1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
|
<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-9"?>
<!-- $Revision: 1.2 $ -->
<chapter id="features.file-upload">
<title>Dosya ykleme ynetimi</title>
<sect1 id="features.file-upload.post-method">
<title>POST metodu ile dosya ykleme</title>
<simpara>
PHP, RFC-1867 uyumlu tm tarayıcılardan (Netscape Navigator 3 ve daha st srmler,
Mcrosoft'un yayınladığı bir yama ile Microsoft Internet Explorer 3, veya diğer st srmleri)
dosya yklemek iin yeteneklidir. Bu zellik kullanıcıların binary veya metinsel
dosya ykleyebilmelerini sağlamaktadır. PHP'nin yetkilendirme ve dosya işleme zellikleri ile,
dosyaları kimin ykleybileceği ve yklendikten sonra ne yapılacağı konusunda tam kontrol sahibisinizdir.
</simpara>
<para>
PHP, Netscape Composer ve W3C'nin Amaya yeleri tarafından kullanılan PUT yntemi ile de
dosya ykleme işlemini destekler. PUT Yntemi hakkında detaylı bilgi iin<link
linkend="features.file-upload.put-method">tıklayınız.</link>
</para>
<para>
Dosya ykleme ekranı, aşağıdaki gibi zel bir form hazırlamakla oluşturulur:
<example>
<title>Dosya Ykleme Formu</title>
<programlisting role="html">
<![CDATA[
<form enctype="multipart/form-data" action="_URL_" method="post">
<input type="hidden" name="MAX_FILE_SIZE" value="1000">
Bu dosyayı gnder: <input name="userfile" type="file">
<input type="submit" value="Gnder">
</form>
]]>
</programlisting>
</example>
_URL_ bir PHP dosyasını işaret etmelidir. MAX_FILE_SIZE gizli alanı, form iinde
dosya alanından stte olmalıdır ve taşığıdı değer, kabul edilebilir enfazla dosya boyunu
gsterir. Değer byte cinsindendir.
<warning>
<para>
MAX_FILE_SIZE sadece tarayıcıya, bu boyutu aşmamasını syler. Bunu aşmak ok kolaydır.
Bu yzden buna pek fazla gvenmeyin. PHP'nin ayarlarındaki maximum-size ise aşılamaz.
</para>
</warning>
</para>
<para>
PHP'de , <filename>php.ini</filename> iindeki <link
linkend="ini.register-globals">register_globals</link>'ın on olduğu varsayılırsa,
başarılı bir dosya ykleme anında aşağıdaki değişkenler tanımlanır.
Eğer <link
linkend="ini.track-vars">track_vars</link> on ise, bu değişkenler PHP'nin
<varname>$HTTP_POST_VARS</varname> dizinleri olarak da alınabilir.
Aşağıdaki değişken adları, yukarıdaki rnekteki 'userfile' alan adının kullanıldığı varsayılarak
verilmiştir:
<itemizedlist>
<listitem>
<simpara>
<varname>$userfile</varname> - Dosyanın, sunucuda saklanan geici adı.
</simpara>
</listitem>
<listitem>
<simpara>
<varname>$userfile_name</varname> - Dosyayı gnderen kişinin bilgisayarındaki dosyanın
orijinal adı veya sistem yolu.
</simpara>
</listitem>
<listitem>
<simpara>
<varname>$userfile_size</varname> - Gnderilen dosyanın byte cinsinden boyutu.
</simpara>
</listitem>
<listitem>
<simpara>
<varname>$userfile_type</varname> - Tarayıcının bu bilgiyi vermesine bağlı olarak,
dosyanın mime tipi. rneğin "image/gif".
</simpara>
</listitem>
</itemizedlist>
Yukarıdaki değişkenlerin "$userfile" blm, ykleme formundaki INPUT TYPE=file
alanına verdiğiniz isimdir. Yukarıdaki ykleme formunda biz "userfile" ismini kullandık.
</para>
<para>
PHP 4'de durum bir para farklı. Yklenen dosya bilgileri <varname>$HTTP_POST_FILES</varname>
dizinlerine yklenmiştir. Bu PHP 3'de olduğu gibi, eğer <link linkend="ini.track-vars">track_vars</link>
on olarak tanımlanmış ise geerlidir. Fakat PHP 4.0.2 ve st srmlerinde
<link linkend="ini.track-vars">track_vars</link> on olarak tanımlı gelir.
</para>
<para>
<varname>$HTTP_POST_FILES</varname>'ın ieriği aşağıdaki gibidir.
Bu rnekte de, formdaki dosya ykleme alanının adının "userfile" olduğu varsayılmıştır:
<variablelist>
<varlistentry>
<term><varname>$HTTP_POST_FILES['userfile']['name']</varname></term>
<listitem>
<para>
Dosyanın, dosyayı gnderenin bilgisayarındaki orijinal adı.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><varname>$HTTP_POST_FILES['userfile']['type']</varname></term>
<listitem>
<para>
Tarayıcının bu bilgiyi vermesine bağlı olarak,
dosyanın mime tipi. rneğin <literal>"image/gif"</literal>.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><varname>$HTTP_POST_FILES['userfile']['size']</varname></term>
<listitem>
<para>
Gnderilen dosyanın byte cinsinden boyutu.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
<varlistentry>
<term><varname>$HTTP_POST_FILES['userfile']['tmp_name']</varname></term>
<listitem>
<para>
Dosyanın, sunucuda saklanan geici adı.
</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>
</para>
<para>
<filename>php.ini</filename> iindeki <link
linkend="ini.upload-tmp-dir">upload_tmp_dir</link> tanımlamasına farklı bir yer
tanımlanmadıka, dosyalar, sunucuda tanımlı olan geici klasr de saklanır.
Sunucunun tanımlı geici klasr, <envar>TMPDIR</envar> değişkeni tanımlanarak değiştirilebilir.
Bu tanımlamayı, PHP dosyası iinde <function>putenv</function> fonksiyonunu kullanarak
tanımlamak geerli olmayacaktır.
Bu değişkeni, gnderilen dosya zerindeki başka işlemlerin alışırlığından
emin olmak iinde kullanabilirsiniz.
<example>
<title>Dosya Ykleme Kontrol</title>
<para>
Aşağıdaki rnek, PHP 3'n, 3.0.16'den ve PHP 4'n 4.0.2'den yksek srmleri iindir.
Fonksiyon zellikleri iin <function>is_uploaded_file</function> ve
<function>move_uploaded_file</function> sayfalarına bakınız.
</para>
<programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
if (is_uploaded_file($userfile)) {
copy($userfile, "/place/to/put/uploaded/file");
} else {
echo "Possible file upload attack: filename '$userfile'.";
}
/* ...or... */
move_uploaded_file($userfile, "/place/to/put/uploaded/file");
?>
]]>
</programlisting>
<para>
PHP'nin daha nceki srmleri iin, aşağıdaki gibi bir seye ihtiyacınız var.
<note>
<para>
Bu rnek PHP'nin 4.0.2'den sonraki srmlerinde <emphasis>alışmaz</emphasis>.
</para>
</note>
</para>
<programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php
/* Userland test for uploaded file. */
function is_uploaded_file($filename) {
if (!$tmp_file = get_cfg_var('upload_tmp_dir')) {
$tmp_file = dirname(tempnam('', ''));
}
$tmp_file .= '/' . basename($filename);
/* User might have trailing slash in php.ini... */
return (ereg_replace('/+', '/', $tmp_file) == $filename);
}
if (is_uploaded_file($userfile)) {
copy($userfile, "/place/to/put/uploaded/file");
} else {
echo "Possible file upload attack: filename '$userfile'.";
}
?>
]]>
</programlisting>
</example>
</para>
<simpara>
Gnderilen dosyayı alan PHP dosyanız, gnderilen dosyanın ne yapılacağına
karar vermek iin programlanmalıdır.
rneğin, dosya boyutu ok byk veya ok kk olan
dosyaları kabul etmemek iin <varname>$file_size</varname> değişkenini kullanabilirsiniz.
<varname>$file_type</varname> değişkenini, belirlediğiniz kriterlerdeki dosya tipine uymayan
dosyaları kabul etmemek iin kullanabilirsiniz.
İstemediğiniz bu dosyaları, geici klasrden silebilir veya farklı bir klasre taşıyabilirsiniz.
</simpara>
<simpara>
İşlem sonunda, dosya taşınmadı veya adı değiştirilmedi ise, geici
klasrden silinir.
</simpara>
</sect1>
<sect1 id="features.file-upload.common-pitfalls">
<title>Genel Tehlikeler</title>
<simpara>
Formdaki <literal>MAX_FILE_SIZE</literal> alanı, PHP'nin ini tanımlarındaki
<link linkend="ini.upload-max-filesize">upload_max_filesize</link> da tanımlanmış değerden
daha byk bir değer tanıyamaz. Tanımlı gelen 2 Megabyte tır.
</simpara>
<simpara>
İşlem yaptığınız dosyayı kontrol etmemek, kullanıcıların diğer klasrlerdeki
hassas bilgilerinize erişebilmesi demektir.
</simpara>
<simpara>
Ltfen CERN httpd'nin istemciden gelen content-type mime başlığında ilk boşluktan sonraki her şeyi silme eğiliminde olduğunu
not edin. Bu durum devam ettike, CERN httpd dosya ykleme zelliğini desteklemeyecektir.
</simpara>
</sect1>
<sect1 id="features.file-upload.multiple">
<title>oklu Dosya Ykleme</title>
<simpara>
Aynı anda birden fazla dosya yklemek ve dosya bilgilerini otomatik olarak
organize olmuş bir dizin olarak almak mmkndr. Bunu yapmak iin, HTML formlarda kullandığınız
Checkbox alanlarında olduğu gibi, aynı dizin gnderimi yapmalısınız:
</simpara>
<note>
<para>
oklu dosya ykleme desteği 3.0.10 srmnde eklenmiştir.
</para>
</note>
<para>
<example>
<title>oklu Dosya Ykleme</title>
<programlisting role="html">
<![CDATA[
<form action="file-upload.php" method="post" enctype="multipart/form-data">
Send these files:<br>
<input name="userfile[]" type="file"><br>
<input name="userfile[]" type="file"><br>
<input type="submit" value="Send files">
</form>
]]>
</programlisting>
</example>
</para>
<simpara>
Yukarıdaki form gnderildiğinde, dizinler
<varname>$userfile</varname>,
<varname>$userfile_name</varname>, ve
<varname>$userfile_size</varname> will be formed in
the global scope (as well as in $HTTP_POST_FILES ($HTTP_POST_VARS
in PHP 3)). Bunların her biri, gnderilen dosyaların değerlerini ieren
numaralandırılmış dizin olacaktır.
</simpara>
<simpara>
rneğin, gnderilen dosya adlarının şyle olduğunu varsayalım:
<filename>/home/test/review.html</filename> ve
<filename>/home/test/xwp.out</filename>. Bu durumda,
<varname>$userfile_name[0]</varname>, <filename>review.html</filename> değerini ierir,
ve <varname>$userfile_name[1]</varname> de <filename>xwp.out</filename> değerini ierir.
Bir benzeri de,
<varname>$userfile_size[0]</varname>, <filename>review.html</filename>'in dosya boyutunu ierir. Diğerleri de aynıdır.
</simpara>
<simpara>
<varname>$userfile['name'][0]</varname>,
<varname>$userfile['tmp_name'][0]</varname>,
<varname>$userfile['size'][0]</varname>, ve
<varname>$userfile['type'][0]</varname> de tanımlanmıştır.
</simpara>
</sect1>
<sect1 id="features.file-upload.put-method">
<title>PUT Ynetmi Desteği</title>
<para>
PHP Netscape Composer ve W3C Amaya gibi programların kullandığı HTTP PUT
yntemini de destekler. PUT işlemi, bir dosya ykleme işleminden
daha basittir ve aşağıdaki gibidir:
<informalexample>
<programlisting>
PUT /path/filename.html HTTP/1.1
</programlisting>
</informalexample>
</para>
<para>
Bu şu demektir: dosyayı ykleyen, dosyayı, web dzeniniz iindeki
/path/filename.html iine kaydetmek istemektedir.
Tm kulanıcıların, web dizini iindeki herhangi bir dosyanın zerine yazmak
Apache ve PHP iin kesinlikle iyi bir fikir değildir.
Bu tr bir işlemi kontrol altına almak iin, web sunucunuza byle bir işlem iin
belirli bir PHP dosyasını kullanmasını sylemelisiniz. Apache'de bu işlem <emphasis>Script</emphasis>
direktifi ile yapılmaktadır. Bu direktif, Apache'nin konfigursasyon dosyasında
herhangi bir yere konulabilir. Genellikle <Directory> bloğunun
veya <Virtualhost> bloğunun iine konur.
Bunun gibi bir satır işinizi grecektir:
<informalexample>
<programlisting>
Script PUT /put.php
</programlisting>
</informalexample>
</para>
<simpara>
Bu satır, Apache'ye, tm PUT istemlerini, eklediğimiz satırda bulunan
put.php dosyasına gndermesini syler. Bu rnek, .php uzantısının alışır olduğu
ve PHP nin aktif olduğu varsayılarak verilmiştir.
</simpara>
<simpara>
put.php dosyanızda, şyle birşey yapabilirsiniz:
</simpara>
<para>
<informalexample><programlisting role="php">
<![CDATA[
<?php copy($PHP_UPLOADED_FILE_NAME,$DOCUMENT_ROOT.$REQUEST_URI); ?>
]]>
</programlisting></informalexample>
</para>
<simpara>
Bu işlem, dosyayı, işelemi yapan kişinin istediği klasre kopyalar.
Bu kopyalama işlemini gerekleştirmeden nce, bazı kontroler ve/veya
giriş kontrolleri yapmak isteyebilirsiniz.
İstek sonlandığında, bu geici dosya silinir. Dolayısı ile
işlemi gerekleştiren dosyanız, bu dosyayı başka bir yere kopyalamalıdır.
Bu geici klasrdeki dosya adı $PHP_PUT_FILENAME değişkenindedir
ve isteği gnderenin belirlediği dosya adını $REQUEST_URI
(Apache dışındaki web sunucularda değişebilir) değişkeninde grebilirsiniz.
Bu belirtilen dosya adı, dosyayı gnderenin belirlediği dosya adıdır.
Bu isteği gerekleştirmek zorunda değilsinizdir. rneğin
tm dosyaları, belirlediğiniz bir klasre kopyalabilirsiniz.
</simpara>
</sect1>
</chapter>
<!-- Keep this comment at the end of the file
Local variables:
mode: sgml
sgml-omittag:t
sgml-shorttag:t
sgml-minimize-attributes:nil
sgml-always-quote-attributes:t
sgml-indent-step:1
sgml-indent-data:t
sgml-parent-document:nil
sgml-default-dtd-file:"../../manual.ced"
sgml-exposed-tags:nil
sgml-local-catalogs:nil
sgml-local-ecat-files:nil
End:
vim600: syn=xml fen fdm=syntax fdl=2 si
vim: et tw=78 syn=sgml
vi: ts=1 sw=1
-->
|
