.\" {PTM/WK/0.1 /16-07-1999/"dostp do plikw DOSu w Uniksie"}
.TH mtools 1 "16 lipca 1999" MTOOLS MTOOLS
.SH NAZWA
mtools - narzdzia dostpu do dyskw DOS w Uniksie
.PP
.SH WSTP
\fBMtools\fP jest zbiorem narzdzi, udostpnianych jako public domain,
pozwalajcych systemom unixowym na operowanie plikami DOSowymi: odczyt,
zapis i przemieszczanie plikw pooonych na DOSowym systemie plikw
(zwykle dyskietce). Gdy jest to uzasadnione, kady z programw usiuje
emulowa odpowiednie polecenie DOSu. Nie s jednak emulowane zbdne
ograniczenia i osobliwoci DOSu. Na przykad, moliwe jest przesuwanie
podkatalogw z jednego podkatalogu do innego.
.PP
Mtools wystarczaj do zapewnienia dostpu do systemw plikowych
DOSu. Na przykad, polecenia takie jak \fBmdir a:\fP dziaaj na napdzie
\fBa:\fP bez uprzedniego montowania (doczania) czy inicjalizacji
(zakadajc, e na twojej maszynie dziaa domylny plik
\fI/etc/mtools.conf\fR.
Przy pomocy mtools mona zmienia dyskietki bez potrzeby ich doczania
i odczania.
.PP
.SH SKD WZI MTOOLS
Mtools mona znale w nastpujcych miejscach (i ich mirrorach):
.TP
.B http://mtools.linux.lu/mtools-3.9.3.tar.gz
.TP
.B ftp://www.tux.org/pub/knaff/mtools/mtools-3.9.3.tar.gz
.TP
.B ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/utils/disk-management/mtools-3.9.3.tar.gz
.PP
Przed zgoszeniem bdu upewnij si, e nie zosta ju poprawiony w atkach
alfa, ktre mona znale na:
.br
http://mtools.linux.lu/
.br
ftp://www.tux.org/pub/knaff/mtools
.PP
aty maj nazwy mtools-\fIwersja\fR\-\fIddmm\fR\-.taz, gdzie \fIwersja\fR
oznacza wersj podstawow, \fIdd\fR dzie, za \fImm\fR miesic.
Z powodu braku miejsca zwykle pozostawiam jedynie najnowsz at.
.PP
Na `mtools @ tux.org' istnieje lista dyskusyjna. Prosz przesya
wszystkie zgoszenia bdw na t list. Mona zapisa si na list
wysyajc wiadomo z treci 'subscribe mtools @ tux.org' do
`majordomo @ tux.org'. (Uwaga: prosz usun odstpy przed i po znaku
"@". Pozostawiem je dla oszukania spambotw.)
Zawiadomienia o nowych wersjach \fBmtools\fR, oprcz przesyania na
ogoszeniowe grupy Linuksa, bd rwnie wysyane na t list.
Archiwum listy prowadzone jest na
.br
http://www.tux.org/hypermail/mtools/latest
.PP
.SH WSPLNE CECHY WSZYSTKICH POLECE MTOOLS
.BR " "
.SS Opcje i nazwy plikw
Nazwy plikw MS-DOS skadaj si z litery napdu, po ktrej nastpuje
dwukropek, podkatalog i nazwa pliku. Tylko nazwa pliku jest obowizkowa,
litera napdu i podkatalog s opcjonalne. Nazwy plikw bez litery napdu
odnosz si do plikw unixowych. Nazwy podkatalogw mog uywa zarwno
separatora \fB\\\fR jak i \fB\\\fR.
Uycie separatora \fB\\\fR lub znakw uoglniajcych wymaga otoczenia nazw
znakami cytowania (apostrofami, cudzysowami) dla ochrony przed ich
interpretacj przez powok. Jednake znaki uoglniajce w nazwach plikw
unixowych nie powinny by cytowane, gdy \fBchcemy\fR by powoka je rozwina.
.PP
Procedury "wyszukiwania wzorcw" wyrae regularnych stosuj si do regu
uniksowych. Na przykad, \fB*\fR oznacza wszystkie pliki DOSowe (zamiast
\fB*.*\fR). Bity okrelajce atrybuty pliku (archiwalny, ukryty,
tylko-do-odczytu, systemowy) podczas wyszukiwania wzorca s ignorowane.
.PP
Wszystkie opcje uywaj znaku \fB-\fR (minus) jako pierwszego znaku, nie za
\fB/\fR (ukonika), jak mgby si spodziewa w DOSie.
.PP
Wikszo polece mtools pozwala na uycie wielu nazw plikw jako
parametrw, co nie jest zgodne z konwencjami DOSu, ale jest przyjaniejsze
dla uytkownika.
.PP
Wikszo polece mtools posiada opcje informujce je, jak obsugiwa
kolizje nazw plikw. Wicej szczegw znajdziesz w sekcji \fBKolizje
nazw\fP. Wszystkie polecenia akceptuj opcj \fB\-V\fP wywietlajc wersj,
a wikszo rwnie opcj \fB\-v\fR przeczajc tryb wywietlania
szczegw (verbose). Patrz sekcja \fBPolecenia\fP, gdzie umieszczono
szczegowy opis opcji charakterystycznych dla poszczeglnych polece.
.SS Litery napdw
Znaczenie liter napdw zaley od konfiguracji sprztowej. Przy wikszoci
konfiguracji jednak, napd A jest pierwszym napdem dyskietek, napd B drugim
napdem dyskietek (jeli jest dostpny), napd J jest napdem Jaz (jeli
dostpny), za napd Z - napdem typu Zip (jeli dostpny). W systemach,
gdzie nazwa urzdzenia pochodzi od identyfikatora SCSI, napd Jaz
przyjmowany jest za 4 obiekt SCSI, za Zip za SCSI 5 (domylne ustawienia
fabryczne). W Linuksie, w przypadku obu tych napdw, przyjmuje si, e jest
to drugi napd szyny SCSI (/dev/sdb). Ustawienia domylne mog by
zmienione przez zmian pliku konfiguracyjnego (patrz opis konfiguracji
w \fBmtools\fP(5)).
.SS Biecy katalog roboczy
Do ustawienia urzdzenia i biecego katalogu (odnoszcego si do systemu
plikowego MS-DOSu) uywa si polecenia \fBmcd\fP. Jednak. w przeciwiestwie
do DOSu, istnieje tylko jeden katalog roboczy dla wszystkich napdw,
nie za po jednym na napd.
.SS Dugie nazwy plikw VFAT
.\" VFAT-style\ long\ file\ names
Niniejsza wersja mtools obsuguje dugie nazwy plikw stosowane w VFAT.
Jeli unixowa nazwa pliku jest zbyt duga, by zmieci si w krtkiej
nazwie DOSu, zachowywana jest jako duga nazwa VFAT i tworzona jest
towarzyszca jej krtka nazwa. T krtk nazw widzisz sprawdzajc dysk
DOSem w wersji wczeniejszej ni 7.0.
Ponisze zestawienie pokazuje kilka przykadw krtkich nazw:
.PP
   Duga nazwa   Nazwa MS_DOS   Powd zmiany nazwy
   -----------   ------------   -----------------------
   ToJestTest    TOJEST~1       zbyt duga nazwa pliku
   alain.knaff   ALAIN~1.KNA    za dugie rozszerzenie
   prn.txt       PRN~1.TXT      PRN jest nazw urzdzenia
   \.abc          ABC~1          pusta nazwa pliku
   hot+cold      HOT_CO~1       niedozwolony znak
.PP
Jak wida, w celu uzyskania krtkiej nazwy zastosowano nastpujce
przeksztacenia:
.TP
* \ \ 
Niedozwolone znaki s zastpione podkreleniem. Znakami zabronionymi s:
\fR;+=[]',\e"*\e<>/?:|\fR.
.TP
* \ \ 
Usunite s dodatkowe kropki, ktre nie mog by zinterpretowane jako
gwny separator nazwy/rozszerzenia. 
.TP
* \ \ 
Tworzony jest licznik dla przyrostka \fB~\fR\fIn\fR,
.TP
* \ \ 
Nazwa skracana jest tak, by speni ograniczenie 8+3.
.PP
Pocztkowa, unixowa nazwa pliku (duga lub krtka) zwana jest rwnie nazw
\fIpierwotn\fR lub \fIgwn\fR (primary), za pochodzca od niej
nazwa krtka zwana jest \fIwtrn\fR lub \fIdodatkow\fR (secondary).
.PP
Przykad:
.br
    \fBmcopy /etc/motd a:DlugaNazwa\fR
.br 
Mtools utworz wpis w VFAT dla `DlugaNazwa' i uyj `DLUGANAZ' jako
nazwy krtkiej. `DlugaNazwa' jest tutaj nazw gwn, za
`DLUGANAZ' nazw dodatkow.
.br
    \fBmcopy /etc/motd a:motd\fR
.br
`motd' spenia ograniczenia stawiane nazwom pliku DOS. Mtools nie musi
tworzy z niej innej nazwy. Nazw pierwotn jest `motd', a nie ma nazwy
wtrnej.
.PP
W skrcie: nazw gwn jest duga nazwa, jeli taka istnieje, lub krtka
nazwa, jeli nie ma dugiej nazwy.
.PP
Mimo, i VFAT jest duo elastyczniejszy ni FAT, nawet w nim nadal istniej
niedopuszczalne nazwy plikw. Pozostay jeszcze niektre niedozwolone znaki
(\e"*\\<>/?:|), za nazwy urzdze w dalszym cigu s zarezerwowane.
.PP
   Nazwa unixowa   Duga nazwa   Powd zmiany
   -------------   -----------   -------------------------
   prn             prn-1         PRN jest nazw urzdzenia
   ab:c            ab_c-1        niedozwolony znak
.PP
Jak wida, w przypadku niedozwolonej dugiej nazwy, wykonywane s
nastpujce przeksztacenia:
.TP
* \ \ 
Niedozwolone znaki zastpowane s podkreleniami,
.TP
* \ \ 
Tworzony jest licznik dla przyrostka \fB~\fR\fIn\fR,
.SS Kolizje nazw
Podczas zapisu pliku na dysk, jego duga lub krtka nazwa moe kolidowa
z nazw istniejcego pliku lub katalogu. Moe si to zdarzy dla kadego
z polece tworzcych nowy katalog lub wpis w katalogu, takiemu jak
.BR mcopy ", " mmd ", " mren ", " mmove ", " mwrite " i " mread .
W przypadku kolizji nazw polecenia mtools pytaj o sposb postpowania.
Oferuj kilka moliwoci:
.TP
.B overwrite
Nadpisuje istniejcy plik. Nie jest moliwe nadpisanie katalogu plikiem.
.TP
.B rename
Zmienia nazw nowo tworzonego pliku. Mtools pytaj o now nazw pliku.
.TP
.B autorename
Zmienia nazw nowo tworzonego pliku. Mtools wybieraj same nazw, bez
pytania.
.TP
.B skip 
Pomi ten plik, zajmij si nastpnym (jeli jest).
.PP
By wybra jedn z powyszych akcji, po zachcie ze strony polecenia,
wpisz jej pierwsz liter. Jeli uyjesz maej litery, to akcja bdzie
si odnosi wycznie do tego pliku; uycie duej litery spowoduje
zastosowanie danej akcji do wszystkich plikw bez dalszych pyta.
.PP
Moesz rwnie wybra akcje (dla wszystkich plikw) w linii polece, przy
wywoaniu mtools:
.TP
.B \-o
Domylnie nadpisuje nazwy pierwotne.
.TP
.B \-O
Domylnie nadpisuje nazwy wtrne.
.TP
.B \-r
Domylnie zmienia nazw pierwotn.
.TP
.B \-R
Domylnie zmienia nazw wtrn.
.TP
.B \-a
Domylnie automatycznie zmienia nazw pierwotn.
.TP
.B \-A
Domylnie automatycznie zmienia nazw wtrn.
.TP
.B \-s
Domylnie przeskocz nazw pierwotn.
.TP
.B \-S
Domylnie przeskocz nazw wtrn.
.TP
.B \-m
Pytaj uytkownika, co zrobi z nazw pierwotn.
.TP
.B \-M
Pytaj uytkownika, co zrobi z nazw wtrn.
.PP
Zauwa, e w linii polece przeczniki mae/due odrniaj polecenia
dla nazwy pierwotnej/wtrnej, podczas gdy przy wyborze interakcyjnym
mae/due rnicuj zakres: tym-razem/zawsze.
.PP
Nazwa pierwotna jest nazw wywietlan w Windows 95 lub Windows NT, 
tj. nazw dug, jeli takowa istnieje, w przeciwnym razie krtk.
Nazwa wtrna jest nazw "ukryt", tj. nazw krtk jeli istnieje duga.
.PP
Przy domylnym sposobie dziaania mtools uytkownik jest proszony o reakcj
w przypadku kolizji nazw pierwotnych, za nazwy wtrne zmieniane
s automatycznie.
.PP
Jeli kolizja nazw zdarzy si w katalogu Unixa, mtools pytaj tylko czy
nadpisa plik, czy go pomin.
.SS Rozrnianie duych i maych liter w systemie VFAT
System plikw VFAT potrafi zapamita wielko znakw (mae/due litery)
w nazwach plikw. W tym samym katalogu nie mog jednak istnie pliki
o nazwach rnicych si jedynie wielkoci liter. Jeli, na przykad
zapisae plik o nazwie DlugaNazwaPliku w systemie plikowym VFAT, mdir
pokae go jako DlugaNazwaPliku, nie za jako DlugaNazwapliku. Jednak
polecenie odmwi dopisania pliku DlugaNazwapliku do tego samego
katalogu, gdy wielko liter jest ignorowana przy sprawdzaniu kolizji.
.PP
System VFAT umoliwia przechowywanie wielkoci liter nazwy pliku w bajcie
atrybutu, jeli wszystkie litery tej nazwy s due (bd mae) oraz
wszystkie litery rozszerzenia te s due (lub odpowiednio, mae).
Mtools uywaj tej informacji do wywietlania nazw plikw oraz tworzenia
nazw unixowych przy kopiowaniu (\fBmcopy\fP) do katalogu Unixa. Moe to dawa
nieoczekiwane efekty w odniesieniu do plikw zapisanych przy uyciu
DOS w wersji wczeniejszej ni 7.0: nazwy takich plikw bd w caoci
zamienione na due litery. Zachowanie to rni si od poprzedniej wersji
mtools, ktra tworzya nazwy plikw unixowych zoone z maych liter.
.PP
.SS Formatowanie o duej gstoci
.\"high\ capacity\ formats
Mtools obsuguj wiele sposobw formatowania, pozwalajcych na
przechowywanie na dyskietce wikszej ni zwykle iloci danych. W zwizku
z rnymi moliwociami systemw operacyjnych, formaty te nie s
obsugiwane we wszystkich systemach. Mtools rozpoznaj te formaty tam,
gdzie s one obsugiwane.
.\" Mtools recognizes these formats transparently where supported.
.PP
W celu sformatowania takich dyskietek powiniene uy narzdzia odpowiedniego
do systemu operacyjnego. Dla Linuksa, odpowiednie narzdzia obsugi
dyskietek mona znale w pakiecie \fIfdutils\fR w nastpujcych miejscach:
.TP 
ftp://www.tux.org/pub/knaff/fdutils/.
.TP
ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/utils/disk-management/fdutils-*
.PP
Dalszych szczegw szukaj w dokumentacji doczonej do tego pakietu.
Uyj \fIsuperformat\fR by sformatowa dyskietk w dowolnym z formatw
oprcz XDF, oraz \fIxdfcopy\fR do formatowania XDF.
.SS Wicej sektorw
Najstarsz metod umieszczenia wikszej iloci danych na dyskietce jest
uycie wikszej liczy sektorw i cylindrw. Mimo, e standardowy format uywa
80 cylindrw i 18 sektorw (na 3,5" dyskietkach duej gstoci), to moliwe
jest uycie do 83 cylindrw (na wikszoci napdw) i do 21 sektorw. Metoda
ta pozwala na zapisanie do 1743K na dyskietce 3,5"HD. Dyskietki o 21
sektorach s jednak dwukrotnie wolniejsze od standardowych dyskietek
o 18 sektorach, gdy sektory s upakowane tak blisko siebie, e zachodzi
potrzeba ich przeplotu. Problem ten nie istnieje przy formatach o 20
sektorach.
.PP
Formaty te s obsugiwane przez liczne shareware'owe DOSowe programy
narzdziowe takie jak \fIfdformat\fP czy \fIvgacopy\fP. W swej nieskoczonej
arogancji Bill Gate$ wierzy, e to on to wynalaz i nazwa je
\fIdyskami DMF\fP lub \fIWindows formatted disks\fR. W rzeczywistoci,
rozwizanie to istniao ju od lat! Mtools obsuguj te formaty w Linuksie,
SunOs oraz DELL Unix PC.
.SS Wiksze sektory
Uycie wikszych sektorw umoliwia przekroczenie pojemnoci moliwej do
uzyskania przy standardowych sektorach 512-bajtowych. Powodem jest nagwek
sektora. Nagwek sektora ma taki sam rozmiar, niezalenie od liczby bajtw
danych w sektorze. Moemy zatem zaoszczdzi nieco miejsca uywajc
\fImniejszej liczby\fR wikszych sektorw. Na przykad, 1 sektor
4-kilobajtowy zabiera tylko jedno miejsce na nagwek, podczas gdy 8
sektorw po 512 bajtw ma 8 nagwkw, przy tej samej iloci danych
uytkowych.
Metoda ta umoliwia przechowanie do 1992K na dyskietkach 3,5HD.
.PP
Mtools obsuguj te formaty tylko w Linuksie.
.SS 2m
Format 2m zosta pierwotnie wynaleziony przez Ciriaco Garcia de Celis.
On rwnie uywa wikszych ni zwykle sektorw, by pomieci wicej danych
na dyskietce. Posuguje si jednak standardowym formatem (18 sektorw po 512
bajtw kady) na pierwszym cylindrze, by uatwi obsug tych dyskietek
w DOSie. Faktycznie, metoda ta pozwala na uycie sektora startowego 
(bootsector) o standardowym rozmiarze, zawierajcego opis, jak powinna by
odczytana reszta dyskietki.
.PP
Wad tego rozwizania jest to, e pierwszy cylinder moe pomieci mniej
danych ni pozostae. Niestety, DOS potrafi obsugiwa wycznie dyskietki
o tej samej iloci danych na kadej ciece. A zatem 2m ukrywa fakt, i
pierwsza cieka zawiera mniej danych przez uycie \fIshadow FAT\fR. (Zwykle
DOS przechowuje FAT w dwu identycznych kopiach, dla dodatkowego
bezpieczestwa. XDF przechowuje tylko jedn kopi, a mwi DOSowi, e
przechowuje dwie. W ten sposb oszczdzane jest miejsce, jakie byoby zajte
przez drug kopi FAT.) Oznacza to rwnie, e \fBnie powiniene nigdy
uywa dyskietek 2m do zapisywania czegokolwiek innego ni system plikw
DOS\fR.
.PP
Mtools obsuguje ten format tylko w Linuksie.
.SS XDF
XDF jest formatem duej gstoci uywanym przez OS/2. Umoliwia
przechowywanie na dyskietce do 1840K. Jest to mniej ni najlepsze formaty
2m, ale jego gwn zalet jest szybko: 600 milisekund na ciek. Jest to
szybciej ni dla formatu 21-sektorowego i prawie tak szybko jak dla
standardowego formatu o 18 sektorach. Chcc zapewni dostp do tych
dyskietek, upewnij si, e mtools zostay skompilowane z obsug XDF i ustaw
zmienn \fIuse_xdf\fR dla napdu w pliku konfiguracyjnym. Szczegy 
znajdziesz w sekcjach \fBKompilowanie mtools\fR i \fBRne zmienne\fR.
Szybki dostp XDF osigalny jest przy jdrze Linuksa nowszym ni 1.1.34.
.PP
Mtools obsuguje ten format tylko w Linuksie.
.PP
\fBOstrzeenie / Uwaga dystrybutorzy\fR: 
mtools skompilowane pod jdrem Linuksa nowszym ni 1.3.34 nie bdzie dziaa
przy starszym jdrze. Skompilowane jednak na starszym jdrze dziaa
nadal na nowszym, z wyjtkiem tego, e dostp XDF jest wolniejszy. Zaleca
si, by autorzy dystrybucji doczali binaria mtools skompilowane wycznie
pod jdrze starszym ni 1.3.34, a do ukazania si 2.0. Po ukazaniu si 2.0
mog (i powinny) by rozpowszechniane binaria mtools kompilowane pod
nowszymi jdrami. Binaria mtools kompilowane pod jdrami starszymi ni
1.3.24 nie bd dziaa przy adnym z jder 2.1 lub pniejszym.
.SS Kody zakoczenia (Exit codes)
Wszystkie polecenia mtools zwracaj 0 w przypadku powodzenia, 1 przy
kompletnym niepowodzeniu lub 2 przy czciowym. Wszystkie polecenia mtools
przed prac dokonuj pewnych sprawdze poprawnoci, by upewni si, e dysk
jest rzeczywicie dyskiem MS-DOS (a nie, powiedzmy, dyskiem systemu ext2
czy minix). Kontrole te mog odrzuci dyski czciowo uszkodzone, ktre mimo
to mog by czytelne. Moesz unikn tych kontroli przez ustawienie zmiennej
rodowiska \fBMTOOLS_SKIP_CHECK\fR lub odpowiedniej zmiennej pliku
konfiguracyjnego (patrz sekcja \fBZmienne globalne\fR w \fBmtools\fR(5)).
.SH BDY
Niefortunnym efektem ubocznym odgadywania poprawnego urzdzenia (przy
obsugiwaniu wielu pojemnoci dyskietek) jest sporadyczny komunikat
o bdzie ze sterownika urzdzenia. Moe by on spokojnie zignorowany.
.\" These can be safely ignored.  
.PP
Kod sprawdzajcy formatowanie zatyka si na dyskietkach 1.72M formatowanych
przy uyciu \fBmformat\fR z mtools wersji wczeniejszych ni 2.0.7.
Ustaw zmienn rodowiska \fBMTOOLS_FAT_COMPATIBILITY\fR (lub odpowiedni
zmienn pliku konfiguracyjnego, patrz \fBZmienne globalne\fR w
\fBmtools\fR(5)), by pomin sprawdzanie fat.
.SH KONWERSJA DOKUMENTACJI
Oryginalne strony podrcznika zostay utworzone automatycznie z dokumentacji
Texinfo pakietu mtools [tum.: polska wersja zostaa sformatowana rcznie].
Proces ten jednak jest tylko przybliony i niektre
elementy, jak odnoniki czy indeksy s w nim tracone. W rzeczywistoci
elementy te nie posiadaj waciwych odpowiednikw w formacje stron man.
Ponadto nie caa informacja zostaa przeoona na wersj podrcznika
systemowego (stron man).
[tum.:pominito, jak w oryginale, sekcj
dotyczc kompilacji mtools i przenoszenia na rne platformy.]
Dlatego usilnie zalecamy uycie oryginalnej
dokumentacji Texinfo. Na kocu niniejszej strony znajdziesz instrukcje jak
przeglda dokumentacj Texinfo.
.TP
*  
Drukowaln posta dokumentacji texinfo moesz otrzyma uruchamiajc ponisze
polecenia:
.RS
.RS
.br
.B ./configure; make dvi; dvips mtools.dvi
.RE
.RE
.TP
* 
Aby utworzy wersj html, uruchom:
.RS
.RS
.br
.B ./configure; make html
.RE
Ju utworzone wersje html moesz znale na:
.br
   http://mtools.linux.lu
.br
a take na:
.br
   http://www.tux.org/pub/knaff/mtools
.RE
.RE
.TP
* 
Aby utworzy kopi info (przegldaln w trybie info Emacsa), uruchom:
.RS
.RS
.br 
.B ./configure; make info
.RE
.RE
.PP
Dokumentacja Texinfo wyglda najlepiej wydrukowana lub w postaci html.
W wersji info niektre przykady s naprawd trudne w czytaniu z powodu
uywanych w info konwencji cytowania.
.SH PATRZ TAKE
.BR mtools (5),
zawierajce opis konfiguracji oraz:
.TP 3
.B floppyd
demon zdalnego dostpu do dyskietek; uruchamiany w oknie X-servera
.TP 3
.B floppyd_installtest
narzdzie sprawdzajce obecno `floppyd'
.TP 3
.B mattrib
zmie atrybuty plikw MS-DOS
.TP 3
.B mbadblocks
testuje dyskietki, oznacza bdne bloki w FAT
.TP 3
.B mcat
zrzu obraz dyskietki. Jak `cat'. Przydatne tylko, jeli uywa si
`floppyd'.
.TP 3
.B mcd
zmie katalog MS-DOS
.TP 3
.B mcopy
kopiuj pliki pomidzy DOSem a Unixem
.TP 3
.B mdel
skasuj plik MS-DOS
.TP 3
.B mdeltree
usu katalog MS-DOS z podkatalogami
.TP 3
.B mdir
wywietl katalog MS-DOS
.TP 3
.B mdu
wywietl ilo miejsca zajmowanego przez katalog DOS
.TP 3
.B mformat
dodaj system plikw DOS do niskopoziomowo sformatowanej dyskietki
.TP 3
.B minfo
poka informacj o systemie plikw MS-DOS
.TP 3
.B mlabel
nadaj etykiet dysku MS-DOS
.TP 3
.B mkmanifest
twrz skrypt powoki do odtworzenia unixowych nazw plikw
.TP 3
.B mmd
utwrz podkatalog MS-DOS
.TP 3
.B mmount
zamontuj (docz) dysk DOS
.TP 3
.B mpartition
utwrz partycj MS-DOS
.TP 3
.B mrd
usu katalog DOS
.TP 3
.B mmove
przesu lub zmie nazw pliku/katalogu MS-DOS
.TP 3
.B mren
zmie nazw istniejcego pliku MS-DOS
.TP 3
.B mshowfat
poka FAT dla danych plikw
.TP 3
.B mtoolstest
sprawd i wywietl konfiguracj mtools
.TP 3
.B mtype
wywietl zawarto pliku MS-DOS
.TP 3
.B mzip
zmie zabezpieczenie, wysu dysk napdu Zip/Jaz
.TP 3
.B xcopy
skrypt do rekurencyjnego kopiowania katalogu DOS do innego katalogu
.RE
.SH KOPIOWANIE
Niniejsza, polska wersja dokumentacji stanowi tumaczenie pliku
Texinfo pakietu mtools wersji 3.9.6. Moe by rozpowszechniana,
modyfikowana i tumaczona na poniszych warunkach:

Mtools Copyright (C) 1992-1998 Free Software Foundation, Inc.

Permission is granted to make and distribute verbatim copies of this
manual provided the copyright notice and this permission notice are
preserved on all copies.

Permission is granted to copy and distribute modified versions of
this manual under the conditions for verbatim copying, provided that the
entire resulting derived work is distributed under the terms of a
permission notice identical to this one, and provided that the privacy
of any reader of the resulting derived work is respected. In particular
is it strictly forbidden to make this documentation available on a World
Wide Web server which deals cookies. However, keeping access statistics
is allowed.

Permission is granted to copy and distribute translations of this
manual into another language, under the above conditions for modified
versions, except that this permission notice may be stated in a
translation approved by the Free Software Foundation.