zastrzeżone. Jeśli najniższe osiem bitów wynosi >=18, to używane są bity
z rozszerzonych danych próbkowania. Bity 9\-16 określają maskę do wybrania
bitów, które mają być wyszukiwane, a bity 17\-23 określają wzorzec bitowy do
wyszukiwania. Jeśli wzorzec bitowy wynosi 0, to jeden lub więcej bitów pod
maską oznacza żądanie czyszczenia. Jeśli wzorzec jest niezerowy, musi od
pasować do maskowanego bajtu danych próbkowania.
.SS "MTIOCGET \(em odczytanie stanu"
.PP
To polecenie wykorzystuje argument typu \fI(struct mtget\ *)\fP.
.PP
.in +4n
.nf
/* struktura dla MTIOCGET \- odczytanie stanu taśmy magn. */
struct mtget {
    long     mt_type;
    long     mt_resid;
    /* Następne rejestry są specyficzne dla urządzenia */

    long     mt_dsreg;
    long     mt_gstat;
    long     mt_erreg;
    /* Kolejne dwa pola nie zawsze są używane */
    daddr_t  mt_fileno;
    daddr_t  mt_blkno;
};
.fi
.in
.IP \fImt_type\fP 11
Plik nagłówkowy definiuje wiele możliwych wartości \fImt_type\fP, lecz bieżący
sterownik raportuje jedynie typy podstawowe \fBMT_ISSCSI1\fP (Generic SCSI\-1
tape) oraz \fBMT_ISSCSI2\fP (Generic SCSI\-2 tape).
.IP \fImt_resid\fP
zawiera numer strefy bieżącej taśmy.
.IP \fImt_dsreg\fP
raportuje bieżące ustawienia długości bloku (w najniższych 24 bitach) oraz
gęstości zapisu (w 8 najwyższych bitach). Pola są zdefiniowane przez
\fBMT_ST_BLKSIZE_SHIFT\fP, \fBMT_ST_BLKSIZE_MASK\fP, \fBMT_ST_DENSITY_SHIFT\fP i
\fBMT_ST_DENSITY_MASK\fP.
.IP \fImt_gstat\fP
raportuje podstawowe (niezależne od urządzenia) informacje o stanie. Plik
nagłówkowy zawiera definicje makrodefinicji do testowania przekazywanych
bitów stanu:
.RS
.HP 4
\fBGMT_EOF\fP(\fIx\fP): Taśma została ustawiona tuż za znacznikiem pliku (zawsze
nieprawdziwe po poleceniu \fBMTSEEK\fP).
.HP
\fBGMT_BOT\fP(\fIx\fP): Taśma została ustawiona na początku pierwszego pliku
(zawsze nieprawdziwe po poleceniu \fBMTSEEK\fP).
.HP
\fBGMT_EOT\fP(\fIx\fP): Wykonanie polecenia spowodowało osiągnięcie fizycznego
końca nośnika.
.HP
\fBGMT_SM\fP(\fIx\fP): Taśma jest aktualnie ustawiona na znaczniku (setmark)
(zawsze nieprawdziwe po poleceniu \fBMTSEEK\fP).
.HP
\fBGMT_EOD\fP(\fIx\fP): Taśma jest ustawiona na końcu zapisanych danych.
.HP
\fBGMT_WR_PROT\fP(\fIx\fP): Napęd jest chroniony przed zapisem. W przypadku
niektórych urządzeń może to również oznaczać, że napęd nie obsługuje zapisu
na bieżącym typie nośnika.
.HP
\fBGMT_ONLINE\fP(\fIx\fP): Ostatnie wykonanie funkcji \fBopen\fP(2) zastało napęd
gotowy do działania z odpowiednio umiejscowionym nośnikiem.
.HP
\fBGMT_D_6250\fP(\fIx\fP), \fBGMT_D_1600\fP(\fIx\fP), \fBGMT_D_800\fP(\fIx\fP): Ta
"podstawowa" informacja o stanie urządzenia zawiera również ustawienia
gęstości zapisu, lecz jedynie dla 9\-ścieżkowych \(12" urządzeń.
.HP
\fBGMT_DR_OPEN\fP(\fIx\fP): Brak taśmy w napędzie.
.HP
\fBGMT_IM_REP_EN\fP(\fIx\fP): Tryb natychmiastowego raportowania. To pole bitowe
jest ustawiane na 1, gdy nie ma gwarancji, że dane zostały fizycznie
zapisane na taśmie do chwili zakończenia funkcji zapisu. Natomiast jest
ustawiane na zero tylko wtedy, gdy sterownik nie buforuje danych i napęd
został ustawiony na ich niebuforowanie.
.HP
\fBGMT_CLN\fP(\fIx\fP): Napęd zażądał czyszczenia. Zaimplementowane w jądrach od
wersji 2.4.19 and 2.5.43.
.RE
.IP \fImt_erreg\fP
Jedyne pole zdefiniowane w \fImt_erreg\fP to licznik naprawionych błędów, który
znajduje sie w 16 niskich bitach (jak to zdefiniowano przez
\fBMT_ST_SOFTERR_SHIFT\fP i \fBMT_ST_SOFTERR_MASK\fP).  Z powodu niezgodności w
sposobie zgłaszania naprawionych błędów przez napędy, licznik ten często nie
jest obsługiwany (większość napędów domyślnie nie zgłasza naprawionych
błędów, ale można to zmienić poleceniem SCSI "MODE SELECT").
.IP \fImt_fileno\fP
podaje bieżący numer pliku (licząc od zera). W przypadku gdy  numer pliku
nie jest znany (np. po \fBMTBSS\fP lub \fBMTSEEK\fP), przekazywana jest wartość
\-1.
.IP \fImt_blkno\fP
raportuje numer bloku (licząc od zera) wewnątrz bieżącego pliku. Gdy numer
bloku nie jest znany (np. po poleceniach \fBMTBSF\fP, \fBMTBSS\fP lub \fBMTSEEK\fP),
przekazywana jest wartość \-1.
.SS "MTIOCPOS \(em odczytanie położenia taśmy"
.PP
To polecenie używa argumentu typu \fI(struct mtpos\ *)\fP i podaje bieżący
numer bloku taśmy (w sensie, w jakim go rozumie napęd), co nie jest
równoważne z \fImt_blkno\fP przekazywanym przez \fBMTIOCGET\fP. Musi to być
urządzenie SCSI\-2, które obsługuje polecenie \fBREAD POSITION\fP (adres
specyficzny dla urządzenia) lub urządzenie SCSI\-1 zgodne z Tandberg
(Tandberg, Archive Viper, Wangtek, ...).
.PP
.in +4n
.nf
/* struktura dla MTIOCPOS \- odczytanie położenia taśmy magn. */
struct mtpos {
    long mt_blkno;    /* numer bieżącego bloku */
};
.fi
.in
.SH "WARTOŚĆ ZWRACANA"
.TP  14
.TP 
\fBEACCES\fP
Nastąpiła próba zapisu lub skasowania taśmy chronionej przed zapisem. (Ten
błąd nie jest wykrywany podczas wykonywania funkcji \fBopen\fP(2)).
.TP 
\fBEBUSY\fP
Urządzenie jest aktualnie w użyciu lub sterownikowi nie udało się
przydzielić pamięci dla bufora.
.TP 
\fBEFAULT\fP
Parametry polecenia wskazują na obszar pamięci nie należący do procesu
wywołującego funkcję.
.TP 
\fBEINVAL\fP
W wywołaniu \fBioctl\fP(2) podano niedozwolony argument lub podano niedozwolony
rozmiar bloku.
.TP 
\fBEIO\fP
Wydane polecenie nie może zostać zrealizowane.
.TP 
\fBENOMEM\fP
Liczba bajtów w \fBread\fP(2) jest mniejsza od następnego bloku fizycznego na
taśmie (przed jądrami 2.2.18 i 2.4.0\-test6 dodatkowe bajty były po cichu
ignorowane).
.TP 
\fBENOSPC\fP
Operacja zapisu nie może zostać zakończona ponieważ taśma osiągnęła koniec
nośnika.
.TP 
\fBENOSYS\fP
Nieznana funkcja \fBioctl\fP(2).
.TP 
\fBENXIO\fP
Podczas otwierania, takie urządzenie nie istnieje.
.TP 
\fBEOVERFLOW\fP
Nastąpiła próba odczytania lub zapisu bloku o zmiennej długości, który jest
większy niż wewnętrzny bufor sterownika.
.TP 
\fBEROFS\fP
Wystąpiła próba otwarcia z opcją \fBO_WRONLY\fP lub \fBO_RDWR\fP, podczas gdy
taśma znajduje się w napędzie chronionym przed zapisem.
.SH PLIKI
.TP  12
\fI/dev/st*\fP
automatycznie przewijające urządzenia taśm SCSI
.TP  12
\fI/dev/nst*\fP
.\" .SH AUTHOR
.\" The driver has been written by Kai M\(:akisara (Kai.Makisara@metla.fi)
.\" starting from a driver written by Dwayne Forsyth.
.\" Several other
.\" people have also contributed to the driver.
nieprzewijające urządzenia taśm SCSI
.SH UWAGI
.IP 1. 4
Podczas wymiany danych pomiędzy systemami, oba systemy muszą uzgodnić
długość fizycznego bloku na taśmie. Parametry napędu po starcie systemu
często różnią się od używanych dla danego urządzenia przez większość
systemów operacyjnych. Większość systemów używa napędów w trybie o zmiennej
długości bloku, o ile napęd ten tryb obsługuje. Dotyczy to większości
współczesnych napędów, włączając w to napędy DAT, 8 mm napędy wybierania
spiralnego, napędy DLT itp. Można doradzić używanie tych napędów w trybie o
zmiennej długości bloku również w Linuksie (tzn. użycie \fBMTSETBLK\fP lub
\fBMTSETDEFBLK\fP przy starcie systemu w celu ustawienia tego trybu),
przynajmniej podczas wymiany danych z obcym systemem. Wadą tego jest
konieczność użycia dość długiego bloku na taśmie, aby otrzymać akceptowalną
wydajność transferu na magistrali SCSI.
.IP 2.
Wiele programów (np. \fBtar\fP(1)) pozwala użytkownikowi na określenie czynnika
określającego rozmiar bloku w linii poleceń. Należy zauważyć, że określa to
długość fizycznego bloku na taśmie jedynie w trybie o zmiennej długości
bloku.
.IP 3.
Aby można było używać napędów taśm SCSI, to podstawowy sterownik SCSI,
sterownik kontrolera SCSI oraz sterownik taśm SCSI muszą być wkompilowane w
jądro lub załadowane jako moduły. Jeśli nie ma sterownika taśm SCSI, napęd
zostanie rozpoznany, ale opisana na tej stronie obsługa taśm nie będzie
dostępna.
.IP 4.
Sterownik zapisuje komunikaty o błędach na konsolę lub do logów. Kody SENSE
zapisane w niektórych komunikatach są automatycznie tłumaczone na tekst,
jeśli w konfiguracji jądra włączono opcję rozwlekłych komunikatów SCSI.
.IP 5.
.\" .SH COPYRIGHT
.\" Copyright \(co 1995 Robert K. Nichols.
.\" .br
.\" Copyright \(co 1999-2005 Kai M\(:akisara.
.\" .PP
.\" %%%LICENSE_START(VERBATIM)
.\" Permission is granted to make and distribute verbatim copies of this
.\" manual provided the copyright notice and this permission notice are
.\" preserved on all copies.
.\" Additional permissions are contained in the header of the source file.
Wewnętrzne buforowanie jądra pozwala na dobrą przepustowość w trybie o
określonych blokach również przy niewielkiej liczbie bajtów odczytywanych
(\fBread\fP(2)) i zapisywanych (\fBwrite\fP(2)). Przy transferach bezpośrednich
nie jest to możliwe i może stanowić niemiłą niespodziankę przy przejściu na
jądro 2.6. Rozwiązaniem jest nakazanie oprogramowaniu użycie większych
transferów (często \- nakazanie użycia większych bloków). Jeśli nie jest to
możliwe, transfery bezpośrednie mogą być wyłączone.
.SH "ZOBACZ TAKŻE"
\fBmt\fP(1)
.PP
Plik \fIdrivers/scsi/README.st\fP lub \fIDocumentation/scsi/st.txt\fP (jądra w
wersji >= 2.6) w drzewie źródeł jądra Linux zawierający najświeższe
informacje dotyczące sterownika i jego możliwości konfiguracyjnych.
.SH "O STRONIE"
Angielska wersja tej strony pochodzi z wydania 3.71 projektu Linux
\fIman\-pages\fP. Opis projektu, informacje dotyczące zgłaszania błędów, oraz
najnowszą wersję oryginału można znaleźć pod adresem
\%http://www.kernel.org/doc/man\-pages/.
.SH TŁUMACZENIE
Autorami polskiego tłumaczenia niniejszej strony podręcznika man są:
Piotr Pogorzelski (PTM) <piotr.pogorzelski@ippt.gov.pl>,
Andrzej M. Krzysztofowicz (PTM) <ankry@green.mf.pg.gda.pl>
i
Michał Kułach <michal.kulach@gmail.com>.
.PP
Polskie tłumaczenie jest częścią projektu manpages-pl; uwagi, pomoc, zgłaszanie błędów na stronie http://sourceforge.net/projects/manpages-pl/. Jest zgodne z wersją \fB 3.71 \fPoryginału.