.\" {PTM/PB/0.1/28-09-1998/"listuj zawartoci katalogw"}
.\" Translation (c) 1998 Przemek Borys <pborys@p-soft.silesia.linux.org.pl>
.\" poszerzenie i aktualizacja do GNU fileutils 4.01 PTM/WK/2000-I
.ig
Transl.note: based on GNU man page ls.1 and fileutils.info

Copyright 1994, 95, 96, 1999 Free Software Foundation, Inc.

Permission is granted to make and distribute verbatim copies of this
manual provided the copyright notice and this permission notice are
preserved on all copies.

Permission is granted to copy and distribute modified versions of
this manual under the conditions for verbatim copying, provided that
the entire resulting derived work is distributed under the terms of a
permission notice identical to this one.

Permission is granted to copy and distribute translations of this
manual into another language, under the above conditions for modified
versions, except that this permission notice may be stated in a
translation approved by the Foundation.
..
.TH LS "1" FSF "grudzie 1999" "Narzdzia plikowe GNU 4.0l"
.SH NAZWA
ls \- listuje zawarto katalogu
.SH SKADNIA
.B ls
.RI [ opcja ]...
.RI [ plik ]...
.SH OPIS
Dokumentacja niniejsza nie jest ju utrzymywana i moe by niedokadna
lub niekompletna.  Autorytatywnym rdem jest obecnie dokumentacja
Texinfo.  Dostp do niej uzyskasz wpisujc w wierszu polece:
.RS
.B pinfo ls
.RE
lub
.RS
.BR "info ls" .
.RE
.PP
Ta strona podrcznika man opisuje polecenie \fBls\fP w wersji GNU.
.PP
.B dir
i
.B vdir
s wersjami
.B ls
o rnych domylnych formatach wyjciowych.
Polecenia te wywietlaj informacj o plikach (dowolnego typu, cznie z
katalogami). Opcje i argumenty okrelajce pliki mog by uywane w dowolnej
kolejnoci.
.PP
Dla nieopcyjnych argumentw wiersza polece okrelajcych katalogi
domylnie \fBls\fP podaje zawarto katalogw, bez podkatalogw i z
pominiciem plikw o nazwach rozpoczynajcych si kropk. Dla innych
argumentw, nie stanowicych opcji \fBls\fP wywietla jedynie nazw pliku.
Jeeli nie podano innych ni opcje argumentw, to wywietlana jest zawarto
biecego katalogu.
.PP
Domylnie wyniki s sortowane alfabetycznie. Jeeli standardowym wyjciem
jest terminal to wyniki wywietlane s w szpaltach (kolumnach) posortowanych
pionowo a znaki sterujce wyprowadzane s jako znaki zapytania; w innym
wypadku s listowane jeden na wiersz a znaki sterujce wyprowadzane s bez
zmian.
W \fBdir\fP pliki domylnie s wywietlane w kolumnach, posortowanych pionowo.
W \fBvdir\fP pliki s domylnie listowane w dugim formacie.
.SH OPCJE
Poniewa \fBls\fP jest programem podstawowym, to w cigu wielu lat
zgromadzi mnstwo opcji. Opisane s one w podsekcjach grupujcych opcje
dotyczce rnych aspektw pracy \fBls\fP. Podzia ten nie jest sztywny,
gdy niektre opcje maj wpyw na wicej ni jeden aspekt dziaania \fBls\fP.
.SS Jakie pliki s wywietlane
Opcje te okrelaj, dla ktrych plikw \fBls\fP bdzie wywietla
informacje. Domylnie wywietlane s wszystkie pliki i zawartoci katalogw
podanych w wierszu polece (z wyjtkiem rozpoczynajcych si kropk, chyba
e jawnie podano je jako argumenty).
.TP
.BR \-a ", " \-\-all
Listuje wszystkie pliki w katalogach, rwnie pliki zaczynajce si od `.'.
.TP
.BR \-A ", " \-\-almost-all
Listuje wszystkie pliki w katalogach, poza `.' i `..'.
.TP
.BR \-B ", " \-\-ignore-backups
Nie pokazuje plikw, ktre kocz si na `~', chyba e podano je w wierszu
polece. S to zwyczajowo pliki kopii zapasowych.
.TP
.BR \-d ", " \-\-directory
Wypisuje tylko nazwy katalogw, tak jak innych plikw, zamiast wywietla ich
zawarto.
.TP
.BR \-I " \fIwzorzec\fR, " \-\-ignore= "\fIwzorzec\fR"
Nie listuj plikw, ktrych nazwy odpowiadaj wzorcowi powokowemu (nie
wyraeniu regularnemu)
.IR wzorzec ,
chyba e podano je w wierszu polece. Podobnie jak w powoce, `.' na
pocztku
.I wzorca
nazwy pliku nie oznacza znaku uoglnienia. Czasami przydaje si kilkakrotne
podanie tej opcji. Na przykad:
.nf

$ ls --ignore='.??*' --ignore='.[^.]' --ignore='#*'

.fi
Pierwsza z opcji pomija nazwy o dugoci 3 lub wicej znakw rozpoczynajce
si od `.', druga pomija wszystkie dwuznakowe nazwy rozpoczynajce si od
`.' z wyjtkiem `..', a trzecia pomija nazwy rozpoczynajce si od `#'.
.TP
.BR \-L ", " \-\-dereference
W dugim formacie wywietlania pokazuje dane (np. czasy, prawa) dotyczce
plikw wskazywanych przez dowizania symboliczne, zamiast danych samych
dowiza.
.TP
.BR \-R ", " \-\-recursive
Listuje rekurencyjnie zawartoci wszystkich katalogw (czyli wywietla
rwnie podkatalogi).
.SS Jakie dane s wywietlane
Opcje te wpywaj na to, jak informacj wywietla \fBls\fP. Domylnie
pokazywane s tylko nazwy plikw.
.TP
.BR \-D ", " \-\-dired
Przy uyciu "dugiego" formatu (\fB-l\fP) podaje dodatkowy wiersz po wywietleniu
gwnych informacji:
.nf
      //DIRED// POCZ1 KON1 POCZ2 KON2 ...
.fi
POCZN i KONN s liczbami cakowitymi bez znaku (unsigned integer),
opisujcymi pozycj w bajtach pocztku i koca kadej nazwy pliku w
wywietlonej licie. Uatwia to Emacsowi odnalezienie nazw plikw, nawet
jeli zawieraj nietypowe znaki, jak spacje czy znaki nowej linii, bez
potrzeby udziwnionego wyszukiwania.
.PP
.RS
Jeli katalogi wywietlane s rekurencyjnie (\fB-R\fP), to dodatkowo
wywietlany jest podobny wiersz, opisujcy podkatalogi:
.nf
      //SUBDIRED// POCZ1 KON1 ...
.fi
Na kocu podawany jest wiersz w postaci:
.nf
      //DIRED-OPTIONS// --quoting-style=SOWO
.fi
gdzie SOWO jest stylem cytowania (zobacz \fBFormatowanie nazw plikw\fP).
.RE
.TP
.BR \-G ", " \-\-no\-group
Nie wywietla informacji o grupie przy dugim formacie listingu katalogu.
(Jest to domylne zachowanie niektrych wersji polecenia ls innych ni
wersje GNU, wic opcja ta zostaa dodana z uwagi na zgodno.)

.TP
.BR \-i ", " \-\-inode
Wypisuje numer indeksowy (numer i-wza, numer seryjny) kadego pliku po
lewej stronie jego nazwy. (Numer ten jednoznacznie identyfikuje plik w ramach
danego systemu plikw.)
.TP
.BR \-l ", " \-\-format=long ", " \-\-format=verbose
Oprcz nazwy kadego pliku, wypisuje jego typ, prawa, liczb
dowiza twardych, waciciela, grup, rozmiar w bajtach i timestamp (czas
modyfikacji, chyba e wybrano inne czasy). Dla plikw z czasem, ktry jest
wysunity wicej ni 6 miesicy w przeszo lub 1 godzin w przyszo,
timestamp zawiera okrelenie roku zamiast godziny.
.PP
.RS
Zawarto kadego wywietlanego katalogu poprzedzana jest wierszem z napisem
`total BLOKW', gdzie BLOKI s cakowit przestrzeni dysku
zajmowan przez wszystkie pliki w tym katalogu. Domylnie uywane s obecnie
bloki 1024-bajtowe, ale mona to zmieni -- zobacz `Rozmiar bloku'
w podrczniku \fBfileutils\fP(1).
BLOKI zliczane s osobno dla kadego dowizania twardego;
jest to usterka dyskusyjna.
.PP
Prawa dostpu wywietlane s w sposb zbliony do specyfikacji trybu
symbolicznego (zobacz `Tryby symboliczne' w podrczniku \fBfileutils\fP(1)).
Jednake \fBls\fP w trzecim znaku kadej z grup praw czy wiele bitw.
Znaki te ustalane s wedug nastpujcych regu:
.TP
.B s
Jeeli ustawione s bity SETUID lub SETGID oraz odpowiedni bit wykonywalnoci.
.TP
.B S
Jeeli ustawione s bity SETUID lub SETGID, ale odpowiedni bit wykonywalnoci
nie jest ustawiony.
.TP
.B t
Jeeli rwnoczenie ustawione s bit lepkoci (sticky bit) i bit wykonywania
dla innych uytkownikw.
.TP
.B T
Jeeli ustawiony jest bit lepkoci, ale nie jest ustawiony bit
wykonywania dla innych uytkownikw.
.TP
.B x
Bit prawa wykonywania jest ustawiony, ale nie zachodzi adna z powyszych
sytuacji.
.TP
.B \-
W pozostaych przypadkach.
.PP
Po bitach uprawnie  nastpuje pojedynczy znak okrelajcy, czy do danego
pliku stosuje si alternatywna metoda dostpu. Gdy znakiem tym jest spacja,
to nie ma adnej alternatywnej metody dostpu. Jeli jest to znak drukowalny
(np. `+'), to istnieje taka metoda.
.RE
.TP
.B \-o
Uywa dugiego formatu wywietlania, ale nie wywietla informacji o grupie.
Rwnowane uyciu opcji \fB--format=long\fP wraz z opcj \fB--no-group\fP.
Opcja zapewniana w celu zgodnoci z innymi wersjami \fBls\fP.
.TP
.BR \-s ", " \-\-size
Dla kadego pliku wypisuje na lewo od jego nazwy zajto dysku przez
ten plik.  Jest to wielko przestrzeni dyskowej zuytej przez plik, co
zwykle wynosi nieco wicej ni rozmiar pliku, ale moe to by rwnie mniej,
jeli plik ma dziury.

Zwykle zajto dysku drukowana jest w jednostkach 1024-bajtowych, moe to
by jednak zmienione. Wicej na ten temat znajdziesz w sekcji `Rozmiar bloku'
podrcznika \fBfileutils\fP(1).
.SS Sortowanie wynikw
.TP
.BR \-c ", " \-\-time=ctime ", " \-\-time=status
Jeeli uywany jest dugi format wywietlania (np. \fB-l\fP, \fB-o\fP),
wypisuje czas zmiany statusu (\fIctime\fP i-wza) zamiast czasu
modyfikacji. Przy jawnym sortowaniu wedug czasu (\fB--sort=time\fP lub
\fB-t\fP) lub, gdy nie jest uywany dugi format, sortuje zawarto katalogu
wedug czasu zmiany statusu plikw.
.TP
.BR \-f
Przede wszystkim, jak \fB-U\fP -- nie sortuje zawartoci katalogw. Podaje
je w takiej kolejnoci, w jakiej s zapisane w katalogu. Ale rwnie
wcza opcj
.B \-a
(listowanie wszystkich plikw)
a wycza
.BR \-l ,
.BR \-s ,
i
.B \-\-color
(jeli zostay podane przed \fB-f\fP).
.TP
.BR \-r ", " \-\-reverse
Odwraca stosowany sposb sortowania -- tzn. podaje pliki w odwrotnej
kolejnoci alfabetycznej, najpierw najmodsze, najpierw najmniejsze itp.,
zalenie od podstawowej metody sortowania.
.TP
.BR \-S ", " \-\-sort=size
Sortuje zawarto katalogu wedug rozmiaru pliku, zamiast sortowania
alfabetycznego. Najwiksze pliki wywietlane bd na pocztku.
.TP
.BR \-t ", " \-\-sort=time
Sortuje zawarto katalogw wedug czasu modyfikacji (\fImtime\fP i-wza),
zamiast sortowania alfabetycznego. Najnowsze pliki s pierwsze.
.TP
.BR \-u ", " \-\-time=atime ", " \-\-time=access ", " \-\-time=use
Jeeli uywany jest dugi format wywietlania (np. \fB--format=long\fP),
wypisuje czas ostatniego dostpu do pliku (\fIatime\fP i-wza).
Przy jawnym sortowaniu wedug czasu (\fB--sort=time\fP lub
\fB-t\fP) lub, gdy nie jest uywany dugi format, sortuje zawarto katalogu
wedug czasu dostpu do plikw.
.TP
.BR \-U ", " \-\-sort=none
Nie sortuje -- pokazuje pliki w takiej kolejnoci, w jakiej s
zapisane w katalogu. (Nie wykonuje adnych innych, zwizanych z tym, rzeczy,
jakie robi \fB-f\fP.)
Opcja ta nie jest nazwana
.B \-f
poniewa uniksowy
.B ls
.B \-f
wcza
.B \-a
i wycza
.BR \-l ,
.BR \-s
i
.BR \-t .
.br
Wydaje si bezuytecznym i brzydkim grupowanie niezwizanych rzeczy naraz
w jednej opcji. Skoro ta opcja tego nie robi, ma inn nazw. Szczeglnie
przydatna przy listowaniu obszernych katalogw, gdy brak sortowania
znacznie przyspiesza otrzymanie wyniku.
.TP
.BR \-v ", " --sort=version
Sortuje wedug nazwy i numeru wersji, najpierw o najmniejszym numerze.
Zachowuje si podobnie jak domylne sortowanie, z wyjtkiem tego, e kada
sekwencja cyfr dziesitnych traktowana jest numerycznie jako indeks/numer
wersji. (zobacz \fBSzczegy dotyczce sortowania wersji\fP).
.TP
.BR \-X ", " \-\-sort=extension
Sortuje zawarto katalogw alfabetycznie wedug rozszerze plikw (znaki po
ostatniej kropce). Pliki bez rozszerzenia s podawane jako pierwsze.
.SS Szczegy dotyczce sortowania wersji
Sortowanie wersji bierze pod uwag fakt, e nazwy plikw czsto zawieraj
indeksy lub numery wersji. Standardowe funkcje sortowania zwykle nie tworz
uporzdkowania, jakiego si oczekuje, gdy porwnywania dokonywane s znak
po znaku. Sortowanie wersji rozwizuje ten problem i jest szczeglnie
przydatne przy przegldaniu katalogw zawierajcych wiele plikw z
indeksami/numerami wersji w nazwach:
.nf
    > ls -1            > ls -1v
    foo.zml-1.gz       foo.zml-1.gz
    foo.zml-100.gz     foo.zml-2.gz
    foo.zml-12.gz      foo.zml-6.gz
    foo.zml-13.gz      foo.zml-12.gz
    foo.zml-2.gz       foo.zml-13.gz
    foo.zml-25.gz      foo.zml-25.gz
    foo.zml-6.gz       foo.zml-100.gz
.fi
Zauwa te, e numeryczne czci z pocztkowymi zerami s traktowane jako
uamkowe.
.nf
    > ls -1            > ls -1v
    abc-1.007.tgz      abc-1.007.tgz
    abc-1.012b.tgz     abc-1.01a.tgz
    abc-1.01a.tgz      abc-1.012b.tgz
.fi
.SS Oglne formatowanie wynikw
Ponisze opcje maj wpyw na wygld caoci wyniku.
.TP
.BR \-1 ", " \-\-format=single-column
Wypisuje po jednym pliku na wiersz. Domylna, gdy standardowym wyjciem nie
jest terminal.
.TP
.BI \-\-block\-size= rozmiar
Uywa blokw o wielkoci \fIrozmiar\fP bajtw.
.TP
.BR \-C ", " \-\-format=vertical
Listuje pliki w kolumnach, posortowanych pionowo. Sposb domylny, gdy
standardowe wyjcie stanowi terminal. Zawsze domylny dla programw
\fBdir\fP i \fBd\fP.  GNU \fBls\fP posuguje si zmienn szerokoci kolumn,
by wywietli moliwie najwicej plikw w najmniejszej liczbie wierszy.
.TP
.BR \-\-color " [" =\fIkiedy
.\" "], " \-\-colour " [" =\fIkiedy\fR]
.\" Mona poda nazw opcji zarwno w pisowni brytyjskiej (colour),
.\" jak i amerykaskiej (color).
Opcja ta decyduje, kiedy posuy si kolorami do rozrnienia typw plikw.
Argument \fIkiedy\fP moe by pominity lub by jednym z poniszych:
.RS
.TP
.BR none ", " no
Wycza kolory. Jest to opcja domylna. Udostpniona w celu wyczania
poprzedniej opcji color.
.TP
.BR tty ", " auto
Uywa kolorowania nazw plikw, lecz tylko, jeli standardowym wyjciem jest
terminal. Bardzo przydatne w skryptach powoki i aliasach polece,
szczeglnie jeli nasz ulubiony pager nie obsuguje kodw sterujcych
kolorami.
.TP
.BR yes ", " always
Zawsze. Uywa kolorw bez wzgldu na rodzaj standardowego wyjcia.
.PP
Uycie opcji \fB--color\fP bez podania argumentu \fIkiedy\fP jest rwnowane
\fB--color=always\fP.
.br
Wicej szczegw podano niej w sekcji \fBKOLOROWY LS\fP.
.RE
.TP
.BR \-F ", " \-\-classify ", " \-\-indicator\-style=classify
Dodaje do kadej nazwy pliku znak oznaczajcy typ pliku. Dla plikw
wykonywalnych bdzie to `*'. Dla katalogw `/', `@' dla dowiza
symbolicznych, `|' dla potokw FIFO, `=' dla gniazd i nic dla zwykych
plikw.
.TP
.B \-\-full-time
Podaje czasy w penej postaci, a nie w zwykym heurystycznym uproszczeniu.
Format jest taki sam jak domylny dla polecenia \fBdate\fP.  Jego zmiana
jest niemoliwa, ale mona wyci acuch opisujcy dat poleceniem \fBcut\fP
i przesa wynik do \fBdate -d\fP.
.br
Najprzydatniejsze, gdy wywietlany czas bdzie zawiera sekundy (uniksowe
systemy plikowe przechowuj czasy modyfikacji/dostpu z dokadnoci do
najbliszej sekundy, wic opcja ta pokazuje pen istniejc informacj).
Moe, na przykad, by pomocne gdy uywany plik Makefile nie odbudowuje
prawidowo plikw.
.TP
.BI \-\-indicator\-style= sowo
Do nazwy pliku dodaje znak oznaczajcy jego typ wedug stylu \fIsowo\fP.
Moliwe style oznaczania:
.RS
.TP
.B none
Nie dodaje adnego oznaczenia pliku; typ domylny.
.TP
.B file-type
Dodaje `/' dla katalogw, `@' dla dowiza symbolicznych, `|' dla potokw
FIFO, `=' dla gniazd i nic dla zwykych plikw. Jest to to samo, co opcja
\fB-p\fP lub \fB--file-type\fP.
.TP
.B classify
Dodaje `*' dla zwykych plikw wykonywalnych, dla pozostaych zachowuje si
jak dla \fBfile-type\fP. Jest to to samo, co opcja \fB-F\fP lub
\fB--classify\fP.
.RE
.TP
.BR \-h ", " \-\-human\-readable
Pokazuje objtoci w postaci czytelniejszej dla czowieka, dodajc literowe
przyrostki okrelajce potgi 1024, np. `M' dla megabajtw. `M' oznacza
1.048.576 bajtw. Jeeli wolisz potgi 1000 - uyj opcji \fB-H\fP
(\fB--si\fP).
.TP
.BR \-H ", " \-\-si
Podobnie jak \fB--human-readable\fP, ale posuguje si potgami 1000
a nie 1024. (SI - Midzynarodowy System Miar definiuje przyrostki potg 1000).
Przy zastosowaniu tej opcji przyrostek `M' oznacza 1.000.000 bajtw. Posu
si opcj \fB-h\fP (\fB--human-readable\fP), jeli wolisz potgi 1024.
.TP
.BR \-k ", " \-\-kilobytes
Pokazuje rozmiary w blokach 1024-bajtowych (kilobajtach), przesaniajc
domyln wielko bloku. Zobacz `Rozmiar bloku' w \fBfileutils\fP(1).
.TP
.BR \-m ", " \-\-format=commas
Wypisuje pliki poziomo, w takiej iloci, jaka pomieci si w kadym wierszu,
oddziela je sekwencj zoon z przecinka i spacji (`, ').
.TP
.BR \-n ", " \-\-numeric-uid-gid
Podaje numeryczne wartoci UID i GID (identyfikatorw uytkownikw i grup),
zamiast nazw.
.TP
.BR \-p ", " --file-type ", " --indicator-style=file-type
Dodaje do kadej nazwy pliku znak wskazujcy na typ pliku. Podobne do
\fB-F\fP, z wyjtkiem tego, e nie s oznaczane pliki wykonywalne.
.TP
.BR \-x ", " \-\-format=across ", " \-\-format=horizontal
Listuje pliki wierszami zamiast kolumnami.
.\" w kolumnach, posortowanych poziomo.
.TP
.BR \-T " \fIcols\fP, " \-\-tabsize= "\fIcols\fR"
Przyjmuje, e tabulator ma szeroko
.I cols
kolumn. Domylnie jest to 8. Dla efektywnoci, \fBls\fP uywa, gdzie
jest to moliwe, znakw tabulacji. Zerowa warto argumentu \fIcols\fP
powoduje wyczenie uywania tabulacji.
.TP
.BR \-w " \fIcols\fP, " \-\-width=  "\fIcols\fR"
Przyjmuje, e szeroko ekranu wynosi
.I cols
kolumn. Domylna warto jest pobierana ze sterownika terminala (jeli to
moliwe); w przeciwnym wypadku uywa si (o ile jest ustawiona) zmiennej
rodowiskowej
.BR COLUMNS .
W pozostaych przypadkach uywa si domylnej wartoci 80.
.SS Formatowanie nazw plikw
Ponisze opcje zmieniaj sposb, w jaki wypisywane s same nazwy plikw.
.TP
.BR \-b ", " \-\-escape ", " --quoting-style=escape
Cytuje niegraficzne znaki w nazwach plikw uywajc sekwencji alfabetycznych
i semkowych z odwrotnymi ukonikami, podobnych do uywanych w jzyku C.
.TP
.BR \-N ", " \-\-literal
Nie cytuje nazw plikw. Pokazuje je w takiej postaci w jakiej wystpuj.
.TP
.BR \-q ", " \-\-hide-control-chars
Wypisuje znaki zapytania zamiast niegraficznych znakw w nazwach plikw.
Ustawienie domylne gdy wyjcie stanowi terminal
a wywoanym programem jest \fBls\fP.
.TP
.BR \-Q ", " \-\-quote-name ", " --quoting-style=c
Umieszcza nazwy plikw w podwjnych cudzysowach i cytuje niegraficzne znaki
jak w C.
.TP
.BI --quoting-style= sowo
Uywa stylu \fIsowo\fP do cytowania wynikowych nazw. \fISowo\fP powinno by
jednym z poniszych:
.RS
.TP
.B literal
(Dosownie). Wypisuje nazwy bez zmian, takie jakie s.
.TP
.B shell
Cytuje nazwy dla powoki, jeli zawieraj metaznaki powoki (znaki
uoglniajce) lub mog powodowa niejednoznaczno wyniku.
.TP
.B shell-always
Cytuje nazwy dla powoki, nawet jeli normalnie nie wymagayby cytowania.
.TP
.B c
Cytuje nazwy jak w acuchu znakowym jzyka C.  Jest to to samo, co opcja
\fB-Q\fP lub \fB--quote-name\fP.
.TP
.B escape
Cytuje jak opcja \fBc\fP z wyjtkiem pomijania otaczajcych znakw
podwjnego cudzysowu.  To samo, co opcja \fB-b\fP lub \fB--escape\fP.
.TP
.B locale
Cytujw jak opcja \fBc\fP z wyjtkiem uycia znakw cytowania
waciwych do ustawie regionalnych (locale). Znakami cytowania dla
domylnych ustawie locale s \fB`\fP oraz \fB'\fP.
.PP
Domyln warto opcji \fB--quoting-style\fP okrela si za pomoc
zmiennej rodowiskowej \fBQUOTING_STYLE\fP. Jeli nie jest ona ustawiona, to
wartoci domyln jest \fBliteral\fP. Warto domylna moe si jednak
zmieni na \fBshell\fP w przyszej wersji tego pakietu.
.RE
.TP
.BR \-\-show-control-chars
Pokazuje bez zmian niegraficzne znaki w nazwach plikw. Jest to ustawienie
domylne, chyba e programem jest \fBls\fP, a wyjcie stanowi terminal.
.SS Inne opcje
.TP
.B \-g
Ta opcja jest akceptowana, ale ignorowana; istnieje dla zgodnoci z Unixem.
.TP
.B \-\-help
Wywietla informacj o stosowaniu programu i dostpnych opcjach, koczy
dziaanie.
.TP
.B \-\-version
Wywietla numer wersji programu i koczy dziaanie.
.SH KOLOROWY LS
Gdy uywa si opcji
.BR "\-\-color",
obecna wersja
.B ls
pokoloruje nazwy plikw odpowiednio do nazwy i typu pliku. Domylnie to
kolorowanie zaley tylko od typu pliku, a uyte kody s zgodne z ISO 6429
(ANSI).
.PP
Mona przesoni domylne kolory przez zdefiniowanie zmiennej rodowiskowej
.B LS_COLORS
(lub
.BR LS_COLOURS ).
Format tej zmiennej jest podobny do formatu pliku termcap(5): oddzielona
dwukropkami lista wyrae w formie "xx=napis", gdzie "xx" jest dwuznakow
nazw zmiennej. Zmienne wraz z towarzyszcymi im wartociami domylnymi to:
.sp
.RS +.2i
.ta 1.0i 2.5i
.nf
\fBno\fR       0       Normalny tekst (nie nazwy pliku)
\fBfi\fR       0       Normalny plik
\fBdi\fR       32      Katalog
\fBln\fR       36      Dowizanie symboliczne
\fBpi\fR       31      Nazwany potok (FIFO)
\fBso\fR       33      Gniazdo
\fBbd\fR       44;37   Urzdzenie blokowe
\fBcd\fR       44;37   Urzdzenie znakowe
\fBex\fR       35      Plik wykonywalny
\fBmi\fR       (none)  Brakujcy plik (domylnie jak fi)
\fBor\fR       (none)  Osierocone dowizanie symboliczne (domylnie jak ln)
\fBlc\fR       \ee[     Kod lewa
\fBrc\fR       m       Kod prawa
\fBec\fR       (none)  Kod koca (End code) (zastpuje lc+no+rc)
.fi
.RE
.sp
Trzeba wczy tylko te zmienne, ktre chcemy zmieni z wartoci domylnych.
.PP
Nazwy plikw mog by te kolorowane wedug rozszerze plikw. Jest to
okrelone w zmiennej LS_COLORS wg skadni "*rozszerzenie=napis". Na
przykad, uywajc kodw ISO 6429 pokolorujmy pliki jzyka C na kolor
niebieski. Zrobimy to przez podanie "*.c=34". Kolor ten pokoloruje wszystkie
pliki koczce si na .c na niebiesko.
.PP
Znaki kontrolne mog by pisane zarwno w notacji w stylu C (notacja
\e-eskejpowa) jaki i w ^-notacji typu
.BR stty .
Notacja C dodaje dla Escape \ee, \e_ dla normalnej spacji, a \e? dla Delete.
Dodatkowo, znak \e moe zosta uyty do przesaniania domylnej interpretacji
\e, ^, :, =.
.PP
Kady plik bdzie wypisany jako <lc> <kod\ koloru> <rc> <nazwa pliku> <ec>.
Jeli kod <ec> jest niezdefiniowany, uyta zostanie sekwencja <lc> <no>
<rc>. Jest to generalnie bardziej przekonujce w uyciu, lecz mniej oglne.
Kody lewo, prawo i koca s udostpniane, aby nie trzeba byo cigle
wypisywa wsplnych elementw i aby obsuy dziwne terminale;
oglnie zwykle w ogle nie chcemy ich zmienia, chyba e nasz terminal nie
uywa sekwencji ISO 6429, a innego systemu.

.PP
Jeli terminal korzysta z kodw kolorw ISO 6429, moemy skada
rodzaje kodw (np. wszystkich poza
.BR lc ,
.BR rc ,
i
.BR ec )
z numerycznych komend oddzielonych rednikami.  Najpopularniejszymi
komendami s:
.sp
.RS +.2i
.ta 1.0i
.nf
 0     Odtwarza domylny kolor
 1     Rozjania kolor
 4     Podkrela tekst
 5     Miga tekstem
30     Czarny kolor
31     Czerwony kolor
32     Zielony kolor
33     ty (lub brzowy) kolor
34     Niebieski kolor
35     Purpurowy kolor
36     Turkusowy kolor
37     Biay (lub szary) kolor
40     Czarny kolor ta
41     Czerwony kolor ta
42     Zielony kolor ta
43     ty (lub brzowy) kolor ta
44     Niebieski kolor ta
45     Purpurowy kolor ta
46     Turkusowy kolor ta
47     Biay (lub szary) kolor ta
.fi
.RE
.sp
Nie wszystkie komendy bd dziaa na wszystkich systemach lub
wywietlaczach.
.PP
Niektre programy terminali nie rozpoznaj domylnego kodu koca. Jeli
tekst nabiera kolorw po wylistowaniu katalogu, naley sprbowa zmieni kody
.B no
i
.B fi
z 0 na numeryczne kody wasnego standardowego koloru i ta.
.PP
.SH AUTOR
Napisane przez Richarda Stallmana i Davida MacKenzie.
.SH BDY
Na systemach BSD, dla plikw zamontowanych przez NFS z systemu HP-UX, opcja
.B \-s
zgasza rozmiary, ktre s o poow mniejsze od poprawnych wielkoci.
Na HP-UX zgasza rozmiary dwa razy wiksze od poprawnych, jeli pliki s
zamontowane przez NFS z BSD.  Jest to usterka HP-UX i ma wpyw rwnie
na program \fBls\fP z tego systemu.
.SH "ZGASZANIE BDW"
Bdy prosz zgasza, w jz.ang., do <bug-fileutils@gnu.org>.
.SH COPYRIGHT
Copyright \(co 1999 Free Software Foundation, Inc.
.br
This is free software; see the source for copying conditions.  There is NO
warranty; not even for MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE.
.SH ZOBACZ TAKE
.BR dircolors (1),
.BR find (1).
.BR fileutils (1).
.SH OD TUMACZA
Zaktualizowano i poszerzono wg dokumentacji Texinfo dla narzdzi plikowych
GNU wersji 4.01.