.\" {PTM/RL/16-02-2002/"udoskonalony vi, tekstowy edytor programistw"}
.\" Translation: Robert Luberda <robert@debian.org>, Feb 2002; vim 6.0
.\" Translation update: Robert Luberda <robert@debian.org>, Jul 2004; vim 6.3
.\" $Id: vim.1,v 1.4 2004/07/07 14:21:04 robert Exp $
.\"
.TH VIM 1 "22 lutego 2002"
.SH NAZWA
vim \- udoskonalony vi, tekstowy edytor programistw
.SH SKADNIA
.br
.B vim
[opcje] [plik ..]
.br
.B vim
[opcje] -
.br
.B vim
[opcje] \-t tag
.br
.B vim
[opcje] \-q [plik_z_bdami]
.PP
.br
.B ex
.br
.B view
.br
.B gvim
.B gview
.B evim
.B eview
.br
.B rvim
.B rview
.B rgvim
.B rgview
.SH OPIS
.B vim
jest edytorem tekstw, kompatybilnym z vi i moe by uywany do edycji wszystkich
rodzajw tekstu.
Jest szczeglnie uyteczny podczas edycji programw.
.PP
.B vim
ma wiele ulepsze w stosunku do vi: wielopoziomowe undo,
.\" FIXME - undo
moliwo pracy z wieloma oknami i buforami, podwietlanie skadni, edycja linii komend,
dokaczanie nazw plikw, pomoc on-line,
.\" FIXME  visual selection,
itp.
Podsumowanie rnic midzy
.B vim
a vi mona uzyska, wpisujc ":help vi_diff.txt".
.PP
Podczas pracy z edytorem
.B vim
za pomoc polecenia ":help" mona uzyska pomoc z systemu pomocy on-line.
Zobacz poniej, sekcja POMOC ON-LINE.
.PP
Najczciej
.B vim
jest uywany do edycji pojedynczego pliku i wywoywany:
.PP
	vim plik
.PP
Oglniej,
.B vim
jest uruchamiany tak:
.PP
	vim [opcje] [lista_plikw]
.PP
Jeeli lista_plikw nie jest podana, to edytor uruchomi si z pustym buforem.
W przeciwnym razie dokadnie jedna z poniszych czterech opcji moe by uyta do wyboru
jednego lub wikszej liczby plikw do edycji.
.TP 12
plik ...
Lista plikw.
Pierwszy z nich bdzie aktualnym plikiem, przeczytanym do bufora. Kursor ustawi si w pierwszej
linii bufora. Poleceniem ":next" mona przej do nastpnych plikw.
Aby edytowa plik, ktrego nazwa zaczyna si od mylnika, naley poprzedzi list plikw
przez "--".
.TP
-
Plik do edycji jest czytany ze standardowego wejcia (stdin). Polecenia s brane ze standardowego
wyjcia bdw (stderr), ktre powinno by terminalem.
.TP
-t {tag}
Plik do edycji i pocztkowa pozycja kursora zale od wzorca "tag", swego rodzaju etykiety,
do ktrej naley przeskoczy.
Wzorzec {tag} jest szukany w pliku wzorcw, po jego znalezieniu skojarzony plik zostanie otwarty
do edycji, a skojarzone ze wzorcem polecenie zostanie wykonane.
Najczciej ta funkcjonalno jest pomocna przy pisaniu programw w C; wtedy {tag} powinien
by nazw funkcji.
Wynik jest taki, e zostanie otwarty plik zawierajcy t funkcj, a kursor
ustawi si na pocztku tej funkcji.
Zobacz ":help tag-commands".
.TP
-q [plik_z_bdami]
Uruchamia edytor w trybie quickFix.
Wczytuje plik [plik_z_bdami] i wywietla pierwszy bd. Jeeli nie zosta podany
argument [plik_z_bdami], nazwa pliku jest brana z wartoci opcji 'errorfile' (domylnie
"AztecC.Err" na Amidze, "errors.err" w innych systemach).
Kolejne bdy mona wywietli za pomoc polecenia ":cn".
Patrz ":help quickfix".
.PP
Zachowanie
.B vima
zaley od nazwy pod jak wywoano edytor (plik wykonywalny moe by wci
tym samym plikiem).
.TP 10
vim
Normalne uruchomienie, wszystkie opcje maj wartoci domylne.
.TP
ex
Uruchamia edytor w trybie Ex.
Przejcie do normalnego trybu za pomoc polecenia ":vi".
Tak samo dziaa argument linii polece  "-e".
.TP
view
Uruchamia edytor w trybie tylko do odczytu, bez moliwoci zapisywania plikw.
Tak samo dziaa argument linii polece  "-R".
.TP
gvim gview
Wersja okienkowa (GUI), uruchamia nowe okno.
Tak samo dziaa argument linii polece  "-g".
.TP
evim eview
Wersja okienkowa (GUI), w atwym trybie.
Uruchamia nowe okno.
Tak samo dziaa argument linii polece  "-y".
.TP
rvim rview rgvim rgview
Jak powysze, ale z ograniczeniami. Nie bdzie moliwe uruchomienie powoki z poziomu edytora
ani zawieszenie (suspend)
.BR vima .
Tak samo dziaa argument linii polece  "-Z".
.SH OPCJE
Opcje mog by podane w jakimkolwiek porzdku, przed nazwami plikw lub za nimi.
Opcje niewymagajce argumentu mog by poczone za jednym znakiem mylnika.
.TP 12
+[num]
Kursor bdzie ustawiony w linii "num" pierwszego pliki. Jeeli nie podano wartoci "num",
kursor ustawi si w ostatniej linii.
.TP
+/{pat}
Kursor bdzie ustawiony na pierwszym wystpieniu wzorca {pat} w pierwszym pliku.
Zobacz ":help search-pattern", aby wywietli list moliwych wzorcw wyszukiwania.
.TP
+{polecenie}
.TP
-c {polecenie}
{polecenie} zostanie wykonane po przeczytaniu pierwszego pliku.
{polecenie} jest interpretowane jako polecenie Ex.
Jeeli cig {polecenie} zawiera spacje, musi by ujty w cudzysowy (w zalenoci od
uywanej powoki).
Przykad: vim "+set si" main.c
.br
Uwaga: Mona uy do 10 polece  "+" lub "-c".
.TP
-S {plik}
Skrypt {plik} zostanie wykonany po przeczytaniu pierwszego pliku.
Jest to odpowiednikiem -c "source {plik}".
{plik} nie moe zaczyna si od '-'.
Jeeli nie podano argumentu {plik}, to uywa si "Session.vim" (dziaa tylko
wtedy, gdy  -S jest ostatnim argumentem).
.TP
--cmd {polecenie}
Jak "-c", ale polecenie bdzie wykonane przed przeczytaniem plikw vimrc.
Mona uy do 10 takich polece, niezalenie od polece  "-c".
.TP
-A
Jeeli
.B vim
zosta skompilowany ze wsparciem dla jzyka arabskiego, edycj
plikw zorientowanych z prawa na lewo oraz arabskim mapowaniem klawiatury,
to ta opcja uruchamia
.B vima
w trybie arabskim, tj, jest wczona opcja 'arabic'. W przeciwnym wypadku
.B vim
wypisuje komunikat bdu i koczy dziaanie.
.TP
-b
Tryb binarny.
Zostanie ustawionych kilka opcji, ktre uczyni moliwym edytowanie pliku binarnego
lub wykonywalnego.
.TP
-C
Kompatybilno. Ustawia opcj 'compatible'.
.B vim
bdzie si zachowywa prawie tak jak oryginalny vi, nawet jeeli istnieje plik .vimrc.
.TP
-d
Uruchamia edytor w trybie porwnywania.
Argumentami tej opcji powinny by nazwy dwu lub trzech plikw.
.B vim
otworzy wszystkie te pliki i pokae rnice midzy nimi.
Dziaa tak jak vimdiff(1).
.TP
-d {urzdzenie}
Otwiera {urzdzenie} do uywania jako terminal.
Tylko na Amidze.
Przykad:
"\-d con:20/30/600/150".
.TP
-D
Debugowanie. W czasie uruchamiania pierwszego polecenia skryptu,
przechodzi do trybu debugowania.
.TP
-e
Uruchamia
.B vima
w trybie Ex, tak samo jak wtedy, gdy plik wykonywalny nazywa si  "ex".
.TP
-E
Uruchamia
.B vima
w udoskonalonym trybie ex, tak jakby plik wykonywalny nazywa si "exim".
.TP
-f
Pierwszoplanowy. W wersji GUI
.B vim
nie odczy si od powoki, w ktrej by uruchomiony.
Na Amidze,
.B vim
nie zostanie ponownie uruchomiony, by otworzy nowe okno.
Ta opcja powinna by uyta, gdy
.B vim
jest wywoany przez program, ktry czeka na zakoczenie edycji (na przykad: mail).
Na Amidze polecenia ":sh" and ":!" nie bd dziaa.
.TP
--nofork
Pierwszoplanowy. W wersji GUI
.B vim
nie odczy si od powoki na ktrej by uruchomiony.
.TP
-F
Jeeli
.B vim
zosta skompilowany ze wsparciem dla FKMAP i edycji plikw zorientowanych w kierunku z prawa na
lewo oraz mapowania klawiatury Farsi, ta opcja powoduje uruchomienie
.B vima
w trybie Farsi, tzn. s ustawione opcje 'fkmap' i 'rightleft'.
W przeciwnym wypadku pojawia si informacja o bdzie i
.B vim
koczy dziaanie z bdem.
.TP
-g
Jeeli
.B vim
zosta skompilowany ze wsparciem dla GUI (graficznego interfejsu uytkownika), ta opcja wcza GUI.
W przeciwnym wypadku,
.B vim
wypisuje komunikat o bdzie i koczy dziaanie.
.TP
-h
Wywietla krtk informacj o argumentach i opcjach linii polece, a nastpnie koczy dziaanie
.BR vima .
.TP
-H
Jeeli
.B vim
zosta skompilowany z opcj RIGHTLEFT, umoliwiajca edycj tekstw w kierunku z prawa na lewo,
i hebrajskim mapowaniem klawiatury, ta opcja uruchamia
.B vima
w trybie "hebrajskim", tzn. s wczone opcje  'hkmap' i  'rightleft'.
W przeciwnym wypadku,
.B vim
wypisuje komunikat o bdzie i koczy dziaanie.
.TP
-i {viminfo}
Kiedy wczone jest uywanie plikw viminfo, ta opcja ustawia nazw pliku viminfo, zamiast
domylnej nazwy "~/.viminfo".
Za pomoc tej opcji mona rwnie wyczy uywanie pliku viminfo, podajc nazw "NONE".
.TP
-L
Jak -r.
.TP
-l
Tryb lispu.
Wcza opcje 'lisp' i 'showmatch'.
.TP
-m
Uniemoliwia modyfikowanie plikw.
Wycza opcj 'write'.
Bdzie mona modyfikowa bufor, jednake zapisanie bufora do pliku nie bdzie moliwe.
.TP
-N
Tryb niekompatybilnoci z vi. Wycza opcj 'compatible'.
.B Vim
bdzie si zachowywa lepiej, ale mniej kompatybilnie z vi, nawet jeli plik .vimrc
nie istnieje.
.TP
-M
Zmiany s zabronione. Wycza opcje 'modifiable' i 'write', tak e nie mona
nic zmieni w buforze, a pliki nie bd mogy by zapisane. Prosz zauway,
e te opcje mog zosta ponownie ustawione, co pozwoli zmienia pliki.
.TP
-N
Tryb niekompatybilnoci z vi. Wycza opcj 'compatible'.
Dziki temu
.B vim
bdzie dziaa troch lepiej, ale bdzie mniej kompatybilny z vi, nawet wtedy, gdy
nie istnieje plik .vimrc.
.TP
-n
Nie uywa pliku swap.
Nie bdzie moliwego odtworzenie po awarii systemu. Wygodne, jeeli chce si edytowa plik na
bardzo wolnym urzdzeniu (np. dyskietka).
Mona to take zrobi za pomoc ":set uc=0".
Mona rwnie wyczy, uywajc ":set uc=200".
.TP
-nb
Dziaa jako serwer edycji dla NetBeans. Szczegy mona znale w dokumentacji.
.TP
-o[N]
Otwiera N okien w poziomie.
Jeeli nie podano N, otwiera nowe okno dla kadego pliku.
.TP
-O[N]
Otwiera N okien w pionie.
Jeeli nie podano N, otwiera nowe okno dla kadego pliku.
.TP
-R
Tryb "tylko do odczytu".
Ustawia opcj 'readonly'. Pozwala na edytowanie bufora pliku, ale zapobiega przypadkowemu
nadpisaniu pliku.
Aby nadpisa plik, naley doda znak wykrzyknika do polecenia ex, na przykad w ":w!".
Opcja -R wcza opcj -n (patrz wyej).
Opcj 'readonly' mona wyczy uywajc ":set noro".
Patrz ":help 'readonly'".
.TP
-r
Wywietla list plikw wymiany wraz z informacj, jak ich uy w celu odzyskania danych.
.TP
-r {file}
Tryb odzyskiwania danych.
Do odzyskania danych z przerwanej sesji edytowania zostanie uyty plik wymiany.
Plikiem wymiany jest plik majcy t sam nazw co plik tekstowy z doczonym przyrostkiem
".swp".
Patrz ":help recovery".
.TP
-s
Tryb cichy. Tylko wtedy gdy edytor zosta uruchomiony jako "ex" albo gdy opcja
"-e" zostaa podana przed opcj "-s".
.TP
-s {scriptin}
Czytany jest plik {scriptin}.
Znaki w tym pliku s interpretowane, jakby byy wprowadzone z klawiatury.
To samo mona uzyska poleceniem ":source! {scriptin}".
Jeeli przed zakoczeniem sesji edytora zostanie napotkany koniec tego pliku,
nastpne znaki s czytane z klawiatury.
.TP
-T {terminal}
Ustawia w
.B vimie
nazw uywanego terminala.
Wymagane tylko wtedy, gdy nie automatyczne rozpoznawanie terminala nie dziaa.
Nazwa terminala powinna by znana
.B vimowi
(builtin) albo zdefiniowana w plikach termcap lub terminfo.
.TP
-u {vimrc}
Uywa polece z pliku {vimrc} w celu inicjacji edytora.
Pozostae pliki inicjacyjne s opuszczane.
Uywaj tej opcji do edytowania specjalnych rodzajw plikw.
Opcji tej mona rwnie uy w celu opuszczenia jakichkolwiek inicjacji, podajc "NONE"
jako nazw pliku.
Szczegy mona uzyska poleceniem ":help initialization" w vimie.
.TP
-U {gvimrc}
Uywa polece z pliku {gvimrc} w celu inicjacji GUI.
Pozostae pliki inicjacyjne GUI s opuszczane.
Opcji tej mona rwnie uy w celu opuszczenia jakichkolwiek inicjacji, podajc "NONE"
jako nazw pliku.
Szczegy mona uzyska poleceniem ":help gui-init" w vimie.
.TP
-V[N]
Szczegowy. Wywietla informacje o wykonywanych plikach oraz o czytaniu i zapisywaniu pliku
viminfo. Opcjonalny parametr N nadaje warto opcji 'verbose'.
Domylnie jest to 10.
.TP
-v
Uruchamia
.B vima
w trybie vi, tak jakby plik wykonywalny nazywa si "vi". Ta opcja ma skutek tylko wtedy,
gdy plik wykonywalny nazywa si "ex".
.TP
-w {scriptout}
Wszystkie wprowadzane znaki s zapisywane w pliku
{scriptout} a do zakoczenia sesji
.BR vima .
Opcja ta jest przydatna, gdy chcemy utworzy skrypt, ktry bdzie uyty z "vim -s" lub
":source!".
Jeeli plik {scriptout} istnieje, wprowadzane znaki s dopisywane do niego.
.TP
-W {scriptout}
Jak -w, ale istniejcy plik zostanie nadpisany.
.TP
-x
Uywa kodowania podczas zapisu plikw. Poprosi uytkownika o podanie klucza kodowania.
.TP
-X
Nie czy si z serwerem X-w. Skraca czas uruchamiania w terminalu, ale
nie ustawia tytuu okna i nie uywa schowka.
.TP
-y
Uruchamia
.B vima
w trybie atwym, tak jakby plik wykonywalny nazywa si "evim" lub "eview".
Dziki temu
.B vim
zachowuje si jak edytor kliknij-i-pisz.
.TP
-Z
Tryb zaostrzony. Dziaa tak, jakby nazwa pliku wykonywalnego zaczynaa si od "r".
.TP
--
Oznacza koniec opcji.
Nastpne argumenty bd uwaane za nazwy plikw. Moe to by uyteczne przy edycji pliku, ktrego
nazwa zaczyna si od znaku '-'.
.TP
--echo-wid
Tylko w wersji GTK GUI: wypisuje identyfikator okna (Window ID) na standardowe wyjcie.
.TP
--help
Wywietla komunikat pomocy i koczy dziaanie, tak samo jak opcja "-h".
.TP
--literal
Nazwy plikw podane jako argumenty s brane dosownie, znaki globalne nie s rozwijane.
Nie jest potrzebne w systemach Unix, gdzie powoka rozwija znaki globalne.
.TP
--noplugin
Nie aduje pluginw. Implikowany przez -u NONE.
.TP
--remote
czy si z serwerem vima i uywa go do edycji plikw podanych w kolejnych argumentach.
Jeeli nie znaleziono adnego serwera, wypisuje ostrzeenie i edytuje pliki
w biecym vimie.
.TP
--remote-expr {wyraenie}
czy si z serwerem vima, wylicza {wyraenie} i wywietla wynik na standardowym wyjciu.
.TP
--remote-send {klucze}
czy si z serwerem vima i wysya do niego podane {klucze}
.TP
--remote-silent
Jak --remote, ale nie wypisuje ostrzeenia, jeeli nie znajdzie serwera.
.TP
--remote-wait
Jak --remote, ale vim si nie zakoczy, dopki nie zostanie zakoczona edycja plikw.
.TP
--remote-wait-silent
Jak --remote-wait, ale nie wypisuje ostrzeenia, jeeli nie znajdzie serwera.
.TP
--serverlist
Lista wszystkich znalezionych serwerw vima.
.TP
--servername {nazwa}
Uywa {nazwy} jako nazwy serwera.
Uywane dla biecego vima, chyba e podano opcj --remote, wtedy jest to nazwa
serwera, z ktrym naley si poczy
.TP
--socketid {id}
Tylko w wersji GTK GUI: uywa mechanizmu GtkPlug w celu uruchomienia gvima w innym oknie.
.TP
--version
Wypisuje informacje o wersji i koczy dziaanie edytora.
.SH POMOC ON-LINE
Aby rozpocz napisz ":help" w
.BR vimie .
Aby uzyska pomoc dotyczc konkretnego tematu, napisz ":help temat".
Na przykad: ":help ZZ" wywietla pomoc do polecenia "ZZ".
Uywajc klawiszy <Tab> i CTRL-D, mona dokacza tematy (":help cmdline-completion").
Tagi umoliwiaj szybkie przenoszenie si z jednego miejsca w inne (rodzaj hyperlinkw, zobacz
":help").
Pliki z dokumentacj rwnie mog by wywietlane w ten sposb, na przykad
":help syntax.txt".
.SH PLIKI
.TP 15
/usr/share/vim/vim63/doc/*.txt
Dokumentacja
.B vima
Uyj ":help doc-file-list", eby przejrze ca list plikw.
.TP
/usr/share/vim/vim63/doc/tags
Plik z tagami uywany do wyszukiwania informacji w plikach z dokumentacj.
.TP
/usr/share/vim/vim63/syntax/syntax.vim
Systemowe polecenia inicjujce obsug skadni.
.TP
/usr/share/vim/vim63/syntax/*.vim
Pliki ze skadni rnych jzykw.
.TP
/usr/share/vim/vimrc
Systemowy plik z poleceniami inicjujcymi.
.BR vima .
.TP
/usr/share/vim/gvimrc
Systemowy plik z poleceniami inicjujcymi gvima.
.TP
/usr/share/vim/vim63/optwin.vim
Skrypt uywany przez polecenie ":options", adny sposb na przejrzenie i ustawienie opcji.
.TP
/usr/share/vim/vim63/menu.vim
Polecenia inicjujcymi menu programu gvim.
.TP
/usr/share/vim/vim63/bugreport.vim
Skrypt do generowania zgoszenia o bdzie. Zobacz ":help bugs".
.TP
/usr/share/vim/vim63/filetype.vim
Skrypt sucy do wykrywania typu pliku na podstawie jego nazwy. Patrz ":help 'filetype'".
.TP
/usr/share/vim/vim63/scripts.vim
Skrypt sucy do wykrywania typu pliku na podstawie jego zawartoci. Patrz ":help 'filetype'".
.TP
/usr/share/vim/vim63/*.ps
Pliki uywane do drukowania postscriptowego.
.PP
Najwieszych informacji szukaj na stronie domowej vima:
.br
<URL:http://www.vim.org/>
.SH ZOBACZ TAKE
vimtutor(1)
.SH AUTOR
Wikszo
.B vima
zostaa napisana przez Brama Moolenaara, jednake z du pomoc innych ludzi.
Zobacz ":help credits" w edytorze
.BR vim .
.br
.B vim
jest oparty na Stevie, nad ktrym pracowali: Tim Thompson,
Tony Andrews i G.R. (Fred) Walter.
Aczkolwiek pozostay tylko niewielkie iloci oryginalnego kodu.
.SH BDY
Prawdopodobnie s.
":help todo" wywietla list znanych problemw.
.PP
Zauwa, e dua liczba rzeczy, ktre mogyby by uwaane za bdy, jest w rzeczywistoci
spowodowana zbyt wiern reprodukcj zachowania edytora vi.
I jeeli uwaasz, e inne rzeczy s bdami "poniewa vi robi to inaczej", powiniene
dokadniej poczyta plik vi_diff.txt (:help vi_diff podczas pracy z vimem).
Zobacz take na opcje 'compatible' oraz 'cpoptions'.