File: mawk.1

package info (click to toggle)
manpages-pl 20050320-1
  • links: PTS
  • area: main
  • in suites: sarge
  • size: 12,200 kB
  • ctags: 16
  • sloc: makefile: 1,454; perl: 477; sh: 316
file content (1556 lines) | stat: -rw-r--r-- 39,997 bytes parent folder | download | duplicates (4)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192
1193
1194
1195
1196
1197
1198
1199
1200
1201
1202
1203
1204
1205
1206
1207
1208
1209
1210
1211
1212
1213
1214
1215
1216
1217
1218
1219
1220
1221
1222
1223
1224
1225
1226
1227
1228
1229
1230
1231
1232
1233
1234
1235
1236
1237
1238
1239
1240
1241
1242
1243
1244
1245
1246
1247
1248
1249
1250
1251
1252
1253
1254
1255
1256
1257
1258
1259
1260
1261
1262
1263
1264
1265
1266
1267
1268
1269
1270
1271
1272
1273
1274
1275
1276
1277
1278
1279
1280
1281
1282
1283
1284
1285
1286
1287
1288
1289
1290
1291
1292
1293
1294
1295
1296
1297
1298
1299
1300
1301
1302
1303
1304
1305
1306
1307
1308
1309
1310
1311
1312
1313
1314
1315
1316
1317
1318
1319
1320
1321
1322
1323
1324
1325
1326
1327
1328
1329
1330
1331
1332
1333
1334
1335
1336
1337
1338
1339
1340
1341
1342
1343
1344
1345
1346
1347
1348
1349
1350
1351
1352
1353
1354
1355
1356
1357
1358
1359
1360
1361
1362
1363
1364
1365
1366
1367
1368
1369
1370
1371
1372
1373
1374
1375
1376
1377
1378
1379
1380
1381
1382
1383
1384
1385
1386
1387
1388
1389
1390
1391
1392
1393
1394
1395
1396
1397
1398
1399
1400
1401
1402
1403
1404
1405
1406
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
1416
1417
1418
1419
1420
1421
1422
1423
1424
1425
1426
1427
1428
1429
1430
1431
1432
1433
1434
1435
1436
1437
1438
1439
1440
1441
1442
1443
1444
1445
1446
1447
1448
1449
1450
1451
1452
1453
1454
1455
1456
1457
1458
1459
1460
1461
1462
1463
1464
1465
1466
1467
1468
1469
1470
1471
1472
1473
1474
1475
1476
1477
1478
1479
1480
1481
1482
1483
1484
1485
1486
1487
1488
1489
1490
1491
1492
1493
1494
1495
1496
1497
1498
1499
1500
1501
1502
1503
1504
1505
1506
1507
1508
1509
1510
1511
1512
1513
1514
1515
1516
1517
1518
1519
1520
1521
1522
1523
1524
1525
1526
1527
1528
1529
1530
1531
1532
1533
1534
1535
1536
1537
1538
1539
1540
1541
1542
1543
1544
1545
1546
1547
1548
1549
1550
1551
1552
1553
1554
1555
1556
.\" {PTM/WK/2000-VI}
.TH MAWK 1  "22 grudnia 1994" "wersja 1.2" "POLECENIA UYTKOWNIKA"
.\" strings
.ds ex \fIwyra\fR
.SH NAZWA
mawk \- jzyk wyszukiwania wzorcw i przetwarzania tekstu
.SH SKADNIA
.TP 6
.B mawk
.RB [ -W
.IR opcja ]
.RB [ -F
.IR warto ]
.RB [ -v
.IR zmn\fB=\fPwarto ]
.br
.RB [ \-\- "] 'tekst programu'"
.RI [ plik ...]
.TP
.B mawk
.RB [ -W
.IR opcja ]
.RB [ -F
.IR warto ]
.RB [ -v
.IR zmn\fB=\fPwarto ]
.br
.RB [ -f
.IR plik-programu ]
.RB [ \-\- ]
.RI [ plik ...]
.SH OPIS
.B mawk
jest interpreterem jzyka programowania AWK. Jzyk AWK jest uyteczny
w dziaaniach na plikach danych, wyszukiwaniu i przetwarzaniu tekstu oraz
tworzeniu prototypw i eksperymentowaniu z algorytmami.
.B mawk
implementuje jzyk AWK, jak go zdefiniowali Aho, Kernighan i Weinberger
w ksice
.IR "The AWK Programming Language" ,
Addison-Wesley Publishing, 1988 (dalej wzmiankowanej jako ksika AWK).
.B mawk
jest zgodny z definicj jzyka AWK ze standardu Posix 1003.2
(propozycja 11.3), zawierajc nowe cechy nie opisane w ksice AWK.
Dodatkowo
.B mawk
zawiera nieco rozszerze.
.PP
Program AWK jest sekwencj par \fIwzorzec {akcja}\fP i definicji funkcji.
Krtkie programy wprowadzane s w wierszu polece, zwykle ujte w ' ', by
unikn interpretacji ich skadowych przez powok.
Dusze programy mog by czytane z pliku przy pomocy opcji \fB-f\fP.
dane wejciowe odczytywane  s z listy plikw z wiersza polece lub
ze standardowego wejcia, gdy lista ta jest pusta.
Wejcie rozbijane jest na rekordy okrelone wedug zmiennej opisujcej
separator rekordw, \fBRS\fP (record separator). Pocztkowo
\fBRS\fP="\en"
a rekordy s tosame z wierszami. Kady z rekordw porwnywany jest z kadym
ze
.IR wzorcw ,
a jeli pasuje, wykonywany jest tekst programu dla
.IR "{akcji}" .
.SH OPCJE
.TP \w'\-\fBW'u+\w'\fRsprintf=\fInum\fR'u+2n
\fB\-F \fIwarto
ustawia separator pl, \fBFS\fP, na
.IR warto .
.TP
\fB\-f \fIplik
Tekst programu jest czytany z \fIpliku\fP zamiast z wiersza polece.
Dopuszcza si wielokrotne uycie opcji
.BR \-f .
.TP
\fB\-v \fIzmn\fB=\fPwarto
przypisuje
.I warto
zmiennej programu
.IR zmn .
.TP
.B \-\|\-
wskazuje jednoznaczny koniec opcji.
.PP
Powysze opcje bd dostpne w kadej zgodnej z Posix implementacji AWK.
Opcje specyficzne dla danej implementacji poprzedzane s przez
.BR \-W .
.B mawk
udostpnia sze takich rozszerze:
.TP \w'\-\fBW'u+\w'\fRsprintf=\fInum\fR'u+2n
.B \-W version
.B mawk
wypisuje sw wersj i prawa autorskie na stdout (standardowym wyjciu), za
wkompilowane ograniczenia na stderr (standardowym wyjciu bdw).
Koczy prac z kodem 0.
.TP
.B \-W dump
wypisuje na stdout asembleropodobny listing wewntrznej
reprezentacji programu i koczy prac z kodem 0 (przy pomylnej kompilacji).
.TP
.B \-W interactive
ustawia niebuforowane zapisy na stdout i buforowane wierszami odczyty
z stdin (standardowego wejcia). Rekordy z stdin s wierszami niezalenie
od wartoci
.BR RS .
.TP
.B \-W exec \fIplik
Tekst programu czytany jest z
.I pliku
i jest to ostatnia opcja. Przydatne na systemach obsugujcych konwencj
"liczb magicznych"
.B #!
dla skryptw wykonywalnych.
.TP
.B \-W sprintf=\fInum
ustawia rozmiar bufora wewntrznego sprintf
na
.I num
bajtw. Czstsze ni sporadyczne stosowanie tej opcji wskazuje, e
.B mawk
powinien zosta zrekompilowany.
.TP
.B \-W posix_space
wymusza na
.BR mawk ,
by nie uwaa '\en' za odstp.
.PP
Rozpoznawane s krtkie postacie
.BR \-W [ vdiesp ],
za w niektrych systemach \fB\-We\fP jest obowizkowe dla uniknicia
ogranicze dugoci wiersza polece.
.SH "JZYK AWK"
.SS "1. Struktura programu"
Program w jzyku AWK jest skada si z sekwencji par
.I "wzorzec {akcja}"
i definicji funkcji uytkownika.
.PP
Wzorcem moe by:
.nf
.RS
.B BEGIN
.B END
.I wyraenie
.IB wyraenie ", " wyraenie
.sp
.RE
.fi
Mona pominc jeden z elementw z pary \fIwzorzec {akcja}\fP, ale nie oba.
Jeeli pominito
.IR {akcj} ,
to jest ni domniemane \fB{ print }\fP.
Jeeli pominito
.IR wzorzec ,
to jest on niejawnie dopasowany.
Wzorce
.B BEGIN
i
.B END
wymagaj akcji.
.PP
Instrukcje zakoczone s znakami nowej linii, rednikami
lub oboma tymi znakami.
Grupy instrukcji, jak akcje czy ciaa ptli, czone s w bloki
za porednictwem \fB{ ... }\fP, jak w C.
Ostatnia instrukcja w bloku nie wymaga znaku koczcego.
Puste wiersza nie maj znaczenia; pusta instrukcja zakoczona jest
rednikiem. Dugie instrukcje mona kontynuowa przy pomocy odwrotnego
ukonika \fB\e\fP.
Instrukcj mona podzieli midzy wiersze bez uycia odwrotnego ukonika
po przecinku, nawiasie otwierajcym, &&, ||,
.BR do ,
.BR else  ,
nawiasie zamykajcym instrukcji
.BR if ,
.B while
lub
.B for
oraz nawiasie zamykajcym definicji funkcji.
Komentarze zaczynaj si od \fB#\fP i rozcigaj si do a koca wiersza,
cho go nie obejmuj.
.PP
Ponisze instrukcje steruj przepywem programu wewntrz blokw.
.RS
.PP
.B if
( \*(ex )
.I instrukcja
.PP
.B if
( \*(ex )
.I instrukcja
.B else
.I instrukcja
.PP
.B while
( \*(ex )
.I instrukcja
.PP
.B do
.I instrukcja
.B while
( \*(ex )
.PP
.B for
(
\fIwyr_opc\fR ;
\fIwyr_opc\fR ;
\fIwyr_opc\fR
)
.I instrukcja
.PP
.B for
( \fIzmn \fBin \fItablica\fR )
.I instrukcja
.PP
.B continue
.PP
.B break
.RE
.\"
.SS "2. Typy danych, konwersja i porwnywanie"
Istniej dwa podstawowe typy danych, numeryczny i acuch znakowy.
Stae liczbowe mog by cakowite, jak \-2, dziesitne jak 1.08,
lub podane w notacji naukowej jak \-1.1e4 czy .28E\-3. Wszystkie liczby
s reprezentowane wewntrznie w arytmetyce zmiennoprzecinkowej. Wszystkie
obliczenia rwnie s zmiennoprzecinkowe.
Tak wic, na przykad, wyraenie
0.2e2 == 20
jest prawd. Prawda reprezentowana jest jako 1.0.
.PP
Stae acuchowe ujte s w cudzysowy.
.sp
.ce
"To jest acuch ze znakiem nowej linii na kocu.\en"
.sp
acuchy znakowe mog by kontynuowane w kolejnych wierszach dziki
poprzedzeniu znaku nowej linii odwrotnym ukonikiem (\e).
Rozpoznawane s nastpujce sekwencje specjalne:
.nf
.sp
    \e\e        \e
    \e"        "
    \ea        dzwonek, ascii 7
    \eb        backspace, ascii 8
    \et        tabulacja, ascii 9
    \en        znak nowej linii, newline , ascii 10
    \ev        tabulacja pionowa, ascii 11
    \ef        wysuw strony, formfeed, ascii 12
    \er        powrt karetki, carriage return, ascii 13
    \eddd      1, 2 lub 3 cyfry semkowe dla ascii ddd
    \exhh      1 lub 2 cyfry szesnastkowe dla ascii hh
.sp
.fi
Jeeli odwrotnym ukonikiem zostanie poprzedzony inny znak, np. \ec, wynikiem
bdzie sekwencja rdowa: \ec, tzn.
.B mawk
zignoruje specjalne waciwoci odwrotnego ukonika.
.PP
Naprawd istniej trzy podstawowe typy danych; trzecim jest
.IR "liczba i acuch" ,
posiadajcy rwnoczenie warto liczbow i warto acuchow.
Zmienne definiowane przez uytkownika pojawiaj si przy pierwszym
ich uyciu i s inicjowane na
.IR null ,
typu "liczba i acuch",
majce warto numeryczn 0 a acuchow "".
Nietrywialne dane typu liczbowo-acuchowego pochodz z wejcia
i zwykle przechowywane s w polach (zobacz sekcja 4).
.PP
Typ wyraenia okrelany jest przez jego kontekst. W razie potrzeby wykonywana
jest automatyczna konwersja typw. Na przykad, wyznaczenie wartoci
instrukcji
.nf
.sp
	y = x + 2  ;  z = x  "hello"
.sp
.fi
Warto przechowywana w zmiennej y otrzyma typ numeryczny.
Jeeli x nie jest numeryczne, to warto odczytana z x zostanie
skonwertowana na liczb przed dodaniem do 2 i zachowaniem w y.
Warto przechowywana w zmiennej z bdzie typu acuchowego: warto x
zostanie przeksztacona na acuch, jeli bdzie to niezbdne, i zczona
z "hello". Oczywicie, warto i typ przechowywane w x nie zmieniaj si
w adnej z tych konwersji.
Wyraenie acuchowe przeksztacane jest na numeryczne przy zastosowaniu
najduszego swego przedrostka numerycznego jak w
.IR atof (3).
Wyraenie numeryczne konwertowane jest na acuch poprzez zastpienie
.I wyra
przez
.BR sprintf(CONVFMT ,
.IR wyra ),
chyba e
.I wyra
moe by reprezentowane w danym komputerze jako dokadna liczba cakowita,
wwczas przeksztacane jest na \fBsprintf\fR("%d", \*(ex).
.B Sprintf()
jest funkcj wbudowan AWK, dublujc dziaanie
.IR sprintf (3),
za
.B CONVFMT
jest wbudowan zmienn uywan do wewntrznej konwersji z liczby na acuch
i inicjowan na "%.6g".
Mona wymusi jawn konwersj typw:
\*(ex ""
jest acuchowe, a
\*(ex+0
jest numeryczne.
.PP
Przy wyliczaniu,
\fIwyra1\fP \fBop-rel\fP \fIwyra2\fP,
jeeli oba operandy s numeryczne lub numeryczno-acuchowe, to
porwnywanie jest numeryczne; jeeli oba operandy s acuchami to
porwnywanie jest acuchowe; jeli jeden z operandw jest acuchem, to
operand nie-acuchowy jest przeksztacany i porwnywanie jest acuchowe.
Wynik jest numeryczny, 1 lub 0.
.PP
W kontekstach logicznych, jak
\fBif\fP ( \*(ex ) \fIinstrukcja\fP,
wartoci wyraenia acuchowego jest prawda wtedy i tylko wtedy, gdy
nie jest ono acuchem pustym ""; wyrae liczbowych wtedy i tylko wtedy
gdy nie s numerycznie zerem.
.\"
.SS "3. Wyraenia regularne"
W jzyku AWK rekordy, pola i acuchy s czsto sprawdzane na dopasowanie
do
.IR "wyraenia regularnego" .
Wyraenia regularne umieszczone s midzy ukonikami, a
.nf
.sp
	\*(ex ~ /\fIr\fR/
.sp
.fi
jest wyraeniem AWK o wartoci 1 jeli \*(ex "pasuje do"
.IR r ,
co oznacza, e pewien podacuch \*(ex jest w zestawie acuchw
zdefiniowanych przez
.IR r .
Jeli nie wystpuje dopasowanie, to wyraenie otrzymuje warto 0;
zastpienie \fB~\fP operatorem "nie pasuje", \fB!~\fP, odwraca znaczenia.
Pary wzorzec-akcja
.nf
.sp
        /\fIr\fR/ { \fIakcja\fR }   i\
   \fB$0\fR ~ /\fIr\fR/ { \fIakcja\fR }
.sp
.fi
s takie same,
za dla kadego rekordu wejciowego pasujcego do
.IR r
wykonywana jest
.IR akcja .
Faktycznie, /\fIr\fR/ jest wyraeniem AWK rwnowanym (\fB$0\fR ~ /\fIr\fR/)
wszdzie z wyjtkiem wystpienia po prawej stronie operatora dopasowania
lub przekazywania do funkcji wbudowanej oczekujcej jako argumentu wyraenia
regularnego.
.PP
AWK stosuje rozszerzone wyraenia regularne jak
.BR egrep (1).
Metaznakami wyrae regularnych, tj. znakami o specjalnym znaczeniu
w wyraeniach regularnych s
.nf
.sp
	\ ^ $ . [ ] | ( ) * + ?
.sp
.fi
Wyraenia regularne konstruowane s ze znakw jak niej:
.RS
.TP \w'[^c\d1\uc\d2\uc\d3\u...]'u+1n
\fIc\fR
dopasowuje dowolny znak nie bdcy metaznakiem
.IR c .
.TP
\fB\e\fIc
dopasowuje znak zdefiniowany przez t sam sekwencj specjaln uywan
w staych acuchowych lub dosowny znak
.I c
jeli
\e\fIc
nie jest sekwencj specjaln.
.TP
\fB\&\.
dopasowuje dowolny znak (cznie ze znakiem nowej linii).
.TP
\fB^
dopasowuje pocztek acucha.
.TP
\fB$
dopasowuje koniec acucha.
.TP
\fB[\fIc\d1\uc\d2\uc\d3\u\fR...\fB]
dopasowuje dowolny znak z klasy \fIc\d1\uc\d2\uc\d3\u\fP... .
Zakres znakw oznaczany jest przez \fIc\d1\u\fP\fB\-\fP\fIc\d2\u\fP
wewntrz klasy [...].
.TP
\fB[^\fIc\d1\uc\d2\uc\d3\u\fR...\fB]
dopasowuje dowolny znak nie nalecy do klasy \fIc\d1\uc\d2\uc\d3\u\fP...
.RE
.sp
Wyraenia regularne konstruowane s z innych wyrae regularnych
w nastpujcy sposb:
.RS
.TP \w'[^c\d1\uc\d2\uc\d3\u...]'u+1n
\fIr\d1\u\fIr\d2\u
dopasowuje \fIr\d1\u\fP, bezporednio po ktrym nastpuje \fIr\d2\u\fP
(konkatenacja).
.TP
\fIr\d1\u \fB| \fIr\d2\u
dopasowuje \fIr\d1\u\fP lub \fIr\d2\u\fP (alternatywa).
.TP
\fIr\fB*
dopasowuje zero lub wicej wystpie \fIr\fP .
.TP
\fIr\fB+
dopasowuje jedno lub wicej \fIr\fP.
.TP
\fIr\fB?
dopasowuje zero lub jedno \fIr\fP.
.TP
\fB(\fIr\fB)
dopasowuje \fIr\fP, umoliwiajc grupowanie.
.RE
.sp
Operatory wedug rosncego priorytetu: alternatywa, konkatenacja
(zczenie) i operatory jednoargumentowe (*, + lub ?).
.PP
Na przykad,
.nf
.sp
    /^[_a\-zA-Z][_a\-zA\-Z0\-9]*$/  i
    /^[\-+]?([0\-9]+\e\|.?|\e\|.[0\-9])[0\-9]*([eE][\-+]?[0\-9]+)?$/
.sp
.fi
dopasowuj odpowiednio identyfikatory AWK i stae liczbowe AWK.
Zauwa, e kropka \fB.\fP musi by chroniona odwrotnym ukonikiem, by zostaa
rozpoznana jako kropka dziesitna, a nie dopasowanie dowolnego znaku,
a metaznaki wewntrz klas znakw trac swe specjalne znaczenie.
.PP
Po prawej stronie operatorw ~ lub !~ moe zosta uyte dowolne wyraenie.
Podobnie, dowolne wyraenie mona przekaza do funkcji wbudowanej oczekujcej
wyraenia regularnego.
W razie potrzeby zostanie ono przeksztacone na acuch, a nastpnie
zinterpretowane jako wyraenie regularne. Na przykad,
.nf
.sp
	BEGIN { identifier = "[_a\-zA\-Z][_a\-zA\-Z0\-9]*" }

	$0 ~ "^" identifier
.sp
.fi
wypisuje wszystkie wiersze zaczynajce si od jakiego identyfikatora AWK.
.PP
.B mawk
rozpoznaje puste wyraenie regularne, //\|, dopasowujce acuch pusty.
Zatem pasuje do niego dowolny acuch na pocztku, kocu i pomidzy dowolnym
znakiem. Na przykad,
.nf
.sp
	echo  abc | mawk '{ gsub(//, "X") ; print }'
	XaXbXcX
.sp
.fi
.\"
.SS "4. Rekordy i pola"
Rekordy czytane s po jednym na raz, i przechowywane w zmiennej
.BR $0 .
Rekord rozbijany jest na
.IR pola ,
przechowywane w
.BR $1 ,
.BR $2 ", ...,"
.BR $NF .
Wbudowana zmienna
.B NF
ustawiana jest na liczb pl, a
.B NR
i
.B FNR
s zwikszane o 1.
Pola powyej
.B $NF
ustawiane s na "".
.PP
Przypisanie do
.B $0
powoduje, e pola i
.B NF
s obliczane ponownie.
Przypisanie do
.B NF
lub do pola
powoduje, e
.B $0
jest ponownie tworzone przez zczenie kolejnych pl separowanych przez
.BR OFS .
Przypisanie do pola o indeksie wikszym od
.BR NF ,
powiksza
.B NF
i powoduje ponowne utworzenie
.BR $0 .
.PP
Dane wejciowe przechowywane w polach s acuchami, chyba e cae pole
ma posta numeryczn a wwczas typ jest liczbowo-acuchowy.
Na przykad,
.sp
.nf
	echo 24 24E |
	mawk '{ print($1>100, $1>"100", $2>100, $2>"100") }'
	0 1 1 1
.fi
.sp
.B $0
i
.B $2
s acuchami a
.B $1
jest liczbowo-acuchowe. Pierwsze porwnanie jest numeryczne, drugie
acuchowe, trzecie acuchowe (100 jest konwertowane na "100"),
i ostatnie acuchowe.
.\"
.SS "5. Wyraenia i operatory"
.PP
Skadnia wyrae jest podobna jak w C. Wyraeniami pierwotnymi s stae
liczbowe, stae acuchowe, zmienne, pola, tablice i wywoania funkcji.
Identyfikator zmiennej, tablicy bd funkcji moe by cigiem liter, cyfr
i znakw podkrelenia, nie rozpoczynajcym si od cyfry.
Zmienne nie s deklarowane; zaistniej przy pierwszym do nich odwoaniu,
a inicjowane s na
.IR null .
.PP
Nowe wyraenia tworzone s z uyciem poniszych, podanych w kolejnoci
rosncego priorytetu, operatorw:
.PP
.RS
.nf
.vs +2p  \"  open up a little
\fIprzypisanie\fR                =  +=  \-=  *=  /=  %=  ^=
\fIwarunkowe\fR                 ?  :
\fIlogiczne or\fR               ||
\fIlogiczne and\fR              &&
\fIprzynaleno do tablicy\fR  \fBin
\fIdopasowanie\fR               ~   !~
\fIrelacyjne\fR                 <  >   <=  >=  ==  !=
\fIkonkatenacja\fR              (bez specjalnego operatora)
\fIdodawanie/odejmowanie\fR     +  \-
\fImnoenie/dzielenie\fR        *  /  %
\fIjednoargumentowe\fR          +  \-
\fIlogiczne not\fR              !
\fIpotgowanie\fR               ^
\fIinkrementacja/dekr.\fR       ++ \-\|\- (zarwno post jak i pre)
\fIpole\fR                      $
.vs
.RE
.PP
.fi
Przypisanie, operatory warunkowe i potgowanie wi od prawej do lewej;
pozostae  od lewej do prawej. Kade wyraenie moe by umieszczone
w nawiasach.
.\"
.SS "6. Tablice"
.ds ae \fItablica\fR[\fIwyra\fR]
Awk obsuguje tablice jednowymiarowe. Elementy tablic wskazuje si jako \*(ae.
.I Wyra
jest przeksztacane wewntrznie na typ acuchowy, wic, na przykad,
A[1] i A["1"] s tym samym elementem, a faktycznym indeksem jest "1".
Tablice indeksowane acuchami zwane s tablicami asocjacyjnymi (tablicami
przyporzdkowujcymi).
Pierwotnie tablica jest pusta; elementy zaistniej przy pierwszym do nich
odwoaniu.
Wyraenie
\fIwyra\fB in\fI tablica\fR
daje w wyniku 1 jeeli istnieje \*(ae, w przeciwnym razie 0.
.PP
Istnieje posta instrukcji
.B for
wykonujca ptl po wszystkich indeksach tablicy.
.nf
.sp
        \fBfor\fR ( \fIzmn\fB in \fItablica \fR) \fIinstrukcja\fR
.sp
.fi
ustawia
.I zmn
na kady z indeksw
.I tablicy
i wykonuje
.IR instrukcj .
Kolejno, w jakiej
.I zmn
przechodzi przez indeksy
.I tablicy
nie jest zdefiniowana.
.PP
Instrukcja
.B delete
\*(ae,
powoduje usunicie
\*(ae.
.B mawk
obsuguje rozszerzenie,
.B delete
.IR tablica ,
ktre usuwa wszystkie elementy
.IR tablicy .
.PP
Tablice wielowymiarowe tworzone s sztucznie przez konkatenacj
z zastosowaniem wbudowanej zmiennej
.BR SUBSEP .
\fItablica\fB[\fIwyra\d1\u\fB,\fIwyra\d2\u\fB]\fR
jest rwnowanikiem
\fItablica\fB[\fIwyra\d1\u \fBSUBSEP \fIwyra\d2\u\fB]\fR.
Sprawdzanie elementu tablicy wielowymiarowej uywa indeksu w nawiasach,
jak w
.sp
.nf
	if ( (i, j) in A )  print A[i, j]
.fi
.sp
.\"
.SS "7. Zmienne wbudowane"
.PP
Ponisze zmienne s zmiennymi wbudowanymi. S one inicjowane przed wykonaniem
programu.
.RS
.TP \w'FILENAME'u+2n
.B ARGC
liczba argumentw wiersza polece.
.TP
.B ARGV
tablica argumentw wiersza polece, 0..ARGC-1.
.TP
.B CONVFMT
format do wewntrznej konwersji liczb na acuchy, pocztkowo = "%.6g".
.TP
.B ENVIRON
tablica zaindeksowana zmiennymi rodowiska. acuch rodowiska,
\fIzmn=warto\fR przechowywany jest jako
.BI ENVIRON[ zmn "] ="
.IR warto .
.TP
.B FILENAME
nazwa biecego pliku wejciowego.
.TP
.B FNR
numer biecego rekordu w
.BR FILENAME .
.TP
.B FS
dzieli rekordy na pola jako wyraenie regularne.
.TP
.B NF
liczba pl biecego rekordu.
.TP
.B NR
numer biecego rekordu w cakowitym strumieniu wejciowym.
.TP
.B OFMT
format do wydruku liczb; pocztkowo = "%.6g".
.TP
.B OFS
wstawiane pomidzy polami w wyjciu, pocztkowo = " ".
.TP
.B ORS
koczy kady z rekordw wyjciowych, pocztkowo = "\en".
.TP
.B RLENGTH
dugo ustawiona przez ostatnie wywoanie wbudowanej funkcji
.BR match() .
.TP
.B RS
separator rekordw wejciowych, pocztkowo = "\en".
.TP
.B  RSTART
indeks ustawiony przez ostatnie wywoanie
.BR match() .
.TP
.B SUBSEP
uywany do budowy indeksw tablic wielowymiarowych, pocztkowo = "\e034".
.RE
.\"
.SS "8. Funkcje wbudowane"
Funkcje acuchowe
.RS
.TP
.RI \fBgsub\fP( r , s , t ")  \fBgsub\fP(" r , s )
Zastpowanie globalne (global substitution), kade dopasowanie wyraenia
regularnego
.I r
w zmiennej
.I t
zastpowane jest acuchem
.IR s .
Zwracana jest liczba wykonanych zastpie.
Jeeli pominito
.IR t ,
to uywane jest
.BR $0 .
Znak \fB&\fP w acuchu zastpujcym
.I s
zastpowany jest dopasowanym podacuchem acucha
.IR t .
\fB\e&\fP oraz \fB\e\e\fP daj, odpowiednio, dosowne \fB&\fP i \fB\e\fP
w acuchu zastpujcym.
.TP
.RI \fBindex\fP( s , t )
Jeeli
.I t
jest podacuchem
.IR s ,
to zwracana jest pozycja, na ktrej rozpoczyna si
.IR t ,
w przeciwnym razie zwracane jest 0.
Pierwszy znak
.I s
jest na pozycji 1.
.TP
.RI \fBlength\fP( s )
Zwraca dugo acucha
.IR s .
.TP
.RI \fBmatch\fP( s , r )
Zwraca indeks pierwszego najduszego dopasowania wyraenia regularnego
.I r
w acuchu
.IR s .
Zwraca 0 jeli nie wystpuje dopasowanie.
Jako skutek uboczny, nastpuje ustawienie
.B RSTART
na zwracan warto.
.B RLENGTH
ustawiane jest na dugo dopasowania lub \-1 jeli brak dopasowania.
Jeeli dopasowano acuch pusty, to
.B RLENGTH
ustawiane jest na 0, a zwracane jest 1 jeli dopasowanie byo na pocztku,
za length(\fIs\fR)+1, gdy na kocu acucha.
.TP
.RI \fBsplit\fP( s , A , r ")  \fBsplit\fP(" s , A )
acuch
.I s
rozbijany jest na pola przez wyraenie regularne
.I  r
a pola wpisywane s do tablicy
.IR A .
Zwracana jest liczba pl. Szczegy w sekcji 11 poniej.
Jeeli pominito
.IR r ,
uywane jest
.BR FS .
.TP
.RI \fBsprintf\fP( format , lista-wyra )
Zwraca acuch utworzony z
.I listy-wyrae
zgodnie z
.IR formatem .
Zobacz opis printf() poniej.
.TP
.RI \fBsub\fP( r , s , t ")  \fBsub\fP(" r , s )
Pojedyncze zastpienie. Takie samo, jak gsub(), z wyjtkiem tego, e
wykonywane jest co najwyej jedno zastpienie.
.TP
.RI \fBsubstr\fP( s , i , n ")  \fBsubstr\fP(" s , i )
Zwraca podacuch acucha
.IR s ,
poczynajc od indeksu
.IR i ,
o dugoci
.IR n .
Jeli pominito
.IR n ,
zwracana jest kocwka
.IR s ,
poczynajc od pozycji
.IR i .
.TP
.RI \fBtolower\fP( s )
Zwraca kopi
.I s
ze wszystkimi duymi literami przeksztaconymi na mae.
.TP
.RI \fBtoupper\fP( s )
Zwraca kopi
.I s
ze wszystkimi maymi literami przeksztaconymi na due.
.RE
.PP
Funkcje arytmetyczne
.RS
.PP
.nf
\fBatan2\fR(\fIy\fR,\fIx\fR)     arcus tangens z \fIy\fR/\fIx\fR pomidzy -PI i PI.
.PP
\fBcos\fR(\fIx\fR)         funkcja cosinus, \fIx\fR w radianach.
.PP
\fBexp\fR(\fIx\fR)         funkcja wykadnicza.
.PP
\fBint\fR(\fIx\fR)         zwraca \fIx\fR obcite w stron zera.
.PP
\fBlog\fR(\fIx\fR)         logarytm naturalny.
.PP
\fBrand\fR()         zwraca liczb losow midzy zero a jeden.
.PP
\fBsin\fR(\fIx\fR)         funkcja sinus, \fIx\fR w radianach.
.TP
\fBsqrt\fR(\fIx\fR)        zwraca pierwiastek kwadratowy z \fIx\fR.
.fi
.TP
.RI \fBsrand\fP( wyra ")  \fBsrand\fP()"
Inicjuje ziarenko generatora liczb losowych, uywajc zegara jeli pominito
.IR wyra ,
i zwraca warto poprzedniego ziarenka losowego.
.B mawk
inicjuje generator liczb losowych wedug zegara przy uruchomieniu,
wic nie ma faktycznej potrzeby wywoywania srand(). Srand(\fIwyra\fR)
przydaje si do powtarzania cigw pseudolosowych.
.RE
.\"
.SS "9. Wejcie i wyjcie"
Istniej dwie instrukcje wyjcia:
.B print
i
.BR printf .
.RS
.TP
.B print
zapisuje na standardowe wyjcie
.BR "$0  ORS" .
.TP
\fBprint\fP \fIwyra\d1\u\fR, \fIwyra\d2\u\fR, ..., \fIwyra\dn\u
zapisuje na standardowe wyjcie
\fIwyra\d1\u \fBOFS \fIwyra\d2\u \fBOFS\fR ... \fIwyra\dn\u
.BR ORS .
Wyraenia numeryczne s konwertowane na acuchy zgodnie z
.BR OFMT .
.TP
\fBprintf \fIformat\fR, \fIlista-wyra
powiela funkcj biblioteczn printf z C, piszc na standardowe wyjcie.
Rozpoznawany jest komplet specyfikacji formatw z ANSI C z konwersjami
%c, %d, %e, %E, %f, %g, %G, %i, %o, %s, %u, %x, %X i %%,
oraz kwalifikatorami konwersji h i l.
.RE
.PP
Lista argumentw print lub printf moe by opcjonalnie ujta w nawiasy.
Print formatuje liczby przy pomocy
.B OFMT
lub "%d" dla dokadnie cakowitych.
"%c" z argumentem numerycznym wypisuje odpowiedni znak 8-bitowy, z argumentem
acuchowym wypisuje pierwszy znak acucha.
Wyjcie print i printf mona przekierowa do pliku lub polecenia doczajc
.B >
.IR plik ,
.B >>
.I plik
lub
.B |
.I polecenie
na kocu instrukcji drukowania.
Przekierowanie otwiera
.I plik
lub
.I polecenie
tylko raz, kolejne przekierowania doczane s do ju otwartego strumienia.
Zgodnie z konwencj,
.B mawk
czy nazw pliku "/dev/stderr" z stderr, co pozwala na przekierowanie
wynikw print i printf na standardowe wyjcie diagnostyczne.
.B mawk
wie rwnie, odpowiednio, "\-" i "/dev/stdout" z stdin i stdout, co
umoliwia przysyanie tych strumieni do funkcji.
.PP
Funkcja wejcia
.B getline
ma nastpujce warianty:
.RS
.TP
.B getline
czyta do
.BR $0 ,
aktualizuje pola,
.BR NF ,
.B  NR
i
.BR FNR .
.TP
.B getline < \fIplik
czyta do
.B $0
z \fIpliku\fP, aktualizuje pola i
.BR NF .
.TP
.B getline \fIzmn
czyta nastpny rekord do zmiennej
.IR zmn ,
aktualizuje
.B NR
i
.BR FNR .
.TP
.B getline \fIzmn\fP < \fIplik
czyta nastpny rekord
.I pliku
do zmiennej
.IR zmn .
.TP
\fIpolecenie\fB | getline
przesya potokiem rekord z
.I polecenia
do
.B $0
i aktualizuje pola i
.BR NF .
.TP
\fIpolecenie\fB | getline \fIzmn
przesya potokiem rekord z
.I polecenia
do zmiennej
.IR zmn .
.RE
.PP
Getline zwraca 0 na kocu pliku, \-1 przy bdzie, w pozostaych
przypadkach 1.
.PP
Polecenia na kocu potokw wykonywane s przez /bin/sh.
.PP
Funkcja \fBclose\fR(\*(ex) zamyka plik lub potok skojarzony z
.IR wyra .
Close zwraca 0 jeeli
.I wyra
jest otwartym plikiem, kod zakoczenia jeli
.I wyra
jest poleceniem potoku, a \-1 w pozostaych przypadkach.
Close stosowane jest do ponownego odczytu pliku lub polecenia, upewnienia
si, e drugi koniec potoku wyjciowego jest zakoczony lub do zachowania
zasobw plikowych.
.\" conserve file resources.
.PP
Funkcja \fBfflush\fR(\*(ex) wymiata plik wyjciowy lub potok skojarzony z
.IR wyra .
Fflush zwraca 0 jeli
.I wyra
jest otwartym strumieniem wyjciowym, w przeciwnym razie \-1.
Fflush bez argumentu oprnia stdout.
Fflush z pustym argumentem ("") oprnia wszystkie otwarte wyjcia.
.PP
Funkcja
\fBsystem\fR(\fIwyra\fR)
wykorzystuje
/bin/sh
do wykonania
.I wyra
i zwraca kod zakoczenia polecenia
.IR wyra .
Zmiany tablicy
.B ENVIRON
nie s przekazywane poleceniom wykonywanym przez
.B system
lub potoki.
.SS "10. Funkcje definiowane przez uytkownika"
Funkcja definiowana przez uytkownika ma nastpujc skadni:
.nf
.sp
    \fBfunction\fI nazwa\fR( \fIargumenty\fR ) { \fIinstrukcje\fR }
.sp
.fi
Ciao funkcji moe zawiera instrukcj zwrcenia wartoci (return)
.nf
.sp
     \fBreturn\fI opcjonalne-wyra\fR
.sp
.fi
Instrukcja return nie jest wymagana.
Wywoania funkcji mog by zagniedane lub rekurencyjne.
Wyraenia przekazywane s funkcjom przez warto a tablice przez wskazanie.
Dodatkowe argumenty su jako zmienne lokalne i s inicjowane na
.IR null .
Na przykad,
.RI csplit( s , A )
wstawia kady znak
.I s
do tablicy
.I A
i zwraca dugo
.IR s .
.nf
.sp
	function csplit(s, A,	n, i)
	{
	  n = length(s)
	  for( i = 1 ; i <= n ; i++ ) A[i] = substr(s, i, 1)
	  return n
	}
.sp
.fi
Wstawienie dodatkowych odstpw pomidzy przekazywanymi parametrami
a zmiennymi lokalnymi wynika z konwencji.
Do funkcji mona odwoywa si przed ich zdefiniowaniem, ale nazwa funkcji
i nawias '(' rozpoczynajcy list argumentw musz si styka, by unikn
pomyki z konkatenacj.
.\"
.SS "11. Podzia acuchw, rekordw i plikw"
Programy awk uywaj tego samego algorytmu do rozbicia acuchw na tablice
przy pomocy split() i rekordw na pola wedug
.BR FS .
.B mawk
stosuje zasadniczo ten sam algorytm przy podziale plikw na rekordy
wedug
.BR RS .
.PP
.RI \fBSplit\fP( wyra , A, sep )
dziaa nastpujco:
.RS
.TP
(1)
Jeeli pominito
.IR sep ,
to jest on zastpowany przez
.BR FS .
.I Sep
moe by wyraeniem lub wyraeniem regularnym. Jeeli jest wyraeniem typu
nie-acuchowego, to jest przeksztacane na acuch.
.TP
(2)
Jeli
.I sep
= " " (pojedyncza spacja),
to <ODSTP> jest obcinana z pocztku i koca
.IR wyra ,
a
.I sep
staje si <ODSTPEM>.
.B mawk
definiuje <ODSTP> jako wyraenie regularne
/[\ \et\en]+/.
W przeciwnym wypadku
.I sep
traktowany jest jako wyraenie regularne, z wyjtkiem tego, e metaznaki
dla acucha o dugoci 1 s ignorowane, np.
split(x, A, "*") i split(x, A, /\e*/) s tym samym.
.TP
(3)
Jeeli \*(ex nie jest acuchem, jest przeksztacane na acuch.
Jeeli \*(ex jest wwczas acuchem pustym "", to split() zwraca 0
a
.I A
jest ustawiane jako puste.
W przeciwnym razie, wszystkie nienakadajce si, niepuste i najdusze
dopasowania
.I sep
w
.IR wyra ,
dziel
.I wyra
na pola, ktre wpisywane s do
.IR A .
Pola s umieszczane w
A[1], A[2], ..., A[n] a split() zwraca n, liczb pl, rwn liczbie dopasowa
plus jeden.
Dane umieszczone w
.I A
wygldajce na numeryczne otrzymuj typ liczbowo-acuchowy.
.RE
.PP
Podzia rekordw na pola dziaa tak samo, z wyjtkiem tego, i czci
wpisywane s do
.BR $1 ,
\fB$2\fR,...,
.BR $NF .
Jeeli
.B $0
jest puste,
.B NF
jest ustawiane na 0 a wszystkie
.B $i
na "".
.PP
.B mawk
dzieli pliki na rekordy przy pomocy tego samego algorytmu, ale z t niewielk
rnic, i
.B RS
jest faktycznie cigiem koczcym a nie separatorem.
(\fBORS\fR te jest faktycznie cigiem koczcym).
.RS
.PP
Np., jeeli
.B FS
= ":+" a
.B $0
= "a::b:" , to
.B NF
= 3 a
.B $1
= "a",
.B $2
= "b" i
.B $3
= "", ale
jeeli zawartoci pliku wejciowego jest "a::b:", za
.B RS
= ":+", to
istniej dwa rekordy "a" i "b".
.RE
.PP
.B RS
= " " nie ma specjalnego znaczenia.
.PP
Jeeli
.B FS
= "", to
.B mawk
rozbija rekord na pojedyncze znaki, i, podobnie
.RI split( s , A ,"")
umieszcza poszczeglne znaki
.I s
w
.IR A .
.\"
.SS "12. Rekordy wielowierszowe"
Poniewa
.B mawk
interpretuje
.B RS
jako wyraenie regularne, obsuga rekordw wielowierszowych jest atwa.
Ustawienie
.B RS
= "\en\en+", powoduje, e rekordy rozdzielane s co najmniej jednym pustym
wierszem. Jeeli
.B FS
= " " (domylnie), to pojedyncze znaki nowej linii, wedug zasad <ODSTPU>
powyej, staj si odstpami a pojedyncze znaki nowej linii s separatorami
pl.
.RS
.PP
Na przykad, jeli w pliku jest "a\ b\enc\en\en",
.B RS
= "\en\en+" a
.B FS
= "\ ", to mamy jeden rekord "a\ b\enc" z trzema polami "a", "b" i "c".
Zmiana
.B FS
= "\en", daje dwa pola "a b" i "c"; zmieniajc
.B FS
= "", otrzymujemy jedno pole identyczne jak rekord.
.RE
.PP
Traktowanie wierszy ze spacjami lub tabulacjami jako pustych mona uzyska
ustawiajc
.B RS
= "\en([\ \et]*\en)+".
W celu utrzymania zgodnoci z innymi implementacjami awk, ustawienie
.B RS
= "" daje te same wyniki, co usunicie pustych wierszy z pocztku i koca
pliku i okrelanie rekordw tak, jakby
.B RS
= "\en\en+".
Posix wymaga, by "\en" zawsze separowao rekordy gdy
.B RS
= "" niezalenie od wartoci
.BR FS .
.B mawk
nie obsuguje tej konwencji, gdy zdefiniowanie "\en" jako <ODSTPU>
czyni j zbdn.
.\"
.PP
W wikszoci przypadkw zmieniajc
.B RS
w celu obsugi rekordw wielowierszowych, stosuje si te zmienione
na "\en\en"
.BR ORS ,
aby na wyjciu zachowa odstpy midzy rekordami.
.\"
.SS "13. Wykonywanie programu"
Ta sekcja opisuje kolejno wykonywania programu.
Po pierwsze,
.B ARGC
ustawiane jest na cakowit liczb argumentw wiersza polece przekazanych
do fazy wykonania programu.
.B ARGV[0]
ustawiane jest na nazw interpretera AWK a
\fBARGV[1]\fR ...
.B ARGV[ARGC-1]
przechowuje pozostae argumenty wiersza polece z wyjtkiem opcji
i rda programu.
Na przykad, dla
.nf
.sp
	mawk  \-f  prog  v=1  A  t=hello  B
.sp
.fi
.B ARGC
= 5 oraz
.B ARGV[0]
= "mawk",
.B ARGV[1]
= "v=1",
.B ARGV[2]
= "A",
.B ARGV[3]
= "t=hello" i
.B ARGV[4]
= "B".
.PP
Nastpnie wykonywany jest kolejno kady z blokw
.BR BEGIN .
Jeeli program skada si wycznie z blokw
.BR BEGIN ,
to na tym wykonywanie si koczy, w przeciwnym razie otwierany jest strumie
wejciowy i wykonywanie jest kontynuowane.
Jeeli
.B ARGC
rwna si 1,
strumie wejciowy ustawiany jest na stdin, w przypadku przeciwnym
w poszukiwaniu argumentu plikowego sprawdzane s argumenty wiersza polece
.BR ARGV[1]  " ..."
.BR ARGV[ARGC-1] .
.PP
Argumenty wiersza polece dziel si na trzy grupy:
argumenty plikowe, argumenty przypisa i acuchy puste "".
Przypisanie ma posta
\fIzmn\fR=\fIacuch\fR.
Podczas sprawdzania
.B ARGV[i]
jako moliwego argumentu plikowego, jeli jest ono puste to jest
pomijane; jeli jest argumentem typu przypisania, odbywa si przypisanie
wartoci zmiennej
.I zmn
a
.B i
zmienia si na nastpny argument; w pozostaych przypadkach
.B ARGV[i]
jest otwierane jako wejcie.
Jeeli otwarcie nie powiedzie si, wykonywanie programu jest koczone
z kodem 2.
Jeeli aden z argumentw wiersza polece nie jest argumentem plikowym, to
wejcie pochodzi z stdin.
Getline w akcji
.B BEGIN
otwiera wejcie.  "\-" jako argument plikowy oznacza stdin.
.PP
Po otwarciu strumienia wejciowego kady z rekordw wejcia sprawdzany jest
z kadym ze
.IR wzorcw ,
a jeli pasuje, to wykonywana jest
.I akcja
skojarzona z danym wzorcem.
Wzorzec w postaci wyraenia pasuje jeli jego wartoci logiczn jest prawda
(zobacz koniec sekcji 2).
Wzorzec
.B BEGIN
zestawiany jest przed rozpoczciem odczytu wejcia,
za wzorzec
.B END
po przeczytaniu caego wejcia.
Wzorzec zakresu, \fIwyra1\fP\fB,\fP\fIwyra2\fP, dopasowuje
kady rekord pomidzy rekordem pasujcym do
.I wyra1
a rekordem pasujcym do
.I wyra2
cznie z nimi.
.PP
Po napotkaniu koca pliku w strumieniu wejciowym, sprawdzane s pozostae
argumenty wiersza polece w poszukiwaniu kolejnego argumentu plikowego.
Jeli taki istnieje, to jest otwierany, w przeciwnym wypadku przyjmuje si,
e zosta dopasowany
.I wzorzec
.B END
i wykonywane s wszystkie
.I akcje
.BR END .
.PP
W rozwaanym przykadzie, przypisanie
v=1
ma miejsce po wykonaniu
.I akcji
.BR BEGIN ,
a dana umieszczona w
v
otrzymuje typ liczbowo-acuchowy.
Nastpnie z pliku A jest czytane wejcie.
Po kocu pliku A, zmienna
t
jest ustawiana na acuch "hello", a B jest otwierany jako wejcie.
Po osigniciu koca pliku B s wykonywane
.I akcje
wzorca
.BR END .
.PP
Przebieg programu na poziomie
.I wzorzec
.I {akcja}
mona zmieni przy pomocy instrukcji
.nf
.sp
     \fBnext
     \fBexit  \fIwyra-opcjonalne\fR.
.sp
.fi
Instrukcja
.B next
powoduje, e odczyt nastpnego rekordu wejciowego i ponowne sprawdzanie
wzorcw, od pierwszej pary
.I "wzorzec {akcja}"
programu.
Polecenie
.B  exit
powoduje natychmiastowe wykonanie akcji
.B END
lub zakoczenie programu, jeli nie ma takich akcji lub jeeli
.B exit
wystpio w akcji
.BR END .
.I wyra-opcjonalne
ustawia warto kodu zakoczenia programu, chyba e zostanie ona przesonita
przez pniejszy
.B exit
lub ujawniony potem bd.
.SH PRZYKADY
.nf
1. emulacja cat.

     { print }

2. emulacja wc.

     { chars += length($0) + 1  # dodaje jeden dla \en
       words += NF
     }

     END{ print NR, words, chars }

3. zliczanie niepowtarzajcych si "faktycznych sw".

     BEGIN { FS = "[^A-Za-z]+" }

     { for(i = 1 ; i <= NF ; i++)  word[$i] = "" }

     END { delete word[""]
           for ( i in word )  cnt++
           print cnt
     }

.fi
4. sumowanie drugiego pola kadego rekordu w oparciu
o pierwsze pole.
.nf

     $1 ~ /credit\||\|gain/ { sum += $2 }
     $1 ~ /debit\||\|loss/  { sum \-= $2 }

     END { print sum }

5. sortowanie pliku, porwnywanie acuchowe

     { line[NR] = $0 "" }  # wymusza typ porwnywania: gdyby
                           # jakie wiersze wyglday
                           # na numeryczne

     END {  isort(line, NR)
       for(i = 1 ; i <= NR ; i++) print line[i]
     }

     #sortowanie A[1..n] metod wstawiania
     function isort( A, n,   i, j, hold)
     {
       for( i = 2 ; i <= n ; i++)
       {
         hold = A[j = i]
         while ( A[j\-1] > hold )
         { j\-\|\- ; A[j+1] = A[j] }
         A[j] = hold
       }
       # w razie potrzeby bdzie utworzony wartownik A[0] = ""
     }

.fi
.SH "KWESTIE ZGODNOCI"
Posix-owa 1003.2 (propozycja 11.3) definicja jzyka AWK jest AWK opisanym
w ksice AWK z kilkoma rozszerzeniami, jakie pojawiy si w nawk
z SystemVR4. Rozszerzeniami tymi s:
.sp
.RS
Nowe funkcje: toupper() i tolower().

Nowe zmienne: ENVIRON[\|] i CONVFMT.

Specyfikacje konwersji w printf() i sprintf() wzite z ANSI C.

Nowe opcje polecenia:  \-v zmn=warto, wielokrotne opcje -f i opcje
charakterystyczne dla implementacji jako argumenty \-W.
.RE
.sp

Posix-owy AWK przetwarza pojedyncze wiersze plikw.
.B RS
mona zmieni z "\en" na inny pojedynczy znak, ale trudno jest znale
jakie tego zastosowanie \(em w ksice AWK brak odpowiednich przykadw.
Zgodnie z konwencj, \fBRS\fR = "", powoduje, e jeden lub wicej pustych
wierszy rozdziela rekordy, umoliwiajc obsug rekordw wielowierszowych.
Gdy \fBRS\fR = "", "\en" jest zawsze separatorem pl, niezalenie od wartoci
.BR FS .
.PP
.BR mawk ,
z kolei,
pozwala by
.B RS
byo wyraeniem regularnym.
Pojawiajce si w rekordach "\en" jest traktowane jak odstp, a
.B FS
zawsze okrela pola.
.PP
Pozbycie si paradygmatu operowania pojedynczym wierszem moe uproci
niektre programy i czsto poprawi wydajno. Na przykad, zmienieniony
przykad 3 (zobacz powyej),
.nf
.sp
	BEGIN { RS = "[^A-Za-z]+" }

	{ word[ $0 ] = "" }

	END { delete  word[ "" ]
	  for( i in word )  cnt++
	  print cnt
	}
.sp
.fi
zlicza ilo niepowtarzajcych si sw przez
traktowanie kadego sowa jako rekordu.
Przy plikach rednich rozmiarw
.B mawk
wykonuje go dwukrotnie szybciej, dziki uproszczonej ptli wewntrznej.
.PP
Poniszy program zastpuje kady z komentarzy w pliku programu C
pojedyncz spacj,
.nf
.sp
	BEGIN {
	  RS = "/\|\e*([^*]\||\|\e*+[^/*])*\e*+/"
                # komentarz jest separatorem rekordw
	  ORS = " "
	  getline  hold
       }

       { print hold ; hold = $0 }

       END { printf "%s" , hold }
.sp
.fi
Buforowanie rekordu jest niezbdne, by unikn zakoczenia ostatniego
z rekordw spacj.
.PP
W
.B mawk
ponisze wyraenia s rwnowane,
.nf
.sp
	x ~ /a\e+b/    x ~ "a\e+b"     x ~ "a\e\e+b"
.sp
.fi
Powysze acuchy bd analizowane dwukrotnie: raz jako acuch i raz jako
wyraenie regularne. Przy analizie acucha
.B mawk
ignoruje stosowanie cytowania odwrotnym ukonikiem do znakw nie bdcych
znakami specjalnymi, zatem
.I \ec
interpretuje jako
.IR \ec .
Natomiast ksika AWK przychyla si do tego, by
.I \ec
byo rozpoznawane jako
.IR c ,
co wymaga podwojonego cytowania metaznakw w acuchach.
Posix wprost odmawia zdefiniowania podanego zachowania, przez co
porednio wymusza na programach muszcych dziaa z rnymi wersjami
awk stosowanie bardziej przenonego, lecz mniej czytelnego, cytowania
z uyciem podwjnych odwrotnych ukonikw.
.PP
Posix-owy AWK nie rozpoznaje "/dev/std{out,err}" ani sekwencji
specjalnej \ex hex w acuchach. W przeciwiestwie do ANSI C,
.B mawk
ogranicza liczb cyfr, jakie mog wystpowa po \ex do dwch, gdy obecna
implementacja obsuguje tylko znaki 8-bitowe.
Wbudowane
.B fflush
pojawio si po raz pierwszy w ostatnim (1993) awk AT&T wydanym dla netlib,
i nie jest czci standardu Posix. Caociowe usuwanie tablicy przez
.B delete
.I tablica
nie jest czci standardu Posix.
.PP
Posix jawnie zostawia niezdefiniowane zachowanie si
.B FS
= "" i wspomina o podziale rekordw na znaki jako
moliwej interpretacji, ale obecnie takie zastosowanie nie jest przenone
midzy implementacjami.
.PP
Na koniec, sposb w jaki
.B mawk
obsuguje przypadki wyjtkowe nie opisane w ksice AWK ani w propozycji
Posix. Niebezpiecznie jest zakadanie spjnoci pomidzy implementacjami
awk, a bezpiecznie przej do nastpnej sekcji.
.PP
.RS
substr(s, i, n) zwraca znaki acucha s o pozycjach z czci wsplnej
przedziau zamknitego [1, length(s)] i potwartego [i, i+n).  Gdy
cz wsplna jest pusta, zwracany jest acuch pusty; zatem
substr("ABC", 1, 0) = "" a substr("ABC", \-4, 6) = "A".
.PP
Kady acuch, nawet pusty, pasuje pocztkiem do acucha pustego, wic
s ~ // i s ~ "", s zawsze rwne 1, tak jak match(s, //) i match(s, "").
Ostanie dwa ustawiaj
.B RLENGTH
na 0.
.PP
index(s, t) jest zawsze tym samym, co match(s, t1), gdzie t1, to to samo, co
t z cytowanymi metaznakami. Std spjno z match wymaga, by index(s, "")
zawsze zwracao 1.
Rwnie warunek: index(s,t) != 0 wtedy i tylko wtedy, gdy t jest podacuchem
acucha s, wymusza by index("","") = 1.
.PP
Jeeli getline napotka koniec pliku, getline zmn pozostawia zmienn zmn
bez zmian. Podobnie, w momencie rozpoczcia akcji
.BR END ,
wartoci
.BR $0 ,
pl i
.B NF
pozostaj niezmienione od ostatniego rekordu.
.SH ZOBACZ TAKE
.BR egrep (1)
.PP
Aho, Kernighan and Weinberger,
.IR "The AWK Programming Language" ,
Addison-Wesley Publishing, 1988, (ksika AWK),
definiuje jzyk, rozpoczynajc si samouczkiem a dochodzc do wielu
interesujcych programw i wchodzc gboko w kwestie projektowania
i analizy programw istotne przy programowaniu w kadym jzyku.
.PP
.IR "The GAWK Manual" ,
The Free Software Foundation, 1991, stanowi podrcznik i opis
jzyka nie usiujcy sign gbi ksiki AWK. Zakada, e
czytelnik moe by pocztkujcym programist. Sekcja powicona tablicom
w AWK jest doskonaa. Omawia take wymagania stawiane AWK przez Posix.
.SH BDY
.B mawk
nie obsuguje znaku ascii NUL \e0 w plikach rdowych czy plikach danych.
Mona wypisa NUL przy pomocy printf z %c, a w wejciu
s dopuszczalne wszystkie inne znaki 8-bitowe.
.PP
.B mawk
implementuje printf() i sprintf() przy pomocy funkcji bibliotecznych C,
printf i sprintf, wic pena zgodno z ANSI wymaga biblioteki ANSI C.
W praktyce oznacza to, e kwalifikator konwersji h moe nie by dostpny.
.B mawk
przejmuje te wszystkie bdy czy ograniczenia tych funkcji.
.PP
Twrcy implementacji jzyka AWK ukazali zgodny brak wyobrani
w nazywaniu swych programw.
.SH AUTOR
Mike Brennan (brennan@whidbey.com).